اسیدهای چرب امگا 3 برای رشد و نمو کودکان ضروری به شمار می‌آیند. ماهی‌های چرب را بهترین منبع تامین omega 3 می‌توان دانست اما برخی منابع گیاهی همچون بذر کتان نیز تامین‌کننده این ماده مغذی برای بدن هستند. برخی از والدینی که فرزندان آنها تمایل به خوردن ماهی ندارند، ترجیح می‌دهند از امگا3 در قالب مکمل غذایی یا به صورت قرص امگا 3 استفاده نمایند. این راهکار ممکن است مزایای بالقوه‌ای برای یادگیری و تمرکز کودکان نیز داشته باشد. در این مطلب با فواید امگا 3 برای کودکان و مقدار مصرف این ترکیب مغذی بیشتر آشنا خواهید شد.
امگا 3 چیست و بهترین منابع آن کدام است؟
امگا 3 گروهی از اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه هستند که برای سلامت انسان ضروری محسوب می‌شوند. امگا 3 در واقع 3 نوع اصلی دارد که عبارتند از: آلفا لینولنیک اسید (ALA)، ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA). ALA در برخی از غذاهای گیاهی مانند دانه کتان، گردو و روغن کانولا وجود دارد؛ در حالی‌که DHA و EPA در ماهی‌ها و روغن آنها یافت می‌شوند.
بهترین منابع تامین DHA و EPA ماهی‌های چرب مثل سالمون، ساردین، ماهی خال مخالی، شاه ماهی، آنچوی و ماهی تن است. علاوه بر این برخی از تولیدکنندگان نیز مواد غذایی همچون تخم مرغ، ماست یا شیر را با امگا 3 غنی می‌کنند. هنگام دادن ماهی به کودکان مراقب استخوان‌های ماهی باشید تا خطر خفگی زندگی فرزند شما را تهدید نکند. کودکان از مکمل روغن ماهی امگا 3 نیز می‌توانند استفاده کنند. کمبود امگا 3 در کودکان ممکن است با کمبود توجه و تمرکز و اختلالات مربوط به بینایی همراه باشد.
فواید امگا 3 برای کودکان
از بدو تولد تا 2 سالگی، مغز بیشترین مقدار رشد خود را دارد تا زمانی‌که در نوجوانی این رشد کامل شده و مغز به حداکثر مقدار وزن خود برسد. در طول دوره رشد کودکان اسیدهای چرب امگا 3، به ویژه DHA، برای رشد و حفظ سلامتی آنها ضروری است. در اینجا مهم‌ترین فواید امگا 3 برای کودکان را به تفکیک شرح می‌دهیم:
تاثیر امگا 3 در رشد مغز و عملکرد مغزی
گفتیم که مغز انسان تا 2 سالگی بیشترین سرعت رشد خود را دارد. بیش از 60 درصد مغز از چربی تشکیل شده و یکی از اسیدهای چرب امگا 3 به نام DHA حدود 10 تا 15 درصد از آن را تشکیل می‌دهد. DHA برای رشد سیستم‌های عصبی حسی، ادراکی، شناختی و حرکتی در طول جهش رشد مغزی ضروری است. چنین تصور میشود که بخش‌هایی از مغز که غنی از DHA هستند، مسئول فعالیت‌هایی مانند برنامه ریزی، حل مسئله و توجه و تمرکز باشند. DHA موجب میشود تا پیام‌های عصبی به شکل موثرتری منتقل شوند. بسیاری از مطالعات انسانی نشان داده است که DHA از هوش کودکان پشتیبانی کرده و توجه و تمرکز را بهبود می‌بخشد.
بهبود مهارت خواندن و حل مسائل ریاضی
بهبود کیفیت خواب در کودکان با مصرف امگا 3
امگا 3 برای افسردگی در کودکان
تحقیقات متعددی نشان می‌دهند که کپسول امگا 3 می‌تواند برای درمان افسردگی در بزرگسالان موثر واقع شود اما در مورد کودکان پژوهش‌ها محدود است. نتیجه یک مطالعه در کودکان مبتلا به افسردگی شدید که بین 6 تا 12 سال بودند نشان داد که اکثر کودکانی که مکمل امگا 3 مصرف می‌کردند 50 درصد علائم کمتری در پایان کارآزمایی داشتند و چندین کودک در حال بهبودی کامل به سر می‌بردند. اعتقاد بر این است که اسیدهای چرب امگا 3 جریان خون به مغز را بهبود بخشیده و علائم افسردگی را کاهش می‌دهند. رده سنی کودکان در موارد منع مصرف امگا 3 نیست و این مکمل برای اطفال بی‌خطر به حساب می‌آید.
