ایده اصلی پزشکی از راه دور، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور ارائه خدمات بهداشتی، مراقبتی و درمانی در زمان و مکانی است که بین گیرنده و فراهم کننده خدمات فاصله زمانی یا مکانی و یا هر دو وجود داشته باشد. زماني که به وسيله اينترنت، آزمايش‌ها و تشخيص‌های پزشکي درباره يک بيماري را در اختيار پزشکي ديگر در آن سوي جهان قرار مي‌دهيد و با وي مشورت مي‌کنيد، درحقيقت از پزشکي از راه دور استفاده کرده‌ايد. برقراري ارتباط پزشک و بيمار، معاينه از راه دور به کمک ارسال تصاوير راديولوژي، ارسال سيگنال‌هاي حياتي و گزارش‌هاي متني و صوتي شرح حال بيمار از يک سو و ارائه دستورات به صورت متن يا صوت و يا در مواردي خاص همچون جراحي از راه دور بصورت فرامين مکانيکي توسط پزشک، چرخه يک عمليات پزشکي از راه دور را تشکيل مي‌دهد. پزشکي از راه دور مهارتي است که از ابزارهاي چند رسانه‌اي بهره مي‌گيرد و با استفاده از تعداد زيادي فناوري‌هاي روز شامل تصوير زنده، صداي زنده، داده‌ها و تصاوير پزشکي، سيستم‌هاي ارتباطي، متن‌ها، عکس‌ها و پارامترهاي حياتي مرتبط با پزشکي، مي‌توان خدمات پزشکي را از فاصله دور به مکاني ديگر ارائه داد. طی سالهای اخیر و بخصوص پس از ظهور کرونا، اشتیاق به بهره گیری از ویزیت غیرحضوری در میان پزشکان و مخاطبین با استقبال مواجه شد.
مزایایی چون:
- دسترسی سریعتر به پزشکان و فراهم سازی امکان ویزیت در فواصل زمانی کوتاه‌تر
- حذف صف‌های انتظار طولانی جهت ویزیت
- عدم لزوم جابجایی فیزیکی و تحمل ترافیک
- کاهش هزینه مراجعه و رفت و آمد به مطب
- بهره گیری از پرونده الکترونیک بیمار، تشکیل بانک اطلاعاتی از روند رشد یا بیماری، استفاده از تجربیات پزشکان و متخصصان در نقاط دیگر دنیا یا بهره گیری از هوش مصنوعی و ابزارهای تشخیصی پیشرفته
دلایل بکارگیری تله مدیسین:
تله مدیسین در کشورهایی مانند ایران به لحاظ وسعت جغرافیایی در موارد ذیل کاربرد بیشتری خواهد داشت:
- 1.وجود پراکندگی جمعیت در بعضی از نقاط کشور و مناطق کوهستانی و دور افتاده
- 2.عدم دسترسی به مراکز تخصصی پزشکی در برخی از نقاط کشور
- افزایش جمعیت سالخورده و نیازمند به مراقبت‌های ویژه پزشکی
- کمک به تشخیص سریع بیماری
- اتخاذ تاکتیک‌های درمانی به روز
- کاهش اتلاف وقت در بیماری‌های حاد و اورژانسی
بسیاری از بیماری‌ها (مانند سکته قلبی و مغزی، پوکی استخوان) قابل پیشگیری می‌باشند. در مورد برخی دیگر از بیماری‌ها بروز بیماری قابل پیشگیری نیست اما عوارض آنها قابل پیشگیری می‌باشد (مانند عوارض دیابت، گلوکوما) در مورد برخی دیگر بیماری‌ها نیز می‌توان با انجام تست‌های تشخیصی در زمان مناسب آنها را در زمانی که قابل درمان هستند (مراحل اولیه) تشخیص داد (مانند سرطان پستان، سرطان پروستات، سرطان گردن رحم و سرطان روده بزرگ). خدمات تله مدیسین (پزشکی از راه دور) می‌توانند به افراد کمک کنند که تست‌های تشخیصی خود را در زمینه طب پیشگیری به موقع دریافت کنند. به کمک تله مدیسین افراد می‌توانند در مورد پیشگیری و روش‌های آن به موقع آگاه شده و اقدام مناسب را انجام دهند.
