ویروس دنگی و راه‌های انتقال
تب دنگی توسط ویروس دنگی (DENV) ایجاد میشود که چهار سویه مختلف DENV-1 ، DENV-2، DENV-3 و DENV-4 دارد. ابتلا به یک سویه معمولاً ایمنی مادام‌العمر نسبت به همان نوع ایجاد می‌کند، اما فرد همچنان در معرض خطر ابتلا به سایر سویه‌های دیگر قرار دارد.
روش‌های انتقال:
- نیش پشه آلوده: شایع‌ترین راه انتقال بیماری، گزش توسط پشههای آئدس است که در آب‌های راکد و مناطق مرطوب تکثیر می‌شوند.
- انتقال از مادر به جنین: در برخی موارد، زنان باردار مبتلا میتوانند ویروس را به جنین خود منتقل کنند.
- انتقال از طریق خون: اگرچه نادر است، اما ویروس دنگی ممکن است از طریق تزریق خون آلوده یا پیوند اعضا منتقل شود.
علائم و نشانه‌های تب دنگی
علائم تب دنگی معمولاً ۴ تا ۱۰ روز پس از گزش ظاهر می‌شوند و شدت آن‌ها بسته به وضعیت فرد متفاوت است.
علائم خفیف:
- تب بالا (۴۰ درجه سانتی‌گراد)
- سردرد شدید
- درد پشت چشم
- درد عضلانی و مفصلی (که به آن “تب استخوان‌شکن” هم می‌گویند)
- بثورات پوستی
- خستگی و ضعف
علائم شدید DHF و DSS
- خونریزی لثه یا بینی
- استفراغ مداوم
- افت شدید فشار خون
- نارسایی اندام‌ها
در صورت مشاهده علائم شدید، مراجعه فوری به مراکز درمانی ضروری است.
تشخیص و درمان
تشخیص تب دنگی معمولاً بر اساس علائم بالینی و تایید آزمایشگاهی ویروس انجام میشود. درمان این بیماری عمدتاً تسکینی است و شامل مدیریت علائم مانند تب و درد میشود، زیرا درمان خاصی برای از بین بردن ویروس وجود ندارد.
روش‌های تشخیصی:
- آزمایش PCR: شناسایی مستقیم ویروس در خون
- آزمایش آنتی‌بادی IgM و IgG : بررسی پاسخ ایمنی بدن
- آزمایش شمارش پلاکت: کاهش پلاکت‌ها نشان دهنده‌ی دنگی شدید
درمان:
در حال حاضر، درمان اختصاصی برای تب دنگی وجود ندارد و درمان‌ها بیشتر حمایتی و مراقبتی هستند:
- کنترل تب با استامینوفن (نه آسپرین، زیرا خطر خونریزی را افزایش می‌دهد)
- مصرف مایعات فراوان برای جلوگیری از کم‌آبی بدن
- استراحت کافی و تحت نظر بودن در موارد شدید
بیشتر بخوانید: سریع ترین روش درمان تب کودکان در خانه
پیشگیری و کنترل تب دنگی
پیشگیری و کنترل تب دنگی نیازمند تلاش‌های هماهنگ و چندجانبه است. از جمله مهم‌ترین روش‌ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. پیشگیری از گزش پشهها:
- استفاده از پشهبند: خوابیدن زیر پشهبند یا استفاده از پشهبند در محیط‌های آلوده به پشه، به ویژه در شب.
- استفاده از دافع پشه: استفاده از اسپری‌ها و لوسیون‌های ضد پشه روی پوست و لباس‌ها.
- پوشیدن لباسهای بلند و پوشاننده: پوشیدن لباسهای با آستین بلند و شلوار بلند به منظور کاهش تماس با پشهها.
2. کنترل جمعیت پشهها:
- از بین بردن منابع آب راکد: پشههای آئدس در آب‌های راکد تخمگذاری میکنند، بنابراین باید از تجمع آب در اطراف خانه و محیط‌های عمومی جلوگیری کرد.
- استفاده از سم‌پاشی: در برخی مناطق با شیوع بالا، سم‌پاشی مناطق مسکونی و محیط‌های نزدیک به منابع آب می‌تواند به کاهش جمعیت پشهها کمک کند.
3. آموزش و آگاهی عمومی:
- اطلاع‌رسانی به مردم: آموزش مردم در مورد خطرات تب دنگی و راه‌های پیشگیری از آن، به ویژه در مناطق پرخطر.
- مراقبت‌های بهداشتی: ارتقاء خدمات بهداشتی و پزشکی برای تشخیص زودهنگام و درمان مناسب بیماران.
با توجه به عدم وجود درمان خاص برای تب دنگی، پیشگیری از گزش پشهها و کنترل محیط به عنوان مؤثرترین روش‌ها برای کاهش شیوع این بیماری در نظر گرفته میشود.
سخن پایانی
در این مطلب از داروخانه آنلاین مثبت سبز به بیماری تب دنگی پرداختیم. تب دنگی یک بیماری ویروسی است که از طریق نیش پشههای آلوده منتقل میشود. در حالی که اکثر موارد خفیف هستند، اشکال شدید آن میتوانند خطرناک باشند. بهترین راه مقابله با این بیماری، پیشگیری از گزش پشهها و کنترل محیطی آن‌ها است. همچنین آگاهی عمومی و استفاده از واکسن در جمعیت‌های در معرض خطر می‌تواند به کاهش شیوع بیماری کمک کند. با توجه به روند رو به افزایش دنگی در جهان، اقدامات جدی‌تری برای مهار این بیماری ضروری به نظر می‌رسد.
