خارش بدن یکی از علائم معمولی در بدن است که به صورت موقت یا مزمن در افراد ظاهر میشود. این تجربه میتواند بر اساس موارد مختلفی همچون مشکلات پوستی، التهابات، حساسیتها یا شرایط زیستی مختلف ایجاد شود. خارش نه تنها موجب اذیت و ناراحتی فرد میشود بلکه ممکن است نشانگر مشکلات زیادی اعم از کم خونی یا کمبود ویتامینها در بدن باشد. با این حال ما در این مقاله در جستجوی جواب این سوال که برای خارش بدن چه بخوریم؟ به بررسی دلایل مختلف خارش بدن، راهکارهای طبیعی و خانگی کنترل و درمان آن خواهیم پرداخت.
علت خارش بدن
پوست یک محافظ مهم در برابر عوامل خارجی است که از بدن در برابر ویروس، باکتری، عوامل عفونت یا بیماریها محافظت میکند. به طور کلی خارش بدن، احساس آزاردهنده و ناخوشایندی است که فرد را به خاراندن پوست وادار میکند. این خارش میتواند در هر قسمتی از بدن رخ داده و شدت آن از خفیف تا شدید متغیر میباشد. در برخی موارد این عارضه به قدری آزاردهنده است که تاثیرات منفی بر روی پوست داشته و کیفیت زندگی فرد را مختل خواهد کرد. برخی از دلایل و علتهای اصلی خارش بدن شامل موارد زیر میباشد:
- خشکی پوست (یا کمبودهای تغذیهای که منجر به خشکی پوست میشود)
- بیماریهای پوستی (مانند اگزما، پسوریازیس، گال یا انگل)
- سوختگی و جای زخم
- نیش حشرات
- شرایط داخلی (مانند بیماری کبد، بیماری کلیوی، کم خونی، دیابت، مشکلات تیروئید، HIV، مولتیپل میلوما یا لنفوم)
- اختلالات خلقی (مانند اضطراب، اختلال وسواس فکری و افسردگی)
- واکنشهای آلرژیک که میتواند باعث کهیر یا بثورات پوستی شود.
وقتی یک عامل ناشناخته یا خطرناک در برابر پوست شما قرار میگیرد، بدن واکنشی متفاوت از جمله قرمزی، خارش یا التهاب را بروز میدهد. در برخی موارد این واکنشها همراه با جوش یا بثورات است که فرد را دچار اضطراب و مشکل خواهد کرد. با این حال، برای درمان و کنترل خارش بدن باید ابتدا علت آن مورد بررسی قرار گیرد. بسیاری از افراد با قرار گرفتن در معرض آلرژنها دچار واکنشهای آلرژیک میشوند که مهمترین عارضه آن خارش، قرمزی پوست، راش، سرفه، عطسه و در برخی موارد شدیدتر تنگی نفس و درد قفسه سینه رخ میدهد.
راهکارهای مناسب برای کنترل خارش بدن
همانطور که بیان شد، برای کنترل خارش بدن باید ابتدا علت خارش مشخص شود. اگر خارش یا التهاب پوستی شما شدید و مزمن باشد، باید به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب برای شما آغاز شود. با این حال، برخی افراد برای کنترل اولیه خارش اقدام به مصرف کرم مرطوب کننده یا انواع مختلفی از کرمهای آبرسان میکنند که اقدام مناسبی محسوب میشود. توجه داشته باشید که اگر علت خارش بدن توسط پزشک به دلیل عفونت، قارچ، اگزما، انگل، گال و… تشخیص داده شود، استفاده از کرمهای مرطوب کننده کاربردی برای پوست نخواهد داشت. در صورت بروز خارش، اولین اقدام دوری از مواد آلرژی زا یا استفاده از لباسهای مناسب میباشد.
