پماد تریامسینولون

اشکال داروئی تریامسینولون

تریامسینولون به صورت پماد، کرم، لوسیون و آئروسل (اسپری) با قدرت های مختلف برای استفاده روی پوست و دهان (بصورت خمیر دهانی) تولید و در دورزهای مختلف به بازار عرضه شده است. جدول زیر طبق سیستم طبقه‌بندی داروئی امریکا در سال 2019 تنظیم شده است.

موارد مصرف کرم تریامسینولون

تریامسینولون برای درمان انواع بیماری‌های پوستی از قبیل خارش، قرمزی، خشکی، پوسته پوسته شدن، التهاب، درماتیت، آلرژی، بثورات پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این، در رابطه با  بیماری‌های پوستی دیگری چون پسوریازیس (Psoriasis: یک بیماری پوستی که طی آن، پوست در یک وضعیت خود ایمنی شدید قرار گرفته و بجای اینکه هر 10 تا 30 روز یکبار خود را تعویض و ترمیم نماید، هر 3 تا 4 روز اینکار را انجام می‌دهد. در این حالت، در برخی نواحی پوست، لکه‌های قرمز و پوسته‌دار توام با خارش ایجاد می‌شود) و اگزما (Eczema: یک بیماری پوستی که باعث خشکی و خارش پوست و گاهی ایجاد بثورات قرمز و پوسته پوسته شدن می‌شود) نیز این دارو تجویز می‌گردد. تریامسینولون (نوع دهانی نه جلدی) همچنین در رابطه با برخی از زخم‌ها و بثورات دهان و به ویژه آفت، می تواند به عنوان خمیر دهانی التیام‌بخش عمل نماید.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر Triamcinolone

تریامسینولون موضعی دارویی است متعلق به کلاس کورتیکواستروئیدها. برخی آثار فارماکولوژیک این دارو بشرح زیر هستند:

جذب و فراهمی زیستی:

 هنگامی که به صورت موضعی استفاده شود، تریامسینولون از طریق پوست به بافت های زیرین جذب می‌شود. میزان جذب بستگی به عوامل مختلفی مانند فرمولاسیون (کرم، پماد، لوسیون)، ضخامت پوست و شرایط تحت درمان دارد. با این حال، جذب سیستمیک تریامسینولون به طور کلی در مقایسه با سایر کورتیکواستروئیدها کم است.

متابولیسم و ​​دفع:

 پس از جذب، تریامسینولون در کبد متابولیسم می‌شود و به متابولیت‌هایی تبدیل می‌شود که غیرفعال هستند یا فعالیت آنها کاهش یافته است. سپس این متابولیت‌ها از طریق ادرار و مدفوع از بدن دفع می‌شوند.

مدت اثر:

 تریامسینولون موضعی یک اثر موضعی در محل مصرف ایجاد می‌کند. مدت اثر بسته به عواملی مانند فرمولاسیون خاص و شرایط تحت درمان می‌تواند متفاوت باشد. به طور کلی، اثرات تریامسینولون می‌تواند از چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد.

مکانیسم اثر

مکانیسم اثر تریامسینولون موضعی شامل توانایی آن در کاهش التهاب و سرکوب پاسخ ایمنی است. تریامسینولون به عنوان یک کورتیکواستروئید به گیرنده‌های گلوکوکورتیکوئیدی در سلول ها متصل می‌شود و باعث ایجاد یک سری واکنش‌های سلولی می‌گردد. این واکنش‌ها منجر به مهار تولید واسطه‌های التهابی و جلوگیری از مهاجرت سلول‌های ایمنی به محل التهاب می‌شود. تریامسینولون با کاهش التهاب به کاهش علائمی مانند قرمزی، تورم و خارش کمک می‌کند.

