بی‌حس‌کننده‌های موضعی داروهایی هستند که برای ایجاد بیحسی در ناحیهای خاص از بدن کار می‌کنند و به طور موقت احساس درد را در آن ناحیه کاهش می‌دهند. این داروها از طریق مهار انتقال ایمپالس‌های عصبی، عملکرد خود را اعمال می‌کنند و در شاخه‌های مختلف پزشکی، به ویژه دندانپزشکی و جراحی‌های کوچک، کاربرد گسترده‌ای دارند. آمپول پریلوکائین یکی از این بی‌حس‌کننده‌هاست که به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردش، به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اشکال دارویی پریلوکائین
- محلول تزریقی (کارتریج برای استفاده دندانپزشکی): 4%، 4% با اپی نفرین 1:200000
- کرم
موارد مصرف آمپول پریلوکائین
آمپول پریلوکائین 4% یک محلول ایزوتونیک استریل و غیر تب زا است که حاوی یک عامل بیحسکننده موضعی است و به صورت تزریقی استفاده میشود.
کرم پریلوکائین چیست؟
کرم پریلوکائین، که با نام‌های تجاری زایلوکائین پی، اِملا و پملا نیز شناخته میشود، داروی بیحسکننده موضعی است که برای بیحسی موقت پوست قبل از اقدامات پزشکی یا جراحی‌های جزئی مانند بخیه زدن، لیزر درمانی یا اپیلاسیون استفاده میشود. کرم پریلوکائین برای بیحسی پوست قبل از تزریق، بخیه زدن یا سایر اقدامات پزشکی جزئی و بیحسی موضعی قبل از اپیلاسیون نیز قابل استفاده است.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی پریلوکائین
بی‌حس‌کننده‌های موضعی با کاهش نفوذپذیری سدیم و افزایش آستانه پتانسیل عمل، از تولید و رسانایی تکانه‌های عصبی جلوگیری می‌کنند. هر چه میزان اتساع عروق توسط بیحس کننده موضعی بیشتر باشد، سرعت جذب سریع‌تر و مدت اثر کوتاه‌تر است (بوپیواکائین مدت اثر طولانی‌تری دارد). توزیع پروتئین متصل شده 55٪ و متابولیت‌ها شامل بی‌حس‌کننده‌های موضعی از نوع استر و آمید می‌باشد. حذف در نیمه عمر 10-150 دقیقه و دفع از طریق ادرار (عمدتا) صورت می‌گیرد.
اطلاعات به دست آمده از فرمول‌ها، غلظت‌ها و کاربردهای مختلف نشان می‌دهد که پریلوکائین پس از تجویز تزریقی کاملاً جذب میشود، سرعت جذب آن به عنوان مثال به عواملی مانند محل تجویز و وجود یا عدم وجود یک عامل منقبض کننده عروق بستگی دارد. پریلوکائین هم در کبد و هم در کلیه متابولیزه میشود و از طریق کلیه دفع میشود. به علاوه، توسط استرازهای پلاسما متابولیزه نمی‌شود. هیدرولیز پریلوکائین توسط آمیدازها باعث تولید ارتو تولویدین و N-پرویلالانین میشود. هر دوی این ترکیبات ممکن است تحت هیدروکسیلاسیون حلقه قرار گیرند.
نحوه اثر آمپول پریلوکائین
- هنگامی که برای تزریق انفیلتراسیون در بیماران دندانپزشکی استفاده میشود، زمان شروع بیهوشی به طور متوسط کمتر از 2 دقیقه با متوسط مدت زمان بیهوشی بافت نرم تقریبا 2 ساعت است.
- بر اساس مطالعات تحریک الکتریکی، تزریق پریلوکائین هیدروکلراید، USP، 4 درصد، مدت زمان بیهوشی پالپ را تقریبا 10 دقیقه در تزریقات انفیلتراسیون فک بالا فراهم میکند. در مطالعات بالینی، مشخص شده است که این بیهوشی کامل برای روش‌هایی که به طور متوسط 20 دقیقه طول می‌کشد، ارائه می‌دهد.
