احتباس مایعات یا ادم، یکی از مشکلات شایعی است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند نارسایی قلبی، بیماری‌های کلیوی، اختلالات هورمونی و رژیم غذایی نامناسب باشد. این وضعیت باعث تجمع مایعات در بافت‌ها و ایجاد ورم در نواحی مختلف بدن از جمله پاها، شکم و صورت میشود. احتباس مایعات نه تنها می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد، بلکه ممکن است عوارض جدی‌تری را به همراه داشته باشد. یکی از داروهای مهم در این زمینه، قرص تریامترن اچ می‌باشد.
اشکال دارویی تریامترن اچ
- قرص
- کپسول: 50 میلی گرم، 100 میلی گرم
موارد مصرف قرص تریامترن اچ
قرص تریامترن اچ یک دیورتیک است که به آن قرص آب نیز گفته میشود و ممکن است برای کاهش ادم (احتباس مایعات) ناشی از نارسایی احتقانی قلب، بیماری کبد مانند سیروز، بیماری کلیوی از جمله پروتئین در ادرار (نفروتیک) و… استفاده شود. تریامترن مانند سایر دیورتیک‌ها به کلیه‌های شما کمک می‌کند تا سدیم (نمک) را از خون شما خارج کنند. سدیم از طریق ادرار همراه با مقداری مایع از بدن شما خارج میشود.
قرص سبحان برای چیست؟
قرص تریامترن اچ سبحان یک داروی ترکیبی است که شامل دو ماده فعال تریامترن و هیدروکلروتیازید می‌باشد و توسط شرکت داروسازی سبحان تولید میشود. این دارو برای کنترل فشار خون بالا، درمان ورم (ادم)، دیورتیک (ادرار آور) و… کاربرد دارد. این دارو برای افرادی که نیاز به کاهش مایعات بدن دارند اما باید سطح پتاسیم خونشان حفظ شود، تجویز میشود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی تریامترن اچ
مکانیسم عمل قرص تریامترن اچ؛ با اثر مستقیم بر توبول‌های دیستال کلیه باعث مهار بازجذب سدیم و مهار Na-K ATPase و کاهش ترشح کلسیم، منیزیم و هیدروژن می‌گردد. همچنین مکانیسم عمل هیدروکلروتیازید؛ با مهار بازجذب سدیم در توبول‌های دیستال کلیه موجب افزایش ترشح آب، سدیم، پتاسیم و هیدروژن می‌گردد. تريامترن به سرعت ولی ناقص از مجرای گوارش جذب میشود (70-30 درصد). پيوند تريامترن به پروتئين متوسط است و متابوليسم آن كبدی است. نيمه عمر تريامترن در افراد با كليه سالم، 120-90 دقيقه و در عيب كار كليه 10 ساعت می‌باشد.
مقدار مصرف قرص تریامترن اچ
قبل از مصرف قرص تریامترن اچ، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. قرص یا کپسول تریامترن اچ را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خردن کردن یا جویدن قرص منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه افزایش خطر عوارض جانبی میشود. توجه داشته باشید که بدون هماهنگی با پزشک، دوز مصرفی خود را افزایش یا کاهش ندهید. افزایش دوز بدون نسخه یا دستور پزشک، تاثیری بر روی سلامتی شما نخواهد داشت.
نحوه مصرف قرص تریامترن اچ
- مقدار دوز دارو بسته به شرایط بیمار و دستور پزشک متفاوت است که معمولاً یک یا دو بار در روز مصرف میشود. بهتر است با غذا مصرف شود تا از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری شود.
- برای جلوگیری از بروز مشکل ادرار در شب، بهتر است دارو را صبح مصرف کنید. این دارو می‌تواند سطح پتاسیم را در بدن تغییر دهد؛ بنابراین آزمایشات دوره‌ای ممکن است لازم باشد. چون تریامترن اچ می‌تواند باعث افزایش دفع آب و املاح از بدن شود، مهم است که مصرف آب کافی داشته باشید.
- دوز پیشنهادی برای کاهش احتباس مایعات یا ادم، 100-300 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی یا هر 12 ساعت است که باید با تایید و نسخه پزشک استفاده شود. همچنین، دوز مصرفی برای فشار خون بالا (خارج از برچسب) 50-100 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی یا هر 12 ساعت می‌باشد.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.
