یکی از واکسنهای موثر در زمینه محافظت در برابر عفونت، واکسن پرونار است. این واکسن با ایجاد مقاومت در برابر باکتریهای خاص، افراد را در برابر بیماریهای جدی ناشی از آنها محافظت میکند. در این مقاله، ما به بررسی این واکسن و اهمیت آن در جامعه میپردازیم. اطلاعات جامع و مورد نیاز درباره واکسن پرونار، اثرات جانبی روند واکسیناسیون و نحوهٔ استفاده از آن در مقابله با عفونتهای باکتریایی، در این مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
اشکال دارویی واکسن پرونار
- تعلیق برای تزریق عضلانی: 0.5 میلی لیتر / سرنگ
موارد مصرف واکسن پرونار
واکسن پرونار برای کمک به محافظت در برابر عفونت ناشی از یک باکتری خاص (استرپتوکوک پنومونیه) استفاده میشود. این باکتری میتواند باعث عفونت گوش یا سایر عفونتهای جدیتر (مانند ذاتالریه، مننژیت) شود. برخی از مارکها فقط برای استفاده در کودکان تایید شدهاند، در حالی که برخی دیگر را میتوان در کودکان و بزرگسالان استفاده کرد. توجه داشته باشید که این واکسن از برخی بیماران در برابر ویروس محافظت نکرده و تاثیر کاملی ندارد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر واکسنPrevenar
مکانیسم عمل واکسن پرونار؛ در پاسخ به تحریک آنتی ژنی آنتی بادی ایجاد میکند. واکسن پلی ساکارید کپسولی علیه 13 سویه پنوموکوک، کونژوگه شده با پروتئین غیر سمی دیفتری است. ایمنی این واکسن بعد از 14 روز تا 3 هفته و در 60-80 درصد افراد ایجاد میشود که برای بیش از 5سال باقی میماند. واکسیناسیون از طریق زیر جلدی انجام میشود و به تدریج آنتی ژن باکتری وارد جریان خون میشود.
مقدار مصرف واکسن پرونار 13
قبل از تزریق واکسن پرونار، اطلاعات دارویی موجود در داخل بسته بندی واکسن را با دقت بررسی کنید. این واکسن معمولا در نوزادان به ران یا در کودکان نوپا، کودکان و بزرگسالان به بالای بازو تزریق میشود. با این حال، تعداد تزریقاتی که انجام میشود بستگی به سن کودک دارد. اگر کودک این واکسن را قبل از جراحی طحال یا قبل از دریافت شیمی درمانی سرطان یا سایر داروهایی که عملکرد سیستم ایمنی را کاهش میدهد دریافت میکند، باید حداقل 2 هفته قبل از این موارد تزریق شود تا موثر باشد.
زمان مصرف واکسن پرونار
- واکسن 13 ظرفیتی پنوموکوک (PCV13) برای ایمنسازی فعال در جهت پیشگیری از ذات الریه و بیماری تهاجمی ناشی از سروتیپهای مختلف تجویز میشود. دستورالعملهای ACIP استفاده را برای بزرگسالان با شرایط پزشکی خاص توصیه میکند.
- مصرف واکسن پرونار در بزرگسالان دارای صلاحیت ایمنی بالای 65 سال، نیاز به واکسیناسیون بر اساس تصمیمگیری مشترک بین بیمار و پزشک (یعنی به طور معمول برای همه بزرگسالان بالای 65 سال توصیه نمیشود) دارد.
- برای مصرف 1 دوز PCV13 به دنبال آن 1 دوز PPSV23 حداقل 1 سال بعد استفاده کنید. به علاوه، رژیم را در سن بالای 65 سال تکرار کنید. برای بزرگسالان دارای ایمنی بالای 65 سال، اگر هر دو PCV13 و PPSV23 تجویز میشوند، ابتدا PCV13 باید تزریق شود.
- مصرف این واکسن در واکسیناسیون روتین سری 4 دوز در سنین 2، 4 و 6 ماهگی و 12 تا 15 ماهگی توصیه میشود.
- به علاوه این واکسن برای سن 6 هفته تا 17 سال، در جهت ایمن سازی فعال برای جلوگیری از بیماری تهاجمی ناشی از سروتیپهای S پنومونیه 1، 3، 4، 5، 6A، 6B، 7F، 9V، 14، 18C، 19A، 19F و 23F نشان داده شده است. سن 6 هفته تا 5 سال، برای پیشگیری از التهاب گوش میانی ناشی از سروتیپهای S پنومونیه 4، 6B، 9V، 14، 18C، 19F و 23F نشان داده شده است.
موارد احتیاط
قبل از مصرف واکسن پرونار، اگر به آن یا به سایر واکسنها (مانند دیفتری، کزاز، هموفیلوس آنفولانزا) حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این واکسن ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد (مانند لاتکس یا لاستیک طبیعی خشک که در بستهبندی واکسن یافت میشود) که میتواند باعث واکنشهای آلرژیک یا سایر مشکلات شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله سابقه واکسیناسیون، بیماری یا تب اخیر، اختلالات سیستم ایمنی (مانند عفونت HIV، برخی سرطانها) لوسمی، سرطان یا پرتودرمانی و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط واکسن پرونار خواهیم پرداخت؛
- آپنه پس از واکسیناسیون IM (تزریق عضلانی) در برخی از نوزادان نارس مشاهده شد. فقط از تزریق عضلانی استفاده کنید، تحت هیچ شرایطی تزریق داخل وریدی تجویز نکنید. برای جلوگیری از تزریق در داخل یا نزدیک رگ خونی یا عصب مراقبت ویژهای داشته باشید.
