افزایش سطح فسفات خون یا هایپرفسفاتمی یکی از چالش‌های شایع در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی (CKD) است که می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند بیماری‌های قلبی-عروقی، اختلالات استخوانی و کلسیفیکاسیون عروق شود. مدیریت صحیح این وضعیت برای بهبود کیفیت زندگی و کاهش خطرات مرتبط با آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. قرص سولامر یکی از داروهای مهم در زمینه کنترل فسفر خون است.
اشکال دارویی سولامر
- قرص: 400 میلی گرم، 800 میلی گرم
- بسته پودری برای سوسپانسیون خوراکی: 800 میلی گرم، 2400 میلی گرم
موارد مصرف قرص سولامر
قرص سولامر برای کاهش سطح بالای فسفر خون (فسفات) در بیمارانی که به دلیل بیماری شدید کلیوی تحت دیالیز هستند استفاده میشود. دیالیز مقداری فسفات را از خون شما حذف می‌کند، اما حذف آن به اندازه کافی برای متعادل نگه داشتن سطح فسفات دشوار است. این دارو با نگه داشتن فسفات از رژیم غذایی عمل می‌کند تا بتواند از بدن شما خارج شود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر قرص سولامر
بایندر فسفات پلیمری؛ غلظت سرمی فسفات را بدون تغییر غلظت کلسیم، آلومینیوم یا بی کربنات کاهش می‌دهد. سولامر، یک پلیمر غیرقابل جذب است که در روده به فسفات غذایی متصل میشود. این اتصال مانع جذب فسفات در دستگاه گوارش میشود و باعث کاهش سطح فسفر در خون می‌گردد. برخلاف برخی دیگر از داروهای متصلشونده به فسفات (مانند کربنات کلسیم)، سولامر فاقد کلسیم است و خطر هیپرکلسمی (افزایش سطح کلسیم خون) را کاهش می‌دهد.
مقدار مصرف قرص سولامر
قرص سولامر را طبق دستور پزشک از طریق خوراکی، معمولا 3 بار در روز همراه با غذا مصرف کنید. قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه افزایش عوارض جانبی میشود. اگر از فرم پودری این دارو استفاده می‌کنید، دستورالعمل بسته بندی سازنده را برای مخلوط کردن با آب، نوشیدنی یا غذا و مصرف آن در عرض 30 دقیقه بررسی کنید.
نحوه مصرف قرص سولامر
- این دارو را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. به یاد داشته باشید که آن را 3 بار در روز همراه با غذا یا طبق برنامه‌ای که پزشک به شما داده است، مصرف کنید.
- دوز مصرفی برای سطح فسفات خون بالا (در بیماران دیالیزی) اگر سطح فسفر خون کمتر از 7.5 میلیگرم/دسی‌لیتر باشد؛ 800 میلیگرم، 3 بار در روز همراه با وعده‌های غذایی است. اگر سطح فسفر خون بیشتر از 7.5 میلیگرم/دسی‌لیتر باشد؛ 1600 میلیگرم، 3 بار در روز همراه با وعده‌های غذایی مصرف میشود.
- قرص باید همزمان با وعده‌های غذایی مصرف شود تا بتواند به فسفات موجود در غذا متصل شود و از جذب آن در روده جلوگیری کند. اگر وعده غذایی کوچک باشد یا حذف شود، ممکن است دوز قرص نیز کاهش یا حذف شود.
- سولامر ممکن است جذب برخی داروها را کاهش دهد. بهتر است داروهای دیگر یک ساعت قبل یا سه ساعت بعد از سولامر مصرف شوند.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص سولامر، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله دیابت، مشکلات روده یا داخلی بدن (مانند التهاب روده)، مشکلات کلیوی، اختلالات روانی (مانند افسردگی)، زخم معده یا رفلاکس معده، یک بیماری خاص عضلانی (میاستنی گراویس)، مشکلات عصبی (مانند نوروپاتی محیطی)، اختلال تشنج، مشکلات عروق خونی و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به موارد احتیاط قرص سولامر خواهیم پرداخت؛
- مواردی از انسداد روده، زخم‌های گوارشی خونریزی دهنده، کولیت، زخم، نکروز و سوراخ شدن گزارش شده است. اختلالات التهابی ممکن است با قطع مصرف برطرف شوند. ارزیابی مجدد درمان در بیمارانی که علائم شدید گوارشی دارند را در نظر داشته باشید.
