چه دارویی برای پوکی استخوان خوب است؟

پوکی استخوان شرایطی است که در آن استخوان‌های فرد سریع‌تر از آنچه که باید بازسازی شوند، تخریب و تجزیه شده و از بین می‌روند. بیماری پوکی استخوان در زنان چندین برابر بیش از مردان دیده می‌شود و معمولا در سنین میان‌سالی و پیری فرد را دچار می‌کند. از آنجایی که شدت گرفتن این بیماری تمامی استخوان‌های بدن را در معرض خطر شکستگی قرار می‌دهد، حتما باید برای درمان آن کاری کرد. کنترل و درمان پوکی استخوان با دارو و همچنین تغییر در سبک زندگی مقدور است. در کنار درمان‌های دارویی همچنین باید از بهترین مکمل برای پوکی استخوان نیز استفاده کرد.

درمان پوکی استخوان با ایجاد تغییر در سبک زندگی

به منظور پیشگیری و همچنین درمان پوکی استخوان هم در تغذیه افراد باید تغییر اعمال شود و هم در فعالیت‌های بدنی. با این هدف باید منابع غذایی کلسیم بیش از پیش به رژیم غذایی افزوده شوند. لبنیات، سبزیجات برگ سبز تیره، غلات کامل و ماهی‌های چرب مثل سالمون و ساردین از بهترین منابع حاوی کلسیم هستند. دقت داشته باشید که آنچه جذب کلسیم را می‌تواند در بدن به حداکثر برساند، ویتامین D است. بنابراین برای تامین این ماده مغذی یا باید به حد کافی در معرض نور خورشید باشید یا از مواد غذایی نظیر ماهی‌های چرب استفاده کنید که در مقادیر بالا حاوی ویتامین دی هستند. چنانچه رژیم غذایی نتواند نیاز بدن به کلسیم را به طور کامل برطرف کند، حتما باید از قرص کلسیم کمک گرفت.

نکته دیگری که باید مد نظر قرار بگیرد، فعالیت بدنی است. ورزش به تقویت استخوان‌ها کمک کرده و روند از دست دادن استخوان‌ها بر اثر افزایش سن را کند می‌کند و به این ترتیب تراکم استخوان تا حدودی بهبود می‌یابد. ورزش همچنین در بهبود تعادل بدن موثر بوده و خطر افتادن و سقوط را کاهش می‌دهد. تمرین‌های قدرتی در این زمینه می‌توانند بسیار مفید واقع شوند و سلامت ستون فقرات را بهبود بخشند. به این منظور می‌توان از دستگاه‌های بدنسازی و وزنه برداری استفاده کرد. ورزش‌های تحمل وزن مثل پیاده‌روی، آهسته دویدن، دوچرخه سواری و ورزش‌های هوازی نیز در کنترل بیماری پوکی استخوان بسیار مفید هستند.

درمان پوکی استخوان با دارو

با انجام تست سنجش تراکم استخوان می‌توان از ابتلا یا عدم ابتلا به پوکی استخوان مطمئن شد. سپس در صورت تجویز پزشک باید از درمان دارویی کمک گرفت. موثرترین داروها برای کنترل بیماری پوکی استخوان در ادامه معرفی می‌شوند:

بیس فسفونات ها

متداول‌ترین داروهایی که جهت درمان پوکی استخوان به ویژه در زنان یائسه تجویز می‌شوند، بیس فسفونات‌ها هستند. بعضی از نمونه‌های بیس فسفونات‌ها عبارتند از:

• آلندرونات (فوزاماکس): دارویی خوراکی است که یا به صورت روزانه و یا به صورت هفتگی باید مورد استفاده قرار گیرد.
• ایباندرونات (بونیوا): یا هر ماه به صورت قرص باید استفاده شود و یا اینکه تزریق وریدی آن 4 بار در سال انجام شود.
• ریزدرونات (اکتونل): به صورت قرص خوراکی به صورت روزانه، هفتگی یا ماهیانه باید مورد مصرف قرار گیرد.
• زولدرونیک اسید: به صورت تزریق داخل وریدی هر سال یا 2 سال یکبار باید دریافت شود.

