احساس ضعف و خستگی یکی از مهم‌ترین علائم کم‌خونی در بدن است. حتما تابحال شنیده‌اید که بسیاری از افراد به کم‌خونی مبتلا هستند اما آیا می‌دانید چرا؟ کم‌خونی زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد گلبول‌های قرمز خون کاهش می‌یابد. هنگامی که گلبول‌های قرمز در خون کم شوند، بدن مجبور است بیشتر کار کند تا به بدن اکسیژن برساند. در این صورت میگوییم فرد دچار کم‌خونی شده است. در این مقاله 10 راهکار برای افزایش گلبول قرمز به شما ارائه می‌دهیم تا به کمک آنها با کم‌خونی به مقابله بپردازید.
گلبول قرمز چیست ؟
بدن انسان روزانه میلیون‌ها گلبول قرمز تولید می‌کند و گلبول‌های قرمز از جمله مهم‌ترین سلول‌های خونی در بدن انسان به شمار می‌آیند. گلبول‌های قرمز در مغز استخوان تولید شده و به مدت 120 روز در بدن گردش می‌کنند تا اکسیژن را به قسمت‌های مختلف بدن برسانند. پس از این مدت زمان، گلبول‌های قرمز به کبد منتقل شده و اجزای سلولی آنها به نوعی بازیافت می‌شوند. از آنجایی که گلبول‌های قرمز خون نقش انتقال اکسیژن به اعضای مختلف بدن را بر عهده دارند، به همین دلیل تعداد آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا بدن با کم‌خونی مواجه نشود.
افزایش گلبول قرمز خون
از طریق تغذیه سالم و استفاده از چند راهکار ساده دیگر می‌توان به افزایش گلبول قرمز خون کمک کرد:
1- مواد غذایی حاوی آهن
رژیم غذایی که غنی از آهن باشد، گلبول‌های قرمز خون را به طرز فوق‌العاده‌ای در بدن افزایش می‌دهد. برخی از خوراکی‌های سرشار از آهن به شرح زیر هستند:
- انواع گوشت قرمز
- جگر گاو و گوسفند
- اسفناج و کلم پیچ
- میوه‌های خشک مثل آلوی خشک و کشمش
- لوبیا
- عدس
- زرده تخم مرغ
کم خونی انواع مختلفی دارد. کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از شایع‌ترین انواع کم خونی است و زمانی بروز می‌یابد که عنصر آهن در بدن به مقدار کافی موجود نباشد. بروز این نوع کم خونی به خصوص در دوران بارداری شایع است و در صورت عدم درمان عواقب ناخوشایندی را به بار می‌آورد. از قرص آهن نیز می‌توان برای بهبود علائم کم خونی کمک گرفت.
2- مواد غذایی حاوی فولیک اسید
کمبود فولیک اسید در بدن نیز می‌تواند به کم خونی منجر شود. فولیک اسید همان ویتامین B9 است که به سالم نگه داشتن خون یا سیستم عصبی کمک می‌کند. کمبود فولیک اسید در بدن موجب می‌شود تا گلبول‌های قرمز خون، اکسیژن را به خوبی به اندام‌های بدن منتقل نکنند. خوراکی‌هایی که بیشترین مقدار ویتامین B9 را در خود جای داده‌اند، شامل موارد زیر هستند:
- غلات و نان‌های غنی شده
- سبزیجات برگ‌دار مانند اسفناج و کلم پیچ
- حبوباتی نظیر لوبیا و عدس
- نخود فرنگی
- آجیل
3- مواد غذایی حاوی ویتامین B12
