عفونتهای قارچی از جمله بیماری‌های شایع اما گاهی خطرناک هستند که در شرایط خاص، نظیر ضعف سیستم ایمنی یا قرارگیری در معرض عوامل محیطی، می‌توانند زندگی فرد را به مخاطره بیندازند. درمان این نوع عفونت‌ها نیازمند داروهای تخصصی است که قادر به مهار رشد قارچ‌ها و ریشه‌کن کردن آن‌ها باشند. یکی از داروهای موثر در این زمینه، قرص وریکونازول است که به عنوان یک ضد قارچ قوی برای درمان طیف وسیعی از عفونتهای قارچی جدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اشکال دارویی وریکونازول
- سوسپانسیون خوراکی وریکونازول: 200 میلی گرم / 5 میلی لیتر
- تزریق، پودر برای بازسازی 200 میلی گرم
- قرص: 50 میلی گرم، 200 میلی گرم
موارد مصرف قرص وریکونازول
قرص وریکونازول برای درمان انواع عفونتهای قارچی استفاده میشود. این دارو متعلق به دسته‌ای از داروهای شناخته شده به عنوان ضد قارچ آزول است که با توقف رشد قارچ‌ها عمل می‌کند. برخی از موارد مصرف قرص وریکونازول شامل موارد زیر است؛
- آسپرژیلوزیس تهاجمی: نوعی عفونت جدی ریوی که در بیماران با نقص ایمنی رخ می‌دهد.
- کاندیدیازیس مری یا عفونتهای شدید ناشی از قارچ کاندیدا
- عفونتهای قارچی مقاوم به سایر داروها: عفونتهای ناشی از قارچ‌های فوزاریوم و اسکیدوسپوریوم
- پیشگیری از عفونتهای قارچی: در بیماران مبتلا به سرطان یا گیرندگان پیوند سلول‌های بنیادی
قرص وریکونازول 200 برای چیست؟
قرص وریکونازول 200 میلی‌گرم یک داروی ضد قارچ است که برای درمان عفونتهای قارچی شدید و جدی استفاده میشود. این دارو با مهار رشد قارچ‌ها از پیشرفت عفونت جلوگیری می‌کند و در بیماران با سیستم ایمنی ضعیف موثر است.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر قرص وریکونازول
عامل ضد قارچی تریازول؛ با مهار سیتوکروم P-450 قارچی و آلفادمیلاسیون استرول C-14 عمل می‌کند. سنتز ارگوسترول را کاهش داده و تشکیل غشای سلولی قارچ را مهار می‌کند. نیمه عمر دارو متغیر و وابسته به دوز به دلیل سینتیک غیر خطی است. زمان پیک پلاسما 1-2 ساعت، اتصال به پروتئین 58٪، فراهمی زیستی 96% و دفع از طریق ادرار صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف قرص وریکونازول
قرص وریکونازول را به صورت خوراکی و بدون غذا (حداقل 1 ساعت قبل یا یک ساعت بعد از غذا) طبق دستور پزشک خود مصرف کنید. برای بهترین اثر، این ضد قارچ را در زمان‌های مساوی مصرف کنید. برای کمک به یادآوری، این دارو را هر روز در ساعات معینی مصرف کنید. مصرف این دارو را تا اتمام مقدار کامل تجویز شده ادامه دهید، حتی اگر علائم پس از چند روز ناپدید شوند. قطع زودهنگام دارو ممکن است منجر به بازگشت عفونت شود. اگر وضعیت شما بهتر نشد یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید.
زمان مصرف قرص وریکونازول
- دوز مصرفی قرص وریکونازول برای آسپرژیلوزیس مهاجم، 6 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی در 24 ساعت اول که بعد از آن 4 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی یا 200 میلی گرم به صورت خوراکی استفاده میشود. میانگین مدت درمان 10 روز به صورت تزریق داخل وریدی (محدوده 2-90 روز) و 76 روز به صورت خوراکی (محدوده 2-232 روز) می‌باشد.
- این دارو برای کاندیدمی در بیماران غیر نوتروپنیک با سایر عفونتهای کاندیدا بافت عمقی (مانند کاندیدا آلبیکنس، کاندیدا گلابراتا، کاندیدا کروسی، کاندیدا پاراپسیلوزیس، کاندیدا تروپیکالیس) توصیه میشود. دوز پیشنهادی 6 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی در 24 ساعت اول است که بعد از آن 3-4 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق وریدی یا 200 میلی گرم به صورت خوراکی استفاده میشود.
