بکلومتازون

بیماری آسم یکی از بیماری‌های ریوی مزمن است که بر اثر التهاب و تنگی مجاری هوایی تنفسی، نفس گیری و افزایش تولید مخاط باعث مشکلات تنفسی در افراد مبتلا به این بیماری می‌شود. آسم می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد و در صورت کنترل نکردن منجر به عوارض جدی مانند برونشیت، امفیزما یا حتی ناتوانی تنفسی شود. در این شرایط، داروهای مختلفی جهت کنترل و مدیریت بیماری آسم تحت بررسی قرار گرفته‌اند که یکی از مهم ترین آنها داروی بکلومتازون (Beclomethasone) می‌باشد. بکلومتازون به عنوان یک استروئید آنتی-الرژیک، دارویی مؤثر در کاهش التهابات مجاری هوایی و بهبود علائم آسم شناخته شده است.

اشکال دارویی بکلومتازون

1. آئروسل استنشاقی خوراکی 40 میکروگرم/ فعال و 80 میکروگرم/فعال
2. موجود به عنوان یک استنشاق کننده تنفسی (Qvar RediHaler)

توجه: Qvar RediHaler جایگزین استنشاقی با دوز اندازه‌گیری شده Qvar در فوریه 2018 شد.

موارد مصرف داروی بکلومتازون

بکلومتازون برای پیشگیری و کنترل علائم (خس خس سینه و تنگی نفس) ناشی از آسم استفاده می‌شود. این دارو متعلق به دسته‌ای از داروها به نام کورتیکواستروئیدها است که با کاهش تورم راه‌های هوایی در ریه‌ها عمل می‌کند تا تنفس راحت‌تر شود. این دارو باید به طور منظم برای جلوگیری از مشکلات تنفسی (حملات خس خس سینه و تنگی نفس) استفاده شود. بکلومتازون بعد از مصرف با سرعت بالایی عمل نکرده و نباید برای تسکین حمله آسم استفاده شود. اگر حمله‌ای رخ داد، طبق دستور پزشک از اسپری تسکین دهنده سریع خود استفاده کنید.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Beclomethasone

مکانیسم عمل بکلومتازون، گلوکوکورتیکوئید ضد التهابی قوی؛ سلول‌های التهابی و آزادسازی واسطه‌های التهابی را مهار می‌کند. جذب با فراهمی زیستی 20% سیستمیک که ممکن است در عرض 24 ساعت از شروع درمان رخ دهد و انتظار می‌رود در هفته اول یا دوم باشد. پیش دارو؛ به سرعت توسط هیدرولیز به مونو استر فعال (17-BMP) فعال می‌شود. حذف در نیمه عمر 30 دقیقه (17-BMP: 2.8 ساعت) و دفع از طریق مدفوع (مهم) و ادرار (<10%) صورت می‌گیرد.

مقدار مصرف داروی Beclomethasone

بکلومتازون (Beclomethasone) به عنوان یک آئروسل برای استنشاق دهان با استفاده از یک پک استنشاقی عرضه می‌شود. این دارو معمولا طبق نسخه پزشک دو بار در روز استنشاق می‌شود. با پزشک خود در مورد نحوه استفاده از سایر داروهای خوراکی و استنشاقی، برای آسم در طول درمان با استنشاق بکلومتازون صحبت کنید. اگر از استروئیدهای خوراکی مانند دگزامتازون، متیل پردنیزولون (مدرول) یا پردنیزون (رایوس) استفاده می‌کردید، ممکن است پزشک بخواهد پس از شروع مصرف بکلومتازون، دوز استروئید شما را به تدریج کاهش دهد.

زمان مصرف اسپری بکلومتازون

بکلومتازون با مکانیسم عمل خود علائم آسم را کنترل می‌کند اما آن را درمان نمی‌کند. بهبود آسم شما ممکن است به محض 24 ساعت پس از مصرف دارو رخ دهد، اما اثرات کامل در برخی موارد 1 تا 4 هفته پس از مصرف منظم آن مشاهده نمی‌شود. اگر بعد از مصرف این دارو احساس خوبی دارید به استفاده از بکلومتازون ادامه دهید. بدون مشورت با پزشک مصرف آن را قطع نکنید. اگر علائم شما یا کودکتان در 4 هفته اول بهبود نیافت یا بدتر شد، با پزشک خود تماس بگیرید.

