زگیل تناسلی چیست و چه علائمی دارد؟

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که بر اندام تناسلی انسان تاثیر می‌گذارد، شامل انواع مختلفی است که اکثر آنها بی‌ضرر هستند. اما HPV انواع پرخطری هم دارد که ممکن است در خانم‌ها به سرطان دهانه رحم منجر شوند. دریافت واکسن گارداسیل و انجام منظم تست پاپ اسمیر در جلوگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم می‌توانند بسیار موثر واقع شوند. زگیل تناسلی بیماری شایعی است که متاسفانه روز به روز در جهان در حال گسترش است و شاید بسیاری از زنان و مردان به آن مبتلا باشند در حالی‌که حتی خودشان نیز مطلع نیستند. زگیل تناسلی چیست؟ چه علائمی دارد؟ چطور می‌توانیم از بروز زگیل تناسلی پیشگیری کنیم؟

زگیل تناسلی چیست؟

پیش از پاسخ به این پرسش ابتدا بهتر است بدانیم که اصلا زگیل چیست؟ زگیل در واقع یک تومور خوش‌خیم است که در لایه بیرونی پوست ظاهر می‌شود و عامل ایجاد آن نوعی ویروس است که آن را به نام ویروس پاپیلوم انسانی یا HPV می‌شناسند. زگیل تناسلی نوعی بیماری جنسی است که یا بر اثر رابطه جنسی بروز می‌یابد و یا از طریق وسایل آلوده به ویروس HPV و فرد مبتلا به این ویروس به شریک جنسی انتقال می‌یابد. بیماری زگیل تناسلی هم در مردان و هم در زنان می‌تواند به وجود بیاید.

بیش از 100 نوع HPV وجود دارد. بیشتر سویه‌های HPV باعث ایجاد زگیل روی دست، پا، صورت و غیره می‌شوند. حدود 30 گونه HPV نیز وجود دارند که می‌توانند روی اندام تناسلی مثل واژن، دهانه رحم، آلت تناسلی مردان، بیضه‌ها، مقعد و… تاثیر بگذارند.

HPV که دستگاه تناسلی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، یک عفونت مقاربتی (STI) است که از طریق تماس پوست به پوست منتقل می‌شود. بیشتر انواع اچ پی وی بی‌خطر هستند اما همان طور که گفتیم گونه‌های پرخطر آن ممکن است سرطان را به دنبال داشته باشند. تشخیص زود به هنگام زگیل تناسلی در درمان موفق آن بسیار تاثیرگذار است.

از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم؟

تشخیص زگیل تناسلی در اکثر مواقع با مشاهده علائم زگیل تناسلی قابل انجام است. علائم زگیل تناسلی که شبیه توده‌هایی مانند گل کلم هستند و روی پوست رشد می‌کنند ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از آلوده شدن به HPV ظاهر شوند. زگیل تناسلی در مراحل اولیه معمولا هیچ نوع نشانه و علائمی ندارد اما در برخی موارد با درد، خارش، سوزش و خونریزی خفیف همراه است. اشکال پرخطر HPV اغلب تا زمانی که به سرطان منجر نشده باشند، علائمی ایجاد نمی‌کنند.

شایع‌ترین نوع سرطان مرتبط با HPV، سرطان دهانه رحم است. انواع دیگر سرطان بر اثر این ویروس کمتر شایع هستند؛ مثل: سرطان مقعد، سرطان آلت تناسلی مردان، سرطان حنجره و سرطان واژن.

دقت داشته باشید که ابتلا به HPV حتما به معنای مبتلا شدن به سرطان نیست. در صورتی که هیچ اقدامی برای بهبود اچ پی وی صورت نگیرد و فرد مبتلا اصلا متوجه ابتلای خود به آن نشود، ممکن است پس از مدتی شکل ظاهری زگیل‌ها نمایان شده و با چشم به خوبی قابل مشاهده شوند.