داروهای آنتی بادی

درمان پوکی استخوان با دارو از طریق داروهای آنتی بادی نیز می‌تواند انجام شود. 2 نوع داروی آنتی بادی برای پوکی استخوان در بازار یافت می‌شود:

• دنوزومب: این دارو به نوعی پروتئین در بدن متصل شده و با افزایش کلسیم در بدن روند تجزیه استخوان را کند می‌کند. تزریق این دارو معمولا هر 6 ماه یکبار صورت می‌گیرد.
• روموسوزوماب (Romosozumab): این دارو آوریل سال 2019 مورد تایید سازمان غذا و دارو آمریکا قرار گرفته است و به افزایش استخوان‌سازی در بدن کمک می‌کند. روموزوزوماب بیشتر برای زنان یائسه که به شدت در معرض خطر شکستگی استخوان هستند، تجویز می‌شود. این دارو در 2 تزریق به صورت ماهانه تا یک سال باید استفاده شود. افرادی که در معرض خطر حمله قلبی هستند، با احتیاط کامل باید این دارو را مصرف نمایند.

داروهای هورمونی

برای درمان پوکی استخوان با دارو از داروهای هورمونی نیز می‌توان بهره گرفت:

• تعدیل‌کننده انتخابی گیرنده استروژن: این نوع دارو با حفظ اثرات استروژن به بازسازی استخوان کمک می‌کند. رالوکسیفن یکی از انواع این نوع دارو است که به صورت قرص خوراکی روزانه باید مورد استفاده قرار گیرد.
• کلسی تونین: در واقع هورمونی است که توسط غده تیروئید تولید شده و به تنظیم سطح کلسیم در بدن کمک می‌کند. پزشکان برای درمان پوکی استخوان از کلسی تونین به صورت مصنوعی برای زنانی استفاده می‌کنند که قادر به استفاده از بیس فسفونات‌ها نیستند. کلسی تونین درد حاصل از شکستگی را نیز می‌تواند بهبود بخشد.
• هورمون‌های پاراتیروئید: هورمون‌‎های پاراتیروئید سطح کلسیم و فسفر در بدن را تنظیم می‌کنند. درمان با هورمون تیروئید مصنوعی می‌تواند به بهبود رشد استخوان‌ها کمک کند. به این منظور معمولا از تری پاراتید و آبالوپاراتید استفاده می‌شود. تری پاراتید به صورت روزانه برای افرادی که پوکی استخوان شدید دارند، مورد مصرف قرار می‌گیرد. آبالوپاراتید نیز به صورت تزریق باید استفاده شود و مصرف آن از سال 2017 به تائید رسیده است.

هورمون درمانی

برای زنانی که در سن یائسگی هستند، به جای درمان پوکی استخوان با دارو می‌توان از هورمون تراپی که به آن درمان جایگزینی هورمون نیز گفته می‌شود، کمک گرفت اما پزشکان معمولا از آن به عنوان اولین خط درمان استفاده نمی‌کنند زیرا ممکن است خطر حمله قلبی، سرطان سینه و لخته شدن خون را افزایش دهد. هورمون درمانی می‌تواند شامل استفاده از استروژن به تنهایی یا همراه با پروژسترون باشد. نمونه قرص‌هایی که برای هورمون درمانی روزانه باید استفاده شوند، پریمارین، منست و Estrace هستند. برخی از داروهای هورمون درمانی نیز باید به صورت 1 یا 2 بار در  هفته مورد استفاده قرار گیرند. کلیمارا، Vivelle-Dot و Minivelle از نمونه این داروها هستند.

سخن پایانی

پوکی استخوان همه ساله در سراسر جهان بسیاری از افراد را درگیر می‌کند. برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد اما می‌توان اقداماتی را جهت کنترل آن انجام داد. درمان پوکی استخوان با دارو را در این مطلب برای شما توضیح داده و به داروهایی که در حال حاضر برای این بیماری استفاده می‌شوند، اشاره کردیم. در کنار مصرف دارو با تغییر در رژیم غذایی و اضافه کردن ورزش به برنامه روزانه می‌توان در بهبود بیماری پوکی استخوان یا استئوپروز موفق‌تر عمل کرد. همچنین فراموش نکنید که فرد مبتلا به این بیماری از مکمل‌های استخوان و مفاصل نیز باید استفاده نماید.