علائم خار پاشنه
خار پاشنه معمولاً با علائم خاصی همراه است که میتوانند در افراد مختلف متفاوت باشند، اما به طور کلی، مهم‌ترین علائم خار پاشنه عبارتند از:
۱. درد در پاشنه پا، به‌ویژه هنگام صبح
پیکی از شایع‌ترین علائم خار پاشنه، احساس درد شدید در پاشنه هنگام برداشتن اولین قدم‌های صبحگاهی است. این درد معمولاً پس از چند قدم کاهش می‌یابد اما بعد از ایستادن طولانی‌مدت یا فعالیت زیاد دوباره تشدید میشود.
۲. التهاب و تورم در ناحیه کف پا
برخی از افراد دچار التهاب و حساسیت در قسمت زیرین پاشنه می‌شوند که ممکن است با قرمزی و تورم همراه باشد. این التهاب معمولاً به دلیل تحریک فاسیای کف پا و واکنش بدن به زائده استخوانی ایجاد میشود.
۳. احساس سوزش یا تیر کشیدن در پاشنه
درد خار پاشنه ممکن است به‌صورت تیر کشیدن یا سوزش در کف پا احساس شود. این مشکل در موارد شدید میتواند راه رفتن را دشوار کند و کیفیت زندگی فرد را کاهش دهد.
۴. کاهش انعطاف‌پذیری کف پا
برخی افراد مبتلا به خار پاشنه دچار سفتی و کاهش انعطاف‌پذیری در کف پا و مچ پا می‌شوند که حرکت دادن پا را مشکل می‌کند. این موضوع میتواند باعث درد هنگام انجام فعالیت‌های روزمره مانند پیاده‌روی شود.
۵. حساسیت به لمس در ناحیه پاشنه
افرادی که به خار پاشنه مبتلا هستند، معمولاً هنگام فشار دادن یا لمس ناحیه پاشنه احساس درد می‌کنند که میتواند نشانه التهاب موضعی باشد.
۶. درد هنگام راه رفتن یا ایستادن طولانی‌مدت
در موارد شدیدتر، درد خار پاشنه میتواند هنگام پیاده‌روی یا ایستادن برای مدت طولانی افزایش یابد و موجب محدودیت در فعالیت‌های روزانه شود.
بیشتر بخوانید: خار پاشنه چیست؟
نحوه تشخیص خار پاشنه
تشخیص خار پاشنه معمولاً با توجه به تاریخچه پزشکی بیمار، علائم بالینی و انجام معاینه فیزیکی صورت می‌گیرد. در صورتی که پزشک به این نتیجه برسد که احتمال خار پاشنه وجود دارد، ممکن است از برخی روش‌های تشخیصی برای تایید این مشکل استفاده کند. در ادامه مراحل تشخیص آورده شده است:
۱. بررسی علائم و شرح حال بیمار
پزشک ابتدا علائم بیمار را بررسی کرده و از او درباره میزان درد، زمان شروع آن و فعالیت‌های روزانه سؤال می‌کند. بررسی دقیق علائم و شرایط زندگی فرد میتواند به تشخیص سریع‌تر کمک کند.
۲. معاینه فیزیکی توسط پزشک
در معاینه فیزیکی، پزشک با لمس ناحیه پاشنه و بررسی میزان درد و التهاب، احتمال وجود خار پاشنه را ارزیابی می‌کند. پزشک ممکن است بیمار را به انجام برخی حرکات کششی یا راه رفتن تشویق کند تا میزان درد بررسی شود.
۳. تصویربرداری با اشعه ایکس (X-ray)
دقیق‌ترین روش تشخیص خار پاشنه، انجام عکس‌برداری با اشعه ایکس است. در این روش، وجود یک زائده استخوانی در زیر پاشنه تأیید میشود. این زائده معمولاً به‌صورت یک برآمدگی کوچک در تصاویر رادیولوژی مشاهده میشود.
۴. سایر روش‌های تشخیصی (سونوگرافی یا MRI در موارد خاص)
در برخی موارد خاص، پزشک ممکن است از روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا MRI برای بررسی التهاب فاسیای کف پا یا آسیب‌های دیگر استفاده کند. این روش‌ها به‌ویژه در مواردی که اشعه ایکس قادر به تشخیص مشکل نیست، کاربرد دارند.