مقدار مصرف کرم Triamcinolone

بطور کلی، معمولاً 2 تا 4 بار در روز از این دارو می‌توان استفاده می‌کرد. در مورد زخم‌های دهان، قبل از خواب و در صورت لزوم 2 یا 3 بار در روز ترجیحاً بعد از غذا باید استفاده کنید. هنگام استفاده موضعی از تریامسینولون، پماد، کرم یا لوسیون باید به مقدار کم و بصورت یک لایه نازک و به آرامی مالیده شود. برای استفاده از لوسیون یا آئروسل (اسپری) روی پوست سر، موهای سر را جدا کرده، مقدار کمی از دارو روی ناحیه آسیب دیده زده و به آرامی بمالید.

اگر از اسپری استفاده می‌کنید، توجه نمائید که ابتدا اسپری را خوب تکان داده و سپس با فاصله‌ای حدوداً 3 تا 6 اینچی بمدت 2 ثانیه اسپری کنید. برای استفاده از خمیر، مقدار کمی را بدون مالش روی زخم دهان فشار دهید تا زمانی که یک لایه نازک ایجاد شود. اگر زخم دهان بزرگ است، ممکن است نیاز به استفاده از خمیر بیشتری داشته باشید.

زمان مصرف پماد تریامسینولون

تریامسینولون برای مصارف جلدی هیچ بازه زمانی مشخصی ندارد. فقط بهتر است که پس از استعمال، حداقل تا 2 ساعت استحمام صورت نگیرد تا ماده استعمال شده روی پوست با شستشو از بین نرود. در خصوص اسپری تریامسینولون نیز موضوع به همین ترتیب است به این معنی که بهتر است بلافاصله استحمام صورت نگیرد. البته زمان جذب اسپری در مقایسه با پماد یا کرم، بمراتب سریعتر است. در خصوص خمیر دهانی تریامسینولون بهتر است که بعد از غذا اقدام به استعمال خمیر نمائید و پس از آن تا 2 ساعت چیزی میل نکنید. بهترین زمان برای نوع خمیری تریامسینولون، شب قبل از خواب است.

موارد احتیاط

دقت شود که در صورت استفاده از اسپری، ذرات دارو وارد چشم یا بینی نگردد. همچنین از آنجا که اسپری قابل اشتعال می‌باشد، لذا حتما از مجاورت با آتش یا سیگار به هنگام اسپری کردن و حتی مدت کوتاهی پس از آن، خودداری نمائید. در مورد پماد نیز، دقت کنید که هرگز نباید وارد چشم شود و در اطراف آن نیز نباید استعمال گردد. این دارو باید بصورت لایه نازک و مقدار کم روی پوست مالیده شود و ضمناً ناحیه مورد نظر نباید بلافاصله بعد از استعمال دارو شستشو گردد.

تریامسینولون را دقیقا طبق دستور مصرف کنید. کمتر یا بیشتر از آنچه پزشک تجویز کرده است استفاده نکنید. بصورت خودسرانه آن را در سایر نواحی بدن خود استعمال نکنید. اگر از تریامسینولون در ناحیه پوشک کودک استفاده می کنید، از پوشک تنگ یا شلوار پلاستیکی استفاده نکنید چراکه ممکن است عوارض جانبی را افزایش دهد. و نهایت اینکه بدون اجازه پزشک و مورد و مقدار و مدت زمانیکه او تجویز کرده است، هرگز از این دارو استفاده نکنید. 

موارد منع مصرف پماد تریامسینولون

تریامسینولون موضعی نباید تحت شرایط خاص یا در موارد خاص استفاده شود. ذیلاً مواردی اشاره می‌شوند که ممکن است استفاده از تریامسینولون موضعی توصیه نگردد:

