پیش دیابت چیست؟
پیش دیابت زمانی اتفاق می‌افتد که سطح قند خون، بالاتر از حد طبیعی است؛ اما هنوز آنقدر بالا نیست که بتوان آن را دیابت نوع 2 در نظر گرفت. البته باید توجه داشت که بدون ایجاد تغییر در سبک زندگی، بزرگسالان و کودکان مبتلا به پیش دیابت در معرض خطر بالایی برای ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.
اگر پیش دیابت دارید، آسیب طولانی مدت دیابت، به ویژه به قلب، عروق خونی و کلیه‌ها ممکن است از قبل شروع شده باشد. با این حال، جلوگیری از پیشروی پیش دیابت به دیابت نوع 2 غیر ممکن نیست. خوردن غذاهای سالم، قرار دادن فعالیت بدنی به عنوان بخش ثابتی از برنامه روزانه و حفظ وزن مناسب می‌تواند به بازگرداندن سطح قند خون به حالت طبیعی کمک کند.
بیشتر بخوانید: چرا دیابت باعث سکته قلبی می شود؟
سطح قند خون سالم 70 تا 99 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) است. در پیش دیابت تشخیص داده نشده، سطح قند خون معمولا 100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر است.
علائم پیش دیابت
پیش دیابت هیچ علامتی ندارد. اگر هر یک از علائم دیابت نوع 2 را مشاهده کردید، به این معنی است که احتمالا از قبل به پیش دیابت مبتلا شده‌اید. بنابراین شناسایی عوامل خطر و نحوه به تاخیر انداختن ابتلا به دیابت نوع 2 یا پیشگیری از آن اهمیت دارد.
بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 هیچ علامتی ندارند یا متوجه آن نمی‌شوند. اما علائمی که ممکن است مشاهده کنید، شامل موارد زیر است:
- تکرر ادرار به خصوص در شب
- احساس خستگی بیشتر
- احساس تشنگی شدید
- کاهش وزن ناخواسته
- برفک یا خارش در ناحیه تناسلی
- دیر خوب شدن زخم‌ها
- تاری دید
عدد پیش دیابت (تشخیص)
پزشکان برای بررسی و تشخیص پیش دیابت به غربالگری‌های معمول آزمایش خون متکی هستند. آزمایش‌های زیر می‌تواند به تشخیص پیش دیابت کمک کند:
- آزمایش قند خون ناشتا (حداقل هشت ساعت ناشتا)
- تست A1C (میانگین سطح گلوکز خون در دو تا سه ماه گذشته)
اگر نتیجه آزمایش قند خون ناشتا 100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر و نتیجه تست A1C، 5.7٪ تا 6.4٪ باشد، می‌تواند به معنی ابتلا به پیش دیابت باشد.
در مرحله پیش دیابت میزان قند خون چقدر است؟
قند خون ناشتا
| طبیعی | پیش دیابت | دیابت |
| کمتر از 100 | 100 تا 125 | 126 یا بالاتر |
تست A1C
| طبیعی | پیش دیابت | دیابت |
| کمتر از 5.7٪ | 5.7٪ تا 6.4٪ | 6.5% یا بالاتر |
درمان پیش دیابت
بهترین راه برای درمان پیش دیابت، در پیش گرفتن سبک زندگی سالم است. رژیم غنی از غذاهای مغذی و ورزش منظم می‌تواند به بازگرداندن قند خون به سطوح سالم و پیشگیری از دیابت نوع 2 یا به تاخیر انداختن آن کمک کند. حتی تغییرات کوچک می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهد:
کاهش وزن
کم کردن اضافه وزن برای مبارزه با مقاومت به انسولین و پیش دیابت توصیه می‌شود. یک مطالعه نشان داد که کاهش 7 درصد از وزن می‌تواند شروع دیابت نوع 2 را تا 58% کاهش دهد.
درمان پیش دیابت با ورزش
انجام مقادیر منظم فعالیت بدنی با شدت متوسط به افزایش مصرف گلوکز و بهبود حساسیت به انسولین کمک می‌کند. یک جلسه ورزش با شدت متوسط می‌تواند جذب گلوکز از خون و عضلات را حداقل تا 40 درصد افزایش دهد که به کاهش قند خون کمک می‌کند. پنج روز در هفته به مدت 30 دقیقه در روز (در مجموع 150 دقیقه در هفته) را به فعالیت بدنی اختصاص دهید.