تاثیر امگا سه در درمان بیش فعالی در کودکان
اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی (ADHD) یک اختلال عصبی رشدی در میان کودکان است. برای درمان این اختلال داروهایی وجود دارد که گاه می‌توانند دارای عوارض جانبی زیادی باشند به همین دلیل بیشتر والدین مایلند از درمان‌های جایگزین برای بهبود فرزند خود کمک بگیرند. تحقیقات نشان داده است که در خون بیماران ADHD در مقایسه با افراد بدون ADHD سطوح کمتری از امگا 3 وجود دارد. بنابراین یکی دیگر از فواید امگا 3 برای کودکان می‌تواند تاثیر آن در بهبود بیش فعالی باشد.
یک مطالعه در سال 2019 نشان داد که دوزهای ترکیبی EPA و DHA به مقدار روزانه 750 میلی‌گرم طی 12 هفته بهبود قابل توجهی در علائم ADHD نشان داده است. به این نکته نیز توجه کنید که احتمالا مقدار امگا 3 در بدن مادر باردار نیز در ADHD و سایر اختلالات عصبی در فرزندان موثر است. در این رابطه مقاله: مصرف قرص امگا ۳ در بارداری و تاثیر آن بر جنین را حتما بخوانید.
بهبود یادگیری و رفتار در اختلال هماهنگی رشد در کودکان
نتایج تحقیقی دیگر نشان داد که امگا 3 یک گزینه درمانی ایمن و موثر برای کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی است؛ به طوری‌که با مصرف مکمل امگا 3 اطفال می‌توانند بهبود قابل توجهی در خواندن، املا و رفتار خود داشته باشند.
پیشگیری از بروز آلرژی در کودکان با مصرف امگا 3
در سال 2017 در یک مقاله معتبر منتشر شد که مصرف امگا 3 در دوران بارداری مادر یک استراتژی موثر برای پیشگیری از بیماری‌های آلرژیک در نوزادان و کودکان می‌تواند باشد. امگا 3 همچنین می‌تواند در کاهش علائم آسم نیز موثر واقع شود. اگر مادر در دوران بارداری به مقدار کافی امگا 3 مصرف کند، احتمال بروز آسم و آلرژی در نوزادان و کودکان کاهش خواهد یافت.
کاهش علائم بیماری های تنفسی و اسهال در کودکان
اسیدهای چرب امگا 3 ممکن است تاثیر قابل توجهی در عملکرد سیستم ایمنی بدن داشته باشند. در یک مطالعه مشخص شد که احتمال بروز بیماری‌های تنفسی مثل برونشیت و همچنین دیگر مشکلاتی همچون اسهال در نوزادانی که از شیر خشک حاوی امگا 3 استفاده می‌کنند کمتر از نوزادان دیگر است. این مورد از فواید امگا 3 برای کودکان احتمالا به تاثیر این ترکیب مغذی در تقویت سیستم ایمنی مرتبط است.
کاهش مقاومت به انسولین در کودکان چاق
در مطالعه‌ای روی کودکان و نوجوانان چاق مشخص شد که مکمل‌های اسید چرب امگا 3 می‌توانند به میزان قابل توجهی غلظت گلوکز (قند خون) و انسولین را کاهش دهند. انسولین هورمونی است که از افزایش بیش از حد قند خون پیشگیری به عمل می‌آورد. بنابراین امگا 3 ممکن است یک درمان حمایتی مفید برای کودکان چاق و نوجوانان دارای مقاومت به انسولین باشد.
حمایت از سلامت استخوان ها با مصرف امگا 3
باید بگوییم که تحقیقات اندکی در مورد ارتباط میان امگا 3 و سلامت استخوان‌ها صورت گرفته است. تحقیقات نشان داده است که امگا 3 ممکن است به حمایت از استئوبلاست ها کمک کند. این مسئله برای کودکان در حال رشد حائز اهمیت است زیرا این سلول‌ها هستند که استخوان‌های سالم را می‌سازند. امگا سه همچنین به کنترل التهاب کمک می‌کند. التهاب بیش از حد استئوکلاست‌ها را فعال کرده و منجر به تجزیه سلول‌هایی میشود که استخوان‌ها را تجزیه می‌کنند. بنابراین احتمالا امگا 3 در حفظ سلامت استخوان‌ها نیز موثر است.