- استفاده از واکسیناسیون پلی ساکارید پنوموکوکی 23 ظرفیتی را در کودکان بالای 24 ماه مبتلا به بیماری سلول داسی شکل، آسپلنی، عفونت HIV، بیماری مزمن یا افرادی که نقص ایمنی دارند، جایگزین نمیکند.
- به دلیل تزریق IM (عضلانی)، در اختلالات انعقادی احتیاط کنید.
- سنکوپ با استفاده از واکسنهای تزریقی گزارش شده است و ممکن است منجر به آسیب ثانویه جدی ناشی از سقوط، از جمله شکستگی جمجمه، خونریزی مغزی شود. به علاوه، ممکن است 15 دقیقه پس از واکسیناسیون رخ دهد.
- تصمیم برای تجویز یا به تاخیر انداختن واکسیناسیون به دلیل بیماری تبدار فعلی یا اخیر بستگی به شدت علائم و علت بیماری دارد. به تعویق انداختن تجویز در بیماران مبتلا به بیماری حاد متوسط یا شدید را در نظر بگیرید. واکسیناسیون برای بیماران مبتلا به بیماری حاد خفیف نباید تعویقی صورت گیرد.
- در بیماران مبتلا به اختلالات خونریزی، از جمله بیماران مبتلا به ترومبوسیتوپنی یا دریافت کننده درمان ضد انعقاد، احتیاط کنید. هماتوم خونریزی دهنده ممکن است از تزریق عضلانی رخ دهد. اگر بیمار آنتی هموفیلی یا سایر درمانهای مشابه دریافت کند، تزریق عضلانی را میتوان در مدت کوتاهی پس از انجام چنین درمانی برنامهریزی کرد.
موارد منع مصرف واکسن پرونار
- حساسیت مفرط مستند به هر جزء یا سم دیفتری
عوارض واکسن پرونار
نفخ شکم، خستگی، سردرد، حالت تهوع و استفراغ، قرمزی، تورم و حساسیت در محل تزریق، کاهش اشتها، کاهش مدت زمان خواب و… برخی از عوارض واکسن پرونار 13 میباشد. از متخصص مراقبتهای بهداشتی خود در مورد مصرف یک کاهنده تب یا درد (مانند استامینوفن) برای کمک به درمان این علائم سوال کنید. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. ر صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورً به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی از عوارض واکسن پرونار خواهیم پرداخت؛
- تب
- تحریکپذیری
- تغییر مدت زمان خواب (افزایش یا کاهش)
- کاهش اشتها
- قرمزی، تورم و حساسیت در محل تزریق
- تهوع و استفراغ
- سردرد
- خستگی
- نفخ شکم
تداخل دارویی پرونار
- تداخلات رده X (پرهیز): تداخل قابلتوجهی مشخص نشده است.
- کاهش اثرات داروها توسط واکسن پنوموکوک 13 ظرفیتی: واکسن ویروس آنفولانزا (غیرفعال)
- کاهش اثرات واکسن پرونار 13 ظرفیتی توسط داروها: فینگولیمود، داروهای سرکوبکنندهی سیستم ایمنی، واکسن ویروس آنفولانزا (غیرفعال )، واکسن کانجوگه مننگوکوک (گروههای A/ C/ Y و W-135) و دیفتری، واکسن پلی ساکاریدی پنوموکوک (23 ظرفیتی)، سیپونیمود، ونتوکلاکس
- افزایش اثرات داروها توسط واکسن پرونار 13 ظرفیتی: تداخل قابلتوجهی مشخص نشده است.
تزریق واکسن پرونار 13 در دوران بارداری و شیردهی
در حال حاضر، هیچ مدرکی مبنی بر ناامن بودن واکسن پونار برای زنان باردار وجود ندارد. با این حال، مطالعات کافی برای تعیین ایمنی قطعی آن در این گروه انجام نشده است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) و کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا (ACOG) واکسن پونار را برای زنان باردار در گروههای پرخطر از جمله زنان مبتلا به دیابت نوع 1، بیماریهای مزمن قلبی یا ریوی، ضعف سیستم ایمنی و زنانی که در معرض تماس با افراد مبتلا به پنوموکوک هستند، توصیه میکنند.
شرایط نگهداری واکسن پرونار
واکسن پرونار باید در دمای یخچال 2 تا 8 درجه سانتیگراد (36 تا 46 درجه فارنهایت) و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرصهای هفتگی و قطرههای چشمی، کرمها، چسبها و استنشاقها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال میتوانند آنها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روشهای خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمیتوانند آنها را مصرف کنند.
کلام آخر واکسن پرونار
در این مقاله به واکسن پرونار، به عنوان یک ابزار مؤثر و حیاتی در مبارزه با عفونتهای باکتریایی، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخته شد. این واکسن با ایجاد ایمنی در بدن، میتواند از بروز بیماریهای جدی ناشی از باکتریها جلوگیری کرده و سلامتی افراد را بهبود بخشد. از آنجایی که بیماریهای باکتریایی میتوانند عوارض جدی برای سلامتی افراد داشته باشند و حتی در موارد شدید ممکن است منجر به مرگ شوند، استفاده از واکسن پرونار به عنوان یک اقدام پیشگیرانه بسیار حیاتی و ضروری است.
منبع سایت: Medscape
41 دیدگاه
من آمپول پرونار را دوروز بیرون از یخچال گذاشتم آیا فاسد شده؟
همراه محترم
سلام
نگهداری در شرایط نامناسب میتواند سبب بی اثر شدن واکسن شود.
متشکرم