استویا چیست؟

استویا چیست؟ این شاید سوال خیلی از افرادی است که به دنبال کاهش وزن و تناسب اندام هستند اما می‌خواهند مصرف شکر و قند و شیرینی‌جات را ادامه دهند. استویا چیزی است که می‌تواند شما را به این هدف برساند چرا که جایگزین طبیعی، بدون کالری و عوارض قند و شکر است. یکی از مهمترین عوامل چاقی و اضافه وزن و بیماری‌هایی که همراه آن می‌آید، مصرف بالای قند و شکر و شیرینی‌جات در میان ما ایرانیان است. طبق آمار رسمی سرانه مصرف شکر در ایران 9.5 کیلوگرم بیشتر از میانگین جهانی است. در این میان استویا به عنوان یک شیرین کننده طبیعی بدون کالری می‌تواند جایگزین مناسبی برای قند و شکر باشد. نخستین بار گیاه استویا در شمال شرقی پاراگوئه پیدا شد. این گیاه که به گیاه برگ عسلی در نواحی شمالی آمریکای جنوبی معروف است؛ در سال 1888 برای اولین بار توسط برتونی به اروپا آورده شد.

گیاه استویا چیست؟

استویا که با نام Stevia rebaudiana Bertoni نیز شناخته می‌شود، درختچه‌ای بوته‌ای است که بخشی از خانواده گل آفتابگردان است. 150 گونه استویا وجود دارد که همگی بومی آمریکای شمالی و جنوبی هستند. چین صادرکننده پیشرو محصولات استویا است. با این حال، استویا در حال حاضر در بسیاری از کشورها تولید می‌شود. استویا 200 تا 300 برابر شیرین‌تر از شکر است. اما حدود 20 درصد زمین و آب کمتری نیاز دارد تا شیرینی مشابه سایر شیرین کننده‌های اصلی را فراهم کند.

استویا حاوی هشت گلیکوزید است. اینها اجزای شیرین کننده‌هایی هستند که از برگ‌های گیاه استویا جدا و خالص شده‌اند. این گلیکوزیدها شامل موارد زیرهستند:

• استویوزید
• ریبائودیوزیدهای A، C، D، E و F
• استویولبیوزید
• دولکوزید A

استویوزید و ریبائودیوزید A یا reb A فراوان ترین این اجزا هستند.

فواید استویا چیست؟

در ادامه مقاله برخی از مهمترین مزایای سلامتی استویا بررسی می‌شود.

1)دیابت

تحقیقات نشان داده که استویا کالری یا کربوهیدرات به رژیم غذایی اضافه نمی‌کند. استویاهمچنین هیچ تأثیری بر گلوکز خون یا پاسخ انسولین نشان نداده‌ است. این به افراد مبتلا به دیابت اجازه می‌دهد تا غذاهای متنوع‌تری بخورند و از برنامه غذایی سالم‌تری پیروی کنند.

پنج آزمایش تصادفی‌ و کنترل‌شده، اثرات استویا را بر پیامدهای متابولیک با اثرات دارونما مقایسه کرد. این مطالعه به این نتیجه رسید که استویا تأثیری کم بر گلوکز خون، سطح انسولین، فشار خون و وزن بدن دارد یا حتی می‌توان گفت که اصلا اثری ندارد.

در یکی از این مطالعات، افراد مبتلا به دیابت نوع 2 گزارش کردند که استویا باعث کاهش قابل توجه گلوکز خون و پاسخ گلوکاگون بعد از غذا می‌شود. گلوکاگون هورمونی است که سطح گلوکز در خون را تنظیم می‌کند و مکانیسم ترشح گلوکاگون اغلب در افراد مبتلا به دیابت معیوب است. گلوکاگون با بالا رفتن گلوکز خون کاهش می‌یابد. این باعث تنظیم سطح گلوکز می‌شود.

اگر ورزش می‌کنید و قصد لاغری دارید، در کنار مکمل کاهش وزن ورزشی می‌توانید از استویا هم استفاده کنید تا موفق‌تر باشید.

