کمبود کلسیم و بروز پوکی استخوان یکی از مشکلات شایع در میان سالمندان است و متاسفانه آمارها نشان میدهند که همه ساله سن ابتلا به پوکی استخوان در جهان کاهش مییابد. به حداقل رساندن بروز پوکی استخوان در همه سنین تنها از راه تامین مناسب کلسیم و ویتامین D برای بدن مقدور است. سن مصرف کلسیم تا چه سنی است؟ آیا در هر سنی میتوان از کلسیم استفاده کرد؟ آیا با افزایش سن میزان جذب این ماده معدنی در بدن کاهش مییابد؟ مصرف قرص کلسیم در چه سنی ضرورت دارد؟
تاثیر سن روی میزان جذب کلسیم در بدن
در یک مطالعه که در بین افراد 20 تا 95 ساله صورت گرفت، 75 مرد و 115 زن پس از مصرف کلسیم به صورت خوراکی از لحاظ میزان جذب کلسیم مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصله گویای آن بود که جذب کلسیم پس از حدود سن 60 سالگی با کاهش مواجه میشود و برخی از افراد بالای 80 سال نیز با سوء جذب مواجه هستند. کاهش جذب کلسیم با افزایش سن میتواند به کاهش اسید معده، کاهش میزان انتقال کلسیم فعال و یا کاهش ویتامین D در بدن مربوط باشد. تامین ویتامین D به مقدار کافی برای بدن میتواند جذب کلسیم را در هر سنی به حداکثر برساند. آنچه از نتیجه تحقیقات گوناگون میتوان به دست آورد این است که با نزدیک شدن به دوران پیری، جذب کلسیم هم در حیوانات و هم در انسان کاهش مییابد.
در هر سن، روزانه چه مقدار کلسیم باید مصرف کرد ؟
در سن 19 تا 50 سالگی مقدار نیاز روزانه خانمها و آقایان به عنصر کلسیم، 1000 میلیگرم است. از 51 تا 70 سالگی مقدار نیاز به کلسیم در زنان و مردان کمی متفاوت میشود؛ به طوریکه مردان همچنان به 1000 میلیگرم کلسیم به صورت روزانه نیاز دارند اما زنان باید 200 میلیگرم بیشتر یعنی 1200 میلیگرم کلسیم در هر روز مورد استفاده قرار دهند. چنانچه مشاهده میکنید با بروز یائسگی در خانمها (حدود سن 50 سالگی) نیاز به کلسیم افزایش خواهد یافت. اما از 71 سالگی به بعد باز هم مقدار نیاز روزانه به کلسیم در خانمها و آقایان یکسان شده و به 1200 میلیگرم میرسد. حال پرسش این است که سن مصرف کلسیم تا چه زمانی است و آیا انسان تا پایان عمر میتواند همچنان کلسیم را از طریق رژیم غذایی یا مصرف مکملهای کلسیم دریافت کند و این عنصر جذب بدن شود؟
ابتدا اجازه دهید ببینیم که چرا با افزایش سن و بروز یائسگی در زنان، جذب کلسیم با کاهش روبرو میشود و احتمال بروز پوکی استخوان افزایش مییابد؟
ارتباط یائسگی با پوکی استخوان و کمبود کلسیم
استخوانهای بدن انسان به طور مرتب در حال بازسازی هستند. تشکیل بافتهای جدید استخوانی و تخریب بافتهای قدیمی دائما در حال انجام شدن است. هرچه فرد جوانتر باشد، سرعت تشکیل استخوانهای نو بیشتر است؛ در حالیکه هرچه سن بیشتر میشود، این روند با سرعت کمتری پیش خواهد رفت. با نزدیک شدن به سن یائسگی، تخریب تودههای استخوانی تسریع مییابد و همین مسئله احتمال بروز پوکی استخوان را بالا میبرد. یائسگی زودرس از علائم تشدیدکننده پوکی استخوان به شمار میآید. کاهش ترشح استروژن در بدن موجب میشود تا کمبود کلسیم حاصل شود و تحلیل استخوانها اتفاق بیفتد. بنابراین بیدلیل نیست که مقدار توصیه شده برای مصرف کلسیم در سن یائسگی بیشتر از قبل میشود.