با افزایش گلبول قرمز خون می‌توان به افزایش ویتامین B12 در بدن نیز کمک کرد. کمبود ویتامین B12 نیز همانند کمبود فولیک اسید می‌تواند به کم خونی در بدن منجر شود. اگر مقدار ویتامین B12 در بدن به حد کافی نباشد، علائمی همچون احساس کرختی در دست و پا، مشکلات در راه رفتن، مشکلات بینایی و اختلال در حافظه مشاهده خواهد شد. با مصرف مواد غذایی زیر می‌توان به تامین ویتامین ب 12 و در نتیجه افزایش گلبول قرمز خون کمک کرد:
- انواع گوشت قرمز
- ماهی
- لبنیات مثل شیر و پنیر
- تخم مرغ
4- مواد غذایی حاوی عنصر مس
مس ماده معدنی ضروری برای بدن است که در سلامت جسم و روح نقش دارد. کمبود مس چندان شایع نیست اما از آنجایی که منجر به کم‌خونی می‌شود، نباید آن را نادیده گرفت. مس برای جذب آهن از روده ضروری بوده و زمانی که مقدار آن در بدن کاهش یابد، بدن آهن کمتری را جذب کرده و در نتیجه کم خونی بروز می‌یابد. خستگی و ضعف، سیستم ایمنی ضعیف، مشکل در یادگیری و حافظه، اختلال در راه رفتن، حساسیت به سرما، سفید شدن زودرس موها و استخوان‌های ضعیف و شکننده از جمله علائم کمبود مس در بدن هستند. کمبود مس را می‌توان با خوردن مواد غذایی زیر درمان کرد:
- انواع ماکیان از جمله مرغ
- صدف
- جگر
- لوبیا
- آجیل
- گیلاس
5- مواد غذایی حاوی ویتامین A
مطالعات زیادی نشان داده‌اند که مصرف همزمان ویتامین A و آهن در جبران کم خونی بسیار موثر بوده و به جذب ، هضم و ذخیره آهن در بدن کمک می‌کند. کمبود ویتامین آ در بدن خطر ابتلا به عفونت و مرگ را در کودکان 2 تا 4 برابر افزایش می‌دهد. با خوردن خوراکی‌های زیر به تامین این ویتامین برای بدن می‌توان کمک کرد:
- سبزیجاتی نظیر اسفناج و کلم پیچ
- سیب زمینی‌های شیرین
- هویج
- فلفل قرمز
- هندوانه
- طالبی
- گریپ فروت
6- مواد غذایی حاوی ویتامین C
ویتامین C خودش به تنهایی به درمان کم خونی کمک نمی‌کند اما از آنجایی که جذب آهن در بدن را افزایش می‌دهد بنابراین می‌تواند در افزایش گلبول قرمز خون نیز نقش داشته باشد. تقویت سیستم ایمنی و کاهش مدت زمان سرماخوردگی و علائم آن از مهم‌ترین مزایای ویتامین ث در بدن است. مرکبات منبعی غنی از ویتامین C هستند که به راحتی می‌توان آنها را به رژیم غذایی اضافه کرد.
7- ورزش کردن
انجام تمرینات ورزشی می‌تواند گلبول‌های قرمز خون و هموگلوبین را در بدن افزایش داده و در نتیجه اکسیژن بیشتری را به بدن رسانده و در رفع کم‌خونی موثر باشد. پیاده روی و آهسته دویدن یکی از بهترین ورزش‌هایی است که به این منظور می‌توان انجام داد. ورزش کردن در بهبود مشکل چاقی نیز موثر بوده و به گردش خون بهتر نیز کمک می‌کند.
8- اجتناب از سیگار و الکل
سبک زندگی سالم در افزایش گلبول قرمز و بهبود کم خونی بسیار موثر است. مصرف سیگار و الکل می‌تواند گلبول‌های قرمز را در بدن تا حد قابل توجهی کاهش دهد. سیگار به دلیل داشتن نیکوتین اکسیژن رسانی به سلول‌های بدن را دچار اختلال می‌کند و الکل نیز روی غلظت خون تاثیر گذاشته و مشکل کم خونی را تشدید می‌نماید. با اجتناب از این دو ماده مضر می‌توان به درمان کم خونی کمک کرد.