علائم زگیل تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی از طریق فعالیت جنسی از جمله رابطه جنسی دهانی، واژن و مقعدی منتقل می‌شود. بعد از دچار شدن به این بیماری و عفونت ممکن است تا چند هفته یا چند ماه شما زگیل را مشاهده نکنید. زگیل تناسلی همیشه با چشم انسان قابل مشاهده نیست. این زگیل‌ها ممکن است بسیار کوچک و به رنگ پوست یا کمی تیره‌تر باشند. زمانی که شما دچار این عفونت می‌شوید ممکن است یک زگیل روی نواحی خصوص رشد کند یا به صورت دسته‌ای چند تا زگیل رشد کند. زگیل تناسلی در بخش‌های مختلفی از بدن مردان ممکن است پدیدار شود. برخی از این نقاط عبارتند از:

آلت تناسلی
کیسه بیضه
کشاله ران
ران
داخل یا اطراف مقعد

مانند مردان، بانوان نیز در صورتی که دچار این عفونت شوند ممکن است در بخش‌های به خصوصی شاهد زگیل تناسلی باشند. نواحی که بانوان در آن قسمت‌ها دچار زگیل می‌شوند عبارتند از:

داخل واژن یا مقعد
خارج از واژن یا مقعد
روی دهانه رحم

سایر علائم زگیل تناسلی

به غیر از نقاط گفته شده زگیل تناسلی همچنین ممکن است روی لب، دهان، زبان یا گلوی فردی که تماس جنسی دهانی با فرد مبتلا به HPV داشته است ظاهر شود. به غیر از مشاهده زگیل‌ها در نواحی گفته شده علائم دیگری ممکن است جزو علائم زگیل تناسلی باشد. در شرایطی که شما نمی‌توانید زگیلی روی پوست خود مشاهده کنید از طریق این علائم می‌توانید زگیل تناسلی یا HPV را تشخیص دهید. برخی از علائم زگیل تناسلی عبارتند از:

ترشحات واژن
خارش
خون ریزی
سوزش

به غیر از علائم زگیل تناسلی که بالاتر بررسی شد و می‌توانند نشان دهنده وجود ویروس HPV و زگیل تناسلی باشند یکی از راه‌های تشخیص قطعی این بیماری مراجعه به پزشک است. زمانی که شما به پزشک مراجعه می‌کنید پزشک برای تشخیص این بیماری اقداماتی را انجام می‌دهد که شامل موارد زیر می‌شود.

پرسیدن سوالاتی راجع به علائم زگیل تناسلی که مشاهده کردید و یا سوابق جنسی مانند رابطه جنسی، رابطه جنسی دهانی و…
معاینه فیزیکی مناطقی که مشکوک به زگیل هستند

از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم؟ با آزمایش

زمانی که زگیل‌های تناسلی روی پوست به راحتی قابل مشاهده و شناسایی نباشند پزشک شما ممکن است یک محلول اسیدی ملایم به نام تست استووایت را روی پوست شما اعمال کند تا زگیل تناسلی را بیشتر نمایان کند. استفاده از این محلول اسیدی ملایم ممکن است باعث احساس سوزش خفیف شود.

تشخیص زگیل تناسلی در زنان با تست پاپ اسمیر

پزشک نمونه‌ای از سلول‌های دهانه رحم یا واژن را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده و ناهنجاری‌هایی که ممکن است در آینده منجر به سرطان شوند، شناسایی می‌کند تا درمان به موقع و به شکل اصولی آغاز شود.

بیشتر بخوانید: زگیل تناسلی در زنان

راه های تشخیص زگیل تناسلی در مردان

در آقایان معمولا با توجه به علائم باید زگیل تناسلی را تشخیص داد. از روش سرکه نیز می‌توان کمک گرفت اما این روش چندان معتبر و علمی نبوده و احتمال خطا دارد. در بعضی موارد نیز می‌توان از آزمایش‌های مقعدی پاپ اسمیر کمک گرفته و نمونه جمع‌آوری شده را برای بررسی‌های بیشتر به آزمایشگاه فرستاد.

آیا زگیل تناسلی در زنان خطرناک تر از مردان است؟

بیش از 100 نوع ویروس HPV مختلف وجود دارد که هر یک از آنها مشکلات خاص خود را پدید می‌آورند. بر اساس تحقیقات احتمال ابتلای زنان به HPV بیش از مردان است و در صورت پشت گوش انداختن و عدم بهبود زگیل تناسلی ، این بیماری می‌تواند عواقب ناگواری داشته باشد. خطر زگیل تناسلی در زنان بیش از مردان دیده شده زیرا این بیماری در بانوان ممکن است به سرطان دهانه رحم منجر شود و مشکلات را چندین برابر افزایش دهد.