1. عفونت‌ها: تریامسینولون نباید روی پوست‌های آلوده مانند پوست‌های مبتلا به عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا قارچی استفاده شود. قبل از استفاده از آن، مهم است که اطمینان حاصل شود که ناحیه آسیب دیده عفونی نشده است، زیرا کورتیکواستروئیدها به طور بالقوه می‌توانند عفونت را بدتر کنند یا درمان مناسب را به تاخیر بیندازند.
2. زخم‌ها یا زخم‌های باز: تریامسینولون نباید روی زخم‌های باز، پوست زخمی یا نواحی با پوست شکسته استفاده شود. این دارو برای استفاده روی پوست دست نخورده در نظر گرفته شده است و به طور بالقوه می‌تواند بهبود زخم را به تاخیر بیندازد یا منجر به عوارض بیشتر شود.
3. واکنش‌های آلرژیک: افرادی که به تریامسینولون یا هر یک از اجزای آن حساسیت یا آلرژی دارند، نباید از تریامسینولون موضعی استفاده کنند. واکنش‌های آلرژیک می‌توانند از تحریک خفیف تا واکنش‌های شدید متغیر باشند و باید از آنها اجتناب شود.
4. استفاده چشمی: فرمولاسیون موضعی تریامسینولون برای استفاده روی چشم یا اطراف چشم در نظر گرفته نشده است. بنابراین باید دور از ناحیه چشم نگهداری شود، زیرا ممکن است باعث تحریک شدید چشم یا سایر عوارض جانبی شود.
5. استفاده در کودکان: در حالی که تریامسینولون موضعی گاهی در کودکان استفاده می‌شود، باید احتیاط کرد و استفاده باید تحت راهنمایی یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی باشد. فرمولاسیون‌های خاصی ممکن است برای استفاده در کودکان به دلیل تغییر در ضخامت پوست و جذب سیستمیک بالقوه، نامناسب باشند.

عوارض جانبی تریامسینولون (Triamcinolone)

همچون بسیاری از داروهای دیگر، تریامسینولون نیز در مواردی ممکن است دارای عوارض جانبی باشد. بدیهی است در صورت بروز هریک از عوارض جانبی زیر، لازم است که مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک مشورت نمائید:

• سوزش، خارش، قرمزی، عفونت یا خشکی در ناحیه استعمال
• بروز آکنه
• تغییر رنگ پوست
• رشد موهای ناخواسته در محل استعمال
• برجستگی های ریز قرمز رنگ یا بثورات در اطراف دهان
• برجستگی های کوچک سفید یا قرمز روی پوست
• در رابطه با کودکان ممکن است شاهد کند شدن رشد و تاخیر در افزایش وزن شویم.
• به ندرت، ممکن است این دارو از پوست به جریان خون جذب شود که در اینصورت می تواند منجر به عوارض جانبی کورتیکواستروئید بیش از حد شود. این عوارض جانبی در کودکان و افرادی که از این دارو برای مدت طولانی یا در مناطق وسیعی از پوست استفاده می کنند بیشتر است. در این حالت، عوارض زیر ممکن است پدیدار شوند: خستگی غیرمعمول و شدید، کاهش وزن، سردرد، تورم پا (بویژه مچ پا)، افزایش تشنگی، ادرار زیاد و نهایتاً مشکلات بینایی. 

تداخل داروئی پماد تریامسینولون

داروهای مختلف می‌توانند با یکدیگر تداخل داشته و اثرات داروئی را کمتر یا منجر به عوارض شوند. در رابطه با تریامسینولون، بطور بالقوه با داروهای زیر تداخل وجود دارد؛

• با آمینوگلیکوزیدهایی (Aminoglycosides) از قبیل آمیکاسین (Amicacin)، استروپتومایسین (Streptomycin)، توبرومایسین (Tobramycin)، نئومایسین (Neomycin) و جنتامایسین (Gentamycin) ،
• با نفروتوکسیک‌ها (Nephrotoxic)،
• با سفالوسپورین‌ها (Cephalosporin) که مجموعه وسیعی از آنتی‌بیوتیک‌ها همچون سفالکسین (Cephalexin)، سفازولین (Cefazolin)، سفالوتین (Cephalothin)، سفوکسیتین (Cefoxitin)، سفوتان (Cefotan)، سفاکلور (Cefachlor)، سفوروکسیم (Cefuroxime)، سفیکسیم (Cefixime)، سفتریاکسون (Ceftriaxone)، سفتازیدیم (Ceftazidime)، سفتیزوکسیم (Ceftizoxime)، سفپیم (Cefepime)، سفتارولین (Ceftaroline) را دربر می‌گیرند.
• با سیس پلاتین (Cisplatin)
• با فوروزماید (Furosemide) و اتاکرینیک اسید (Ethacrinic Acid)

مصرف پماد تریامسینولون (Triamcinolone) در دوران بارداری و شیردهی

استفاده از تریامسینولون را در دوران بارداری و شیردهی بصورت جدا گانه بررسی می‌کنیم.