سن مصرف کلسیم تا چه سنی است ؟
متخصصان توصیه میکنند که تا قبل از سن 30 سالگی همه افراد چه مرد و چه زن باید اندوخته مناسبی از کلسیم در بدن خود داشته باشند تا در سنین پیری کمتر به شکستگی و پوکی استخوان دچار شوند. ممکن است کاهش تراکم استخوانها از سنین 35 تا 50 سالگی کمکم آغاز شود. مطالعات نشان میدهند که افراد بالای 50 سال سالیانه حدود 1 تا 6 درصد از تراکم استخوانهای خود را از دست میدهند. از طرف دیگر گفتیم که با افزایش سن، جذب کلسیم کاهش مییابد. از این رو هرچه سن بیشتر شود، باید توجه بیشتری به تامین کلسیم برای بدن داشت.
سن مصرف کلسیم تا پایان عمر است؛ به این معنا که نمیتوانیم بگوییم در سنین پیری دیگر هیچ کلسیمی جذب بدن نخواهد شد بلکه جذب این ماده معدنی و بسیاری دیگر از مواد مغذی فقط با کاهش مواجه میشود. بنابراین جهت پیشگیری از کمبود کلسیم، نرمی استخوان و پوکی استخوان در هر سنی که هستید، از طریق منابع غذایی کلسیم این عنصر را برای بدن خود تامین کنید و در صورت لزوم از مکملهای کلسیم نظیر قرص کلسیم نیز استفاده نمایید.
راه هایی برای پیشگیری از پوکی استخوان
اگر میخواهید در میانسالی یا دوران سالمندی به پوکی استخوان مبتلا نشوید، باید از همان سنین جوانی به فکر باشید. برخی از راهکارهایی که میتوانید به کار بگیرید، شامل موارد زیر هستند:
- یک رژیم غذایی سالم و متنوع شامل میوه، سبزیجات و غلات کامل داشته باشید
- منابع غنی از کلسیم مانند لبنیات و سبزیجات برگتیره را حتما در رژیم غذایی خود بگنجانید
- ویتامین D مورد نیاز بدن خود را از طریق نور خورشید یا منابع غذایی حاوی این ویتامین مانند ماهی سالمون و ساردین تامین نمایید
- از کشیدن سیگار بپرهیزید
- نوشیدن الکل را کنار بگذارید
- مقدار مصرف روزانه کافئین را محدود کنید
- فعالیتهای ورزشی و تمرینات قدرتی انجام دهید
فراموش نکنید که کلسیم در انتقال پیامهای عصبی، انقباض و انبساط عروق خونی و تنظیم ترشح برخی هورمونها نقش دارد و بنابراین عدم تامین آن برای بدن علاوه بر تخریب استخوانها میتواند آسیبهای دیگری را نیز به بدن وارد کند.
کلام پایانی
سن مصرف کلسیم در بدن انسان از ابتدای کودکی تا پایان عمر است اما هرچه سن افزایش یابد، جذب کلسیم با سرعت کمتری در بدن اتفاق خواهد افتاد. بنابراین عاقلانه آن است که در سنین جوانی ذخیره کلسیم در بدن در حد کافی و مطلوب باشد تا در سنین بالاتر احتمال تحلیل استخوانها و پوکی استخوان کاهش یابد. در بسیاری از موارد نیاز است تا از قرص کلسیم نیز در کنار رژیم غذایی استفاده شود تا کمبود کلسیم اتفاق نیفتد. آیا شما تاکنون از مکملهای کلسیم در رژیم غذایی خود استفاده کردهاید؟
3 دیدگاه
پزشک به من گفته روزی 2 عدد قرص کلسیم بخورم. با دوز 1000. به نظرتون درسته؟ عوارض برام پیش نمیاد؟
سلام کاربر گرامی محتمل ترین عارضه ای که ممکن است با ان موجه شوید یبوست است . معمولا نیاز فرد 1000 میلیگرم در روز میباشد ولی شرایط شما از نظر سن، سایر داروهایی که استفاده میکنید، بیماری زمینه ای و تخصص پزشک تجویز کننده هم مهم میباشد.
سلام من متخصص نیستم ولی احتمالا نوع کلسیوم مصرفی شما کربونات هست و هر ۱۰۰۰ میلیگرم از این تقریبا برابر هست با 400mg کلسیوم خالص که بهش کلسیوم المنتال هم میگن