کاربرد قرص متوکلوپرامید
متوکلوپرامید یک داروی ضد تهوع و ضد استفراغ است که برای درمان مشکلات گوارشی مختلف استفاده می‌شود. این دارو با تاثیر بر گیرنده‌های دوپامین در مغز و دستگاه گوارش، حرکات معده و روده را تقویت کرده و باعث تخلیه سریع‌تر معده می‌شود. برخی از موارد مصرف یا کاربرد متوکلوپرامید شامل موارد زیر است؛
- کنترل تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی، رادیوتراپی، میگرن یا پس از جراحی
- درمان رفلاکس معده و سوزش سر دل در صورت عدم پاسخ به سایر داروها
- درمان گاستروپارزی دیابتی (تخلیه کند معده در بیماران دیابتی)
- کمک به انجام برخی آزمایش‌های گوارشی مانند آندوسکوپی یا عکس‌برداری
قرص متوکلوپرامید برای رفلاکس معده
رفلاکس معده یا بازگشت اسید معده به مری (GERD) یک اختلال گوارشی است که در آن اسید معده به داخل مری برمی‌گردد و سبب سوزش سر دل، ترش کردن و احساس ناراحتی در قفسه سینه می‌شود. متوکلوپرامید یک داروی پروکینتیک است که با افزایش حرکات دستگاه گوارش به تخلیه سریع‌تر معده کمک می‌کند. این عملکرد منجر به کاهش بازگشت اسید معده به مری شده و در نتیجه علائم رفلاکس مانند سوزش سر دل و ترش کردن را کاهش می‌دهد.
بیشتر بدانید: قرص امپرازول
قرص متوکلوپرامید برای حالت تهوع
یکی از موارد مصرف اصلی متوکلوپرامید 10 کنترل حالت تهوع و استفراغ است. این دارو اثر مهاری روی گیرنده‌های دوپامین در مغز دارد، که در کاهش تهوع و استفراغ نقش مهمی ایفا می‌کند. قرص متوکلوپرامید به کنترل حالت تهوع ناشی از شیمی‌درمانی و رادیوتراپی، جراحی، میگرن، بارداری (فقط با تجویز پزشک)، رفلاکس معده و گاستروپارزی دیابتی کمک زیادی می‌کند.
بیشتر بدانید: کپسول زینتوما
قرص متوکلوپرامید و روده
متوکلوپرامید یک داروی پروکینتیک است که با افزایش حرکات دستگاه گوارش، به تخلیه سریع‌تر معده و روده کمک می‌کند. نقش متوکلوپرامید در عملکرد روده شامل فزایش حرکات روده و جلوگیری از تأخیر در تخلیه معده، کاهش نفخ و احساس سنگینی پس از صرف غذا، کمک به عبور راحت‌تر غذا و کاهش علائم روده تنبل و… است.
بیشتر بدانید: قرص فاموتیدین
قرص متوکلوپرامید در کرونا
متوکلوپرامید به‌طور مستقیم برای درمان کرونا استفاده نمیشود، اما میتواند در مدیریت برخی از علائم مرتبط با این بیماری مفید باشد. نقش متوکلوپرامید در بیماران مبتلا به کرونا شامل موارد زیر است؛
- کنترل تهوع و استفراغ: برخی از بیماران کرونایی دچار تهوع و استفراغ می‌شوند که ممکن است ناشی از خود ویروس، تب، مصرف داروها (مانند داروهای ضدویروس)، یا التهاب معده باشد. متوکلوپرامید 10 میتواند به کاهش این علائم کمک کند.
- کمک به مشکلات گوارشی: کرونا در برخی افراد باعث گاستروپارزی موقت (کاهش حرکات معده و احساس پری) می‌شود که قرص متوکلوپرامید میتواند سبب بهبودی شود.
- کاهش علائم ناشی از مصرف داروهای کرونا: برخی داروهای ضدویروسی و آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است باعث تهوع و ناراحتی معده شوند که متوکلوپرامید میتواند اثرات آنها را کاهش دهد.
قرص متوکلوپرامید برای اسهال
متوکلوپرامید یک داروی پروکینتیک است که باعث افزایش حرکات معده و روده می‌شود. به همین دلیل، این دارو برای درمان اسهال توصیه نمیشود و حتی ممکن است آن را بدتر کند.
