کپسول کلیندامایسین

اشکال دارویی کلیندامایسین

داروهای شیمیایی و گیاهی موجود در بازار در اشکال مختلفی بسته به نیاز بیماران و پزشکان تولید می‌شوند. داروی کلیندامایسین در اشکال مختلف از جمله کپسول 75، 150 و 300 میلی گرم، محلول تزریقی 150 میلی گرم در میلی لیتر، محلول خوراکی یا شربت 75 میلی گرم / 5 میلی لیتر، محلول آماده مصرف داخل وریدی300 میلی گرم در 50 میلی لیتر (دکستروز 5 درصد)، 600 میلی گرم/50 میلی لیتر (دکستروز 5 درصد) و 900 میلی گرم/50 میلی لیتر (دکستروز 5 درصد) در داروخانه‌ها موجود می‌باشد. در بین این اشکال دارویی کپسول این دارو دارای کاربرد زیادی در ایران است.

موارد مصرف کپسول کلیندامایسین

این دارو برای درمان طیف گسترده ای از عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود، در واقع این آنتی بیوتیک با توقف رشد باکتری ها عمل می‌کند. این محصول برای عفونت‌های ویروسی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا) کارایی ندارد. استفاده از هر آنتی بیوتیکی در مواقعی که نیازی به آن نیست می‌تواند باعث شود که برای عفونت‌های بعدی موثر نباشد. این دارو نباید برای درمان مننژیت استفاده شود. در نتیجه موارد مصرف کپسول کلیندامایسین برای درمان عفونت‌هایی مثل عفونت‌های جدی ناشی از باکتری‌های بی‌هوازی، آمنیونیت، سیاه زخم استنشاقی و گوارشی (غیر رسمی)، واژینوز باکتریال و… استفاده می‌شود.

موارد مصرف کپسول کلیندامایسین در بزرگسالان

1. درمان عفونت های ناشی از باکتری های گرم مثبت
2. عفونت های جدی ناشی از باکتری های بی هوازی
3. آمنیونیت
4. سیاه زخم استنشاقی و گوارشی (کاربرد تایید نشده)
5. واژینوز باکتریال
6. بیماری التهابی لگن
7. سندرم شوک سمی
8. پیشگیری از اندوکاردیت (کاربرد تایید نشده)
9. توکسوپلاسموز CNS، با پیریمتامین یا لوکوورین (کاربرد تایید نشده)
10. Gardnerella Vaginalis (کاربرد تایید نشده)
11. پنوموسیستیس (Carinii) Jiroveci (کاربرد تایید نشده)
12. سارکوئیدوز

موارد مصرف کپسول کلیندامایسین در کودکان

1. درمان عفونت ها
2. عفونت های جدی ناشی از باکتری های بی هوازی
3. سیاه زخم
4. فارنژیت استرپتوکوکی
5. اندوکاردیت
6. عفونت های دهان و صورت

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر کپسول clindamycin

مکانیسم عمل داروی کلیندامایسین clindamycin:

سنتز پروتئین را با اتصال به زیر واحدهای ریبوزومی 50S سرکوب می‌کند. اثر باکتریواستاتیکی یا باکتریوسیدی کلیندامایسین بسته به غلظت دارو، ارگانیسم و ​​محل عفونت صورت می‌گیرد. جذب این دارو با فراهمی زیستی سریع 90 درصدی و حداکثر زمان سرم در 60 دقیقه (PO) می‌باشد. توزیع این دارو به صورت گسترده در ادرار و استخوان است و سطح قابل توجهی در CSF، حتی با مننژهای ملتهب وجود ندارد.

مقدار مصرف کپسول clindamycin

مقدار و زمان مصرف این کپسول برای بیماری‌های مختلف متفاوت است. به همین دلیل زمان و مقدار مصارف عمومی برای این دارو به صورت جداگانه باید مورد بررسی قرار گیرد. این دارو طبق دستور پزشک معمولاً 2 تا 4 بار در روز از طریق تزریق در ورید یا ماهیچه تجویز می‌شود. دوز بر اساس وضعیت پزشکی شما و پاسخ به درمان است. دوز مصرفی در کودکان بسته به شرایط بیماری و عفونت براساس وزن آن‌ها تعیین می‌شود. در ادامه به بررسی مقدار و زمان مصرف کپسول کلیندامایسین در بیماری‌های مختلف می‌پردازیم.

مقدار مصرف کپسول کلیندامایسین در درمان عفونت

1. در صورت وجود کوکسی‌های گرم مثبت هوازی و بی‌هوازی‌های حساس‌تر (به طور کلی شامل Bacteroides fragilis، گونه‌های Peptococcus و گونه‌های Clostridium غیر از Clostridium perfringens) از 600-1200 میلی گرم در روز از این محصول استفاده کنید.
2. عفونت‌های شدیدتر، به‌ ویژه آن‌هایی که ناشی از باکتری‌های مشکوک یا اثبات شده، گونه‌های پپتوکوکوس یا گونه‌های کلستریدیوم به غیر از کلستریدیوم پرفرنجنس هستند، باید ۱۲۰۰ تا ۲۷۰۰ میلی‌ گرم در روز تجویز شود.
3. برای عفونت‌های جدی‌تر، ممکن است این دوزها افزایش یابد. در موقعیت‌هایی که عفونتهای هوازی یا بی‌هوازی تهدید کننده زندگی باشند، این دوزها ممکن است افزایش یابد. به همین دلیل دوزهای 4800 میلی گرم در روز برای بزرگسالان تجویز می‌شود.
4. تزریق عضلانی یکبار بیش از 600 میلی گرم توصیه نمی‌شود.