بکلومتازون به پیشگیری از حملات آسم (قسمت‌های ناگهانی تنگی نفس، خس خس سینه و سرفه) کمک می‌کند، اما حمله آسمی را که قبلا شروع شده است، متوقف نمی‌کند. پزشک یک استنشاقی کوتاه اثر را برای استفاده در هنگام حملات آسم تجویز می‌کند. هنگامی که نزدیک شعله یا منبع گرما هستید از استنشاق بکلومتازون خود استفاده نکنید. اگر دستگاه تنفسی در معرض دمای بسیار بالا قرار گیرد ممکن است منفجر شود. هر دستگاه استنشاقی بکلومتازون به گونه‌ای طراحی شده است که بسته به اندازه آن، 50، 100 یا 120 استنشاق انجام می‌دهد. پس از استفاده از تعداد استنشاق‌های برچسب‌گذاری شده، استنشاق‌های بعدی ممکن است حاوی مقدار صحیح دارو نباشد. باید تعداد استنشاق‌هایی که استفاده کرده‌اید را پیگیری کنید.

طریقه مصرف اسپری بکلومتازون

1. بکلومتازون (Beclomethasone) برای درمان نگهدارنده آسم به عنوان درمان پیشگیرانه توصیه می‌شود. این دارو در صورت عدم سابقه قبلی استفاده از کورتیکواستروئید استنشاقی 40-80 میکروگرم هر 12 ساعت اولیه استنشاق شده است.
2. این مقدار دوز در صورت سابقه قبلی استفاده از کورتیکواستروئید استنشاقی، 40 تا 160 میکروگرم هر 12 ساعت استنشاقی بر اساس محصول قبلی کورتیکواستروئید استنشاقی و شدت بیماری استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که بیش از 320 میکروگرم در روز مصرف نشود.
3. بهبود عملکرد ریوی معمولاً در عرض 1-4 هفته پس از شروع درمان آشکار می‌شود. همجنین در برای تسکین برونکواسپاسم حاد توصیه نمی‌شود.
4. دوز مصرفی برای آسم مزمن در کودکان 4 تا 11 سال، 40 میکروگرم استنشاقی برای بیماران با یا بدون سابقه قبلی استفاده از کورتیکواستروئید استنشاقی تجویز می‌شود. در برخی موارد نیز دوز مصرفی توسط پزشک افزایش خواهد یافت.
5. این مقدار دوز مصرفی در افراد بالای 12 سال با عدم سابقه قبلی استفاده از کورتیکواستروئید استنشاقی 40-80 میکروگرم هر 12 ساعت اولیه استنشاق شده است. همچنین در صورت سابقه قبلی استفاده از کورتیکواستروئید استنشاقی، 40-160 میکروگرم هر 12 ساعت استنشاقی بر اساس محصول قبلی استنشاقی کورتیکواستروئید و شدت بیماری استفاده کنید.
6. مصرف این دارو ممکن است با استفاده طولانی مدت باعث کاهش سرعت رشد شود. در صورت درمان طولانی مدت به دقت نظارت کنید، همچنین توصیه می شود که در طول زمان، دوز را به پایین‌ترین سطحی که کنترل مناسب آسم را حفظ می‌کند، کاهش دهید.

موارد احتیاط

قبل از مصرف داروی بکلومتازون (Beclomethasone)، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. بیماران در زمان مراجعه به پزشک سوابق پزشکی خود از جمله مشکلات قلبی عروقی، مشکلات گوارشی (زخم معده، زخم مری یا روده)، اختلالات تنفسی، درد قفسه سینه، رفلاکس معده، اختلال کبدی و کلیوی را به وی اطلاع دهید تا در صورت نیاز نسخه را تغییر دهد.