- دوز مصرفی برای درمان کاندیدیازیس مری (کاندیدا آلبیکنس، کاندیدا گلابراتا، کاندیدا کروسی) 200 میلی گرم در 12 ساعت به صورت خوراکی است.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص وریکونازول، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعال (مانند لاکتوز) باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. مصرف این دارو در برخی بیماران سبب گیجی وخواب آلودگی شده است. در صورت بروز، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری بالایی است، خودداری کنید. تا حد امکان رانندگی نکرده و کار با ماشین‌آلات و تجهیزات را به زمان دیگری موکول کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط قرص وریکونازول خواهیم پرداخت؛
- در بیماران نارسایی کلیوی با احتیاط مصرف شود. بیماران باید از نظر ایجاد عملکرد غیر طبیعی کلیه تحت نظر باشند. این باید شامل ارزیابی آزمایشگاهی کراتینین سرم باشد.
- واکنش‌های جدی کبدی گزارش شده است. ارزیابی آزمایش‌های عملکرد کبد در شروع و در طول درمان ضروری است. عملکرد کبد باید در بیماران بزرگسال و کودکان کنترل شود. فرکانس بالاتری از افزایش آنزیم‌های کبدی در بیماران اطفال مشاهده شد.
- برای واکنش‌های پوستی لایه بردار یا سمیت نوری قطع شود. به دلیل خطر حساسیت به نور از نور خورشید اجتناب کنید.
- عوارض جانبی شدید پوستی (SCARs)، مانند سندرم استیونز-جانسون (SJS)، نکرولیز سمی اپیدرمی (TEN)، و واکنش دارویی همراه با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک (DRESS)، که میتواند تهدید کننده زندگی یا کشنده باشد، گزارش شده است. اگر بیمار دچار یک واکنش نامطلوب شدید پوستی شود، درمان باید قطع شود.
- عدم فعالیت علیه زیگومیست‌ها؛ برخی شواهد نشان می‌دهد که استفاده گسترده از آن با افزایش بروز زیگومایکوزیس همراه است.
- اختلالات بینایی، از جمله نوریت بینایی و ادم پاپی، گزارش شده است. اگر درمان بیش از 28 روز طول بکشد، عملکرد بینایی را کنترل کنید.
- برای زنان باردار تجویز نمی شود مگر اینکه فواید آن بیشتر از خطرات برای جنین باشد، بیمار را از خطر آگاه کنید.
موارد منع مصرف قرص وریکونازول
- حساسیت مفرط
- بیماران مبتلا به عدم تحمل گالاکتوز، کمبود لاکتاز لاپ یا سوء جذب گلوکز-گالاکتوز
- مصرف همزمان با سیزاپراید، آستمیزول، سیزاپراید، لورازیدون، پیموزاید، کینیدین، ایوابرادین، افاویرنز (دوزهای ≥400 میلی گرم در روز)، ریتوناویر (دوز بالا – 400 میلی گرم در هر 12 ساعت)، آلکالوئیدهای ارگوت (ارگوتامین، دی هیدرولبوتین، دی هیدرورگوتامین، دی هیدرورگوتامین)
- مصرف همزمان با ونتوکلاکس در شروع و در طول مرحله افزایش در بیماران مبتلا به لوسمی لنفوسیتی مزمن یا لنفوم لنفوسیتی کوچک
عوارض قرص وریکونازول
حالت تهوع و استفراغ، سرگیجه، فشار خون بالا، اسهال، درد شکم، خشکی دهان، توهمات، سردرد، تب و لرز، کهیر و خارش و… برخی از عوارض قرص وریکونازول می‌باشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض قرص وریکونازول خواهیم پرداخت؛
- تغییرات بینایی (تغییر رنگ، افزایش یا کاهش حدت بینایی یا تاری دید در 21%)
- فشار خون بالا
- اتساع عروق
- ادم محیطی
- تب و لرز
- سردرد
- توهمات
- سرگیجه
- کهیر و خارش
- واکنش‌های حساس به نور
