انواع واژینیسموس
به دو نوع کلی تقسیم می‌شود:
- واژینیسموس اولیه: زمانی که زن از ابتدا دچار مشکل نفوذ بوده و هرگز تجربه رابطه جنسی بدون درد نداشته است.
- واژینیسموس ثانویه: در مواردی که زن قبلاً رابطه جنسی طبیعی داشته اما به دلایلی دچار انقباض غیرارادی عضلات واژن شده است.
علائم واژینیسموس
علائم این اختلال عملکردی از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما برخی از رایج‌ترین نشانه‌های آن عبارتند از:
- انقباض غیرارادی عضلات واژن هنگام تلاش برای دخول
- درد یا سوزش در هنگام رابطه جنسی
- اضطراب یا ترس شدید از نزدیکی
- ناتوانی کامل در مقاربت جنسی
- مشکلات عاطفی و استرس ناشی از این وضعیت
علل ایجاد واژینیسموس
واژینیسموس میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:
- عوامل روانی
- ترس از درد در هنگام رابطه جنسی
- تجربیات منفی یا سوءاستفاده جنسی در گذشته
- اضطراب و استرس
- نگرش‌های فرهنگی و تربیتی محدودکننده
- عوامل جسمانی
- عفونت‌های مکرر واژن
- خشکی واژن به دلیل تغییرات هورمونی
- جراحی‌های لگنی یا زایمان سخت
اثرات روانی و جسمانی واژینیسموس
این اختلال عملکردی میتواند اثرات منفی گسترده‌ای بر سلامت جسمی و روانی زنان داشته باشد، از جمله:
- کاهش اعتماد به نفس
- اختلال در روابط زناشویی
- افسردگی و اضطراب
- درد مزمن لگنی
شخیص واژینیسموس: چگونه می‌توان آن را شناسایی کرد؟
تشخیص این اختلال عملکردی معمولاً از طریق بررسی شرح حال بیمار، معاینات پزشکی و ارزیابی‌های روان‌شناختی صورت می‌گیرد. پزشک ممکن است از روش‌های زیر برای تشخیص استفاده کند:
- معاینه لگنی ملایم برای بررسی انقباض عضلات
- گفتگو درباره سابقه پزشکی و جنسی بیمار
- بررسی عوامل روان‌شناختی مرتبط با اضطراب جنسی
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره واژن: از آناتومی تا عملکرد
روش‌های درمانی واژینیسموس
خوشبختانه، این اختلال قابل درمان است و با استفاده از روش‌های زیر می‌توان آن را کنترل کرد:
۱. تمرینات آرام‌سازی و کنترل عضلات کف لگن
تمرینات کگل (Kegel) و بیوفیدبک میتوانند به کنترل بهتر عضلات واژن و کاهش انقباضات ناخواسته کمک کنند.
۲. درمان شناختی-رفتاری (CBT)
این روش به زنان کمک می‌کند تا ترس‌ها و اضطراب‌های مرتبط با رابطه جنسی را شناسایی و مدیریت کنند.
۳. استفاده از گشادکننده‌های واژینال
گشادکننده‌های واژینال (Dilators) ابزارهایی هستند که به تدریج باعث سازگاری عضلات واژن با ورود جسم خارجی می‌شوند.
۴. مشاوره جنسی و زوج‌درمانی
صحبت با یک مشاور متخصص در زمینه سلامت جنسی میتواند به رفع مشکلات ذهنی و بهبود رابطه زوجین کمک کند.
۵. دارو درمانی
در برخی موارد، پزشک ممکن است کرم‌های بی‌حس‌کننده یا داروهای آرام‌بخش برای کاهش تنش عضلانی تجویز کند.
تفاوت واژینیسموس با سایر اختلالات جنسی در زنان
تفاوت‌های اصلی واژینیسموس با سایر اختلالات جنسی در زنان به شرح زیر است:
| اختلال جنسی | ویژگی اصلی | علت اصلی | تجربه زنان | روش درمان |
| واژینیسموس | انقباض غیرارادی عضلات واژن که مانع از دخول می‌شود | اضطراب، ترس از درد، عوامل روان‌شناختی | حتی قبل از تلاش برای دخول، عضلات واژن قفل می‌شود | مشاوره، تمرینات عضلانی، درمان تدریجی |
| دیسپارونیا (درد هنگام رابطه جنسی) | احساس درد هنگام دخول، بدون انقباض عضلات واژن | عفونت، خشکی واژن، آندومتریوز، زخم‌های واژن | امکان دخول وجود دارد، اما همراه با درد یا سوزش است | درمان علت فیزیکی (مرطوب‌کننده‌ها، درمان عفونت)، مشاوره روانی در صورت نیاز |
| کاهش میل جنسی | بی‌میلی یا کاهش علاقه به رابطه جنسی | تغییرات هورمونی، افسردگی، استرس، خستگی | فرد تمایلی به رابطه جنسی ندارد یا میل جنسی بسیار کمی دارد | تغییر سبک زندگی، درمان‌های هورمونی، مشاوره جنسی |
| آنورگاسمی (عدم رسیدن به ارگاسم) | عدم توانایی در رسیدن به ارگاسم | عوامل روان‌شناختی، مشکلات عصبی، مصرف برخی داروها | دخول انجام می‌شود اما به ارگاسم منجر نمی‌شود | تمرینات تقویت حس جنسی، تکنیکهای تحریک، مشاوره روان‌شناختی |
| ولوودینیا (درد مزمن ناحیه واژن) | درد مزمن و سوزش در ناحیه ولو، حتی بدون رابطه جنسی | عوامل عصبی، التهابات مزمن، حساسیت‌های پوستی | درد دائمی یا متناوب در ناحیه تناسلی، حتی هنگام نشستن یا پوشیدن لباس تنگ | داروهای ضد التهاب، تغییر سبک زندگی، فیزیوتراپی تخصصی، روان‌درمانی |
نقش شریک زندگی در درمان واژینیسموس
حمایت عاطفی و صبر شریک زندگی نقش مهمی در روند درمان دارد. برخی اقدامات مفید شامل:
- پرهیز از فشار برای برقراری رابطه جنسی
- افزایش آگاهی درباره واژینیسموس
- همراهی در جلسات مشاوره و درمان
سخن‌پایانی
در این مطلب از داروخانه آنلاین مثبت سبز به معرفی علل، علائم و درمان واژینیسموس پرداختیم. واژینیسموس یک اختلال قابل درمان است که نباید نادیده گرفته شود. آگاهی از علل و روش‌های درمانی این مشکل میتواند به زنان کمک کند تا زندگی جنسی سالم‌تر و رضایت‌بخش‌تری داشته باشند. اگر با چنین مشکلی مواجه هستید، مراجعه به یک متخصص میتواند اولین قدم مؤثر برای رفع این وضعیت باشد.
