قرص تیوگوانین با تاثیر بر سلول‌های سرطانی و جلوگیری از تکثیر آن‌ها، به کاهش سرعت پیشرفت بیماری و بهبود وضعیت بیماران کمک می‌کند. این دارو، با دارا بودن خواص ضدتکثیری و القای مرگ سلولی، می‌تواند به عنوان یک گزینه درمانی مهم در کنار دیگر روش‌های درمانی مورد استفاده قرار گیرد.
اشکال دارویی تیوگوانین
- قرص: 40 میلی گرم
موارد مصرف قرص تیوگوانین
قرص تیوگوانین برای درمان نوع خاصی از سرطان (لوسمی میلوئید حاد-AML) استفاده می‌شود. این یک داروی شیمی درمانی است که با کند کردن یا توقف رشد سلول‌های سرطانی عمل می‌کند.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی تیوگوانین
مکانیسم عمل تیوگوانین؛ آنالوگ پورین که در DNA و RNA گنجانده شده و سنتز ریبونوکلئوتید پورین را مهار می‌کند. زمان رسیدن به اوج دارو 8 ساعت و متابولیت‌ها شامل 2-آمینو-6-متیل تیوپورین، سولفات معدنی، اسید تیوریک است. از طریق تیوپورین S-متیل ترانسفراز (TPMT) به 2-آمینو-6-متیل تیوگوانین (MTG، متابولیت فعال) و متابولیت‌های غیر فعال تبدیل می‌شود. کمبود کامل TPMT در جمعیت عمومی نادر است (0.3%).
مقدار مصرف قرص تیوگوانین
قرص تیوگوانین را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک، معمولا یک بار در روز مصرف کنید. در حین مصرف این دارو مایعات زیادی بنوشید مگر اینکه پزشکتان دستور دیگری بدهد. انجام این کار ممکن است به کاهش خطر عوارض جانبی خاص (مشکلات کلیوی) کمک کند. دوز بر اساس وضعیت پزشکی، وزن و پاسخ شما به درمان است. بدون هماهنگی با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش، کاهش یا قطع نکنید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک تنها سبب عوارض جانبی می‌شود.
نحوه مصرف قرص تیوگوانین
قبل از مصرف قرص تیوگوانین، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. از این دارو به طور منظم استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعت معینی مصرف کنید. از آنجایی که این دارو می‌تواند از طریق پوست و ریه‌ها جذب شود، ممکن است به نوزاد متولد نشده آسیب برساند، زنان باردار نباید این دارو را مصرف کنند.
طریقه مصرف قرص تیوگوانین
- قرص تیوگوانین در جهت لوسمی حاد غیرلنفوسیتی، 2 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه به صورت خوراکی مصرف می‌شود که در صورت عدم پاسخ پس از 4 هفته، با احتیاط به 3 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه افزایش دهید.
- همچنین، ممکن است در درمان چند دارویی از جمله پردنیزون، سیتارابین، سیکلوفسفامید، وین کریستین استفاده شود. برای کاهش خطر تهوع و استفراغ با معده خالی مصرف کنید.
- قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. جویدن یا خرد کردن قرص منجر به آزادسازی فوری و افزایش خطر عوارض جانبی می‌شود.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص تیوگوانین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله بیماری کلیوی، بیماری کبد، برخی اختلالات آنزیمی (TPMT یا کمبود NUDT15)، مشکلات قلبی، اختلالات گوارشی (زخم معده، روده و مری) و… با پزشک مشورت کنید. تیوگوانین می‌تواند احتمال ابتلا به عفونت را افزایش دهد یا ممکن است عفونت‌های فعلی را بدتر کند. از هر کسی که عفونتی دارد که به راحتی پخش می‌شود (مانند آبله مرغان، کووید-19، سرخک، آنفولانزا)، دوری کنید.
قبل از انجام هر گونه ایمن‌سازی یا واکسیناسیون به متخصص مراقبتهای بهداشتی خود بگویید که از تیوگوانین استفاده می‌کنید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن‌های زنده دریافت کرده‌اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق شده است) خودداری کنید.
موارد هشدار قرص تیوگوانین
- درمان باید فقط توسط پزشکانی با تجربه در مورد خطرات درمان و با آگاهی از تاریخچه طبیعی لوسمی‌های غیرلنفوسیتی حاد انجام شود.
- درمان مداوم طولانی مدت همراه با خطر بالای سمیت کبدی، فشار خون پورتال یا سندرم انسداد سینوسی است. عملکرد کبد را به دقت کنترل کنید و اگر بیمار علائم سمیت کبدی، از جمله هیپربیلی روبینمی، هپاتومگالی، فشار خون پورتال مانند ترومبوسیتوپنی نامتناسب با نوتروپنی و اسپلنومگالی را تجربه کرد، درمان را قطع کنید. افزایش آنزیم‌های کبدی نیز در ارتباط با سمیت کبدی گزارش شده است، اما همیشه رخ نمی‌دهد.