بیشتر بخوانید: آیا زگیل تناسلی می تواند باعث ناباروری شود ؟

علل ایجاد زگیل تناسلی

ویروس HPV از طریق تماس پوست به پوست بسیار راحت منتقل می‌شود، به همین دلیل است که به عنوان یک بیماری مقاربتی شناخته می‌شود. ۳۰ تا ۴۰ گونه از HPV وجود دارد که به طور خاص بر اندام تناسلی تأثیر می‌گذارد، اما تنها تعداد کمی از این گونه‌ها باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند. ویروس HPV به گونه‌ای رایج است که افرادی که رابطه جنسی زیاد و ناایمن دارند به راحتی ممکن است به این بیماری دچار شوند. با این حال، ویروس HPV همیشه منجر به عوارضی مانند زگیل تناسلی نمی‌شود.

در واقع، در بیشتر موارد، ویروس بدون ایجاد هیچ مشکلی برای سلامتی خود به خود از بین می‌رود. زگیل تناسلی معمولا توسط ویروس HPV ایجاد می‌شود که با عواملی که باعث ایجاد زگیل روی دست‌ها یا سایر قسمت‌های بدن می‌شوند، متفاوت است.

چگونه از بروز زگیل تناسلی پیشگیری کنیم؟

به موارد و نکات زیر توجه کنید:

در مورد واکسن زگیل تناسلی یا آمپول گارداسیل تحقیق نموده و در صورت امکان هم خودتان و هم همسرتان از این واکسن با مشورت پزشک استفاده کنید. بهترین زمان تزریق واکسن گارداسیل قبل از شروع اولین فعالیت جنسی و در سنین پایین است. توجه داشته باشید که پس از ابتلا به این بیماری، تزریق واکسن دیگر هیچ تاثیری نخواهد داشت. این واکسن باید در ۳ نوبت تزریق شود.
همیشه در حین رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید و رابطه جنسی محافظت شده داشته باشید.
تا می‌توانید سیستم ایمنی خود را تقویت کنید؛ چرا که همیشه پیشگیری از درمان به مراتب ساده‌تر است. برای این منظور مکمل‌های ویژه‌ای وجود دارند که بهترین آن‌ها کپسول بتا پاپیلو نوتراکس است. استفاده از این مکمل در پیشگیری از ابتلا به سویه‌های مختلف ویروس HPV به شدت موثر است.
در صورت مشکوک بودن به ابتلا به زگیل تناسلی حتی با کاندوم از رابطه جنسی پرهیز کرده و هر چه سریع‌تر به فکر درمان زگیل تناسلی باشید.
مصرف سیگار احتمال ابتلا به زگیل تناسلی را افزایش می‌دهد و همچنین احتمال بازگشت دوباره این بیماری را نیز بیشتر می‌کند.
حداقل سالی دو بار به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بدن شما را از نظر ابتلا به زگیل تناسلی مورد معاینه قرار دهد و در صورت مبتلا بودن، مراحل درمان را هر چه زودتر آغاز نماید.
احتمال انتقال HPV از طریق نشستن روی توالت فرنگی بسیار بسیار کم است اما با این حال حتما هر بار قبل از نشستن روی دستشویی فرنگی از کاور یا دستمال توالت فرنگی روی آن استفاده کنید.
بدون برقراری رابطه جنسی و از طریق تماس با پوست آلوده به ویروس HPV نیز احتمال انتقال این بیماری وجود دارد پس در این مورد نیز هشیارانه عمل کنید.

بیشتر بدانید: تاثیر قرص پاورفیت بر زگیل تناسلی چگونه است؟

واکسن گارداسیل

واکسن گارداسیل تا چه سنی اثر دارد؟ همه کودکان 11 تا 12 سال در 3 نوبت باید واکسن گارداسیل را دریافت نمایند. زنان تا 26 سالگی و مردان تا 21 سالگی می‌توانند این واکسن را بزنند. در مورد تزریق این واکسن در سنین بالاتر و مقدار تاثیر آن با پزشک مشورت کنید. در برخی از کشورها این واکسن در سنین بالاتر نیز تزریق می‌شود.