1. با مصرف بکلومتازون واکنش‌های حساسیت فوری ممکن است رخ دهد. در صورت بروز چنین واکنش‌هایی مصرف بکلومتازون استنشاقی را قطع کنید.
2. این دارو در برخی موارد سرعت رشد را در کودکان کاهش می‌دهد. دوز را به کمترین دوز موثر برای تسکین علائم و بیماری تیتر کنید.
3. سارکوم کاپوزی همراه با درمان طولانی مدت کورتیکواستروئید مشاهده شده است. در صورت مشاهده، قطع درمان را در نظر بگیرید.
4. اختلالات روانی با استفاده از کورتیکواستروئید گزارش شده است. شرایط روانپزشکی از جمله افسردگی، سرخوشی، تغییرات شخصیتی، بی‌خوابی و نوسانات خلقی ممکن است با مصرف کورتیکواستروئید تشدید شود.
5. پس از شروع کورتیکواستروئیدهای استنشاقی، موارد نادر واسکولیت یا شرایط ائوزینوفیلیک در برخی موارد پس از کاهش یا قطع درمان با کورتیکواستروئید خوراکی رخ می‌دهد.
6. در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی (مصرف طولانی مدت همراه با احتباس مایعات)، دیابت شیرین (ممکن است به هیپرگلیسمی منجر شود)، بیماری گوارشی (دیورکولیت، زخم معده، کولیت اولسراتیو به دلیل خطر سوراخ شدن)، میاستنی گراویس (ممکن است تشدید شود) احتیاط کنید.
7. انفارکتوس میوکارد (تشدید علائم گزارش شده)، انفارکتوس میوکارد (کورتیکواستروئیدهای مرتبط با پارگی میوکارد)، بیماری چشمی (معاینه معمول چشم)، سابقه اختلال تشنج (تشنج‌های گزارش شده با بحران آدرنال) و… باید احتیاط کنند.
8. تنظیم دوز در برخی موارد با تغییر در وضعیت تیروئید ضروری می‌باشد. کلیرانس متابولیک کورتیکواستروئیدها در بیماران پرکاری تیروئید افزایش و در بیماران کم کاری تیروئید کاهش می‌یابد.

بدتر شدن آسم و دوره های حاد

1. خطر اسپاسم برونش با افزایش فوری خس خس سینه پس از تجویز؛ اگر این اتفاق افتاد، درمان را قطع کرده و بلافاصله SABA را تجویز کنید. این دارو گشادکننده برونش نیست؛ نباید برای تسکین سریع برونکواسپاسم حاد تجویز شود.
2. علائم حاد (به عنوان مثال تنگی نفس) باید با یک بتا آگونیست کوتاه اثر کاهش یابد. بیماران با دوره‌های حاد ممکن است به کورتیکواستروئیدهای خوراکی نیاز داشته باشند.

انتقال بیماران از درمان سیستمیک کورتیکواستروئید

1. استفاده بیش از حد در برخی بیماران عملکرد HPA را سرکوب می‌کند (به عنوان مثال، نارسایی غدد فوق کلیوی) هنگام قرار گرفتن در معرض تروما، جراحی یا عفونت (به ویژه گاستروانتریت)؛ نظارت دقیق، به ویژه پس از عمل یا در طول دوره‌های استرس در نظر داشته باشید.
2. در طول دوره‌های استرس یا وضعیت شدید آسم، ممکن است فوراً به کورتیکواستروئیدهای سیستمیک مکمل نیاز داشته باشد. بیمار باید کارت هشداری همراه داشته باشد که نشان دهنده نیاز احتمالی به استروئیدهای سیستمیک مکمل در چنین شرایط اضطراری باشد. تغییر از استروئیدهای سیستمیک به درمان در برخی موارد شرایط آلرژیک (مانند ملتحمه، اگزما، رینیت) را آشکار می‌کند.
3. مرگ و میر ناشی از نارسایی آدرنال به دنبال قطع ناگهانی استروئیدهای خوراکی رخ داده است.

موارد منع مصرف اسپری بکلومتازون

1. حساسیت مفرط
2. درمان اولیه وضعیت آسم، برونکواسپاسم حاد

عوارض جانبی داروی بکلومتازون (Beclomethasone)

افزایش علائم آسم، کاندیدیازیس دهان، سردرد و سرگیجه، استفراغ، سرفه، فارنژیت، درد اوروفارنکس و… برخی از عوارض جانبی داروی بکلومتازون (Beclomethasone) می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. به خاطر داشته باشید که این دارو تجویز شده زیرا پزشک شما تشخیص داده است که فواید آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. با این حال، در صورت بروز عوارض جانبی جدی از جمله درد قفسه سینه، تنگی نفس شدید، تشدید سینوزیت، درد در ناحیه سر و… به پزشک مراجعه کنید.

