یبوست یکی از مشکلات رایج گوارشی در افراد مختلف است. معمولا بروز یبوست تحت برخی از شرایط موقتی است. اما در مواردی، ممکن است افراد دچار یبوست حاد و طولانی‌مدت شوند که نیاز به مداخله پزشکی خواهد داشت. استفاده از روغن کرچک برای یبوست، یکی از گزینه‌های درمانی برای افراد مختلف به ویژه بزرگسالان است. روغن کرچک (Castor Oil) از دانه‌های گیاه کرچک استخراج میشود. این روغن در داروخانه‌ها بدون نیاز به نسخه قابل تهیه است.
روغن کرچک برای درمان یبوست گزینه مناسبی به شمار آمده و از دیرباز تاکنون با همین هدف از آن استفاده می‌کنند. اگر می‌خواهید با نحوه مصرف، دوز مصرفی و چگونگی تاثیر آن در درمان یبوست بیشتر آشنا شوید، در این مقاله همراه ما باشید.
چگونه روغن کرچک، یبوست را رفع می‌کند؟
روغن کرچک یک ملین طبیعی بوده و اصلی‌ترین دلیل اثر ملین‌کنندگی و رفع یبوست آن، وجود اسید ریسینولئیک است. این اسید، اسید چرب اصلی روغن کرچک است و به گیرنده‌های سلول‌های ماهیچه صاف دیواره روده متصل میشود. اتصال این اسید به این گیرنده‌ها باعث انقباض عضلات روده و بیرون راندن مدفوع خواهد شد. هنگامی که برای خرید قرص یبوست از داروخانه اقدام می‌کنید، ممکن است متوجه شوید که روغن کرچک یکی از ترکیبات اصلی آن است.
نحوه مصرف روغن کرچک برای یبوست
بهتر است روغن کرچک برای رفع یبوست با معده خالی و صبح زود یا عصر مصرف شود. برای مصرف بهتر و راحت‌تر روغن کرچک، میزان دوز تجویز شده را می‌توان در آب، آب میوه، شیر یا هر نوع نوشیدنی دیگر حل و سپس میل کرد. اگر فرد قصد دارد تا روند ملین‌کنندگی روغن کرچک را طولانی‌تر و میزان اثر آن را کمتر کند، می‌تواند این روغن را به همراه غذا مصرف کند. خوردن روغن کرچک کمی سخت است اما برای کمک به درمان یبوست حاد گزینه ایده‌آلی به حساب می‌آید.
بیشتر بخوانید: آبمیوه های برطرف کننده یبوست را بشناسیم
مقدار مصرف روغن کرچک برای یبوست
روغن کرچک به صورت محلول خوراکی 100 درصدی به فروش می‌رسد و کسانی که دچار یبوست شده‌اند، میزان تجویز شده مناسب برای آن‌ها را براساس رده سنی‌شان با حل کردن آن در آب یا آب میوه میل می‌کنند. معمولا میزان تجویز شده مصرف روغن کرچک برای درمان یبوست براساس رده سنی افراد به صورت زیر است:
- بزرگسالان: 15 الی 60 میلی‌لیتر به صورت خوراکی یک بار در روز برای تخلیه کولون یا 16 ساعت قبل از کولونوسکوپی
- کودکان: کودکان زیر 2 سال، 1 تا 5 میلی‌لیتر و کودکان 2 تا 12 سال، 5 الی 15 میلی‌لیتر به صورت خوراکی یک بار در روز تنها در صورتی که پزشک تجویز کند و برای کودکان بالای 12 سال، مانند بزرگسالان 15 الی 60 میلی‌لیتر به صورت خوراکی یک بار
پیشنهاد می‌دهیم این مقاله را مطالعه کنید: چرا یبوست می گیریم؟
هشدارها و محدودیت‌های مصرف روغن کرچک برای یبوست
علی‌رغم مزیت شناخته شده مصرف روغن کرچک برای یبوست، استفاده از آن محدودیت‌های خاصی دارد و قابل استفاده برای همه افراد در همه شرایط نیست. از جمله مواردی که در آن باید مصرف روغن کرچک برای درمان یبوست محدود شود یا با احتیاط صورت گیرد، عبارتند از:
- افرادی که برخی از علائم مانند خونریزی رکتوم، درد شدید و ناگهانی معده، علائم آپاندیسیت، علائم انسداد روده، مانند ناتوانی در دفع گاز، استفراغ و حالت تهوع را دارند.
- مصرف روغن کرچک برای زنان باردار خطرناک خواهد بود چون اسید ریسینولئیک بر دیواره رحم تاثیر میگذارد و می‌تواند منجر به انقباض آن شود.
- از مصرف روغن کرچک برای کودکان کمتر از 6 سال باید اجتناب شود مگر این که تحت نظارت و طبق تجویز متخصص اطفال باشد.
- پیش از استفاده از روغن کرچک برای کودکان 6 تا 10 ساله باید حتما با یک متخصص اطفال مشورت کنید.
- به دلیل تداخل این روغن با ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین A، D، E و K، از مصرف همزمان آن‌ها خودداری کنید.
- در بزرگسالان بالای 60 سال، نباید از روغن کرچک برای مدت طولانی استفاده شود.
- استفاده طولانی مدت از روغن کرچک منجر به کاهش میزان پتاسیم بدن میشود.