در کشور عزیزمان ایران نیز، زنجیره مشاوره آنلاین عملیاتی گردیده است. پس از راه اندازی نسخه الکترونیک در سطح مراکز ملکی سازمان تامین اجتماعی در سال 95 و راه اندازی آن در سطح مراکز طرف قرارداد در سال 96 و راه اندازی این پروسه توسط سازمان بیمه سلامت ایران زمینه برای ارائه خدمات از راه دور و مبتنی بر وب، آماده گردید. بدین صورت که متقاضی می‌تواند از راه دور مورد مشاوره پزشکی قرار گیرد، نسخه الکترونیک توسط پزشک در سیستم سازمان‌های بیمه‌گر یا سایر شرکت‌های عرضه کننده خدمات نسخه الکترونیک صادر و بیمار بصورت حضوری یا با کمک گرفتن از برخی اپلیکیشن‌ها، اقلام خود را درب منزل تحویل گیرد. (البته هنوز محدودیت‌های قانونی در خصوص نسخ دارویی وجود دارد)
مجموعه سلامت نسل فردا، متشکل از اساتید متخصص و فوق تخصص حوزه کودکان، با هدف ارتقای سطح سلامت کودکان و تسهیل دسترسی خانواده‌ها به خدمات تخصصی درمانی، با بهره گیری از ابزارهای نوين و هوشمند پزشکی و درمانی، تشکیل شد. این مجموعه با بهره گیری از ظرفیت‌های فناوری اطلاعات، امکان مشاوره تصویری را برای خانواده‌های ایرانی فراهم نموده است. بصورتی که والدین بیمار (کودک) می‌توانند ضمن مراجعه به بخش کلینیک (www.kidz24.ir) نسبت به رزرو نوبت بصورت الکترونیک از پزشکان متخصص و فوق تخصص مجموعه، اقدام نموده و در زمان مورد نظر به سیستم مراجعه و به راحتی با پزشک خود بصورت تصویری مشاوره نمایند و نسخه خود را بصورت الکترونیک از سامانه دریافت نمایند. پزشکان حاذق مجموعه کیدز 24 شامل:
- متخصصین کودکان و نوزادان
- فوق تخصص نوزادان،
- فوق تخصص گوارش و کبد کودکان
- فوق تخصص اعصاب و روان کودکان
- فوق تخصص عفونی اطفال
- فوق تخصص غدد اطفال
- فوق تخصص بیماری‌های تنفسی کودکان
- فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی کودکان
در گام نخست این مجموعه با راه اندازی کلینیک تخصصی و فوق تخصصی پزشکی در تمام حوزه‌های تخصصی کودکان بر بستر اینترنت و تسهیل فرآیند اخذ مشاوره پزشکی تلاش نمود تا فرصت برابر جهت دسترسی به اساتید مجرب جامعه پزشکی کشور را برای خانواده‌های سراسر این مرز و بوم فراهم نماید. ما معتقد هستیم ویزیت از راه دور نمی‌تواند جایگزین مشاوره حضوری باشد لیکن در موارد اورژانسی، تعطیلات رسمی، در شرایطی که دسترسی به پزشک حاذق بصورت رو در رو میسر نمی‌باشد و بالاخص در شرایط کرونایی موجود، یاری گر بیماران می‌باشد.
از دیگر فعالیت های ما:
برگزاری ورکشاپ ها و همایش‌های تخصصی سلامت مادر و کودک در جهت ارتقاء سطح آگاهی خانواده‌ها و ارائه انواع خدمات پزشکی در منزل و انجام آزمایشات از جمله PCR (کرونا) می باشد.
نخستین همایش بین المللی تله مدیسین و سلامت الکترونیکی. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران،آبان ماه،1385
Fatehi, Farhad; Wootton, Richard (2012). “Telemedicine, telehealth or e-health? A bibliometric analysis of the trends in the use of these terms”. Journal of Telemedicine and Telecare. 18 (8): 460–464. doi:10.1258/jtt.2012.gth108. ISSN 1357-633X
