نور خورشید شمشیر دو لبه است؛ از یک طرف وجود کره زمین در گرو تابش نور خورشید است و از طرف دیگر با داشتن اشعه فرابنفش آسیب‌های جدی برای پوست به همراه دارد. طبق اعلام خبرگزاری‌های معتبر کشور، روز سه شنبه 10 مرداد 1402 شاخص اشعه فرابنفش در تهران بین ساعت 11 تا 16 به اوج خود می‌رسد و این اتفاق یعنی یک هشدار جدی برای پایتخت‌نشینان! اگر در تهران هستید، طی ساعات ذکر شده زدن ضد آفتاب و استفاده از کلاه و عینک آفتابی را فراموش نکنید.
- آیا می‌دانستید که سازمان بهداشت جهانی برای اشعه ماوراء بنفش خورشید، شاخصی از 0 تا 11 در نظر گرفته و زمانی که سطح اشعه UV (فرابنفش) فراتر از 3 باشد، برای حفظ سلامتی باید محافظت جدی از پوست صورت گیرد؟
اشعه فرابنفش چیست؟
اشعه فرابنفش (UV) نوعی انرژی است که توسط خورشید تولید می‌شود. البته این اشعه ممکن است به طور مصنوعی توسط برخی دستگاه‌ها مثل دستگاه جوشکاری یا سولاریوم نیز تولید شود. عامل اصلی سرطان پوست، اشعه ماورا بنفش خورشید است. قرار گرفتن بیش از حد در برابر این اشعه آفتاب سوختگی، برنزه شدن، پیری زودرس، افزایش چین و چروک و آسیب به چشم را به دنبال دارد.
اشعه فرابنفش نه قابل مشاهده است و نه قابل احساس کردن اما هر جا که نور آفتاب هست، وجود دارد و سلامت پوست را تحت تاثیر منفی خود قرار می‌دهد. همچنین این اشعه می‌تواند از سطوح مختلف منعکس شده و توسط ذرات موجود در هوا پراکنده شود. اشعه فرابنفش زمانی نظر شما را به خود جلب می‌کند که آسیب پوستی ناشی از آن را در بدن خود مشاهده نمایید. پیش از آنکه این اتفاق بیفتد، با محافظت عالی از بروز هر نوع آسیب و خطر مانعت به عمل آورید.
شاخص اشعه فرابنفش
سازمان بهداشت جهانی سطح UV را در مقیاسی از 0 تا 11+ اندازه‌گیری می‌کند. به جدول زیر دقت کنید:
| شاخص اشعه فرابنفش | توصیه سازمان بهداشت جهانی |
|---|---|
| 0 تا 2 | نیاز به محافظت وجود ندارد و با خیال راحت می‌توانید از منزل خارج شوید. |
| 3 تا 7 | به ویژه در ساعات ظهر ضد آفتاب بزنید و از کلاه آفتابی و عینک آفتابی استفاده نمایید. |
| 8 و بالاتر | بهتر است از منزل خارج نشوید. اما اگر مجبورید بیرون بروید، ضد آفتاب، عینک آفتابی، کلاه آفتابی و پوشاندن پوست بدن خود را فراموش نکنید. |
قرار است شاخص UV در تهران به چند برسد؟
بر اساس گزارش‌های واصله، شاخص اشعه فرابنفش در تهران در روز سه شنبه 10 مرداد به حداکثر ممکن خود یعنی بین 8 تا 11 خواهد رسید. در این صورت تهرانی‌ها چه باید بکنند؟ اگر در حال حاضر در شهر تهران هستید،
- تا حد امکان از منزل خارج نشوید.
- اگر ضرورتی برای خروج از منزل وجود دارد، محافظتی کامل از پوست و چشم خود به عمل آورید. یعنی حتما ضد آفتابی بزنید که SPF آن معادل 30 یا بیشتر باشد، لباس‌هایی بپوشید که پوست دست، پا و به طور کلی بدن شما را بپوشاند، کلاه آفتابی بگذارید و عینک آفتابی به چشم خود بزنید.
- اگر در محیط خارج از منزل هستید و مثلا باید در خیابان راه بروید، مکان‌هایی را انتخاب کنید که سایه باشند.
SPF مناسب برای ضد آفتاب چقدر است؟
SPF مخفف Sun Protection Factor بوده و فاکتور محافظت در برابر نور خورشید و اشعه فرابنفش به حساب می‌آید. عدد SPF در ضد آفتاب درصد مسدود کردن اشعه فرابنفش را نشان می‌دهد. وقتی کرم ضد آفتاب به پوست خود زده باشید در مقایسه با زمانی که از آن استفاده نکرده باشید، مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا اشعه مضر خورشید به پوست نفوذ کرده و باعث آسیب و سوختگی شود. میزان SPF این مدت زمان را تعیین می‌کند. به جدول زیر دقت کنید:
| مقدار SPF در کرم ضد آفتاب | درصد مسدود کردن اشعه UVB |
|---|---|
| 15 | ۹۳% |
| 30 | ۹۷% |
| 50 | ۹۸% |
| 100 | ۹۹% |
- طبق توصیه متخصصان پوست، افراد برای محافظت در برابر اشعه فرابنفش باید از کرم ضد آفتابی استفاده کنند که فاکتور حفاظتی در آن حداقل 30 باشد تا بتواند 97 درصد اشعه فرابنفش را مسدود نموده و آسیب آن را به پوست کاهش دهد.
ویژگی‌های عینک آفتابی خوب و استاندارد
حالا که خطر اشعه فرابنفش بیش از همیشه قرار است گریبان‌گیر تهرانی‌ها شود، نیاز به استفاده از یک عینک آفتابی مناسب بیش از همیشه احساس خواهد شد. برای انتخاب یک عینک آفتابی مناسب به ضد UV بودن آن باید بسیار دقت کنید. به دنبال عینک آفتابی باشید که عدد UV در آن بین 95 تا 100 باشد. این تصور که هرچه عینک آفتابی تیره‌تر باشد، عملکرد بهتری خواهد داشت، کاملا غلط است.
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه UVB به چشم‌ها آسیب جدی وارد می‌کند و قدرت بینایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. خطر بروز آب مروارید نیز با قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش افزایش خواهد یافت.
مضرات اشعه فرابنفش برای بدن انسان
اشعه فرابنفش خورشید مضرات زیر را به همراه دارد و به همین دلیل است که محافظت در برابر آن توصیه می‌شود:
- خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد.
- باعث آفتاب سوختگی و قرمزی پوست می‌شود.
- لک‌های پوستی به وجود می‌آورد.
- موجب پیری زودرس و افزایش چین و چروک می‌شود.
- ضعف سیستم ایمنی را به دنبال دارد.
خطر اشعه ماورا بنفش خورشید در کشور ما بین ساعات 10 صبح تا 4 بعد از ظهر به اوج می‌رسد. به خصوص هنگام ظهر که تابش نور خورشید مستقیم است، محافظت در برابر اشعه فرابنفش توصیه می‌شود.
در پایان این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز باز هم به تهرانی‌های عزیز توصیه می‌کنیم که هشدار ذکر شده را جدی بگیرند و تا حد ممکن در روزهایی که شاخص UV به حد هشدار می‌رسد، از منزل خارج نشوند. در صورت خروج از منزل، ضد آفتاب، عینک آفتابی، کلاه آفتابی و محافظت کامل در برابر اشعه فرابنفش را نباید فراموش شود.