پیاده روی و پیش دیابت
فعالیت‌هایی مانند پیاده روی سریع، آهسته دویدن، دوچرخه سواری، شنا یا رقصیدن که ضربان قلب و تنفس را افزایش می‌دهد، می‌تواند برای افراد مبتلا به پیش دیابت بسیار مفید باشد.
تغییرات تغذیه
حذف قند افزوده شده، جایگزین کردن کربوهیدرات‌های ساده با کربوهیدرات‌های پیچیده و مصرف سبزیجات بیشتر می‌تواند به بازگشت قند خون به سطح سالم کمک کند.
درمان قطعی پیش دیابت
پیش دیابت وضعیتی نیست که بتوان گفت به طور دائمی درمان می‌شود. با این حال، تا زمانی که وزن سالم و فعالیت منظم داشته باشید، می‌توان آن را کنترل کرد. بدون درمان، حدود 50% احتمال ابتلا به دیابت کامل در چند سال وجود دارد.
دارو برای پیش دیابت
در برخی موارد، پزشک ممکن است مصرف برخی از داروهای خوراکی دیابت را توصیه کند. اگر تغییرات سبک زندگی به بهبود سطح قند خون کمک نکرده باشد و/یا چندین عامل خطر برای دیابت نوع 2 وجود داشته باشد، این احتمال بیشتر است. رایج‌ترین داروهایی که برای پیش دیابت تجویز می‌شود، متفورمین و آکاربوز است.
پیش دیابتی‌ها چه بخورند؟
توصیه می‌شود رژیم غذایی پیش دیابت شامل 50 درصد سبزیجات غیر نشاسته‌ای مانند سبزیجات برگ‌دار، 25 درصد کربوهیدرات‌های سالم مانند غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای و نان سبوس‌دار و 25 درصد پروتئین بدون چربی مانند مرغ، بوقلمون، ماهی و سویا باشد. همچنین بایستی از مصرف زیاد نوشیدنی‌های شیرین، کیک‌ها، کلوچه‌ها، آب نبات‌ها، تنقلات و غذاهای تصفیه شده مانند نان سفید و برنج سفید اجتناب کنید.
سعی کنید با خوردن انواع میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل به هدف مصرف 25 تا 30 گرم فیبر در روز برسید. محدود کردن مصرف چربی‌های اشباع و ترانس با انتخاب پروتئین بدون چربی و لبنیات کم چرب نیز توصیه می‌شود.
پیش دیابت در نوجوانان و کودکان
بیشتر مردم وقتی صحبت از دیابت در کودکان می‌شود، به کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 فکر می‌کنند. با این حال، کودکان ممکن است به دیابت نوع 2 نیز مبتلا شوند. داشتن پیش دیابت کودک شما را در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 قرار می‌دهد.
پیش دیابت در کودکان و نوجوانان نیز مانند بزرگسالان است. اگر کودک شما پیش دیابت دارد، لزوما به این معنی نیست که به دیابت نوع 2 مبتلا خواهد شد. قبل از تشخیص دیابت نوع 2 به پیش دیابت به عنوان یک علامت هشدار فکر کنید.
پیش دیابت در بارداری
افراد باردار مبتلا به دیابت بارداری یا پیش دیابت بیشتر در معرض خطر پره اکلامپسی یا فشار خون بالا در دوران بارداری هستند که می‌تواند باعث زایمان زودرس و مشکلات شدید برای مادر در طول زایمان شود. سقط جنین به ویژه قبل از هفته بیستم و مرده زایی نیز از عوارض دیابت در بارداری است.
سخن پایانی
زمانی که قند خون شما از محدوده طبیعی بالاتر باشد؛ اما نه آنقدر که در محدوده دیابت قرار بگیرد، شما مبتلا به پیش دیابت هستید. پیش دیابت به خودی خود از بین نمی‌رود. اما خوشبختانه، با رعایت چند نکته ساده و ایجاد تغییرات سبک زندگی می‌توان از تبدیل پیش دیابت به دیابت نوع 2 جلوگیری کرد. پیروی از الگوهای غذایی سالم، مدیریت استرس، ترک سیگار، درمان اختلالات خواب و مدیریت کلسترول بالا و فشار خون از راهکارهای توصیه شده است.