مقدار مصرف کپسول کلیندامایسین clindamycin در درمان عفونت باکتری های بی‌هوازی

1. این دارو برای درمان عفونت‌های ناشی از باکتری بی‌هوازی باید 150-450 میلی گرم هر 6 الی 8 ساعت مصرف شود که نباید از 1.2 گرم در روز تجاوز کند.
2. دوز مصرفی دیگر 2-2.7 گرم در روز بین 6 تا 12 ساعت تجویز می‌شود که نباید از 4.8 گرم در روز تجاوز کند.

مقدار مصرف کپسول کلیندامایسین برای سیاه زخم استنشاقی و گوارشی

1. برای درمان بیماری آمنیونیت 450-900 میلی گرم هر 8 ساعت مصرف شود.
2. برای درمان سیاه زخم استنشاقی و گوارشی 900 میلی گرم هر 8 ساعت یا با سیپروفلوکساسین 400 میلی گرم هر 12 ساعت و یا داکسی سایکلین 150-300 میلی گرم هر 12 ساعت تجویز می‌شود.

مقدار مصرف در دیگر موارد مصرف این دارو

1. برای درمان بیماری واژینوز باکتریال 300 میلی گرم به مدت 7 روز
2. برای پروفیلاکسی جراحی 900 میلی گرم یک ساعت قبل از عمل
3. زخم گزش (انسان یا حیوان) 300 میلی گرم هر 6 ساعت
4. پیومیوزیت گانگرنوز هر 8 ساعت با پنی سیلین G
5. استرپتوکوک گروه B پروفیلاکسی نوزادان 900 میلی گرم هر 8 ساعت تا زمان زایمان
6. عفونت‌های حفره دهان و صورت 150-450 میلی گرم هر 6 ساعت تا 7 روز
7. توکسوپلاسموز CNS، با پیریمتامین یا لوکوورین 600 میلی گرم برای حداقل 6 هفته
8. پیشگیری از اندوکاردیت 600 میلی گرم 30-60 دقیقه قبل از عمل

زمان مصرف کپسول کلیندامایسین

آنتی‌بیوتیک‌ها زمانی بهترین عملکرد را دارند که مقدار دارو در بدن شما در سطح ثابتی نگه داشته شود. این دارو را در فواصل منظم استفاده کنید. مصرف این دارو را حتی در تا زمانی که بیماری شما بهبود پیدا کرد و تا پایان کامل مقدار تجویز شده ادامه دهید. قطع زودهنگام دارو ممکن است به باکتری‌ها اجازه دهد به رشد خود ادامه دهند، که ممکن است منجر به بازگشت عفونت شود. زمان و مقدار مصرف دقیق clindamycin در بخش بالا به طور کامل برای شما بیان شده است.

موارد احتیاط

قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک اطلاع دهید. برخی از این سوابق شامل بیماری کلیوی، بیماری کبد، بیماری معده یا روده (مانند کولیت) است. کلیندامایسین ممکن است باعث بی اثر شدن واکسن‌های باکتریایی زنده (مانند واکسن تیفوئید) شود. توجه به این نکته قبل از انجام هرگونه ایمن سازی یا واکسیناسیون و… ضروری می باشد. اگر باردار هستید، قبل از استفاده از این دارو به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا این دارو وارد شیر مادر می‌شود. برخی از موارد احتیاط داروی کلیندامایسین در ادامه برای شما ذکر شده است.

1. در صورت فراموش شدن یک نوبت از دارو به محض یادآوری آن را مصرف کنید. برای جبران دوز فراموش شده هرگز یک نوبت را دو برابر مصرف نکنید.
2. دوز و مقدار مصرف این دارو برای بیماری‌های مختلف بسیار متفاوت است. بیماران از مصرف سرخود و بی‌رویه این دارو اکیدا خودداری کنند و در صورت لزوم از پزشک خود مشاوره دریافت کنند.
3. مصرف خودسرانه و بی‌رویه این داروها می‌تواند سبب مقاومت میکروبی شود.
4. در صورت از بین رفتن کامل بیماری، نسخه دارویی خود را به طور کامل مصرف کنید تا باکتری بصورت کامل ریشه کن شود.