9- درمان های دارویی
در برخی موارد تغییر در سبک زندگی و همچنین تغییر در رژیم غذایی به منظور درمان کم خونی جوابگو نیست و باید با مراجعه به پزشک به فکر درمان‌های دارویی بود. ممکن است کم‌خونی شما حاصل از یک بیماری زمینه‌ای باشد که در این صورت با رفع آن بیماری می‌توان کم خونی را نیز درمان نمود.
هورمون اریتروپویتین در بدن به تولید گلبول‌های قرمز کمک می‌کند. جهت درمان انواعی از کم خونی می‌توان از این هورمون استفاده کرد. معمولا در کم خونی‌هایی که در نتیجه بیماری‌های کلیوی یا سرطان به وجود می‌آیند، از این نوع درمان بهره می‌گیرند. اگر کم خونی خیلی شدید باشد، در برخی موارد ممکن است با تجویز پزشک انتقال خون نیز صورت پذیرد.
10- دادن آزمایش خون
در حالت کلی توصیه می‌شود که کلیه افراد سالیانه 2 بار (یعنی هر شش ماه یکبار) آزمایش خون بدهند. البته این موضوع بسته به شرایط جسمی هر فرد متغیر است. آزمایش خون به افزایش گلبول‌های قرمز خون کمک نمی‌کند اما این فایده را دارد که در صورت داشتن کم خونی می‌توانید هر چه زودتر در صدد درمان بر آمده و به رفع آن کمک کنید.
نتیجه گیری
تعداد گلبول‌های قرمز خون در بدن از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا اگر تعداد آنها کم باشد، عوارضی همچون کم خونی را در پی خواهد داشت. به منظور افزایش گلبول قرمز خون راهکارهایی همچون تغییر در سبک زندگی، تغییر در رژیم غذایی و استفاده از درمان‌های دارویی توصیه می‌شود. در زمینه استفاده از دارو حتما باید با پزشک مشورت کرد.
12 دیدگاه
سلام من سابقه کنسر پستان دارم هماتوکریت من پایینه باید چکار کنم
همراه محترم
سلام
این مورد نیاز به مداخله پزشک متخصص داشته و حتما باید به متخصص خون و انکولوژی مراجعه گردد.
متشکرم
سلام وقتتون بخیر، من ی پسر 16 ساله ام که 190 قدمه و 70 کیلوعم چند روزه حالت تهوع و سرگیجه داشتم رفتم دکتر گفت کم خونی داری چیزای آهن دار بخور و وعده هاتو 6 تا 8 کن ممنون میشم راهنماییم کنید
با سلام کاربر گرامی،
هر ۳ ساعت یکبار وعده یا میان وعده مصرف کنید. از منابع آهن مثل گوشت و حبوبات و تخم مرغ در برنامه روزانه استفاده کنید. در کنار این موارد حداقل به مدت یک ماه از یک مکمل آهن نیز می توانید استفاده کنید
سلام وقت بخیر ، آزمایش من Mcv رو حدود ۱۷.۹ نشون داد ، میشه راهنماییم کنید که قرص آهن و کلسیم رو در چه بازه ای از روز بخورم که تداخل نداشته باشن؟ ???????? کمبود کلسیم هم دارم
و هر چند روز یکبار ؟؟
با سلام کاربر گرامی
حداقل دو ساعت از هم فاصله داشته باشند
سلام وقت بخیر
برای کسی که ارثی گلبول سفیدش پایینه چه دارویی پیشنهاد میشه؟
سلام کاربر گرامی
لطفا به متخصص خون مراجعه نمایید.
سپاس از همراهی شما
درود
بهترین قرص یا دارویی که برای تولید گلبول قرمز هست چیه
ممنون
سلام دوست عزیز
می توانید از قرص مکسوفر ویرالیان گروه و یا کپسول فروفورت انرژی عبیدی استفاده کنید .
سلام آیا ویتامین ب 12 به صورت مجزا از دیگر ویتامین ها فروخته میشه
سلام نفیسه عزیز
بله از برند های مخلف موجوده برای خرید بر روی ویتامین b12 کلیک کنید