راهکارهای موثر در کنترل خارش بدن
- شناسایی علت خارش در جهت درمان آن
- استفاده از کرمهای مرطوبکننده
- استحمام آب ولرم
- اجتناب از خاراندن پوست
- پوشیدن لباسهای گشاد و راحت
- استفاده از داروهای موضعی یا خوراکی (با مشورت پزشک)
- استفاده از کمپرس سرد
- مصرف ویتامینها و میوههای موثر در کنترل خارش
درمان خانگی خارش بدن (راهکار طبیعی)
خوشبختانه، راههایی وجود دارد که میتوانید با درمانهای خانگی و بدون نیاز به نسخه، این تحریکات خارشدار را تسکین دهید. این لزوماً به این معنی نیست که تمام این موارد، خارش یا التهاب پوستی شما را کنترل خواهند کرد. شما میتوانید برای کنترل خارش از کرم مرطوب کننده گیاهی استفاده کنید تا در صورت بروز خشکی، آن را کنترل و خارش را کاهش دهید. استفاده از یک مرطوب کننده در شب و هنگام خواب در فصل زمستان یک راه عالی برای بازگشت رطوبت به پوست شما میباشد. شما ممکن است از طرفداران پر و پا قرص دوشهای طولانی و گرم باشید، به خصوص زمانی که هوا سرد است، همانطور که گرمای جاری در خانه شما میتواند رطوبت را از پوست خارج کند، گرمای یک دوش بسیار داغ نیز همین کار را انجام میدهد. سعی کنید دوش خود را روی سطح ولرم تنظیم کنید. در ادامه به بررسی راهکارهای درمان خانگی خارش بدن میپردازیم؛
- سرکه سیب،
- دوش آب ولرم یا خنک،
- روغن نارگیل و کنجد،
- کمپرس سرد،
- روغن زیتون، نعناع و بادام،
- سیر،
- لیمو ترش،
- روغن برگ درخت چای.
ویتامینهای موثر در جلوگیری از خارش بدن
یکی از دلایل مهم که سبب خارش در قسمتهای مختلف بدن شده است، کمبود یا مصرف بیش از حد ویتامینها است. برخی ویتامینها تاثیر بالایی در حفظ زیبایی و نگهداری از پوست افراد دارند که به محض کمبود سبب ایجاد خارش، قرمزی، کهیر، راش یا دیگر عارضهها میشوند. در صورتی که خارش پوستی شما مربوط به کمبود ویتامین باشد، مصرف قرصها و مکملهای ویتامینه امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. پزشک برای اطمینان از کمبود ویتامین، برای اکثر بیماران آزمایش خون تجویز میکند تا سطح کمخونی و دیگر ویتامینهای بیمار مشخص شود. در صورت کمبود ویتامین، استفاده از قرصهای ویتامینه مانند ویتامین های زیر امری ضروری خواهد بود؛
- ویتامین A،
- ویتامین C،
- ویتامین D،
- ویتامین E،
- ویتامین B7 (بیوتین)،
- ویتامین B12.
ویتامین D و خارش بدن
ویتامین D نقش مهمی در حفظ سلامت سلولها دارد. این ویتامین به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند و میتواند در پیشگیری از مشکلات پوستی که ممکن است به خارش منجر شوند، مؤثر باشد. یکی از مهمترین منابع تامین ویتامین دی مربوط به نور آفتاب است، اگر در مناطقی زندگی میکنید که دسترسی به نور آفتاب پایین است باید از قرص ویتامین دی استفاده کنید. مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه در مورد مصرف ویتامین D و مشکلات پوستی بسیار مفید است؛ به ویژه اگر فرد به مشکلات خاصی از نظر سلامت پوستی دچار باشد. منابع غذایی ویتامین D شامل موارد زیر میباشد؛
- ماهیهای چرب مانند ماهی سالمون، ماهی خال مخالی، ماهی تن و ماهی قزل آلا،
- روغن کبد ماهی،
- تخم مرغ،
- جگر،
- شیر و محصولات لبنی غنی شده با ویتامین D.
تاثیر ویتامین E در خارش بدن
ویتامین E یک آنتی اکسیدان قوی است که به محافظت از پوست در برابر آسیب رادیکالهای آزاد کمک میکند. رادیکالهای آزاد میتوانند به سلولهای پوست آسیب برسانند و باعث خشکی، خارش و سایر مشکلات پوستی شوند. ویتامین E همچنین به حفظ رطوبت پوست کمک و از خشکی پوست جلوگیری میکند. خشکی پوست یکی از دلایل اصلی خارش بدن است. اگر فکر میکنید ممکن است دچار کمبود ویتامین E باشید، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید تا سطح ویتامین E شما را آزمایش کند. اگر سطح ویتامین E شما پایین باشد، پزشک به شما توصیه میکند که مکمل ویتامین E مصرف کنید.
کمبود ویتامین A و خارش بدن
کمبود ویتامین A میتواند باعث خشکی، خارش و سایر مشکلات پوستی شود. ویتامین A برای سلامت پوست ضروری است و به تولید سلولهای جدید پوست و ترمیم سلولهای آسیب دیده کمک میکند. همچنین به حفظ رطوبت پوست کمک کرده و از خشکی پوست جلوگیری میکند. همچنین در صورت کمبود ویتامین A، سطح سلولهای پوست کاهش مییابد که باعث خشکی، خارش و سایر مشکلات پوستی میشود.