- قرص سولامر نباید له یا شکسته شود، این دارو باید به صورت کامل همراه با غذا مصرف شود تا بیشترین اثر را داشته باشد.
- دیسفاژی و احتباس قرص مری گزارش شده است که در برخی موارد نیاز به بستری شدن و مداخله دارد. سوسپانسیون خوراکی سولامر را در بیماران با سابقه اختلالات بلع در نظر بگیرید.
- این دارو ممکن است جذب دستگاه گوارش آنتی آریتمی، ویتامین‌های محلول در چربی، اسید فولیک و داروهای ضد تشنج را کاهش دهد. داروها را 1 ساعت قبل یا 3 ساعت بعد از دوز سویلامر مصرف کنید.
- سطح ویتامین محلول در چربی و اسید فولیک را به ویژه در بارداری کنترل کنید.
- سولامر ممکن است باعث عوارض گوارشی از جمله یبوست، اسهال، نفخ یا درد شکمی شود. در صورت سابقه انسداد روده، حرکت کند روده‌ها یا اختلالات شدید گوارشی، مصرف سولامر باید با احتیاط انجام شود.
- مصرف طولانی‌مدت سولامر ممکن است باعث کاهش جذب ویتامین‌های محلول در چربی (مانند ویتامین A، D، E و K) و برخی مواد معدنی شود. برای پیشگیری از این مشکل، ممکن است پزشک مکمل‌های ویتامینی یا معدنی تجویز کند.
- بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی شدید باید سطح فسفر و الکترولیت‌ها به طور منظم پایش شود. پزشک ممکن است دوز دارو را بر اساس سطح فسفات خون تنظیم کند.
- مصرف بیش از حد سولامر می‌تواند باعث یبوست شدید یا انسداد روده شود. در صورت مصرف بیش از حد یا بروز علائم غیرطبیعی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد منع مصرف قرص سولامر
- حساسیت مفرط
- انسداد روده
عوارض قرص سولامر
حالت تهوع و استفراغ، تنگی نفس، درد شکم، یبوست، سرفه، سردرد، خارش و تورم، درد اندام، اسهال، کمر درد، سرفه، فشار خون بالا و… برخی از عوارض قرص سولامر می‌باشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض قرص سولامر خواهیم پرداخت؛
- استفراغ (22%)
- حالت تهوع (20%)
- اسهال (19%)
- سوء هاضمه (16%)
- درد اندام (13%)
- خارش (13%)
- برونشیت (11%)
- تنگی نفس (10%)
- فشار خون بالا (10%)
- درد شکم (9%)
- یبوست (8%)
- نفخ شکم (8%)
- هیپرکلسمی (5-7%)
- کمر درد
- سردرد
- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
- کهیر
تداخل دارویی سولامر
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. قرص سولامر ممکن است با اثربخشی برخی داروها (از جمله سیپروفلوکساسین، مایکوفنولات، داروهای تیروئیدی مانند لووتیروکسین و…) تداخل داشته باشد و جذب آن‌ها توسط معده را دشوارتر کند.
مصرف قرص سولامر در دوران بارداری و شیردهی
قرص سولامر فقط در صورتی باید استفاده شود که سطح بالای فسفر خون (هایپرفسفاتمی) کنترل نشده باشد و خطرات مرتبط با آن (مانند بیماری‌های استخوانی یا عروقی) بیشتر از خطرات دارو برای جنین باشد. سولامر جذب سیستمیک ندارد، بنابراین احتمال اثر مستقیم بر جنین پایین است. با این حال، اثرات غیرمستقیم (مانند کاهش ویتامین‌های محلول در چربی) ممکن است تأثیرگذار باشند. ممکن است نیاز به مصرف مکمل‌های ویتامین D، K، یا کلسیم باشد، زیرا سولامر می‌تواند جذب این ویتامین‌ها و مواد معدنی را کاهش دهد.
شرایط نگهداری قرص سولامر
قرص سولامر باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر قرص سولامر
این مقاله به بررسی کنترل سطح بالای فسفات خون با قرص سولامر، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. کنترل سطح بالای فسفات خون یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در مدیریت بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی (CKD) است. قرص سولامر به‌عنوان یک داروی متصلشونده به فسفات، با جلوگیری از جذب فسفات در دستگاه گوارش، نقش کلیدی در پیشگیری از عوارض جدی ناشی از هایپرفسفاتمی ایفا می‌کند.
