گاهی با رعایت رژیم غذایی مناسب باز هم با کمبود ویتامینها در بدن خود مواجه میشویم. آمارها نشان داده است که حدود 90 درصد از مردم ایران از کمبود ویتامین D رنج میبرند. در برخی موارد با وجود اینکه به حد کافی در معرض نور خورشید هستید و از خوراکیهای حاوی ویتامین دی استفاده میکنید، باز هم کمبود این ویتامین در بدن شما جبران نمیشود. چرا؟ عواملی وجود دارند که مانع از جذب ویتامین دی در بدن میشوند. به منظور آگاهی از علت جذب نشدن ویتامین D در بدن در این مقاله با ما همراه شوید.
علت جذب نشدن ویتامین D در بدن
برخی عوامل مانع از جذب ویتامین D در بدن میشوند. از جمله این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بیماری های گوارشی
مشکلات گوارشی گاهی مانع از جذب ویتامین دی در بدن انسان میشوند. بیماری کرون، فیبروز کیستیک و بیماری سلیاک از جمله بیماریهایی هستند که بر توانایی روده در جذب ویتامین D تاثیر گذاشته و در نتیجه بدن را دچار کمبود این ویتامین میکنند.
پوست تیره
ملانین رنگدانه اصلی پوست است و رنگ پوست انسان با میزان ملانین در پوست تعیین میشود. مطالعات نشان داده است که افرادی که پوست تیره دارند، بیش از سایرین در معرض خطر کمبود ویتامین D هستند. رنگ پوست تيره توانايی پوست برای سنتز ويتامين D را از طريق نور آفتاب تا %95 کاهش میدهد.
چاقی و اضافه وزن
ویتامین D توسط سلولهای چربی از خون خارج شده و به گردش در میآید. افرادی که دارای شاخص توده بدنی 30 یا بالاتر هستند و چاق به حساب میآیند، اغلب با کمبود ویتامین D در بدن خود مواجه میشوند. حفظ تناسب اندام میتواند در جذب بهتر ویتامین دی در بدن موثر باشد.
آلودگی هوا
ذرات کربن موجود در هوا که حاصل از سوختن سوختهای فسیلی، چوب و دیگر مواد است، سبب آلودگی هوا و تخریب لایه ازن میشوند. آلودگی هوا مانع از رسیدن نور آفتاب به صورت مستقیم به زمین میشود و این مسئله در ساخت ویتامین D در بدن اختلال ایجاد میکند. در نتیجه کمبود ویتامین D نیز بدن با کمبود کلسیم مواجه شده و پوکی استخوان به سراغ انسان میآید.
ناراحتی های کبد و کلیه
برخی از بیماریهای کبدی جذب ویتامین D را در بدن با اختلال مواجه میکند. مشکلات کبدی موجب میشوند تا صفرا در بدن به حد کافی تولید نشود و جذب ویتامین D در بدن کاهش یابد.
مبتلایان به بیماریهای کلیوی نیز معمولا با سطوح کم ویتامین دی در بدن خود مواجه هستند. در واقع میتوان گفت که هرچه مشکلات کلیوی پیشرفت بیشتری پیدا کنند، جذب ویتامین D نیز در بدن کاهش خواهد یافت.
افزایش سن
علت جذب نشدن ویتامین D را به افزایش سن نیز میتوان مرتبط دانست. با افزایش سن توانایی بدن برای جذب ویتامین D کاهش مییابد. اگر یک فرد 70 ساله و یک فرد 20 ساله به مدت زمانی مشابه در معرض نور آفتاب باشند، شخصی که مسنتر است 30 درصد ویتامین D کمتری در بدنش تولید خواهد شد. بنابراین به راحتی میتوان نتیجه گرفت که با افزایش سن ویتامین D بیشتری را باید برای بدن تامین کرد.
عرض جغرافیایی
مختصات جغرافیایی مکانی که شما در آن زندگی میکنید، میتواند علت جذب نشدن ویتامین D یا علتی برای کمتر جذب شدن آن توسط پوست بدن شما باشد. در مناطقی با عرض جغرافیای شمالی (بالاتر از 35 درجه) در زمستان به دلیل زاویه تابش خورشید، مقدار اشعه کمتری به سطح زمین میرسد و در نتیجه افرادی که در این مکانها زندگی میکنند ممکن است با کمبود ویتامین دی مواجه شوند. به طور کلی نیز میتوان گفت که در فصل زمستان که روزها کوتاه میشوند و مردم با لباسهای پشمی و کلفت تمام بدن خود را میپوشانند، جذب ویتامین D در بدن کمتر از فصل تابستان میشود.
درجه حرارت بدن
آیا تاکنون دقت کردهاید که برخی از افراد به طور طبیعی بدنی گرم دارند و بالعکس بعضی دیگر همیشه پوستشان سرد یا خنک است؟ باید بگوییم که درجه حرارت بدن نیز در مقدار جذب ویتامین دی تاثیر دارد؛ به این صورت که هر چه گرمای بدن شما بیشتر باشد، ویتامین D بیشتری در بدن شما تولید خواهد شد. در یک روز آفتابی نیز که دمای بدن بالاتر میرود، جذب ویتامین دی با افزایش بیشتری صورت خواهد گرفت.