تفاوت درد خار پاشنه با سایر مشکلات کف پا
درد خار پاشنه معمولاً در ناحیه زیر پاشنه پا و نزدیک به کعب پا احساس میشود و ناشی از التهاب در ناحیه‌ای به نام فاسیا پلانتار است که رباطی است که از انگشتان پا تا پاشنه امتداد دارد. این نوع درد به طور خاص پس از بیدار شدن از خواب یا ایستادن طولانی‌مدت تشدید میشود.
در مقابل، سایر مشکلات کف پا مانند:
- فشار عصبی : دردهایی که به دلیل فشار یا آسیب به اعصاب پا رخ می‌دهند، ممکن است در نواحی مختلفی از کف پا احساس شوند و معمولا به شکل سوزش یا تیرکشیدن باشند.
- آرتریت: در صورت وجود التهاب در مفاصل کف پا، درد ممکن است در مفاصل مختلف این ناحیه احساس شود و معمولاً با حرکت تشدید میشود.
- آسیب‌های بافتی: مانند کشیدگی یا پارگی ماهیچه‌ها که معمولاً باعث درد و تورم در نواحی خاصی از کف پا میشود.
- پینه و میخچه: مشکلات ناشی از فشار مداوم به نواحی خاصی از پا که باعث خشکی پوست و درد در این نواحی میشود.
درد خار پاشنه بیشتر به دلیل التهاب فاسیا پلانتار ایجاد میشود و با حرکت کمتر میشود، در حالی که سایر مشکلات کف پا میتوانند با فعالیت‌های فیزیکی بیشتر یا بر اثر فشار مداوم ایجاد شوند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت داشتن درد مداوم در پاشنه پا که با استراحت یا تغییر کفش بهبود نمی‌یابد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام میتواند از پیشرفت عارضه جلوگیری کند. همچنین اگر درد به‌قدری شدید است که مانع انجام فعالیت‌های روزانه میشود، نیاز به بررسی تخصصی وجود دارد.
راهکارهای پیشگیری از خار پاشنه
برای پیشگیری از خار پاشنه، رعایت برخی نکات میتواند به کاهش خطر بروز این مشکل کمک کند:
• استفاده از کفشهای مناسب با کفی نرم و قوس حمایتی
• انجام تمرینات کششی برای تقویت عضلات کف پا و مچ پا
• پرهیز از ایستادن طولانی‌مدت بدون استراحت
• حفظ وزن در محدوده مناسب برای کاهش فشار بر روی پا
• استفاده از کفی‌های طبی برای کاهش فشار بر پاشنه
• پرهیز از راه رفتن طولانی‌مدت روی سطوح سخت
درمانهای رایج برای خار پاشنه
درمانهای رایج برای خار پاشنه به طور معمول شامل روش‌های غیرجراحی هستند که میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. در صورتی که درمانهای اولیه مؤثر نباشند، درمانهای پیشرفته‌تری مورد استفاده قرار می‌گیرند. در اینجا چند درمان رایج برای خار پاشنه آورده شده است:
۱. روش‌های خانگی
• استراحت و کاهش فشار بر روی پا
• استفاده از کمپرس سرد برای کاهش التهاب
• انجام تمرینات کششی کف پا و مچ
۲. درمانهای پزشکی
• استفاده از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
• تزریق کورتیکواستروئید در موارد شدید
• فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد پا
۳. درمانهای پیشرفته
• شوک‌تراپی (ESWT) برای تحریک بهبود بافت آسیب‌دیده
• جراحی (در موارد نادر و شدید)
سخن پایانی
در این مطلب از داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی علائم خار پاشنه پرداختیم. خار پاشنه میتواند یک عارضه دردناک و آزاردهنده باشد، اما با رعایت نکات ساده‌ای مانند پوشیدن کفش مناسب، کنترل وزن و انجام حرکات کششی، می‌توان از شدت علائم آن کاست. به یاد داشته باشید که رسیدگی به سلامت پاها، تأثیر مستقیمی بر کیفیت زندگی و تحرک شما خواهد داشت.
