آمپول ویتامین دی و فواید و عوارض آن

اگر به حفظ سلامتی خود اهمیت می‌دهید، باید بدانید که یکی از مهم‌ترین ویتامین‌های مورد نیاز بدن شما ویتامین D است. ویتامین دی نیروگاهی است که بدن انسان جهت چندین عملکرد مهم از سیستم ایمنی گرفته تا تقویت سلامت استخوان‌ها به آن متکی است. اما ماهیت ویتامین D به شکلی است که اطمینان از دریافت کافی آن کمی مشکل به نظر می‌رسد و تنها با انجام آزمایش خون می‌توان مطمئن شد که فرد کمبود ویتامین D دارد یا خیر. با توجه به اینکه در بعضی از خبرگزاری‌ها اعلام شده که حدود 90% از مردم ایران کمبود ویتامین دی دارند، بهتر است با راه‌های تامین این ماده مغذی بیشتر آشنا شوید. آمپول ویتامین دی یا فرم تزریقی این ویتامین یکی از سریع‌ترین راهکارها جهت افزایش سطح این ماده در بدن است که از انواع قرص ویتامین D اثرگذاری بهتری دارد.

ویتامین D چیست؟

از نظر تکنیکی ویتامین D یک ویتامین نیست بلکه یک نوع هورمون محلول در چربی است که توسط بدن ساخته می‌شود. این عمل هنگامی‌که پوست انسان در معرض پرتو خورشید قرار می‌گیرد، رخ داده و در این حالت نور آفتاب ویتامین دی را در بدن می‌سازد. با این حال عوامل متعددی وجود دارند که مانع از دریافت ویتامین D کافی از نور خورشید می‌شوند. از جمله این عوامل به این موارد می‌توان اشاره کرد: استفاده از ضد آفتاب، خارج نشدن از منزل، آلودگی هوا و ابری بودن هوا.

خوشبختانه ویتامین دی به طور طبیعی در برخی مواد غذایی نیز وجود دارد. منابع غذایی ویتامین D شامل جگر، پنیر و ماهی‌های چرب مثل سالمون است. بعضی از محصولات لبنی، غلات و آب‌میوه‌ها نیز با ویتامین D غنی شده و در بازار به فروش می‌رسند. اگر از طریق نور خورشید و منابع غذایی ویتامین دی باز هم کمبود این ویتامین در بدن وجود داشته باشد، به ناچار باید از قرص ویتامین دی استفاده نمود.

آمپول ویتامین دی چیست ؟

یکی از سریع‌ترین راه‎‌ها جهت جبران کمبود ویتامین D در بدن استفاده از آمپول ویتامین دی است. در این حالت می‌توان از طریق تزریق عضلانی این آمپول را دریافت کرد. پس از تزریق این آمپول، ویتامین D3 برای حداکثر جذب بلافاصله وارد جریان خون خواهد شد و در مدت زمانی کوتاه سطح این ویتامین در بدن را افزایش خواهد داد. به دلیل اهمیت زیاد این ویتامین در بدن نقش ویتامین D روی کرونا ویروس از ابتدای ظهور این بیماری در جهان در حال بحث و بررسی بوده است و نتایج حاکی از آن است که احتمالا ویتامین دی می‌تواند نقش پیشگیری‌کننده در Covid-19 داشته باشد اما همچنان مطالعات بیشتری در این زمینه لازم است.

نحوه تزریق آمپول ویتامین D

تزریق ویتامین دی از طریق تزریق عضلانی باید صورت گیرد. عضله دلتوئید بازو نقطه مناسبی برای تزریق محسوب می‌شود. ابتدا محل تزریق باید با الکل تمیز شود و پس از پایان کار با پنبه‌ای که در محل مربوطه قرار داده می‌شود، کمی فشار وارد شود. برخی از افراد پس از تزریق ممکن است احساس کمی ناراحتی جزئی داشته باشند که به سرعت برطرف خواهد شد.