مقدار مصرف امگا 3 برای کودکان
برای EPA و DHA مقدار مشخصی تعریف نشده است اما دوز مصرف ALA با توجه به سن کودکان به شرح زیر است:
- از بدو تولد تا 12 ماهگی: 0.5 گرم
- 1 تا 3 سال: 0.7 گرم
- 4 تا 8 سال: 0.9 گرم
- 9 تا 13 سال: پسران: 1.2 گرم و دختران: 1 گرم
- 14 تا 18 سال: پسران: 1.6 گرم و دختران: 1.1 گرم
زمان مصرف امگا ۳ برای کودکان
برای جذب بهتر امگا 3 توصیه میشود که این ماده مغذی در کنار یک وعده غذایی که حاوی غذاهای چرب اما مفید است، مصرف شود. با این حال هر زمان دیگری از روز نیز می‌توان از قرص یا شربت امگا 3 برای کودکان استفاده نمود.
بهترین شربت امگا 3 برای کودکان
برای اطفالی که نمی‌توانند قرص یا کپسول مصرف کنند می‌توان از شربت‌های زیر استفاده کرد:
شربت امگا 3 مکس یوروویتال ، شربت امگا 3 آپوویتال، شربت سیموویت امگا 3 سیمرغ دارو عطار و شربت امگا موس ادونسیس.
عوارض شربت امگا 3 برای کودکان
امگا 3 در دوزهای معمول که در قسمت‌های پیشین به آن پرداختیم کاملا ایمن بوده و هیچ نوع عارضه جانی را ایجاد نمی‌کند اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند با عوارض گوارشی مثل معده‌درد، اسهال، استفراغ و سوزش سر دل همراه بوده و سردرد و بوی نامطلوب دهان را نیز در پی داشته باشد.
سخن پایانی
در این مطب از فواید امگا 3 برای کودکان به حدود 10 مورد اشاره کردیم. همان‌طور که والدین باید مراقب تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی در کودک خود باشند به مصرف امگا 3 در حد مطلوب نیز باید اهمیت دهند. ماهی‌های چرب بهترین منابع غنی از امگا 3 به حساب می‌آیند اما اگر کودک به هر دلیل تمایل به مصرف ماهی ندارد، بهتر است از شربت امگا 3 برای وی استفاده نمود. قیمت امگا 3 در قالب قرص یا شربت مناسب است و به راحتی می‌توانید آن را تهیه کنید.
14 دیدگاه
سلاموخسته نباشید ؛ بچه ی من وارد ۴ سال شده و من بهش شربت امگا ۳ میدم ؛ خواستم بدونم یک دوره تموم شد بعد از چندوقت دوباره میتونم شروع کنم؟
سلام و عرض ادب
همراه گرامی نباید بدون تایید پزشک به کودک مکملی بدهید.
سلام وقت بخیر پسرم ۳ماهشه میشه شربت امگا ۳بهش بدم؟
همراه محترم
سلام
در نوزادان زیر 2 سال مصرف هر گونه مکمل خارج از پروتکل های معمول وزارت بهداشت، فقط با نظر پزشک متخصص نوزادان امکان پذیر است.
متشکرم
سلام پسره من صبحاساعت۷صبحانه میخوره میره مدرسه.میشه شربت امگا۳روبلافاصله بعده صبحانه بدم براش؟
همراه محترم
سلام
خیر توصیه میشود بعد از وعده غذایی اصلی مثل نهار یا شام استفاده شود.
متشکرم
سلام خانم دکتر عرض ادب و خسته نباشید
ببخشید خانم دکتر شما اگه بخایین یه قرص تقویتی خوب و کامل معرفی کنین چی هست؟؟ البته برای بزرگسال
ممنون میشم جواب بدین
همراه گرامی داروخانه اینترنتی مثبت سبز
با تشکر از همراهی شما.
سلام شربت امگا ۳ رو هر روز باید به کودک ۱ ساله داد؟و اینکه چند سی سی باید بدم؟
سلام کاربر گرامی
شربت امگا 3 بهتر است از 2 سالگی به بعد مصرف شود.
سپاس از همراهی شما
سلام
1.مصرف هر روز یک قرص امگا۳ به مدت طولانی برای بزرگسالان عوارض دارد؟
2.آقایانی به دفعات زیاد انزال از طریق خودارضایی دارند آیا ممکنه نیاز به مکمل خاصی داشته باشند ؟در صورت جواب مثبت اسم اون مکمل چیه؟
سلام. من کیدی کر میدم به بچه ام. تداخلی با روغن ماهی نداره؟
همراه محترم
سلام
خیر تداخلی از لحاظ مصرف وجود ندارد. کیدی کر را نیم تا یک ساعت بعد از وعده صبحانه و امگا3 را بلافاصله همراه وعده ناهار مصرف بفرمایید.
متشکرم
بسیار عالی بود😍