قرص تریامترن اچ برای فشار خون
قرص تریامترن اچ یکی از داروهای رایج برای درمان فشار خون بالا (هیپرتانسیون) است. این دارو ترکیبی از دو ماده فعال تریامترن و هیدروکلروتیازید است. هر دو ماده از دسته دیورتیک‌ها (ادرارآورها) هستند، اما هرکدام عملکرد متفاوتی دارند که به کنترل فشار خون کمک می‌کنند. نحوه عملکرد تریامترن اچ در کاهش فشار خون شامل موارد زیر است؛
- هیدروکلروتیازید: یک دیورتیک تیازیدی است که باعث میشود کلیه‌ها مقدار بیشتری آب و نمک (سدیم) را از بدن دفع کنند. این امر باعث کاهش حجم خون و در نتیجه کاهش فشار خون میشود.
- تریامترن: یک دیورتیک نگهدارنده پتاسیم است که از دفع بیش از حد پتاسیم جلوگیری می‌کند. در حالی که بدن آب و نمک اضافی را دفع می‌کند، این ترکیب از کاهش خطرناک سطح پتاسیم جلوگیری می‌کند.
قرص تریامترن اچ برای گوش
قرص تریامترن اچ به طور خاص برای درمان مشکلات مرتبط با گوش تجویز نمیشود، اما گاهی اوقات ممکن است به صورت غیرمستقیم برای مشکلاتی که ناشی از احتباس مایعات هستند و بر گوش تأثیر می‌گذارند، مفید باشد. فشار خون بالا می‌تواند باعث مشکلاتی در گردش خون شود که ممکن است در مواردی بر گوش‌ها تأثیر بگذارد و علائمی مانند وزوز گوش (تینیتوس) ایجاد کند. با کنترل فشار خون بالا، این مشکلات گوش نیز ممکن است کاهش یابند.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص تریامترن اچ، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله سابقه یک واکنش آلرژیک شامل تورم صورت، لب‌ها، زبان و گلو (آنژیوادم)، روش‌های تصفیه خون (مانند آفرزیس LDL، دیالیز)، سطح بالای پتاسیم در خون و… با پزشک در رابطه با خطرات مصرف این دارو مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط قرص تریامترن اچ خواهیم پرداخت؛
- در عدم تعادل اسید و باز، ناهنجاری‌های الکترولیتی، هیپراوریسمی یا نقرس، بیماری کبد، نارسایی کلیوی، سنگ کلیه و… احتیاط کنید. بیماران باید به طور منظم از نظر بروز احتمالی دیسکرازی خون، آسیب کبدی یا سایر واکنش‌های خاص تحت نظر باشند.
- تعیین دوره‌ای BUN و پتاسیم سرم باید برای بررسی عملکرد کلیه به ویژه در بیماران مشکوک یا تایید شده نارسایی کلیوی انجام شود. به ویژه برای تعیین پتاسیم سرم در بیماران مسن یا دیابتی دریافت کننده دارو مهم است. این بیماران برای افزایش احتمالی پتاسیم سرم باید به دقت تحت نظر قرار گیرند.
- عدم تعادل الکترولیتی که اغلب در بیماری‌هایی مانند نارسایی احتقانی قلب، بیماری کلیوی یا سیروز مشاهده میشود، ممکن است به طور مستقل توسط هر عامل دیورتیک موثر از جمله تریامترن تشدید یا ایجاد شود. استفاده از دوز کامل یک دیورتیک در صورت محدود شدن مصرف نمک می‌تواند منجر به سندرم کم نمک شود.
- تریامترن می‌تواند باعث احتباس خفیف نیتروژن شود که با قطع دارو برگشت پذیر است و به ندرت با درمان متناوب (هر روز در میان) مشاهده میشود.
- سیروزهای مبتلا به طحال به دلیل ماهیت بیماری خود، گاهی اوقات تغییرات مشخصی در خون خود دارند. از آنجایی که تریامترن یک آنتاگونیست ضعیف اسید فولیک است، ممکن است در مواردی که ذخایر اسید فولیک تخلیه شده باشد، در بروز مگالوبلاستوز نقش داشته باشد. مطالعات دوره‌ای خون در این بیماران توصیه میشود. همچنین تشدید بیماری‌های زمینه‌ای کبدی را مشاهده کنید.
- تریامترن در سنگ کلیه در ارتباط با سایر اجزای سنگ گزارش شده است. در بیمارانی که سابقه سنگ کلیه دارند، دارو باید با احتیاط مصرف شود. تریامترن اسید اوریک را بالا می‌برد، به ویژه در افرادی که مستعد ابتلا به آرتریت نقرسی هستند.