عوارض جانبی بکلومتازون در افراد بالای 12 سال

1. افزایش علائم آسم (4-2%)
2. نازوفارنژیت، 80 میکروگرم (4%)
3. URI ویروسی، 80 میکروگرم (3%)
4. سینوزیت، 80 میکروگرم (3%)
5. URI، 640 میکروگرم (3%)
6. کاندیدیازیس دهان، 320 میکروگرم (3%)
7. رینیت آلرژیک، 160 میکروگرم (3%)
8. سینوزیت (3%)
9. نازوفارنژیت، 160 میکروگرم (2%)
10. درد اوروفارنکس، 80-160 میکروگرم (2%)
11. کاندیدیازیس دهان، 160 میکروگرم (2%)

عوارض جانبی بکلومتازون در کودکان 4 تا 12 سال

1. استفراغ، 80-160 میکروگرم (1.6٪)
2. سردرد، 80 میکروگرم (1.6٪)
3. URI، 80 میکروگرم (2.4%)
4. سرفه، 160 میکروگرم (2.4٪)
5. پیرکسی، 160 میکروگرم (3.2٪)
6. فارنژیت، 80-160 میکروگرم (3.2%)
7. نازوفارنژیت، 80 میکروگرم (4%)
8. URI ویروسی، 80-160 میکروگرم (4%)
9. سردرد، 160 میکروگرم (4%)
10. نازوفارنژیت، 160 میکروگرم (8.8%)

تداخل دارویی بکلومتازون

1. منع مصرف همزمان: دزموپرسین، لوگزاپین
2. تداخلات ماژور: بمیپارین، ماسیمورلین، نادروپارین، سارگراموستیم
3. تداخلات متوسط: آرانوفین، گلیسرول فنیل‌بوتیرات، انسولین(انواع)، تستوسترون(انواع)
4. افزایش اثرداروها توسط بکلومتازون: دزموپرسین، لوگزاپین، آلدسلوکین، کوسینتروپین

مصرف بکلومتازون (Beclomethasone) در دوران بارداری و شیردهی

مطالعات و تحقیقات خاصی در زمینه داروی بکلومتازون انجام نشده است. ملاحظات بالینی با استفاده از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی (ICS)، از جمله بکلومتازون دی پروپیونات، در زنان باردار وجود دارد. داده‌های انسانی موجود وجود یا عدم وجود خطر مرتبط با دارو برای جنین را اثبات نمی‌کند. در مطالعات تولید مثل حیوانی، بکلومتازون دی پروپیونات منجر به اثرات نامطلوب رشدی در موش‌ها و خرگوش‌ها در دوزهای زیر جلدی برابر یا بیشتر از تقریباً 0.75 برابر حداکثر دوز استنشاقی روزانه توصیه شده برای انسان (MRHDID) در بزرگسالان (0.64 میلی‌گرم در روز) شد. خطر عوارض برای مادر و جنین در حال رشد ناشی از کنترل ناکافی آسم باید با خطرات ناشی از قرار گرفتن در معرض بکلومتازون دی پروپیونات متعادل شود.

تاثیر بکلومتازون در شیردهی

هیچ اطلاعاتی در مورد حضور بکلومتازون در شیر انسان، اثرات بر روی کودک یا تولید شیر در دسترس نیست. با این حال، سایر کورتیکواستروئیدهای استنشاقی در شیر انسان شناسایی شده است. فواید رشدی و سلامتی تغذیه با شیر مادر باید همراه با نیاز بالینی مادر به درمان و هرگونه عوارض جانبی احتمالی بر روی کودک شیرده ناشی از بکلومتازون دی پروپیونات یا بیماری زمینه‌ای مادر در نظر گرفته شود.

شرایط نگهداری داروی Beclomethasone

داروی بکلومتازون (Beclomethasone) باید در دمای اتاق به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. همچنین تا حدامکان از کودکان و حیوانات دور نگه داشته شود و درصورت خرابی یا تمام شدن تاریخ مصرف آن را به درستی دور بریزید.

کلام آخر داروی بکلومتازون

در این مقاله با عنوان داروی Beclomethasone از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز خواندیم که بکلومتازون به عنوان یک داروی موثر و کلیدی در درمان آسم مورد تأیید و استفاده قرار گرفته است. این دارو با مکانیسم عمل آن به عنوان یک استروئید آنتی-الرژیک، به کاهش التهابات مجاری هوایی و بهبود علائم آسم کمک کرده و نقش مهمی در کنترل بیماری و پیشگیری از حملات آسم داشته است.

منبع سایت: Medscape