- ثابت‌ترین سمیت مرتبط با دوز، سرکوب مغز استخوان است که ممکن است با کم خونی، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی یا هر ترکیبی از این موارد ظاهر شود. هر یک از این یافته‌ها همچنین ممکن است منعکس کننده پیشرفت بیماری زمینه‌ای باشد. از آنجایی که تیوگوانین ممکن است اثر تاخیری داشته باشد، مهم است که در اولین علائم سقوط غیرطبیعی زیاد در هر یک از عناصر تشکیل‌شده خون، دارو را به طور موقت قطع کنید.
- بیماران مبتلا به سرکوب شدید میلوسکوپی مکرر را برای کمبود تیوپورین S-متیل ترانسفراز (TPMT) یا نوکلئوتید دی فسفاتاز (NUDT15) ارزیابی کنید. ژنوتیپ یا فنوتیپ TPMT (فعالیت TPMT گلبول قرمز) و ژنوتیپ NUDT15 می تواند بیمارانی را شناسایی کند که فعالیت این آنزیم ها کاهش یافته است. بیماران مبتلا به کمبود TPMT یا NUDT15 هموزیگوت نیاز به کاهش قابل توجه دوز دارند. سرکوب مغز استخوان می‌تواند با تجویز همزمان با داروهایی که TPMT را مهار می‌کنند، مانند اولسالازین، مزالازین، یا سولفاسالازین تشدید شود.
- ارزیابی غلظت هموگلوبین یا هماتوکریت، تعداد کل گلبولهای سفید خون و شمارش افتراقی و تعداد کمی پلاکت‌ها به طور مکرر در حین درمان با تیوگوانین انجام شود. در مواردی که علت نوسانات عناصر تشکیل‌شده در خون محیطی نامشخص است، آزمایش مغز استخوان ممکن است برای ارزیابی وضعیت مغز استخوان مفید باشد. تصمیم برای افزایش، کاهش، ادامه یا قطع یک دوز مشخص از تیوگوانین باید نه تنها بر اساس مقادیر مطلق هماتولوژیک، بلکه بر اساس سرعت تغییرات نیز باشد.
- در صورتی که القای بهبودی موفقیت آمیز باشد، اغلب در مرحله القاء لوسمی‌های غیرلنفوسیتی حاد بزرگسالان، سرکوب میلوسیتی اجتناب ناپذیر است. اینکه آیا این نیاز به تغییر یا توقف دوز دارد یا خیر، هم به پاسخ بیماری زمینه‌ای و هم به بررسی دقیق امکانات حمایتی (تزریق گرانولوسیت و پلاکت) که ممکن است در دسترس باشد بستگی دارد. عفونت‌ها و خونریزی‌های تهدید کننده زندگی به عنوان پیامدهای گرانولوسیتوپنی و ترومبوسیتوپنی ناشی از تیوگوانین مشاهده شده است.
- هیدراتاسیون کافی را انجام دهید و آلوپورینول را به طور پیشگیرانه تجویز کنید تا خطر هیپراوریسمی را که معمولا با درمان رخ می‌دهد، به حداقل برسانید.
موارد منع مصرف قرص تیوگوانین
- حساسیت مفرط؛ مقاومت قبلی به 6-تیوگوانین یا مرکاپتوپورین
- بارداری (با نسخه پزشک)
عوارض قرص تیوگوانین
حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها و زخم‌های دهان ممکن است رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشند. در صورت بروز درد یا تورم مفاصل، مدفوع سیاه، درد معده یا شکم، زردی چشم، استفراغ شبیه تفاله قهوه، علائم بیماری کبد(مانند تهوع و استفراغ) فورا به پزشک خود اطلاع دهید. در ادامه به عوارض قرص تیوگوانین خواهیم پرداخت؛
- بیاشتهایی
- استوماتیت
- استفراغ
- حالت تهوع
- هیپراوریسمی
- سمیت کلیوی
- سمیت کبدی
- ریزش مو
- زخم دهان
تداخل دارویی تیوگوانین
تداخل قابل توجهی یافت نشد.
مصرف قرص تیوگوانین در دوران بارداری و شیردهی
تیوگوانین در دوران بارداری و شیردهی منع مصرف مطلق دارد. در رابطه با مصرف داروهای مشابه با پزشک خود مشورت کنید.
شرایط نگهداری داروی تیوگوانین
داروی تیوگوانین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر قرص تیوگوانین
این مقاله به بررسی درمان انواع سرطان با قرص تیوگوانین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. قرص تیوگوانین به عنوان یکی از داروهای موثر در درمان برخی از انواع سرطان، به ویژه سرطان‌های خون مانند لوکمی، نقش مهمی در بهبود وضعیت بیماران دارد. این دارو با تاثیر بر مکانیسم‌های سلولی و جلوگیری از تکثیر سلول‌های سرطانی، توانسته است در کاهش سرعت پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران مفید واقع شود. مطالعات بالینی و تحقیقات گسترده‌ای که در زمینه تیوگوانین انجام شده، نشان‌دهنده اثربخشی و کارایی این دارو در کنترل سرطان‌ها است.
منبع سایت: Medscape