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد شکم
- اسهال
- خشکی دهان
تداخل دارویی وریکونازول
- تداخلات رده X (پرهیز): بارنیدیپین، بلونانسرین، بوسوتینیب، برموکریپتین، بودزوناید (سیستمیک)، کاربامازپین، سیزاپراید، کوبیمتینیب، کانیواپتان، دابرافنیب، داپوکستین، داروناویر، دی هیدروارگوتامین، دومپریدون، دروندارون، التریپتان، انترکتینیب، اپلرنون، ارگولوئید مسیلات، ارگونووین، ارگوتامین، اورولیموس، کینیدین، رادوتینیب، رانولازین، مخمر قرمز برنج، رگورافنیب، مشتقات ریفامایسین، ریمگپنت، ریتوناویر، روپاتادین، ساکارومایسس بولاردی، سالمترول، سیلودوسین، سیمپرویر، سیمواستاتین، سیرولیموس، سونیدگیب، گیاه علف چای، سوورکسانت، تامسولوسین، تازمتوستات، ترفنادین، تیکاگرلور، تولواپتان، ترابکتدین، تریازولام، آبروگپنت، اودنافیل، اولیپریستال، وین کریستین
- کاهش اثرات قرص وریکونازول: آلپلیسیب، فرآورده های ترکیبی ضد ویروس هپاتیت سی، آتازاناویر، باربیتورات ها، کاربامازپین، داروناویر، دگزامتازون (سیستمیک)، افاویرنز، انزالوتامید، اتراویرین، فوس فنی توئین، لترموویر، لوپیناویر، لوماکافتور و ایواکافتور، فنی توئین، مشتقات ریفامایسین، ریتوناویر، گیاه علف چای
- افزایش اثرات داروها توسط قرص وریکونازول: دابرافنیب، داکلاتاسویر، داپوکستین، داریفناسین، داساتینیب، دفلازاکورت، دلامانید، دگزامتازون (چشمی)، دی کلورفنامید، دیکلوفناک (سیستمیک، موضعی)، دینوژست، دی هیدروارگوتامین، دوسه تاکسل، دومپریدون، دوکسوروبیسین (متداول)، درونابینول، دروندارون، دروسپیرنون، دوتاستراید، دوولیسیب، افاویرنز، الاگولیکس، التریپتان، الکساکافتور، تزاکافتور و ایواکافتور، الیگلوستات، الویتگراویر، انکورافنیب، انفورتومب ودوتین، انترکتینیب، اپلرنون، اردافیتینیب، ارگولوئید مسیلات، ارگونووین، ارگوتامین، ارلوتینیب، مشتقات استروژن
مصرف قرص وریکونازول در دوران بارداری و شیردهی
درمان با قرص وریکونازول می تواند باعث آسیب جنین در هنگام تجویز به یک زن باردار شود. هیچ اطلاعاتی در مورد زنان باردار وجود ندارد. به زنان دارای پتانسیل باروری توصیه کنید که در طول درمان از پیشگیری موثر از بارداری استفاده کنند.
هیچ اطلاعاتی در مورد وجود دارو در شیر انسان، اثرات وریکونازول بر شیرخواران یا تولید شیر در دسترس نیست. فواید رشدی و سلامتی تغذیه با شیر مادر باید همراه با نیاز بالینی مادر به درمان و هرگونه عوارض جانبی احتمالی بر روی کودک شیرده یا بیماری زمینه‌ای مادر در نظر گرفته شود.
شرایط نگهداری قرص وریکونازول
قرص وریکونازول باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر قرص وریکونازول
این مقاله به بررسی درمان عفونتهای قارچی با قرص وریکونازول، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. قرص وریکونازول به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین داروهای ضد قارچ، نقشی کلیدی در مدیریت و درمان عفونتهای قارچی جدی ایفا می‌کند. این دارو، در شرایطی که عفونت‌ها به درمان‌های دیگر مقاوم هستند یا بیمار دارای ضعف سیستم ایمنی است، یک انتخاب مطمئن محسوب میشود. با مکانیزم اثربخش خود در مهار رشد قارچ‌ها، وریکونازول توانسته است جان بسیاری از بیماران را نجات دهد و کیفیت زندگی آن‌ها را بهبود بخشد.