2) کنترل وزن

استویا می‌تواند جایگزین قند و شکر در رژیم غذایی برای مدیریت وزن شود.

دلایل زیادی برای اضافه وزن و چاقی وجود دارد، مانند عدم تحرک و افزایش مصرف غذاهای پرچرب و پرکالری که سرشار از چربی و قندهای افزوده هستند. نشان داده شده است که مصرف قندهای افزوده شده به غذاها و نوشیدنی‌ها به طور متوسط ​​16 درصد از کل کالری رژیم غذایی را شامل می‌شود. این با افزایش وزن و کاهش کنترل سطح گلوکز خون مرتبط است.

استویا حاوی قند نیست و کالری بسیار کمی دارد. این می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی متعادل برای کمک به کاهش انرژی دریافتی بدون از بین بردن طعم باشد.

3) سرطان پانکراس

استویا حاوی بسیاری از استرول‌ها و ترکیبات آنتی اکسیدانی از جمله کامفرول است. مطالعات نشان داده است که کامفرول می‌تواند خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را تا 23 درصد کاهش دهد.

4) فشار خون

مشخص شده است که گلیکوزیدهای خاصی در عصاره استویا باعث گشاد شدن عروق خونی می‌شوند. آنها همچنین می‌توانند دفع سدیم یا دفع ادرار را افزایش دهند.

یک مطالعه در سال 2003 نشان داد که استویا به طور بالقوه می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. این مطالعه نشان داد که گیاه استویا ممکن است دارای اثرات مفید بر عملکرد قلب باشد. اعمال کاردیوتونیک فشار خون را عادی و ضربان قلب را تنظیم می‌کند. با این حال، مطالعات جدیدتر نشان داده‌اند که به نظر نمی‌رسد استویا بر فشار خون تأثیر بگذارد. تحقیقات بیشتری برای تایید این مزیت استویا مورد نیاز است.

5) آلرژی

در سال 2010، کمیته ایمنی غذای اروپا (EFSA) محصولات موجود دارای شیرین کننده‌های استویا را بررسی کرد تا مشخص کند که آیا دلیلی برای نگرانی در مورد احتمال واکنش‌های آلرژیک به استویا وجود دارد یا خیر.

محققان به این نتیجه رسیدند که “گلیکوزیدهای استویول واکنشی نیستند و به ترکیبات واکنشی متابولیزه نمی‌شوند، بنابراین بعید است که گلیکوزیدهای استویول تحت ارزیابی به خودی خود باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک در هنگام مصرف در غذاها شوند.”

حتی اشکال بسیار خالص شده عصاره استویا نیز بعید است که واکنش آلرژیک ایجاد کنند. از سال 2008 هیچ موردی از واکنش آلرژیک به استویا ثبت نشده است.

مضرات و عوارض جانبی استویا چیست؟

حالا دیگر می‌دانید که استویا چیست؟ مطالعات مختلف عصاره استویا را بدون عوارض جانبی عنوان کرده است. در ابتدا تصور می‌شد که استویا برای سلامت کلیه‌ها خطرناک است. مطالعه‌ای که از آن زمان بر روی موش‌ها انجام شد؛ نشان می‌دهد که برگ‌های استویا به شکل مکمل ممکن است برعکس چیزی که تصور می‌شد؛ دارای ترکیباتی باشد که از کلیه‌ها محافظت می‌کند و تأثیر دیابت را کاهش می‌دهد. تحقیقات کنونی همچنین نشان می‌دهد که مصرف منبع مطمئن به میزان توصیه شده یا کمتر از استویا در دوران بارداری بی‌خطر است. برخی از محصولات استویا نیز حاوی الکل قند هستند. افرادی که به الکل قند حساسیت دارند ممکن است نفخ، گرفتگی شکم، حالت تهوع و اسهال را تجربه کنند، اگرچه یکی از انواع الکل قند، اریتریتول، خطر کمتری نسبت به سایرین دارد. تا زمانی که استویا به شدت تصفیه شده و در حد اعتدال مصرف شود، عوارض جانبی ایجاد نمی کند.