موارد منع مصرف قرص تریامترن اچ
- حساسیت به تریامترن
- آنوری، بیماری شدید کبد، نارسایی کلیه
- هیپرکالمی
- مصرف همزمان با دیورتیک نگهدارنده K+ یا مکمل K
عوارض قرص تریامترن اچ
خستگی و خواب آلودگی، فشار خون بالا، ادم، سرگیجه، سردرد، سمیت کلیوی، اسهال، حالت تهوع و استفراغ برخی از عوارض قرص تریامترن اچ می‌باشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض قرص تریامترن اچ خواهیم پرداخت؛
- ادم
- فشار خون بالا
- سرگیجه
- خستگی
- حساسیت به نور
- کهیر
- اسهال
- حالت تهوع
- استفراغ کردن
- هیپراوریسمی
- سمیت کلیوی
- ترومبوسیتوپنی
- نفرولیتیازیس
- آنتاگونیسم اسید فولیک
قرص تریامترن اچ باعث لاغری میشود؟
قرص تریامترن اچ به عنوان یک دیورتیک (ادرارآور) برای کاهش احتباس مایعات در بدن استفاده میشود، اما این به معنای کاهش وزن واقعی یا لاغری نیست. این دارو با دفع آب و نمک اضافی از بدن می‌تواند باعث کاهش وزن موقتی ناشی از دست دادن مایعات شود. این کاهش وزن معمولاً به دلیل کم شدن آب بدن است. بنابراین، این نوع کاهش وزن پایدار نیست و به محض اینکه مصرف مایعات به حالت عادی برگردد، وزن نیز باز خواهد گشت.
تداخل دارویی تریامترن اچ
- تداخلات رده X (پرهیز): آمینولوولینیک اسید (سیستمیک)، برومپریدول، سیکلوسپورین (سیستمیک)، دوفتیلید، فکسینیدازول، لوسولپرید، پرومازین، اسپیرونولاکتون
- افزایش اثرات داروها توسط تریامترن هیدروکلروتیازید: دی‌کلروفنامید، دوفتیلید، دولوکستین، فکسینیدازول، داروهای کاهنده فشارخون، ایوابرادین، فراورده‌های حاوی لوودوپا، لووسولپیرید، لیتیوم، نیتروپروسید، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، اکس‌کاربازپین، فولکودین، پورفیمر، پرومازین، سدیم فسفات، اسپیرونولاکتون، تاکرولیموس (سیستمیک)، توپیرامات، تورمیفن، والزارتان، ورتپورفین، آنالوگ‌های ویتامین دی
- افزایش اثرات تریامترن هیدروکلروتیازید توسط داروها: بریمونیدین (موضعی)، کورتیکواستروئیدها (استنشاق دهانی و سیستمیک)، دکس کتوپروفن، دیاسرین، دیازوکسید، دروسپیرنون، اپلرنون، هپارین، هپارین با وزن مولکولی پایین، گیاهان (با خاصیت کاهنده فشارخون)، ایندومتاسین، ایپراگلیفلوزین، گیاه شیرین‌بیان، لورمتازپام، مولسی‌دومین، مولتی‌ویتامین/ فلورید (حاوی ویتامین‌های آ، د، ای)، نفتوپیدیل، نیکرگولین، نیکوراندیل، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، اوبینوتوزومب، آگونیست های اوپیوئیدی
مصرف تریامترن اچ در دوران بارداری و شیردهی
دیورتیک‌ها (ادرارآورها) مانند قرص تریامترن اچ معمولاً در دوران بارداری توصیه نمی‌شوند. این دارو ممکن است بر گردش خون جفت و رشد جنین تأثیر منفی داشته باشد. مطالعات کافی برای تعیین کامل ایمنی این دارو در دوران بارداری وجود ندارد. بنابراین، پزشکان معمولاً در صورتی که نیاز جدی به کنترل فشار خون یا کاهش احتباس مایعات باشد، از گزینه‌های درمانی مطمئن‌تر استفاده می‌کنند.
شرایط نگهداری قرص تریامترن اچ
قرص تریامترن اچ باید در دمای اتاق و به دور از نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، محلول تزریقی، کرم، پماد و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر قرص تریامترن اچ
این مقاله به بررسی درمان احتباس مایعات با قرص تریامترن اچ، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. درمان احتباس مایعات یکی از چالش‌های مهم در مدیریت شرایط پزشکی مختلف است و استفاده از قرص تریامترن اچ به عنوان یک گزینه مؤثر در این راستا، به خوبی نشان داده شده است. این دارو با ترکیب دو ماده فعال، تریامترن و هیدروکلروتیازید، به کاهش تجمع مایعات در بدن کمک می‌کند و سبب بهبود کیفیت زندگی بیمارانی که از ادم (احتباس مایعات) رنج می‌برند، میشود.
منبع سایت: Medscape
