تقریبا هیچ کس خواهان قد کوتاه نیست و حتی همه افرادی که کوتاه قد نیز محسوب میشوند، دوست دارند فرزندانی داشته باشند که لااقل کمی هم شده از خودشان بلند قدتر باشد. چه عواملی موجب کوتاه شدن قد میشوند؟ آیا از طریق تغذیه و مصرف مکملهای غذایی میتوان به رشد قد کمک کرد؟ مکملها و ویتامین های مورد نیاز برای افزایش قد موضوعی است که در این مطلب به تفصیل به آن خواهیم پرداخت.
علل کوتاهی قد
شایعترین علت قد کوتاه، داشتن والدینی است که قد آنها کمتر از سطح متوسط به حساب میآید. بنابراین ژنتیک در میزان قد انسان حرف اول را میزند. اما به جز عامل ژنتیک، عوامل دیگری نیز وجود دارند که کوتاهی قد را به دنبال خواهند داشت. آمارها نشان میدهند که حدود 5 درصد از کودکان با قد کوتاه، درگیر بیماریهایی هستند که زمینه ساز عدم رشد مناسب قد خواهد شد. بیماریهای مزمن گوارشی یا کلیوی، دیسپیلازی استخوانی، اختلالات کروموزومی، اختلالات هورمونی، مشکلات روحی-روانی و سوء تغذیه از جمله مشکلاتی هستند که در کوتاه شدن قد نقش دارند.
مکمل ها و ویتامین های مورد نیاز برای افزایش قد
تا به اینجا گفتیم که جدا از ساختار ژنتیکی هر فرد، کیفیت تغذیه نیز در تعیین قد بسیار مهم است. برای اینکه کودکان و نوجوانان در آینده قدی بلند داشته باشند، باید از سلامت و استحکام استخوانها برخوردار باشند. با داشتن رژیم غذایی مناسب میتوان تمام ویتامینها و مواد معدنی لازم جهت رشد را برای بدن تامین کرد. اما گاهی به هر دلیل تغذیه کودک یا نوجوان آنطور که باید باشد، نیست و یا با وجود داشتن تغذیه مناسب باز هم کمبود ویتامینها و املاح معدنی در بدن دیده میشود. در چنین صورتی با صلاحدید پزشک باید به سراغ مصرف مکملهای غذایی رفت. مهمترین عناصر معدنی و ویتامین های مورد نیاز برای افزایش قد به شرح زیر هستند:
ویتامین D
مهمترین ویتامین برای استحکام و رشد استخوانها ویتامین D است. هنگامی که ویتامین D به مقدار کافی در بدن وجود نداشته باشد، فرد استخوانها و دندانهایی ضعیف خواهد داشت. این ویتامین به افزایش جذب کلسیم در بدن کمک میکند و از کوتاه شدن قد پیشگیری به عمل میآورد. نور خورشید بهترین منبع دریافت ویتامین D است اما از طریق مواد غذایی مثل ماهی سالمون یا شیر غنی شده نیز میتوان این ویتامین را برای بدن تامین کرد. قرص ویتامین D یکی از موثرترین مکملهایی است که بر سلامت استخوانها و بافت همبند تاثیر گذاشته و افزایش قد را به همراه خواهد داشت.
ویتامین B1
ویتامین ب 1 به تنظیم هضم غذا کمک میکند، در حفظ سلامت قلب و سیستم عصبی موثر است، به رشد مناسب کودکان و نوجوانان کمک میکند و از همه مهمتر در افزایش قد نقش دارد. نانهای سبوس دار، ماهی سالمون، جوانه گندم، مارچوبه، لوبیا و نخود سبز از مهمترین منابع تامین ویتامین B1 به شمار میآیند. قرص ویتامین B1 یکی از مهمترین ویتامین های مورد نیاز برای افزایش قد در کودکان و نوجوانان است.
ویتامین B2
ریبوفلاوین یکی دیگر از نامهای ویتامین ب 2 است. این ویتامین علاوه بر اینکه در سلامت پوست، مو و ناخن مفید عمل میکند، در کمک به افزایش قد نیز تاثیرات مطلوبی را بر جای میگذارد. B2 را از طریق خوردن تخم مرغ، ماهی و سبزیجات برگ سبز میتوان برای بدن تامین کرد و البته از مکملهای غذایی حاوی این ویتامین نیز میتوان کمک گرفت.
