الکترولیت چیست؟

الکترولیت چیست؟

الکترولیت‌ها موادی هستند که وقتی در آب حل می‌شوند، دارای بار الکتریکی طبیعی مثبت یا منفی هستند. بدن یک فرد بالغ حدود 60 درصد آب است، پس بدن شما هم حاوی الکترولیت است. آن‌ها به بدن شما کمک می‌کنند تا واکنش‌های شیمیایی را تنظیم کند، تعادل بین مایعات داخل و خارج سلول‌ها را حفظ کند و…

• بدن شما الکترولیت‌ها یا اجزای آن‌ها را از آنچه می‌خورید و می‌نوشید دریافت می‌کند. کلیه‌های شما الکترولیت‌های اضافی را از بدن خارج کرده و وارد ادرار می‌کنند. همچنین هنگام عرق کردن نیز الکترولیت از دست می‌دهید.

بیشتر بخوانید: بهترین الکترولیت خوراکی برای تامین مایعات بدن

الکترولیت در بدن چه نقشی دارد؟

سلول‌های شما از الکترولیت‌ها برای هدایت بارهای الکتریکی استفاده می‌کنند، به این ترتیب ماهیچه‌های شما منقبض می‌شوند. همین بارهای الکتریکی نیز به واکنش‌های شیمیایی کمک می‌کنند، به‌ویژه وقتی صحبت از هیدراتاسیون و تعادل مایعات داخل و خارج سلول‌ها می‌شود.

• اصل کلیدی که الکترولیت‌ها بر آن تکیه می‌کنند این است که عناصر شیمیایی خاصی می‌توانند به طور طبیعی بار الکتریکی مثبت یا منفی را نگه دارند. هنگامی که آن عناصر در یک مایع حل می‌شوند، آن مایع می‌تواند الکتریسیته را هدایت کند. نمونه‌ای از این مورد آب نمک است که جریان الکتریسیته را به راحتی هدایت می‌کند. نمک از سدیم (با بار مثبت) و کلر (با بار منفی) تشکیل شده است و وقتی با هم ترکیب شوند، بارهای آنها یکدیگر را متعادل می‌کنند.

بیشتر بخوانید: آیا نمک می تواند سردرد را درمان کند؟

الکترولیت های اصلی کدامند؟

چندین عنصر کلیدی وجود دارد که بدن شما برای حفظ سطح طبیعی الکترولیت به آنها نیاز دارد. بخش زیر شامل عناصر اصلی است که به عنوان مثبت (+) یا منفی (-) علامت گذاری شده‌اند.

سدیم (+)

سدیم فراوان‌ترین یون الکترولیت موجود در بدن است که نقش آن در بدن عبارت است ازکمک به سلول‌ها برای حفظ تعادل مناسب مایعات و جذب مواد مغذی.

• هیپرناترمی (سدیم بیش از حد): می‌تواند باعث سردرگمی یا تغییرات رفتاری، رفلکس‌های غیرمعمول شدید و از دست دادن کنترل عضلانی، تشنج و کما شود.
• هیپوناترمی (کمبود سدیم): گیجی، تحریک پذیری، رفلکس‌های ضعیف، تهوع و استفراغ، تشنج و کما.

منیزیم (+)

منیزیم به سلول‌ها برای تبدیل مواد مغذی به انرژی کمک می‌کند. مغز و ماهیچه‌های شما برای انجام کار خود به شدت به منیزیم متکی هستند.

• هیپرمنیزیمی (منیزیم بیش از حد): تغییر ریتم قلب و آریتمی، ضعیف شدن واکنش‌ها، کاهش توانایی تنفس و ایست قلبی.
• هیپومنیزیمی (کمبود منیزیم): ضعف عضلانی، پرش و از دست دادن کنترل، آریتمی قلبی.

پتاسیم (+)

سلول‌های شما از پتاسیم در کنار سدیم استفاده می‌کنند. وقتی یون سدیم وارد سلول می‌شود، یون پتاسیم از آن خارج می‌شود و بالعکس. پتاسیم برای عملکرد قلب شما بسیار حیاتی است. مقدار زیاد یا خیلی کم آن می‌تواند باعث مشکلات جدی قلبی شود.

• هیپرکالمی (پتاسیم بیش از حد): ضعف، ناتوانی در حرکت عضلات، گیجی، ریتم نامنظم قلب (آریتمی).
• هیپوکالمی (کمبود پتاسیم): ضعف و گرفتگی عضلانی، احساس تشنگی غیرعادی و نیاز به ادرار کردن مکرر، سرگیجه یا بیهوشی هنگام ایستادن خیلی سریع.

بیشتر بخوانید: کدام ویتامین ها به درمان گرفتگی عضلات کمک می کنند؟

کلسیم (+)

کلسیم یک عنصر کلیدی در بدن است که علاوه بر نقشی که در ساختن استخوان‌ها و دندان‌های قوی دارد، برای کنترل عضلات، انتقال پیام در اعصاب، مدیریت ریتم قلب و موارد دیگر نیز استفاده می‌شود. وجود کلسیم بیش از حد یا خیلی کم در خون شما می‌تواند طیف گسترده‌ای از علائم را در بدن ایجاد کند.