فواید تزریق آمپول ویتامین دی

مزایای بالقوه تزریق این ویتامین شامل موارد زیر است:

تقویت سلامت استخوان ها

ویتامین D به جلوگیری از ضعیف شدن استخوان‌ها و خطر شکستگی آنها کمک کرده و احتمال پوکی استخوان را نیز کاهش می‌دهد.

کمبود ویتامین D در بدن موجب درد استخوان‌ها و ضعف عضلانی شده و شرایطی به نام استئومالاسی را بوجود می‌آورد.

ارتقاء سلامت قلب

آمپول ویتامین دی و دیگر منابع ویتامین D ممکن است در حفظ رگ‌های خونی سالم موثر باشند. این مسئله ممکن است به کاهش فشار خون در بدن کمک کرده و کلسترول را نیز کاهش دهد. در این صورت خطر تصلب شرایین و تجمع پلاک بر دیواره رگ‌های خونی کمتر شده و ممکن است به این طریق به حفظ سلامت قلب کمک شود.

تقویت سیستم ایمنی با مصرف ویتامین D

ویتامین D با حمایت از سیستم ایمنی در دفع میکروب‌هایی که می‌توانند باعث سرماخوردگی، آنفولانزا یا سایر بیماری‌ها شوند، مفید است. این ویتامین همچنین در کاهش التهاب در بدن تاثیرگذار است و احتمال بروز بیماری‌های خودایمن را نیز کاهش می‌دهد.

موثر در درمان افسردگی

مطالعات نشان داده است که ویتامین دی احتمالا می‌تواند در بهبود نوسانات خلقی موثر باشد و به درمان افسردگی نیز کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهند که بین سطوح پایین ویتامین دی و علائم افسردگی ارتباط مستقیم وجود دارد.

بهبود عملکرد شناختی

برخی از محققان دریافته‌اند که مغز گیرنده‌های ویتامین D زیادی دارد و نه تنها برای رشد مغز جنین در شکم مادر بلکه برای حفظ عملکرد شناختی در طول زندگی نیز ضروری است.

کنترل دیابت و کاهش وزن از فواید ویتامین D

سطوح پایین ویتامین D با چاقی و دیابت مرتبط است. با جبران کمبود ویتامین D به کنترل بیماری دیابت کمک شده و تلاش برای کاهش وزن بهتر پاسخ خواهد داد. برای اطلاعات بیشتر مقاله: همه چیز درباره رابطه ویتامین D و چاقی را حتما بخوانید.

موارد مصرف آمپول ویتامین D

تزریق آمپول ویتامین دی بسیاری مزایای دیگر نیز می‌تواند داشته باشد و به ویژه در موقعیت‌های زیر توصیه می‌شود:

• عدم قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مقدار کافی
• سن بالا؛ زیرا با افزایش سن توانایی ساخت ویتامین D در بدن کاهش می‌یابد
• افراد دارای اختلالات جذب مانند بیماری سلیاک یا بیماری کرون
• رنگ پوست اگر خیلی تیره باشد، توانایی کمتری برای تولید ویتامین د در بدن دارد و احتمال کمبود بیشتر می‌شود

ویتامین دی برای کمردرد

یکی از عوارض کمبود ویتامین D دردهای مزمن استخوان و مفاصل است. کمردرد صبحگاهی نیز ممکن است نشانه کمبود این ویتامین باشد. در این موارد اکثرا لازم است تا از مکمل ویتامین دی به صورت تزریقی یا کپسول و قرص استفاده شود. خستگی و ضعف نیز از دیگر علائم کمبود ویتامین د هستند.