ویتامین C
ویتامین ث که آن را به نام اسکوربیک اسید نیز میشناسند، به تقویت استخوانها و رشد آنها کمک میکند. این ویتامین یک آنتی اکسیدان قوی است که با استفاده از آن میتوان از بروز بسیاری از بیماریها پیشگیری کرد و در نتیجه رشد بدن را در سنین پایین بهبود بخشید. بنابراین تنها مصرف قرص ویتامین C به پیشگیری و بهبود علائم سرماخوردگی محدود نمیشود و با استفاده از این قرص میتوان به رشد مطلوب بدن نیز کمک کرد. مرکبات، گوجه فرنگی، توت فرنگی و کیوی از بهترین منابع طبیعی این ویتامین به شمار میآیند.
کلسیم
بیگمان یکی از مهمترین مواد معدنی برای سرعت بخشیدن به رشد استخوانها کلسیم است. مصرف منظم کلسیم میتواند طول عمر و استحکام استخوانها را افزایش دهد. ساخت استخوان در بدن فقط محدود به دوران کودکی نمیشود اما رشد طولی استخوانها فقط در کودکی و نوجوانی صورت میگیرد و بدون مصرف کلسیم مقدور نیست. کلسیم در محصولات لبنی، انواع ماهی مثل ماهی ساردین، تخم مرغ و گیاهان برگ سبز به وفور یافت میشود. متاسفانه کمبود کلسیم در بسیاری از کودکان دیده میشود. در این حالت حتما باید از قرص کلسیم استفاده کرد.
روی
عنصر روی یکی دیگر از موثرترین مواد معدنی برای افزایش قد است به طوریکه بسیاری از پزشکان مصرف قرص زینک را از همان ابتدای کودکی برای اطفال تجویز مینمایند. خرید زینک روی ترشح برخی از هورمونهای ضروری برای رشد تاثیر گذاشته و با بهبود جذب کلسیم در بدن به رشد هرچه بهتر استخوانها کمک میکند. کمبود روی یکی از مهمترین علل کوتاهی قد در افراد میتواند باشد به خصوص اگر خاک منطقهای که در آنجا زندگی میکنند غنی از این عنصر ضروری نباشد.
منیزیم
اگر بخواهیم همه مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز برای افزایش قد را نام ببریم، قطعا عنصر منیزیم را نمیتوان از قلم انداخت. هورمون کلسیتونین هورمونی است که فعالیت سلولهای استخوان و میزان کلسیم در خون را تنظیم مینماید. اگر منیزیم در بدن به مقدار کافی باشد، به جذب هر چه بهتر کلسیم نیز کمک میکند و در نتیجه رشد طولی استخوان را به همراه خواهد داشت.
آرژنین اسید آمینه ای ضروری برای رشد
قرص ال آرژنین یکی از پرکاربردترین مکملهای غذایی برای افزایش قد است. آرژنین نه ویتامین است و نه ماده معدنی و در واقع نوعی اسید آمینه بوده که برای تحریک آزادسازی هورمون رشد ضروری به شمار میآید. آرژنین اغلب از طریق مواد غذایی برای بدن تامین میشود و نیازی به مصرف آن از طریق مکمل نیست اما برخی از کودکان که رشد قدی مناسبی ندارند با استفاده از مکمل آرژنین میتوانند افزایش قد مطلوبی را کسب کنند.
تا چند سالگی می توانیم به افزایش قد کمک کنیم ؟
حتی با داشتن یک رژیم غذایی سالم قد اکثر افراد بعد از سن 18 تا 20 سالگی افزایش نخواهد یافت. به نمودار زیر دقت کنید:
همانطور که میبینید خطوط رشد بین 18 تا 20 سالگی به صفر میرسد. دلیل توقف افزایش قد در این سنین عدم رشد استخوانها و صفحات رشد است. صفحات رشد قسمتهایی از غضروف هستند که در نزدیکی انتهای استخوانهای بلند شما قرار دارد. افزایش قد تنها تا زمانی ادامه مییابد که صفحات رشد باز یا فعال هستند. صفحات رشد در زنان حدود 16 سالگی و در مردان بین 14 تا 19 سالگی بسته میشود.
افزایش قد با مصرف مکمل ها امکان پذیر است ؟
ویتامین های مورد نیاز برای افزایش قد را برایتان شرح دادیم. با توجه به آنچه گفته شد، افزایش قد تا زمانی ادامه مییابد که صفحات رشد هنوز باز هستند. در صورتی که فرد در سن رشد باشد، کمبود ویتامینها میتواند مانع از رشد قدی وی به شکل طبیعی شود. در این زمان با مصرف ویتامینها میتوان کمبود آنها را در بدن جبران کرده و به افزایش قد کمک کرد. بنابراین افزایش قد با مصرف مکملها مقدور است؛ به شرط آنکه فرد در سن رشد باشد.