آیا ضد آفتاب مانع از جذب ویتامین D می شود ؟
شاید در برخی منابع استفاده از کرم ضد آفتاب علت جذب نشدن ویتامین D عنوان شده باشد اما در بررسیهای اخیر این موضوع کاملا رد شده است زیرا حتی قویترین ضد آفتابها نیز بیش از 2 الی 3 ساعت روی پوست تاثیر نمیگذارند و پس از این زمان اثر آنها از بین میرود. حتی اگر یک درصد هم احتمال بدهید که کرم ضد آفتاب میتواند یکی از علل عدم جذب ویتامین دی در بدن باشد، اما با این حال نباید مصرف ضد آفتاب را کنار بگذارید زیرا برای مراقبت از پوست شما ضروری محسوب میشود و شما را از سرطان پوست در امان نگه میدارد. در صورتی که این امکان برای شما وجود دارد، حتما حتی شده 10 دقیقه از روز را بدون ضد آفتاب در معرض نور خورشید قرار بگیرید. نگران نباشید این مدت زمان کوتاه نمیتواند سلامت پوست شما را تهدید کند.
جذب نشدن ویتامین D در بدن چه عواقبی دارد ؟
کمبود ویتامین D پیامدهای خطرناکی را به همراه خواهد داشت. بدون این ویتامین جذب کلسیم در بدن با اختلال جدی مواجه شده و سلامتی بدن به خطر میافتد. ضعف سیستم ایمنی از اصلیترین علائم و نشانه های کمبود ویتامین D در بدن به شمار میآید. موارد زیر از جمله مهمترین مشکلاتی هستند که بر اثر کمبود ویتامین دی در بدن به وجود میآیند:
- افزایش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی
- افزایش احتمال ابتلا به افسردگی
- احتمال ابتلا به بیماری ام اس
- تضعیف سیستم ایمنی بدن
- نرمی و شکستگی استخوان
- مرگ زودرس
موارد بالا تنها بخشی از مشکلاتی است که کمبود ویتامین D برای بدن به وجود میآورد. اگر از فواید ویتامین D برای سلامتی بدن خود اطلاع داشته باشید، هرگز استفاده از آن را پشت گوش نخواهید انداخت. بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که کاهش سطح ویتامین D در بدن با بسیاری از بیماریهای دیگر از جمله آلزایمر و شیزوفرنی نیز مرتبط است.
ویتامین D را چگونه برای بدن تامین کنیم ؟
پس از بررسی علت جذب نشدن ویتامین D بهتر است با راههای تامین این ویتامین برای بدن نیز آشنا شویم تا جذب آن را در بدن افزایش دهیم. در حقیقت میتوان ویتامین D را از سه طریق برای بدن تامین نمود:
نور خورشید
ویتامین دی از جمله ویتامینهایی است که بدن انسان خودش به تنهایی قادر است آن را تولید نماید. به گفته محققان از آنجایی که نور خورشید خطراتی همچون آفتاب سوختگی را در پی خواهد داشت، بهتر است هر روز تنها به مدت 10 الی 30 دقیقه بدون هیچ نوع محافظ، پوست را در معرض آفتاب قرار داد تا ویتامین D در بدن تولید شود.
مصرف خوراکی های حاوی ویتامین D
ویتامین دی در برخی مواد غذایی نیز به وفور یافت میشود. ماهیهای چرب مثل سالمون، تخم مرغ، شیر، ماهی تن کنسرو شده و قارچ از جمله بهترین منابع غذایی حاوی ویتامین D هستند. اگر به حد کافی در معرض آفتاب قرار نمیگیرید، نگران نباشید چون از طریق خوراکیهایی که نام برده شد نیز میتوان سطح این ویتامین را در بدن افزایش داد.
مکمل های غذایی حاوی ویتامین D
با توجه به اینکه افراد بسیاری در سراسر جهان از کمبود ویتامین د رنج میبرند، جای تعجب نیست که مکملهای حاوی این ویتامین در بازار روز به روز افزایش مییابند. چنانچه از طریق نور خورشید و مصرف مواد غذایی نیاز بدن شما به ویتامین D باز هم تامین نشود، قطعا باید با مشورت پزشک به سراغ مکملها رفت.
گفتار پایانی
برخی افراد هر چقدر هم از ویتامین D استفاده میکنند، باز هم جذب این ویتامین در بدن آنها با اختلال مواجه است و از کمبود آن گلهمند هستند. علت جذب نشدن ویتامین D تنها یک مورد نیست و در واقع عوامل متعددی همچون بیماریهای گوارشی، هوای آلوده، افزایش وزن، سن و… در این میان دخیل هستند. برای افزایش جذب ویتامین D در بدن ابتدا باید علت جذب نشدن آن را بررسی نمود و سپس به درمان آن پرداخت.
40 دیدگاه
سلام من سرطان لنفوم داشتم یکسال درمان شدم اما ویتامین دی که مصرف کردم همچنان بعد آزمایش ویتامین دی روی۱۲هست ممکنه بدنم مشکل در جذب ویتامین دی پیدا کرده باشع؟ راه حل چی هست دکترم. ایران نیست و دسترسی ندارم الان بهش استرس گرفتم
سلام کاربر گرامی
از پرل د 50000 به صورت هفتگی یا فرم تزریقی ویتامین د به صورت هر دو هفته یا ماهانه استفاده کنید
سپاس از همراهی شما
سلام خوب هستین چرا هرچی قرص ویتامین د 1000میخورم تاثیر نداره حتی هم پنجاه هزار هم هفته ای یه دونه میخورم بازم درد استخوان پام زیاده چی کار کنم راهنمایی بفرمایید
سلام و عرض ادب
همراه گرامی درد شما می تواند به دلایل دیگری باشد و نباید ویتامین دی را بدون تجویز پزشک مصرف کنید زیرا احتمال مسمومیت کبدی وجود دارد.