چرا گوش های ما شبیه علامت سوال است؟

صداها به صورت امواج صوتی از طریق هوا عبور کرده و به گوش خارجی و سپس گوش داخلی می‌رسند. شکل ظاهری گوش به این دلیل اینگونه خلق شده تا امواج صدا به راحتی از محیط گرفته شود و با قدرت بیشتری به گوش میانی و داخلی انتقال یابد. آیا تاکنون دقت کرده‌اید که وقتی می‌خواهید صدایی را که به سختی شنیده می‌شود بهتر بشنوید، دست خود را دور گوش خود می‌گذارید؟ علت این مساله این است که در این حالت به انتقال امواج صدا کمک کرده و در نتیجه بهتر خواهید شنید. در این مقاله به بررسی ساختار گوش می‌پردازیم.

ساختار گوش

گوش انسان دارای سه قسمت مختلف است:

گوش خارجی

وقتی می‌گوییم “گوش” معمولا هدفمان گوش خارجی است زیرا تنها این بخش از گوش ما در حالت عادی قابل مشاهده بوده و می‌توان آن را دید. گوش خارجی شامل لاله گوش و مجرای خارجی شنوایی است. لاله گوش وظیفه دارد تا صداها را جمع کرده و از طریق مجرای شنوایی به پرده گوش برساند. در واقع چین‌هایی که روی لاله گوش وجود دارند، انتقال صدا را تسهیل می‌کنند. وکس، ماده‌ای مومی شکل است که سلول‌های مجرای گوش جهت محافظت از گوش در برابر ورود گرد و غبار و حشرات ترشح می‌کنند. وکس یا همان جرم گوش از رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها نیز جلوگیری کرده و به طور طبیعی خودش خود به خود از مجرای گوش خارج می‌شود.

گوش میانی

در گوش میانی 3 استخوان کوچک به نام‌های چکشی، سندانی و رکابی وجود دارد. این سه استخوان کوچک ارتعاشات صدا را از لاله گوش به گوش داخلی منتقل می‌کنند. محفظه گوش میانی از طریق شیپور استاش با حلق در ارتباط بوده و وظیفه برقراری تعادل فشار هوا در گوش میانی را بر عهده دارد. استخوان‌های موجود در گوش میانی کوچکترین استخوان‌های موجود در بدن انسان به شمار می‌آیند. عضلات بسیار کوچکی به استخوانچه‌های گوش میانی متصل هستند که در واکنش به صداهای بلند با انقباض خود از دستگاه شنوایی محافظت می‌کنند. گوش میانی از این جهت مهم است که با فضاهای هوای متعددی پر شده که جهت خارج شدن عفونت از گوش، مسیر را هموار می‌کنند.

گوش داخلی

ساختار گوش داخلی شامل حلزون گوش و مجاری نیم دایره است. گوش داخلی در حقیقت درونی‌ترین بخش گوش بوده که درست بعد از گوش میانی قرار گرفته است. به گوش داخلی به دلیل داشتن سیستم پیچیده از سلول‌های غشایی، هزارتوی نیز می‌گویند. گوش داخلی 2 وظیفه بسیار مهم در بدن دارد. اول اینکه امواج صوتی را به سیگنال‌های الکتریکی تغییر دهد و دوم آنکه حفظ تعادل در بدن را انجام دهد. حلزون گوش به شکلی است که هر قسمت از آن برای شنیدن فرکانس خاصی در نظر گرفته شده است و بنابراین آسیب به هر یک از این قسمت‌ها می‌تواند منجر به کاهش شنوایی شود.

حلزون گوش از 3 محفظه پر از مایع تشکیل شده که به دور یک هسته استخوانی پیچیده است و مجرای حلزونی را در خود جای داده است. مجاری نیم دایره لوله‌های حلقوی شکلی هستند که به حفظ تعادل کمک می‌کنند. کانال‌های نیم دایره پر از موهای ریز و درشتی هستند که نقش گیرنده را داشته و در برقراری تعادل موثر هستند.

چگونه صداها را می شنویم ؟

همان‌طور که حتما تا به اینجای این مطلب متوجه شده‌اید، وظیفه گوش فقط شنیدن نیست بلکه در برقراری تعادل در بدن نیز نقش بسیار مهمی دارد. به طور کلی هماهنگی بین اندام حسی در گوش داخلی، گیرنده‌های بینایی و اطلاعات دریافت شده از گیرنده‌های بدن سبب برقراری تعادل می‌شود. برای اینکه ما بتوانیم یک صدا را بشنویم، همه قسمت‌های ساختار گوش یعنی گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی دخیل هستند. برای اینکه صدایی به گوش ما برسد:

• ابتدا صدا از گوش بیرونی و در واقع از دنیای خارج به طرف کانال گوش هدایت می‌شود.
• امواج صوتی موجب ارتعاش پرده گوش و حرکت استخوانچه‌های موجود در گوش میانی می‌شوند.
• حرکت استخوان‌های ریز در گوش میانی ایجاد فشار کرده و مایع موجود در حلزون گوش را حرکت می‌دهد.
• با حرکت مایعاتی که در گوش داخلی هستند، موهای ریز موجود در حلزون نیز حرکت می‌کنند.
• در این حالت امواج صوتی به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌شوند.
• در پایان سیگنال‌های الکتریکی از طریق اعصاب شنوایی به مغز فرستاده شده و در نتیجه صدا تولید می‌شود.

راهکارهایی برای محافظت از گوش

پس از بررسی ساختار گوش متوجه می‌شوید که این ارگان از بدن شما از اهمیت بسیاری برخوردار است و از وارد شدن هر گونه آسیب احتمالی به آن باید پیشگیری کرد. راهکارهای زیر به شما به منظور محافظت از گوش کمک می‌کنند:

• در مکان‌هایی که صداها خیلی بلند هستند، از گوش‌گیر استفاده کنید.
• به هنگام قرار دادن هدفون در گوش خود و گوش دادن به آهنگ یا هر صدای دیگر، قدرت صدا را به حداکثر نرسانید و با صدای معمولی به آن گوش دهید.
• اگر مدت زمان زیادی در معرض صداهای بلند بوده‌اید، به گوش خود استراحت دهید.
• هرگز گوش پاک کن را در قسمت داخلی گوش خود فرو نکنید.
• اگر برای درمان مشکلات گوش و شنوایی از داروی خاصی استفاده می‌کنید، حتما مطابق با دستور پزشک آن را به کار ببرید.
• گوش‌های خود را خشک نگه دارید؛ به این منظور پس از استحمام یا شنا با یک حوله تمیز گوش‌ها را خشک نمایید.
• ورزش‌هایی همچون پیاده‌روی، دویدن و دوچرخه سواری خون را به همه قسمت‌های بدن رسانده و برای سلامت گوش نیز مفید هستند.
• استرس ممکن است به طور موقت در گوش شما صدای وز وز ایجاد کند پس تا حد امکان سعی کنید که اضطراب نداشته باشید.

سخن پایانی

ساختار گوش در عین حال که پیچیده است اما بسیار جالب به نظر می‌رسد زیرا همه اجزای گوش دست به دست هم می‌دهند تا ما بتوانیم انواع مختلف صداها را به خوبی بشنویم. گوش همچنین در حفظ تعادل در بدن نقش مهمی را ایفا می‌کند. اگر دچار هر نوع عفونت یا مشکل دیگر در گوش خود شدید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا بهترین راهکار و احیانا دارو را برای شما تجویز کند.