• هیپرکلسمی (کلسیم بیش از حد)

مغز: سردرد، خستگی، بی علاقگی و گیجی.

دستگاه گوارش: یبوست، درد شکم و استفراغ.

کلیه‌ها: نیاز مکرر به ادرار کردن، سنگ کلیه و نارسایی کلیه.

قلب: ضربان قلب نامنظم، که برخی از ضربان‌ها می‌تواند شدید باشد.

استخوان: درد در استخوان‌ها و مفاصل.

• هیپوکلسمی (کمبود کلسیم)

مغز: سردرگمی و تغییر رفتار.

ماهیچه‌ها: واکنش‌ های غیرمعمول شدید و از دست دادن کنترل عضلانی، انقباض عضلانی، اسپاسم در عضلات گلو که صحبت کردن یا نفس کشیدن را سخت می‌کند.

کلرید (-)

کلرید (نام یون کلر) دومین یون فراوان در بدن است که نقش مهمی در حفظ تعادل درونی و بیرونی مایعات سلول‌ها و حفظ تعادل pH طبیعی بدن دارد.

• هایپرکلرمی (کلرید بیش از حد): این اختلال زمانی که اسیدیته خون شما خیلی بالا باشد، می‌تواند باعث اسیدوز شود که منجر به تهوع، استفراغ، خستگی و همچنین تنفس سریع و عمیق‌تر و گیجی می‌شود. هنگامی که این اختلال همراه با پتاسیم بیش از حد باشد، می‌تواند باعث مشکلات شدید کلیوی یا نارسایی کلیه شود و هنگامی که با پتاسیم بسیار کم همراه باشد، می‌تواند باعث اسهال و سایر مشکلات جدی دستگاه ادراری شود.

بیشتر بخوانید: برای درمان اسهال چه بخوریم؟

• هیپوکلرمی (کمبود کلرید): باعث می‌شود دچار آلکالوز شوید یعنی شرایطی که خون شما قلیایی‌تر می‌شود. علائم آلکالوز عبارتند از بی تفاوتی، گیجی، آریتمی و انقباض عضلانی یا از دست دادن کنترل.

فسفات (-)

فسفات یک مولکول مبتنی بر فسفر است که نقش مهمی در انتقال ترکیبات شیمیایی و مولکول‌ها به خارج از سلول‌ دارد. فسفات به متابولیسم مواد مغذی کمکم می‌کند و بخش مهمی از DNA است.

• هیپر فسفاتمی (فسفات بیش از حد): این اختلال به طور معمول باعث کمبود کلسیم نیز می‌شود زیرا بدن سعی می‌کند از کلسیم به عنوان جایگزینی برای فسفر استفاده کند. معمولا تا زمانی که شدید نشود علائمی ایجاد نمی‌کند. همچنین می‌تواند با خارش بیش از حد همراه باشد.
• هیپوفسفاتمی (کمبود فسفات): علامت اولیه این بیماری معمولا ضعف عضلانی است. با بدتر شدن، علائم شدیدتری بروز می‌کند که عبارتند از تجزیه بافت عضلانی، که می‌تواند باعث آسیب شدید کلیه شود، تشنج، کاهش عملکرد قلب و مشکلات تنفسی (ناشی از ضعف عضلانی).

بی کربنات (-)

تمام دی اکسید کربنی که بدن شما می‌سازد به ریه‌ها فرستاده نمی‌شود تا آن را با بازدم بیرون دهید. در عوض، مقداری از آن به بی‌کربنات تبدیل می‌شود که بدن از آن برای حفظ سطح pH خون در محدوده نرمال استفاده می‌کند.

• بی کربنات بسیار کم باعث اسیدوز می‌شود، یعنی خون بیش از حد اسیدی است. این اختلال باعث خستگی، حالت تهوع و استفراغ می‌شود و تنفس سریع‌تر و عمیق‌تر می‌شود.
• بی کربنات بیش از حد باعث آلکالوز می‌شود، یعنی خون بیش از حد قلیایی می‌شود. علائم آن شامل گیجی، بی‌تفاوتی، آریتمی و انقباض عضلانی است.

سخن پایانی

در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز الکترولیت‌ها و نقش مهم آنها را در بدن بررسی کردیم. الکترولیت‌ها نقش مهمی در عملکرد بدن دارند و بر همه چیز از هیدراتاسیون گرفته تا ضربان قلب شما تاثیر می‌گذارند. آنها همچنین می‌توانند به پزشکان در تشخیص طیف گسترده‌ای از اختلالات و بیماری‌ها کمک کنند. درک نقش مهم الکترولیت‌ها باعث می‌شود از خود بهتر مراقبت کرده و از ابتلا به بیماری‌ها جلوگیری کنید.