مقدار تزریق آمپول ویتامین دی

آمپول ویتامین D معمولا در دوز 300 هزار واحدی در داروخانه‌ها یافت می‌شود. مقدار تزریق حتما باید توسط پزشک و با توجه به سطح ویتامین دی در بدن فرد تعیین شود. ممکن است برخی از افراد نیاز داشته باشند این ویتامین را دو هفته یکبار بزنند در حالی‌که برای بعضی دیگر چند ماه یکبار این آمپول تجویز شود. در جدول زیر می‌توانید میزان نیاز روزانه به ویتامین دی را در سنین مختلف ببینید:

حداکثر مقدار مصرف ویتامین D در طی یک روز برای افراد بزرگسال 100 mcg معادل با 4000 IU است.

بهترین زمان تزریق ویتامین D

شما با توجه به دستور پزشک خود در هر زمانی از روز می‌توانید آمپول ویتامین دی بزنید. اما در مورد قرص ویتامین d توصیه کلی بر این است که در کنار وعده‌های غذایی که حاوی چربی‌های مفید هستند، مورد استفاده قرار گیرد زیرا این ویتامین چنانچه اشاره کردیم محلول در چربی است و در این صورت جذب بهتری در بدن خواهد داشت.

سفت شدن جای آمپول ویتامین D

با تزریق این آمپول معمولا عارضه سفت شدن محل تزریق پیش نمی‌آید اما در صورت این اتفاق می‌توان از کمپرس گرم استفاده کرد. در مواردی که محل تزریق خیلی سفت و دردناک شود، باید به پزشک مراجعه نمود البته چنین اتفاقی بسیار نادر است.

تزریق آمپول ویتامین دی در کودکان

معمولا برای کودکان از ویتامین دی به شکل آمپول استفاده نمی‌شود مگر اینکه شرایط بسیار خاص باشد و پزشک این تجویز را انجام داده باشد. برای کودکان در بیشتر موارد از قطره ویتامین D و شربت آن استفاده می‌شود. قبل از هر گونه اقدام برای تامین ویتامین دی در قالب مکمل برای کودکان ابتدا باید آزمایش خون داده شود زیرا افزایش بیش از حد سطح این ویتامین بر اثر استفاده از مکمل‌ها می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

ویتامین D برای افزایش قد در کودکان

در یک مطالعه مشخص شد که دادن مکمل ویتامین D به کودکانی که علائم کمبود این ویتامین را دارند، منجر به افزایش رشد آنها در یک دوره 6 ماهه خواهد شد. ویتامین دی نه تنها در رشد بهتر استخوان‌ها تاثیرگذار است بلکه احتمالا می‌تواند سبب رشد بهتر قد نیز بشود. البته در تعیین قد کودکان عوامل مختلفی دخیل هستند که تامین ویتامین‌ها به مقدار کافی تنها یکی از آنهاست. در مورد تاثیر ویتامین دی روی افزایش رشد قد کودکان هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است.

عوارض تزریق آمپول ویتامین D

هر یک از موارد زیر می‌توانند عوارض آمپول ویتامین D باشند:

• حالت تهوع
• سردرد
• یبوست
• سوء هاضمه
• درد در محل تزریق

این عوارض در مدت زمانی کوتاه باید بهبود یابند؛ در غیر این صورت باید به پزشک مراجعه نمود.

چقدر طول می کشد تا آمپول ویتامین دی اثر کند؟

استفاده از ویتامین D در قالب مکمل یا به صورت تزریق احتمالا 2 تا 3 ماه طول می‌کشد تا سطح این ویتامین را در بدن به حد مناسب برساند. البته این مقدار حدودی است و کاملا بستگی به مقدار کمبود هر فرد دارد.

سخن پایانی

در این مطلب هر آنچه لازم بود در مورد آمپول ویتامین دی بدانید، برای شما شرح دادیم. تزریق این آمپول تنها با نسخه پزشک باید صورت گیرد. معمولا در صورتی تزریق این ویتامین توصیه می‌شود که فرد با کمبود شدید آن مواجه باشد. در موارد جزئی بیشتر استفاده از قرص ویتامین D تجویز می‌شود.