آیا مصرف استویا در دوران بارداری بی خطر است؟

 استویا ساخته شده با Reb-A برای مصرف متعادل در دوران بارداری بی خطر است. اگر به الکل‌های قند حساس هستید، برندی را انتخاب کنید که حاوی اریتریتول نباشد. مصرف استویا با برگ کامل و عصاره خام استویا، از جمله استویایی که در خانه پرورش داده‌اید، برای زنان باردار بی خطر نیستند. ممکن است عجیب به نظر برسد که یک محصول بسیار تصفیه شده ایمن‌تر از یک محصول طبیعی در نظر گرفته شود. این یک معمای رایج در مورد محصولات گیاهی است. در این مورد، Reb-A از نظر ایمنی در دوران بارداری و غیره ارزیابی شده است. استویا در شکل طبیعی آن چنین نیست. در حال حاضر، شواهد کافی مبنی بر اینکه استویا با برگ کامل یا عصاره خام استویا به بارداری شما آسیب نمی‌رساند، وجود ندارد.

ارتباط بین سرطان و استویا چیست؟

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استویا ممکن است به مبارزه یا پیشگیری از برخی انواع سرطان کمک کند. بر اساس یک مطالعه در سال 2012، یک گلیکوزید به نام استویوزید که در گیاهان استویا یافت می‌شود، به افزایش مرگ سلول‌های سرطانی در خط سرطان سینه انسان کمک می‌کند. استویوزید همچنین ممکن است به کاهش برخی از مسیرهای میتوکندریایی که باعث رشد سرطان می‌شود، کمک کند.

مطالعه‌ای در سال 2013 از این یافته‌ها پشتیبانی کرد. این مطالعه نشان داد که بسیاری از مشتقات گلیکوزید استویا برای رده‌های سلولی سرطان خون، ریه، معده و سینه خاص سمی هستند.

نحوه استفاده از استویا به عنوان جایگزین شکر

استویا ممکن است به جای شکر در غذاها و نوشیدنی‌های مورد علاقه شما استفاده شود. یک پیمانه پودر استویا برابر با یک قاشق چایخوری شکر است.

راه‌های استفاده از استویا عبارتند از:

• در قهوه یا چای
• در لیموناد خانگی
• روی غلات گرم یا سرد پاشیده شود
• در اسموتی
• روی ماست پاشیده شود

معرفی شیرین کننده کم کالری استویا دوبیس

این محصول با داشتن گیاه استویا جایگزین مناسبی برای افرادی است که از رژیم‌های لاغری استفاده می‌کنند. همچنین افراد دیابتی و ورزشکار نیز می‌توانند این شیرین کننده را مورد استفاده قرار دهند. هم در نوشیدنی‌های سرد و هم در نوشیدنی‌های گرم می‌توان این محصول را استفاده نمود. اگر دنبال جایگزینی برای شکر هستید، حتما این محصول را امتحان کنید. البته افراد زیر 18 سال نباید آن را مصرف کنند. در دوران بارداری و شیردهی نیز بهتر است از شیرین کننده کم کالری استویا دوبیس استفاده نشود.

کلام آخر

در پاسخ به سوال استویا چیست؟ گفتیم استویا یک شیرین کننده گیاهی بدون کالری و بدون عوارضَ جایگزین شکر و قند است و مزایای سلامتی بسیاری دارد. محصولات استویا ساخته شده با Reb-A حتی برای افرادی که باردار هستند یا مبتلا به دیابت هستند، بی خطر در نظر گرفته می‌شوند. این محصولات به ندرت عوارض جانبی ایجاد می‌کنند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای ارائه شواهد قطعی در مورد مدیریت وزن، دیابت و سایر مسائل بهداشتی باید انجام شود.