قرص متوکلوپرامید 10 برای چیست؟
قرص متوکلوپرامید 10 میلی‌گرم برای درمان مشکلات گوارشی، تهوع و استفراغ استفاده می‌شود. این دارو با افزایش حرکات معده و روده به تخلیه سریع‌تر معده کمک می‌کند. این دارو یکی از اشکال پرمصرف متوکلوپرامید در بازار و داروخانه‌ها است که بدون نسخه پزشک در دسترس است.
بیشتر بدانید: شربت لاکسی ژل
نحوه مصرف قرص متوکلوپرامید
قبل از استفاده متوکلوپرامید، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را بررسی کنید. در ادامه به بررسی نحوه مصرف متوکلوپرامید 10 خواهیم پرداخت؛
- توجه داشته باشید که دوز مصرفی که در ادامه بیان می‌شود، تنها دوز عمومی براساس اطلاعات عمومی دارو است. برای دریافت بهترین نسخه به پزشک مراجعه کنید.
- دوز مصرفی متوکلوپرامید 10 میلی گرم قبل از غذا یا در صورت نیاز است که هر 6 تا 8 ساعت یکبار (حداکثر 3 تا 4 بار در روز) استفاده می‌شود.
- قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه عوارض جانبی خواهد شد.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.
| بیماری | دوز مصرفی | زمان مصرف | تعداد مصرف در روز |
| حالت تهوع و استفراغ | 10 میلی گرم | قبل از غذا یا در صورت نیاز | هر 6 تا 8 ساعت یکبار |
| رفلاکس معده (GERD) | 10 میلی گرم | 30 دقیقه قبل از غذا و قبل از خواب | 2 تا 3 بار در روز |
| گاستروپارزی دیابتی | 10 میلی گرم | 30 دقیقه قبل از هر وعده غذایی و قبل از خواب | 3 بار در روز |
| کمک به تخلیه معده قبل از آندوسکوپی | 10 تا 20 میلی گرم | 10 دقیقه قبل از عمل | یکبار (قبل از آندوسکوپی) |
آمپول متوکلوپرامید چیست؟
آمپول متوکلوپرامید یک داروی پروکینتیک است که بیشتر برای درمان تهوع و استفراغ استفاده می‌شود. این دارو در مواقعی که تهوع و استفراغ شدید یا مقاوم به درمان‌های خوراکی وجود دارد، تجویز می‌شود. آمپول متوکلوپرامید به صورت تزریقی و در بیمارستان یا کلینیک‌ها برای بیمارانی که قادر به مصرف داروهای خوراکی نیستند، استفاده می‌شود.
عوارض قرص متوکلوپرامید
هر دارویی در کنار مزایای فراوان، دارای عوارض جانبی نیز است. در ادامه به عوارض قرص متوکلوپرامید خواهیم پرداخت؛
- خواب‌آلودگی
- سرگیجه
- بی‌قراری و احساس عصبی بودن
- خستگی
- ضعف
- سردرد
- افسردگی
- اسپاسم‌های عضلانی
- آلرژی
- اسهال
- تکرر ادرار
عوارض قرص متوکلوپرامید 10
قرص متوکلوپرامید 10 ممکن است مانند سایر داروها عوارض جانبی داشته باشد. این عوارض در صورتی که دوز دارو رعایت شود، نادر هستند، اما در مصرف بلند مدت یا دوزهای بالا، احتمال بروز آنها بیشتر می‌شود.
- سردرد
- ضعف عمومی
- خستگی
- خواب الودگی
- سرگیجه
قرص متوکلوپرامید 10 و افسردگی
افسردگی یکی از عوارض جانبی نادر این دارو است که در مصرف بلند مدت یا دوزهای بالا، ممکن است این عارضه رخ دهد. برخی از عوارض جانبی متوکلوپرامید شامل تغییرات خلقی و احساس افسردگی است. این اثرات میتواند ناشی از تأثیر دارو بر سیستم عصبی مرکزی باشد. اگر شما سابقه افسردگی یا مشکلات روانی دارید یا داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنید، قبل از مصرف متوکلوپرامید حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
بیشتر بدانید: شیاف گلیسیرین
موارد احتیاط و منع مصرف
قبل از مصرف متوکلوپرامید، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط قرص متوکلوپرامید خواهیم پرداخت؛
- در تعداد محدودی از بیماران افسردگی روانی گزارش شده است، در بیمارانی با سابقه روانی و افسردگی با احتیاط مصرف شود.
- در بیماران مبتلا به پارکینسون ممکن است خطر علائم خارج هرمی را افزایش دهد، به همین دلیل با احتیاط و مشورت پزشک استفاده شود.