تداخلات دارویی با روغن کرچک
در صورتی که فرد در حال مصرف داروهای زیر است، باید از مصرف روغن کرچک اجتناب کند. به این دلیل که مصرف همزمان آن‌ها منجر به افت شدید پتاسیم در بدن خواهد شد. از جمله این داروها عبارتند از:
- دیورتیک‌ها (مدرها یا ادرارآورها)
- آنتی‌بیوتیک‌ها مانند تتراسایکلین
- داروهای تجویز شده برای استخوان
- داروهای رقیق‌کننده خون
- داروهای مربوط به بیماری‌های قلب و عروق
به طور کلی بهتر است پیش از مصرف روغن کرچک، لیست تمام داروهای مورد استفاده خود را در اختیار پزشک قرار دهید تا از لحاظ تداخل دارویی بررسی‌های لازم را به عمل آورد.
عوارض جانبی مصرف بیش از حد روغن کرچک
مصرف بیش از حد روغن کرچک ممکن است باعث بروز عوارض جانبی زیر شود:
- واکنش‌های آلرژیک: برخی از افراد به مصرف روغن کرچک حساسیت دارند و در صورت مصرف، علائمی مانند بثورات پوستی، خارش، کهیر و تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو را نشان می‌دهند. در صورتی که افراد چنین علائمی داشتند، باید فورا به پزشک یا اورژانس مراجعه کنند.
- علائم گوارشی: مصرف بیش از حد روغن کرچک ممکن است باعث گرفتگی عضلات شکم، اسهال، حالت تهوع، سرگیجه و کم آبی بدن شود که منجر به اختلالات الکترولیتی در بدن میشود. این علائم معمولا بعد از چند ساعت از بین می‌رود.
به طور کلی روغن کرچک را می‌توان یک داروی گیاهی ایمن و بی‌خطر برای درمان یبوست به شمار آورد. عوارض آن در موارد نادر تنها برای برخی از افراد ممکن است اتفاق بیفتد.
سخن پایانی در مورد خواص روغن کرچک برای یبوست
همان طور که در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین گفتیم، میزان مصرف روغن کرچک برای یبوست بسته به رده سنی افراد متفاوت خواهد بود. معمولا مصرف روغن کرچک برای کوتاه مدت توصیه میشود و در صورت طولانی شدن یبوست، بهتر است فرد به پزشک مراجعه کند. معمولا به دلیل طعم ناخوشایند روغن کرچک برای برخی افراد، توصیه میشود آن را در آب یا آی میوه حل و سپس مصرف کنند. با وجود اثر قوی ملین‌کنندگی روغن کرچک، مصرف طولانی مدت و بیش از حد آن ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود. پس با احتیاط از آن استفاده کنید. در پایان در بخش کامنت‌ها پاسخگوی هر نوع پرسش شما در مورد یبوست و راه‌های درمان آن خواهیم بود.
18 دیدگاه
سلام پدرمن بیست روزه یبوست گرفته و شکمش کار نمیکنه شربت خورده و قرص سیلاکسم خورده روزی چندبارم خاکشیر الومیخوره ولی تاثیری نداره. ایا روغن کرچک مصرف کنن تاثیری داره؟؟ درضمن بیماری هلیکوباکتری وزخم معده ام دارن
سلام و عرض ادب
همراه گرامی با توجه به شرایط ایشون باید به پزشک مراجعه کنید تا مکمل مناسب را تجویز نمایند.
سلام من ۳۳ سالمه و ۷۰ کیلو و فردا عمل سنگ شکن دارم دکتر گفته شب قبلش روغن کرچک بخور ولی مقدارشو نگفته چقدر باید مصرف کنم؟
همراه محترم
سلام
جهت تخلیه کامل روده مصرف حداقل یک شیشه کامل روغن کرچک خوراکی لازم است.
متشکرم
سلام
اگر بصورت خالص مصرف کنیم چقدر زمان میبردکه شکم کار کند
سلام و عرض ادب
همراه گرامی واکنش بدن افراد مختلف متفاوت است.
سلام
۴روزه یوپیست دارم
۲روز از روغن استفاده کردم
۲۰میل در آب گرم
ولی هیچ تاثیری نداشت
علت و راه حل آن چیست
سلام کاربر گرامی
از سایر ملین ها مثل شربت منیزیم یا لاکتولوز و پودرهای موسیلیوم و.. میتونید استفاده کنید آب گرم به مقدار زیاد بنوشید در صورت طولانی شدن یبوست به متخصص گوارش مراجعه کنید
سپاس از همراهی شما
بهترین راه برای رفع یبوست روغن کرچک میباشد ده پانزده سال گرفتارم تموم راهای ممکنه راه امتحان کردم فقط وفقط روغن کرچک
سلام وقت بخیر
سونوگرافی رحم و ضمائم از راه مقعد دارم
گفتن ۴۰گرم روغن کرچک یدفعه مصرف کنم
ضرری ندارد؟
سلام کاربر گرامی
خیر مشکلی ندارد
سپاس از همراهی شما
سلام خانم بنده دچار یبوست شده و چندروزی شکمش کار نمیکند بنده با راهنمایی یکی از دوستان محلول خوراکی روغن کرچک را به او دادم ایا برای بارداری او خطری دارد؟
سلام کاربر گرامی
روغن کرچک در دوران بارداری بهتره استفاده نشود
سپاس از همراهی شما
با سلام و عرض ادب آیا برای تصفیه معده میشه دریک ماه چند نوبت از روغن کرچک استفاده کرد
سلام کاربر گرامی
منظورتون از تصفیه معده چیه ؟ اگر یبوست دارید میتونید استفاده کنید
سپاس از همراهی شما
بادرود
اطلاعات بسیار خوبی بود.ازشما سپاسگزارم.
اگر در اثر مصرف روغن کرچک سرگیجه گرفتیم چه باید کرد ؟آیا رفع میشه و خطر ندارد یا اینکه باید به پزشک مراجعه کرد
همراه محترم
سلام
از مایعات و الکترولیت بیشتری استفاده کرده و در صورت تداوم به پزشک مراجعه فرمایید.
متشکرم