دوران بارداری:

بررسی‌ها نشان می‌دهند که استفاده از تریامسینولون موضعی بطور کلی با خطر قابل توجه یا پیامد نامطلوبی در دوران بارداری همراه نیست. با این حال، ممکن است به دنبال استفاده مادر از محصولات موضعی قوی یا بسیار قوی، به ویژه در دوزهای بالا، خطر افزایش وزن نوزادان کم وزن وجود داشته باشد، اگرچه احتمال این خطر کم است. هنگامی که درمان های خط اول، مانند نرم کننده‌ها، ناکافی باشند، ممکن است از کورتیکواستروئیدهای موضعی برای درمان درماتیت آتوپیک در بیماران باردار استفاده شود.

در این حالت، توصیه می‌شود که  محصولات خفیف تا متوسط در مقادیر محدود در دوران بارداری استعمال شوند. ضمناً با توجه داشت که از استعمال داروهای موضعی تریامسینولون در نواحی با جذب پوستی بالا (مانند زیر بغل، چین های پوستی، فرج) خودداری گردد.

دوران شیردهی:

بطور کلی مشخص نیست که آیا مقادیر کافی تریامسینولون پس از استعمال موضعی در شیر مادر جذب می شود یا خیر. با این حال، کورتیکواستروئیدهای سیستمیک در شیر مادر به شکل طبیعی وجود دارند.  شرکتهای سازنده توصیه می کنند که بهتر است احتیاط شود، ولی در صورت لزوم، مصرف تریامسینولون موضعی برای زنان شیرده مشکلی ندارد. تنها مورد شایان توجه این است که در دوران شیردهی، از مصرف تریامسینولون موضعی در نوک پستان و ناحیه آرئول (هاله سینه) خودداری شود.

طبق آزمایشات موجود، در صورت استعمال تریامسینولون موضعی با قدرت بالا روی نوک پستان، به احتمال زیاد، فشار خون بالا در نوزاد شیرخوار مشاهده خواهد شد. در  مواردی که چاره‌ای جز استعمال نباشد، ضروری است که بلافاصله پس از شیردهی کودک، تریامسینولون موضعی استعمال و سپس نوک سینه‌ها قبل از شیردهی بعدی تمیز گردد.

شرایط نگهداری Triamcinolone

بهتر است که دارو را در دمای اتاق نگهداری کنید اما در صورتیکه در یخچال بگذارید، از یخ زدن آن پیشگیری نمائید. دارو را در مقابل نور خورشید قرار ندهید. دقت کنید تا دارو دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی باشد. با توجه به اهمیت محیط زیست، هرگز دارو (تمام داروها) را داخل توالت، کانال آب، یا محیط بیرون نیاندازید. چرا که باقیمانده داروها باعث آلودگی زیست محیطی خواهد شد.

ترکیبات پماد  Triamcinolone N N

تریامسینولون ان ان ترکیبی است از تریامسینولون استوناید (برای درمان خارش، قرمزی، خشکی، پوسته پوسته شدن و التهاب پوستی)، نئومایسین (بصورت سولفات و برای درمان زخم‌های جزئی) و نیستاتین (بمنظور درمان عفونت‌های قارچی).

کلام آخر در مورد کرم تریامسینولون

تریامسینولون (Triamcinolone) در اشکال کرم، پماد یا لوسیون برای درمان انواع بیماری‌های پوستی از قبیل خارش، قرمزی، خشکی، پوسته پوسته شدن، التهاب، درماتیت، آلرژی، بثورات پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از اینکه با این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز همراه بودید، متشکریم. اگر پرسشی در مورد این پماد دارید برای ما کامنت بگذارید.

منبع سایت: Medscape