واکسن گارداسیل در برابر 9 سویه اچ پی وی محافظت به عمل می‌آورد. از جمله:

انواع 16 و 18 که با سرطان‌های مرتبط با HPV در رابطه هستند.
انواع 31، 33، 45، 52 و 58 که با سرطان دهانه رحم مرتبط هستند.
و 2 نوع HPV غیر سرطان‌زا (6 و 11) که باعث 90% از زگیل‌های تناسلی می‌شوند.

آیا زگیل تناسلی همان تبخال تناسلی است؟

خیر؛ با اینکه تبخال تناسلی نیز یک نوع عفونت ویروسی است اما عامل ایجاد کننده آن با زگیل تناسلی کاملا تفاوت است. تبخال تناسلی در زنان با ظاهر شدن ضایعات در واژن و دهانه رحم آغاز شده و ممکن است به اطراف مقعد و پاها نیز گسترش یابد. در مردان تبخال تناسلی در ناحیه شرمگاهی بروز یافته و احتمال دارد به اطراف مقعد نیز برسد. تشخیص زگیل تناسلی از تبخال تناسلی گاه دشوار است و این تشخیص را تنها باید به دست یک پزشک مجرب واگذار کرد تا به درستی صورت پذیرد.

زگیل تناسلی چگونه منتقل می شود؟

HPV تناسلی از طریق تماس پوست به پوست در طول رابطه جنسی (از جلو، عقب یا دهانی) به شریک جنسی انتقال می‌یابد. در صورتی که پارتنر یا شریک جنسی شما در ناحیه واژن، فرج، دهانه رحم، آلت تناسلی مردانه، بیضه، مقعد و … دارای زگیل تناسلی باشد، عفونت وی به راحتی به شما انتقال یافته و به اچ پی وی آلوده می‌شود. همچنین انتقال ویروس HPV از طریق تماس دست با دستگاه تناسلی نیز امکان پذیر است. اما احتمال این نوع انتقال اندک است.

HPV بسیار مسری است و از طریق تماس پوست با پوست منتقل می‌شود. برای مبتلا شدن به این ویروس حتما لازم نیست شما یا شریک جنسی‌تان دچار انزال شوید.

زگیل تناسلی و سرطان

همان طور که گفتیم انواع پرخطر HPV می‌توانند باعث بروز سرطان شوند. در بیشتر موارد وقتی اچ پی وی بروز می‌یابد، سیستم ایمنی بدن انسان بر علیه آن شروع به مبارزه کرده و موفق هم می‌شود. اما سیستم ایمنی حریف سویه‌های پرخطر این ویروس نیست. HPV مسئول بروز سرطان‌های زیر است:

تقریبا همه سرطان‌های دهانه رحم
90% سرطان‌های مقعد
78% از سرطان‌های واژن
25% از سرطان‌های فرج
50% از سرطان‌های آلت تناسلی در مردان
60% از سرطان‌های اوروفارنکس (پشت گلو یا زبان و لوزه‌ها)

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

زمانی که به دلایل مختلف مشکوک به زگیل تناسلی شدید و یا علائم زگیل تناسلی را مشاهده کردید باید به پزشک مراجعه کنید تا دقیق‌تر معاینه شود. همچنین پزشک می‌تواند با توجه به علائم شما و وضعیت سلامتی شما بهترین روش درمان را به شما توصیه کند. علاوه بر پزشک مهم است که بعد از تشخیص این بیماری با شریک جنسی خود صحبت کنید تا از شریک زندگی خود در برابر ابتلا به عفونت HPV و زگیل تناسلی محافظت کنید.

سخن پایانی

بیماری زگیل تناسلی توسط ویروس HPV ایجاد می‌شود. اگر هر نشانه مشکوکی دال بر وجود زگیل تناسلی در بدن خود مشاهده کردید، بلافاصله پزشک را در جریان قرار داده و از رابطه جنسی با همسر خود بپرهیزید تا مراحل درمان تکمیل شود. اجازه ندهید شرم و خجالت مانع مراجعه شما به پزشک شده و در نتیجه درمان را مشکل‌تر نماید.

در انتهای این مقاله هر پرسشی که دارید، حتما در کامنت‌ها قید کنید تا پزشکان ما در داروخانه آنلاین مثبت سبز در اسرع وقت پاسخگوی شما باشند.

دکتر سعیده اسدی (متخصص زنان، زایمان و فلوشیپ زیبایی زنان)