- هنگامی که برای بلوک عصب آلوئولار تحتانی استفاده میشود، زمان شروع تزریق پریلوکائین هیدروکلراید، USP، 4% به طور متوسط کمتر از سه دقیقه با متوسط مدت زمان بیهوشی بافت نرم تقریبا 21/2 ساعت است.
- سطوح بیش از حد خون ممکن است باعث تغییر در برون ده قلبی، مقاومت کلی محیطی و فشار متوسط شریانی شود. این تغییرات ممکن است ناشی از اثر تضعیف کننده مستقیم عامل بیحسکننده موضعی بر اجزای مختلف سیستم قلبی عروقی باشد.
- مانند سایر داروهای بیحسکننده موضعی، اتصال پلاسما پریلوکائین ممکن است به غلظت دارو بستگی داشته باشد. در 0.5 تا 1.0 میلی گرم در میلی لیتر 55٪ پروتئین متصل میشود. عواملی مانند اسیدوز و استفاده از محرک‌های CNS و مضعف‌کننده‌ها بر سطوح CNS پریلوکائین مورد نیاز برای ایجاد اثرات سیستمیک آشکار تأثیر می‌گذارند. در میمون رزوس، سطح خون شریانی 20 میلی گرم در میلی لیتر نشان داده شده است که آستانه فعالیت تشنجی است.
نحوه مصرف آمپول پریلوکائین
- قبل از تزریق آمپول پریلوکائین، با پزشک در رابطه با داروهای شیمیایی و گیاهی مورد استفاده خود مشورت کنید. در صورت لزوم و تداخل، پزشک باید داروهای دیگری برای شما تجویز کند تا از تداخلات دارویی جلوگیری شود.
- دوز مصرفی این دارو برای بیحسی موضعی (انفیلتراسیون دندانی) 80-40 میلی گرم (1-2 میلی لیتر) محلول پریلوکائین 4 درصد یا پریلوکائین همراه با اپی نفرین می‌باشد.
- دوز پیشنهادی برای بیحسی موضعی (انفیلتراسیون دندانی) در کودکان کمتر از 10 سال، 40 میلی گرم (1 میلی لیتر) محلول 4 درصد می‌باشد که این مقدار در افراد بالای 10 سال 40-80 میلی گرم (1-2 میلی لیتر) محلول 4٪ پریلوکائین یا پریلوکائین با اپی نفرین استفاده میشود.
- تزریق پریلوکائین هیدروکلراید، USP، 4% برای تولید بیحسی موضعی در دندانپزشکی با تکنیک‌های بلوک عصبی یا انفیلتراسیون اندیکاسیون دارد. فقط رویه‌های پذیرفته شده برای این تکنیک‌ها که در کتاب‌های درسی استاندارد توضیح داده شده‌اند، توصیه میشود.
- این آمپول باید توسط پزشک یا پرستار با رعایت اصول مربوطه تزریق شود. هرگز آمپول پریلوکائین را به صورت عضلانی یا وریدی تزریق نکنید.
موارد احتیاط
قبل از تزریق آمپول پریلوکائین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات قلبی (مانند نارسایی قلبی، کندی ضربان قلب، بلوک دهلیزی درجه دوم یا سوم)، مشکلات تنفسی (مانند مشکلات قلبی)، آسم، برونشیت مزمن، آمفیزم، بیماری کلیوی، بیماری کبد، بیماری پرکاری تیروئید، مشکلات گردش خون و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به موارد احتیاط آمپول پریلوکائین خواهیم پرداخت؛
- تجویز بیش از 600 میلی گرم به بزرگسالان باعث متهموگلوبینمی غیر حاد 15% از طریق تشکیل متابولیت o-toluidine میشود.
- برای بیحسی نخاعی یا اپیدورال از آماده‌سازی‌های بدون مواد نگهدارنده استفاده کنید. از محلول‌های حاوی اپی نفرین در نواحی انتهایی بدن (مانند انگشت، بینی، گوش و…) استفاده نکنید.
- ایست تنفسی با بیحسی موضعی گزارش شده است. افزودن منقبض کننده عروق، اپی نفرین، باعث افزایش هموستاز موضعی، کاهش جذب سیستمیک و افزایش مدت اثر میشود.