موارد منع مصرف کلیندامایسین

1. اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسیل (CDAD) گزارش شده است و ممکن است شدت آن از اسهال خفیف تا کولیت کشنده متغیر باشد.
2. C difficileسموم Aو Bتولید می‌کند که به CDAD(عفونت قارچی) کمک می‌کنند. سویه‌های C difficileتولیدکننده هیپرتوکسین باعث افزایش عوارض و مرگ و میر می‌شوند (احتمالاً نسبت به درمان ضد میکروبی مقاوم هستند و ممکن است نیاز به کولکتومی داشته باشند)
3. در صورت مشکوک بودن یا تایید CDAD (عفونت قارچی) در اثر مصرف مداوم آنتی‌بیوتیک که علیه C دیفیسیل انجام نشده است، ممکن است نیاز به قطع دارو باشد.

عوارض جانبی کپسول کلیندامایسین (clindamycin)

در برخی بیماران بعد از مصرف این دارو شاهد عوارض تهوع، استفراغ، طعم نامطبوع در دهان (اگر این دارو به داخل رگ تزریق شود)، یا درد در محل تزریق (در صورت تزریق این دارو به عضله) مشاهده شده است. اگر هر یک از این اثرات ماندگار شد یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. به خاطر داشته باشید که این دارو تجویز شده است زیرا پزشک شما تشخیص داده که فواید آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. برخی از عوارض جانبی کلیندامایسین clindamycin شامل موارد زیر می‌باشد.

• درد شکم و اسهال
• آگرانولوسیتوز
• ائوزینوفیلی (گذرا)
• رشد بیش از حد قارچ
• کولیت کاذب غشایی
• حساسیت مفرط
• سندرم استیونز-جانسون
• بثورات و کهیر
• فشار خون بالا
• حالت تهوع و استفراغ
• آبسه استریل در محل IM
• ترومبوفلبیت
• گرانولوسیتوپنی
• ترومبوسیتوپنی
• پلی آرتریت
• اختلال عملکرد کلیه

تداخل دارویی کپسول کلیندامایسین

لیستی از داروهایی که در طول روز مورد استفاده قرار می‌دهید را تهیه و در زمان مراجعه به پزشک به او نشان دهید. تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. هیچ دارویی را بدون تأیید پزشک شروع یا متوقف نکنید یا دوز آن را تغییر ندهید. برخی از این داروها شامل داروهای مسدود کننده عصبی یا عضلانی، نئوستیگمین، پیریدوستیگمین، اریترومایسین، کلرامفنیکل و… می‌توانند سبب تداخی دارویی با کلیندامایسین شوند.

مصرف کلیندامایسین (clindamycin) در دوران بارداری و شیردهی

در کارآزمایی‌های بالینی با زنان باردار، تجویز سیستمیک کلیندامایسین در سه ماهه دوم و سوم بارداری، با افزایش فراوانی ناهنجاری‌‌های مادرزادی همراه نبوده است. این دارو باید در سه ماهه اول بارداری فقط در صورت لزوم استفاده شود. هیچ مطالعه کافی و به خوبی کنترل شده در زنان باردار در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است. از آنجایی که مطالعات تولید مثل حیوانی همیشه پاسخ درمان انسانی این دارو را پیش بینی نمی‌کند، این دارو باید در دوران بارداری تنها در صورت نیاز توسط زنان باردار و شیرده استفاده شود.

تاثیرات کپسول کلیندامایسین در شیردهی مادر

گزارش شده است که کلیندامایسین (clindamycin) در شیر مادر در محدوده 0.5 تا 3.8 میکروگرم در میلی لیتر ظاهر می‌شود. کلیندامایسین پتانسیل ایجاد اثرات نامطلوب بر فلور گوارشی شیرخواران را دارد. اگر مادر شیرده به این دارو یا داخل وریدی نیاز داشته باشد، دلیلی برای قطع شیردهی نیست، اما ممکن است داروی جایگزین بهتری برای مادر تجویز شود. نوزاد را از نظر اثرات نامطلوب احتمالی بر فلور گوارشی مانند اسهال، کاندیدیازیس یا به ندرت وجود خون در مدفوع که نشان دهنده کولیت احتمالی مرتبط با آنتی بیوتیک است، نظارت کنید.

شرایط نگهداری کپسول clindamycin

برای جزئیات نگهداری به دستورالعمل‌های محصول دقت یا با داروساز خود مشورت کنید. تا حد امکان تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات دور نگه دارید. این دارو در جایی خشک، خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگهداری کنید. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید. در صورتی که قصد دور انداختن دارو را دارید، آن را درون فاضلاب، خیابان و توالت نریزید.

کلام آخر کپسول در مورد کلیندامایسین

در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی نقش و اهمیت کپسول‌های کلیندامایسین clindamycin به عنوان یک شکل نوین از ارائه دارو در درمان عفونت‌‌های باکتریایی پرداختیم. این نوع ارائه دارو با ویژگی‌های منحصربه‌‌فرد خود می‌تواند بهبود‌های قابل توجهی در کارایی درمانی و تحمل بیمار به دارو را ایجاد کند. با توجه به طیف وسیع فعالیت ضدباکتریایی این دارو و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آن، این کپسول‌‌ها می‌‌توانند به عنوان یک گزینه موثر در درمان انواع مختلف عفونت‌ها، از جمله عفونت‌‌های تنفسی، پوستی، ادراری و گوارشی مورد استفاده قرار گیرند.

منبع سایت: Medscape