قرص ولبان برای چیست؟
قرص ولبان برای درمان افسردگی استفاده میشود. همچنین برای جلوگیری از اختلال عاطفی فصلی (SAD)، نوعی افسردگی که هر سال در همان زمان (مثلاً در فصل زمستان) رخ می‌دهد، استفاده میشود. بوپروپیون یا ولبان با کمک به بازگرداندن تعادل برخی از مواد طبیعی (دوپامین، نوراپی نفرین) در مغز عمل میکند.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر قرص ولبان
مکانیسم عمل قرص ولبان به خوبی درک نشده است؛ از نظر ساختاری با SSRI، TCA، MAOI ارتباطی ندارند. فعالیت مونوآمین اکسیداز یا بازجذب سروتونین را مهار نمی‌کند. مهارکننده بازجذب دوپامین نوراپی نفرین؛ ممکن است از طریق مسیرهای دوپامینرژیک یا نورآدرنرژیک عمل کند. حذف دارو در نیمه عمر 8-24 ساعت (انتشار فوری) و دفع از طریق ادرار (87%) و مدفوع (10%) صورت می‌گیرد.
بیشتر بدانید: قرص کلونازپام چیست؟ کاربردها، نحوه مصرف و عوارض
مقدار مصرف قرص ولبان
قرص ولبان را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک، معمولا یک بار در روز در صبح مصرف کنید. اگر ناراحتی معده دارید، می‌توانید این دارو را همراه یا بعد از غذا یا میان وعده مصرف کنید. مصرف این دارو در اواخر روز ممکن است باعث ایجاد مشکل در خواب (بیخوابی) شود. این دارو را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعت معینی مصرف کنید.
بیشتر بدانید: قرص ازیپم چیست؟ کاربرد، زمان مصرف و عوارض ازیپم
زمان مصرف قرص ولبان
قرص ولبان را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. جویدن یا خرد کردن قرص منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه افزایش خطر عوارض جانبی میشود. دوز بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ شما به درمان است. برای کاهش خطر عوارض جانبی، پزشک ممکن است به شما دستور دهد که این دارو را با دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز خود را افزایش دهید. مصرف این دارو را بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید. اگر وضعیت شما بهبود نیافت یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص ولبان، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله دیابت، بیماری قلبی، فشار خون بالا، مشکلات کلیوی، بیماری کبد، مصرف یا سوء مصرف داروها و الکل، تشنج یا شرایطی که خطر تشنج را افزایش می‌دهد (از جمله آسیب مغزی، تومور مغزی)، سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم (نوع بسته شدن زاویه) و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به موارد احتیاط قرص ولبان خواهیم پرداخت؛
- بیماران در سیروز کبدی شدید (از 150 میلی گرم یک روز در میان تجاوز نکنید)، نارسایی کبدی خفیف تا متوسط، ضربه به سر و سابقه تشنج قبلی، تومور CNS، داروهای همزمان کاهش دهنده آستانه تشنج و… احتیاط کنید.
- بیماران را از نظر علائم عصبی روانی، مانند تغییرات در رفتار، خصومت، بی قراری، خلق افسرده و رویدادهای مربوط به خودکشی، از جمله افکار، رفتار و اقدام به خودکشی مشاهده کنید.
- درمان ممکن است باعث هذیان، توهم، روان پریشی، پارانویا، گیجی و اختلال تمرکز شود. علائم ممکن است با کاهش دوز کاهش یابد.
- پزشک باید شدت عوارض جانبی و میزان بهره‌مندی بیمار از درمان را ارزیابی کند و گزینه‌هایی از جمله ادامه درمان تحت نظارت دقیق‌تر یا قطع درمان را در نظر بگیرد. در بسیاری از موارد پس از بازاریابی، رفع علائم پس از قطع بوپروپیون یا قرص ولبان گزارش شده است. با این حال، علائم در برخی موارد ادامه یافت. نظارت مداوم و مراقبت‌های حمایتی باید تا رفع علائم انجام شود.
- غربالگری بیماران از نظر اختلال دوقطبی و نظارت بر این علائم؛ ممکن است دوره‌های شیدایی، هیپومانیک یا مختلط را در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی تسریع کند.
- خطر ابتلا به میدریازیس؛ ممکن است حمله زاویه بسته را در بیماران مبتلا به گلوکوم زاویه بسته با زوایای آناتومیک باریک بدون ایریدکتومی ثبت شده ایجاد کند.
- برخی از بیمارانی که سیگار را ترک کردند، گزارش کردند که علائم ترک نیکوتین، از جمله خلق و خوی افسرده را تجربه کرده‌اند. افسردگی، به ندرت شامل افکار خودکشی، در افراد سیگاری گزارش شده است که بدون دارو اقدام به ترک سیگار می‌کنند. با این حال، برخی از این عوارض جانبی در بیمارانی که بوپروپیون مصرف می‌کردند و به سیگار کشیدن ادامه می‌دادند، رخ داد.
خطر خودکشی با قرص ولبان
- در مطالعات کوتاه مدت، داروهای ضد افسردگی خطر تفکر و رفتار خودکشی را در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان (کمتر از 24 سال) که داروهای ضد افسردگی برای اختلالات افسردگی اساسی و سایر بیماری‌های روانپزشکی مصرف می‌کنند، افزایش داد. این افزایش در بیماران بالای 24 سال مشاهده نشد.
- کاهش اندکی در تفکر خودکشی در بزرگسالان بالای 65 سال مشاهده شد. در کودکان و بزرگسالان جوان، خطرات باید با فواید مصرف داروهای ضد افسردگی سنجیده شود.