چه مواد غذایی به افزایش قد کمک می کنند ؟
در حالیکه قد تا حد زیادی به ژنتیک بستگی دارد، دریافت مواد مغذی از رژیم غذایی نیز برای رشد و نمو کاملا ضروری به نظر میرسد. به کمک خوراکیهای زیر به کودکان و نوجوانان در حال رشد میتوان کمک کرد تا به نهایت قدی که قرار است از لحاظ ژنتیکی برسند، دست یابند:
- شیر
- لوبیا و دیگر حبوبات
- گوشت مرغ
- بادام
- سبزیجات برگ سبز مثل بروکلی و اسفناج
- ماست
- سیب زمینی شیرین
- کینوا
- تخم مرغ
- توت فرنگی، بلوبری و انواع توت
- ماهی سالمون
هورمون افزایش قد چیست و آیا نوع تزریقی آن وجود دارد ؟
هورمون افزایش قد همان هورمون رشد است که توسط غده هیپوفیز در مغز تولید میشود و روی قد استخوانها و رشد ماهیچهها تاثیر دارد. از هورمون رشد در قالب آمپول نیز میتوان استفاده نمود. یعنی فرم مصنوعی آن. این آمپول در صورتی میتواند روی رشد قدی تاثیر بگذارد که صفحات رشد در فرد بسته نشده باشد. زمانی که صفحات رشد دیگر فعال نیستند، حتی به کمک آمپول افزایش قد نیز نمیتوان به رشد قدی کمک کرد. پس در این زمینه نباید فریب تبلیغات دروغین را بخورید.
معرفی مکمل های غذایی برای افزایش قد
در زیر چند نمونه محصول موثر در افزایش قد کودکان و نوجوانان را به شما معرفی میکنیم:
سافت ژل ال آرژنین پلاس کلسیم پلاس زینک پلاس ویتامین D3 دانا
به منظور تقویت و رشد استخوانهای کودکان و نوجوانان میتوان از این محصول بهره گرفت. این سافت ژل مناسب کودکان 6 سال به بالا و نوجوانان است. 6 تا 12 سال روزانه 1 عدد از این محصول و 12 سال به بالا روزانه 2 عدد باید مورد استفاده قرار دهند. بهتر است این محصول در کنار وعدههای غذایی همراه با یک لیوان آب مصرف شود. ال آرژنین که یکی از ترکیبات موثر موجود در این سافت ژل است، در افزایش ترشح هورمون رشد نقش داشته و به این طریق به رشد و تقویت استخوانها کمک میکند. در صورت هایپرکلسیمی نباید از این فرآورده استفاده نمود.
شربت آرژیتال هلث اید مکمل رشد کودک
۵۰۰ میلی گرم آرژنین در هر ۶ میلی لیتر از شربت آرژیتال هلث اید وجود دارد. این محصول برای کودکان بالای 4 سال قابل استفاده است. مصرف این شربت به تحریک ترشح هورمون رشد از غده هیپوفیز کمک کرده و حتی در بهبود عملکرد سیستم ایمنی کودکان نیز موثر است. دستور مصرف برای 4 تا 7 سال 3 میلی لیتر و برای کودکان بالای 7 سال روزانه 6 میلیلیتر است. ال آرژنین یک اسید آمینه نیمه ضروری است که در متابولیسم نیز نقش دارد. بهتر است پیش از مصرف این شربت با پزشک مشورت شود.
سخن پایانی
همه مواد مغذی، املاح معدنی و ویتامین های مورد نیاز برای افزایش قد در کودکان و نوجوانان در این مقاله به شما عزیزان معرفی شدند. ژنتیک در رشد قدی تاثیر بسیار زیادی دارد اما نقش تغذیه را نیز نباید نادیده گرفت. برای جبران کمبود مواد مغذی یکی از بهترین راهکارها استفاده از مکملهای غذایی است. در این زمینه بهتر است با پزشک نیز حتما مشورت داشته باشید تا با راهنماییهای وی شاهد بهترین نتایج باشید.
4 دیدگاه
سلام ال آرژنین برای نوجوان 15سال قابل استفاده هست؟
سلام دوست عزیز
در صورت انجام حرکات ورزشی بله می توان استفاده کرد .
ال آرژنین عوارض داره برای کودکان؟
سلام
خیر اگر بیماری زمینه ای یا مشکل قلبی نداریدخیر مشکلی ایجاد نمیکند. البته با مشورت پزشک کودکان مصرف بفرمایید.
راستی منیزیم به افزایش قد کمک میکنه ؟
سلام دوست عزیز
قرص منیزیم می توانید به جذب کلسیم و گرفتگی عضلات کمک کند.