- مصرف قرص متوکلوپرامید در بیماران مبتلا به فشار خون بالا، نارسایی کلیوی و سیروز با احتیاط و دستور پزشک مصرف شود.
- متوکلوپرامید ممکن است یک مجموعه علائم بالقوه کشنده به نام سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS) ایجاد کند. در صورت بروز علائم فوراً درمان را قطع کنید.
- مصرف این دارو در برخی بیماران سبب گیجی و خواب الودگی شده است. در صورت بروز، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری بالایی است، پرهیز کنید. تا حد امکان رانندگی نکرده و کار با ماشین‌آلات و تجهیزات را به زمان دیگری موکول کنید.
نحوه عملکرد قرص متوکلوپرامید
مکانیسم عمل متوکلوپرامید گیرنده‌های دوپامین (در دوز بالا) و گیرنده‌های سروتونین را در ناحیه تحریک‌کننده شیمی درمانی CNS مسدود کرده و بافت‌ها را به استیل کولین حساس می‌کند. همچنین حرکت دستگاه گوارش فوقانی را افزایش، اما ترشحات را افزایش نمی‌دهد. این دارو توسط کبد متابولیزه می‌شود و جذب آن 1 الی 2 ساعت بعد از مصرف صورت می‌گیرد. لازم بذکراست، دفع این محصول از طریق ادرار (85%) صورت می‌گیرد.
بیشتر بدانید: قرص لانزو
اشکال دارویی متوکلوپرامید
- قرص
- قطره
- آمپول
مصرف قرص متوکلوپرامید 10 در بارداری
مطالعات منتشر شده نشان می‌دهند که مصرف قرص متوکلوپرامید سبب افزایش خطر پیامدهای نامطلوب مرتبط با بارداری نمیشود. با این حال، خطرات بالقوه‌ای برای نوزاد به دنبال مواجهه درون رحمی با این محصول در طول زایمان وجود دارد. در مطالعات تولید مثل حیوانی، هیچ اثر نامطلوب رشدی با تجویز خوراکی متوکلوپرامید به موش‌های باردار و خرگوش‌ها در مواجهه با 6 تا 12 برابر حداکثر دوز توصیه‌شده برای انسان (MRHD) مشاهده نشد.
بیشتر بدانید: قرص اس امپرازول
قرص متوکلوپرامید در کودکان
استفاده از این دارو در کودکان با خطرات خاصی همراه است که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. در کودکان، مصرف بلند مدت یا دوز بالا میتواند منجر به دیسکینزی دیررس شود، که باعث حرکات غیرارادی و غیرقابل کنترل عضلات، به ویژه در صورت و زبان می‌شود. استفاده از متوکلوپرامید در کودکان زیر 2 سال توصیه نمیشود، زیرا خطرات جدی‌تری مانند اسپاسم عضلانی و حرکات غیرارادی وجود دارد.
متوکلوپرامید در سالمندان
مصرف متوکلوپرامید در سالمندان باید با احتیاط ویژه‌ای همراه باشد، زیرا این گروه از افراد ممکن است بیشتر در معرض عوارض جانبی دارو قرار بگیرند. خطرات و عوارض مصرف این قرص در سالمندان شامل موارد زیر است؛
- دیسکینزی دیررس (حرکات غیرارادی)
- افزایش حساسیت به عوارض جانبی
- اختلالات قلبی
- افزایش خطرات روانی
- اختلال در عملکرد گوارشی
تداخل دارویی قرص متوکلوپرامید 10
قبل از مصرف هر دارویی با پزشک در رابطه با داروهای تجویزی یا گیاهی مورد استفاده خود مشورت کنید تا در صورت نیاز نسخه را تغییر دهد. این دارو دارای تداخلات دارویی زیادی است که نیاز به بررسی و مشورت با پزشک دارد.
شرایط نگهداری متوکلوپرامید
قرص متوکلوپرامید باید در دمای اتاق و به دور از نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، کرم، محلول تزریقی و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر
این مقاله به بررسی درمان حالت تهوع و استفراغ با قرص متوکلوپرامید، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. متوکلوپرامید با اثرات پروکینتیک خود، یکی از داروهای مؤثر در درمان این مشکلات است. این دارو با تحریک حرکت دستگاه گوارش و پیشگیری از برگشت مواد به مری، به کاهش تهوع و استفراغ کمک می‌کند و میتواند در درمان حالت تهوع ناشی از بیماری‌های مختلف، عفونت‌ها یا درمان‌های دارویی مانند شیمی‌درمانی مفید واقع شود.