- بیماران باید از نظر تغییرات در رفتار، بدتر شدن بالینی و تمایل به خودکشی به دقت تحت نظر باشند. این باید در طول 1-2 ماه اولیه درمان و تنظیم دوز انجام شود.
- خانواده بیمار باید هرگونه تغییر ناگهانی در رفتار را با پزشک در میان بگذارند. بدتر شدن رفتار و تمایل به خودکشی که بخشی از علائم ارائه نمیشود ممکن است نیاز به قطع درمان داشته باشد. این دارو برای استفاده در بیماران اطفال تایید نشده است.
بیشتر بدانید: قرص بتاهیستین
موارد منع مصرف قرص ولبان
- حساسیت به بوپروپیون یا سایر مواد تشکیل دهنده
- سابقه بی‌اشتهایی یا بولیمیا؛ بیمارانی که تحت قطع ناگهانی اتانول یا داروهای آرام بخش از جمله داروهای ضد تشنج، باربیتورات‌ها یا بنزودیازپین‌ها هستند.
- مصرف همزمان سایر داروهای حاوی بوپروپیون، زیرا تشنج‌ها وابسته به دوز هستند.
عوارض قرص ولبان
یبوست، سردرد، سرگیجه، کاهش وزن، حالت تهوع، خشکی دهان، عفونت، بیخوابی، عصبی بودن، درد قفسه سینه، لرزش، اسهال و… برخی از عوارض قرص ولبان می‌باشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض قرص ولبان خواهیم پرداخت؛
- سردرد (25-34%)
- خشکی دهان (17-28%)
- حالت تهوع (1-18%)
- کاهش وزن (15-20%)
- بی خوابی (11-20%)
- تحریک (2-32%)
- سرگیجه (6-22%)
- یبوست (5-10%)
- عفونت (8-9%)
- اضطراب (5-7%)
- اسهال (5-7%)
- وزوز گوش (3-6%)
- لرزش (3-6%)
- عصبی بودن (3-5%)
- بی‌اشتهایی (3-5%)
- تپش قلب (2-6%)
- درد قفسه سینه (3-4%)
تداخل دارویی ولبان
- تداخلات رده X (پرهیز): فرآورده‌های رادیو دارویی آیوبنگوان، مکیتازین، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز، پیموزاید، تیوریدازین
- کاهش اثرات داروها توسط قرص ولبان: بنزهیدروکدون، کدئین، دیگوکسین، هیدروکدون، ایلوپریدون، فرآورده‌های رادیو دارویی آیوبنگوان، نیسرگولین، پریماکین، تاموکسیفن، ترامادول
- افزایش اثرات داروها توسط قرص ولبان: آمیفاپپریدین، آریپیپرازول، آریپیپرازول لاروکسیل، آتوموکستین، برکسانولون، برکسپیپرازول، کارودیلول، کلرفنیرامین، سیتالوپرام، کلوزاپین، داپوکستین، دیوتترابنازین، دکسترومتورفان، دوکسوروبیسین (متداول)، دولوکستین، الیگلوستات، اس سیتالوپرام، فسوترودین، فلکاینید، فلوکستین، فلوفنازین، فلووکسامین، گالانتامین، جفیتینیب، هالوپریدول، ایلوپریدون، ایندورامین، آیوهگزول، آیومپرول، آیوپامیدول، لوفکسیدین
- افزایش اثرات قرص ولبان توسط داروها: آبامتاپیر، الکل (اتیل)، داروهای ضد پارکینسون (آگونیست دوپامین)، مهارکننده‌های ضعیف CYP2B6، فلوکستین، ایلوپریدون، میفپریستون، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز، تیوتپا، داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، زوکلوپنتیکسول
مصرف قرص ولبان در دوران بارداری و شیردهی
داده‌های حاصل از مطالعات اپیدمیولوژیک زنان باردار که در سه ماهه اول در معرض بوپروپیون قرار گرفته‌اند، به طور کلی افزایش خطر ناهنجاری‌های مادرزادی را شناسایی نکرده است. خطراتی برای مادر در ارتباط با افسردگی درمان نشده در بارداری وجود دارد.
یک مطالعه آینده‌نگر و طولی بر روی 201 زن باردار با سابقه اختلال افسردگی اساسی که در ابتدای بارداری از داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کردند، استفاده کرد. زنانی که داروهای ضدافسردگی را در دوران بارداری قطع کردند، نسبت به زنانی که داروهای ضدافسردگی را ادامه دادند، بیشتر احتمال داشت که عود افسردگی اساسی را تجربه کنند. در صورت قطع یا تغییر درمان با داروهای ضد افسردگی در دوران بارداری و پس از زایمان، خطر افسردگی درمان نشده برای مادر و اثرات بالقوه بر جنین را در نظر بگیرید.
شرایط نگهداری قرص ولبان
قرص ولبان باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر قرص ولبان
این مقاله به بررسی درمان افسردگی با قرص ولبان، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. این دارو با افزایش سطح دوپامین و نوراپینفرین در مغز به بهبود خلقوخو، افزایش انرژی و کاهش علائم افسردگی کمک میکند. همچنین، از آنجا که بوپروپیون باعث خوابآلودگی یا کاهش میل جنسی نمیشود، برای برخی از بیماران نسبت به سایر داروهای ضدافسردگی ترجیح داده میشود. با این حال، مانند هر داروی دیگری، مصرف داروی ولبان باید تحت نظر پزشک و با دقت صورت گیرد.