- برخی از عوارض جانبی گزارش شده توسط خریداران شامل افسردگی CNS که با خواب آلودگی، بیهوشی، ایست تنفسی، تهوع، استفراغ، لرز، میوز، وزوز گوش ظاهر میشود. افسردگی میوکارد، برادی کاردی، آریتمی قلبی، افت فشار خون، فروپاشی قلبی عروقی، ایست قلبی؛ تپش قلب، سردرد، لرزش، تاکی کاردی، درد آنژین، فشار خون بالا (محلول های حاوی اپی نفرین) و… برخی از عوارض این دارو می‌باشد.
خطر متهموگلوبینمی با آمپول پریلوکائین
- استفاده از بی‌حس‌کننده‌های موضعی ممکن است باعث متهموگلوبینمی شود، یک بیماری جدی که باید به سرعت درمان شود. بیماران مبتلا به کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز، متهموگلوبینمی مادرزادی یا ایدیوپاتیک، اختلالات قلبی یا ریوی، نوزادان زیر 6 ماه و مواجهه همزمان با عوامل اکسید کننده یا متابولیت‌های آن‌ها بیشتر مستعد ابتلا به تظاهرات بالینی این بیماری هستند.
- به بیماران یا مراقبان توصیه کنید در صورت مشاهده علائم زیر به دنبال مراقبت فوری پزشکی باشند. در صورت بروز این علائم؛ رنگ پریده، خاکستری یا آبی رنگ پوست (سیانوز)، سردرد، ضربان قلب سریع، تنگی نفس، سبکی سر یا خستگی، بیسیلین C-R و سایر عوامل اکسید کننده را قطع کنید. بسته به شدت علائم و نشانه‌ها، بیماران ممکن است به مراقبت‌های حمایتی، از جمله اکسیژن درمانی و هیدراتاسیون پاسخ دهند. تظاهرات بالینی شدیدتر ممکن است نیاز به درمان با متیلن بلو، تعویض خون یا اکسیژن هیپرباریک داشته باشد.
موارد منع مصرف آمپول پریلوکائین
- حساسیت به پریلوکائین، بی‌حس‌کننده‌های موضعی نوع آمید، سولفیت‌ها، پارابن‌ها
- متهموگلوبینمی ایدیوپاتیک یا مادرزادی
عوارض آمپول پریلوکائین
اگر هر یک از عوارض دارو ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. اگر پزشک شما این دارو را تجویز کرده است، به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی از عوارض آمپول پریلوکائین خواهیم پرداخت؛
- اضطراب
- دلهره
- بی‌قراری
- عصبی بودن
- سرگردانی
- گیجی
- سرگیجه
- تاری دید
- لرزش
- تکان دادن
- لرزیدن
- تشنج
- ادم
- وضعیت آسم
تداخل دارویی پریلوکائین
تداخل قابل توجهی یافت نشد.
مصرف آمپول پریلوکائین در دوران بارداری و شیردهی
استفاده از آمپول پریلوکائین در دوران بارداری ممکن است بی‌خطر باشد، اما قبل از مصرف این دارو با پزشک خود صحبت کنید. هیچ مطالعه کافی برای تعیین بی‌خطر بودن یا نبودن پریلوکائین در دوران بارداری انجام نشده است.
شرایط نگهداری آمپول پریلوکائین
آمپول پریلوکائین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال میتوانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر آمپول پریلوکائین
این مقاله به بررسی بیحسکننده موضعی، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. بی‌حس‌کننده‌های موضعی نقشی حیاتی در کاهش درد و افزایش راحتی بیماران در طی روش‌های پزشکی و دندانپزشکی ایفا می‌کنند. پریلوکائین، به عنوان یکی از این بی‌حس‌کننده‌های موضعی، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود از جمله شروع سریع اثر، مدت زمان بیحسی مناسب و پروفایل ایمنی مطلوب، به طور گسترده در بالین به کار گرفته میشود. مطالعات نشان می‌دهد که پریلوکائین در مقایسه با دیگر بی‌حس‌کننده‌های موضعی مانند لیدوکائین، دارای مزایای قابل توجهی است که آن را به گزینه‌ای مناسب در بسیاری از موارد تبدیل کرده است.
منبع سایت: Medscape