ویتامین B6 برای درمان خارش بدن
ویتامین B6 یک ویتامین ضروری است که نقش مهمی در سلامت کلی بدن ایفا میکند. این ویتامین به تولید سلولهای جدید، ترمیم سلولهای آسیب دیده و عملکرد صحیح سیستم عصبی کمک میکند. در یک مطالعه، محققان دریافتند که افرادی که سطح ویتامین B6 پایینی داشتند، بیشتر از افرادی که سطح ویتامین B6 طبیعی داشتند، دچار خارش پوست بودند. اگر فکر میکنید ممکن است دچار کمبود ویتامین B6 باشید، باید با پزشک خود صحبت کنید تا سطح ویتامین B6 شما را آزمایش کند.
دلایل خارش بدن در شب
خارش بدن در برخی افراد هنگام شب ظاهر میشود که بیشتر آن مربوط به سبک زندگی، مشکلات دارویی (تداخلات یا عوارض دارو) و جسمی مربوط میشوند. در برخی موارد خارشها طبیعی یا عادی بوده و درمانی برای آنها وجود ندارد. اما در برخی بیماران، خارش تنها در شب و هنگام خواب به سراغ آنها میآید که حتی سبب زخم میشود. یکی از دلایل مهم خارش شبانه، نیش حشرات در شب است که منجر به خارش و حساسیت خواهد شد. همچنین هنگامی که خواب هستید آب مصرف نمیکنید که سبب کاهش آب بدن و خشکی یا خارش پوست میشود. سعی کنید در شب پوست خود را کمتر بخارونید، زیرا خارش در شب به دلیل خشکی از شایعترین علتهای خارش پوست است. برخی از دلایل خارش بدن در شب شامل موارد زیر میباشد؛
- حساسیت پوستی،
- پسوریازیس؛ یکی از بیماریهای پوستی است که با خارش پوست بدن همراه است،
- نیش حشرات در رختخواب یا هنگامی که در خواب هستید. در صورت اطمینان پتو، بالش، روتختی و تخت خود را که ممکن است حاوی کنه و یا حشرات گزنده باشند را بشویید و پاکیزه کنید،
- مشکلات عصبی یا استرس،
- اگزما ،
- مشکلات و اختلالات تیروئید،
- واکنشهای آلرژیک،
- بیماریهای کلیه و کبدی.
سخن پایانی
در این مقاله، به بررسی و تحلیل چند جنبه اصلی خارش بدن در مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداختیم و نشان دادیم که این مسئله پوستی چقدر میتواند بر سلامت و کیفیت زندگی افراد تأثیرگذار باشد. خارش بدن از علائم مزمن و موقتی ایجاد شده است تا به عنوان نمایانگر مشکلات پوستی، حساسیتها یا شرایط زیستی مختلف ظاهر شود. یکی از نکات مهمی که در این مقاله مطرح شد، نقش ویتامینها در کنترل و کاهش خارش بدن است. ویتامینها نقشهای بسیار مهمی در حفظ سلامت پوست دارند که به کاهش خشکی، التهابات و خارش پوست کمک میکنند.
6 دیدگاه
سلام، مقاله مفیدی بود ممنونم، فقط اینکه کبدچرب ربطی به خارش یا کهیر پوست داره؟
سلام کاربر گرامی
بله خارش پوست یکی از علائم کبد چرب می باشد
سلام ممنون از محتوای خوبتون، دست من بعد خارش دچار دون دون و قرمزی میشه، آیا مربوط به کمبود ویتامین هست یا حساسیت ؟
سلام همراه گرامی، خارش بدن میتواند علل متفاوتی داشته باشد. توصیه میکنیم برای بررسی بهتر به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
سلام من حدود یک ماه میشود دچار خارش بدن شدم خیلی بد و شدید خارش میکند اما الان شدیدتر شده و جوش های قرمز رنگ واالتهابی
بروز کرده وداره بیشتر و بیشتر میشه چکار کنم خسته شدم 😑😑😑😔
سلام دوست عزیز
شرایط داخلی (مانند بیماری کبد، بیماری کلیوی، کم خونی، دیابت، مشکلات تیروئید، HIV، مولتیپل میلوما یا لنفوم)
اختلالات خلقی (مانند اضطراب، اختلال وسواس فکری و افسردگی)
واکنشهای آلرژیک که میتواند باعث کهیر یا بثورات پوستی شود.
با پزشک متخصص مشورت کنید تا برایتان این مشکل را رفع کنند
ممنون از همراهی شما