پیروکسیکام یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) برای کاهش دردهای مزمن و حاد است که در اشکال مختلف در داروخانه ها موجود است. اشکال پمادی و ژل این دارو از محبوبیت بالایی در ایران برخوردار است به صورتی که بسیاری از پزشکان برای کاهش التهاب مفاصل از این ژل و حتی کپسول آن استفاده می کنند. این دارو در برندهای مختلف خارجی و داخلی در داروخانه های کشور عرضه می شود که بسته به نوع بیماری و التهاب توسط پزشک تجویز خواهد شد. در ادامه مقاله به بررسی موارد و مقدار مصرف پماد پیروکسیکام در افراد مختلف خواهیم پرداخت.
اشکال دارویی پیروکسیکام
پماد پیروکسیکام یک داروی ضدالتهاب برای کاهش درد است که با جلوگیری از تولید مواد شیمیایی که سبب التهاب و عفونت در بدن می شود، درد شما را آرام می کنند. اکثر محصولات تولیدی این دارو به صورت کپسول و ژل یا آمپول در بازار موجود است که در ایران ژل آن از فروش بالایی برخوردار است. عوارض ژل این دارو محدود است و به همین جهت بسیار توسط پزشکان مختلف تجویز می شود. این محصول در داروخانه های کشور بدون نیاز به نسخه قابل فروش است، اما مصرف با دستور و تجویز پزشک بهترین کار است.
موارد مصرف پماد پیروکسیکام
همانطور که عنوان شد، این دارو عمدتا به صورت ژل، شیاف، آمپول و کپسول در بازار کشور یافت می شود. موارد مصرف هر کدام تقریبا یکسان است و هرکدام وظیفه تسکین دردهای مختلف را دارند. ژل پیروکسیکام Piroxicam برای تسکین دردهای التهاب مفاصل (آرتریت)، ضرب دیدگی استخوان یا کشیدگی، کمردرد و… به صورت موضعی در نقاط مختلف بدن استفاده می شود. همچنین کپسول این دارو برای کاهش التهاب و تسکین دردهای روماتوئید آرتریت مورد استفاده قرار می گیرد. همواره توصیه می شود که از مصرف مداوم و بی جهت آن برای تسکین دردهای مختلف خودداری کنید.
پماد پیروکسیکام برای چیست؟
پماد پیروکسیکام نوعی داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) است که برای تسکین درد و التهاب ناشی از شرایط مختلفی مانند آرتروز، رگ به رگ شدن، کشیدگی و درد عضلانی استفاده میشود. نحوه عملکرد پماد پیروکسیکام این است که با مسدود کردن تولید پروستاگلاندین ها، که مواد شیمیایی مسئول ایجاد درد و التهاب در بدن هستند، عمل میکند.
ژل پیروکسیکام برای چیست؟
ژل پیروکسیکام یک داروی موضعی است که به منظور کاهش درد و التهاب استفاده میشود. این ژل حاوی ماده فعال پیروکسیکام است که یکی از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) میباشد. ژل پیروکسیکام به طور موضعی برای تسکین دردهای ناشی از مشکلات مفصلی مانند آرتروز و رماتیسم مفصلی استفاده میشود. دردهای عضلانی ناشی از کشیدگی، پیچخوردگی و آسیبهای ورزشی نیز با استفاده از این ژل کاهش مییابند.
موارد مصرف پماد پیروکسیکام در بزرگسالان
- کاهش التهاب
- تسکین انواع درد مفاضل
- تسکین درد ناشی از ضرب دیدگی
- کشیدگی ماهیچه
موارد مصرف پماد پیروکسیکام در کودکان
- آرتریت روماتوئید (مصرف در سنین بالای 12 سال)
- استئوآرتریت (بالای 12 سال)
- کاهش التهاب (بالای 12 سال)
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی پیروکسیکام
این دارو داری آثار فارماکولوژیک نیمه عمر 14-158 ساعت (متوسط 50 ساعت) با شروع 15-30 دقیقه (تک دوز 20 میلی گرم) 1 ساعت (چند دوز 20 میلی گرم) در مدت زمان 48-72 ساعت می باشد. همچنین دارای غلظت 1.5-2 mcg/mL (تک دوز 20 میلی گرم)، 3-8 میکروگرم در میلی لیتر (مقدار چندگانه 20 میلی گرم در روز) و اوج غلظت پلاسمایی 3-5 ساعت (یک دوز 20 میلی گرمی) می باشد. متابولیسم این محصول هیدروکسیلاسیون در موقعیت 5 زنجیره جانبی پیریدیل، کونژوگاسیون توسط سیکلودهیدراتاسیون می باشد، همچنین هیدرولیز شامل پیوند آمید، دکربوکسیلاسیون، انقباض حلقه، N-demethylation است. مکانیسم عمل نیز با مهار سیکلواکسیژناز، سبب مهار سنتز پروستاگلاندین ها در بافت های بدن می شوند.
مقدار مصرف پماد پیروکسیکام
مقدار مصرف ژل و کپسول پیروکسیکام باهم متفاوت است. برای مقدار مصرف ژل پیروکسیکام بسته به نوع التهاب و نوع درد، مقدار مناسبی از ژل را کف دست خود بمالید و به آرامی ماساژ دهید. بعد از ماساژ محل درد، دست خود را با مایع شستشو دهید و در صورت تماس با چشم، چشم خود را بشویید. با توجه به میزان درد می توانید ژل را 2 الی 3 مرتبه در روز در دوز های مختلف مصرف کنید. البته باید گفت همواره بهترین کار تجویز مقدار مصرف توسط پزشک است و از مصرف بی رویه پرهیز کنید.
نحوه مصرف پماد پیروکسیکام
زمان مصرف ژل پیروکسیکام (Piroxicam) در افراد مختلف بسته به میزان درد و التهاب متفاوت است. بهترین کار مشورت با پزشک است ولی با اینحال با توجه به میزان درد می توانید تا روزی 4 مرتبه هر 6 ساعت بر روی محل مورد نظر بمالید. کپسول این دارو نیز باید با غذا یا 8 تا 12 اونس آب مصرف کنید تا از عوارض گوارشی جلوگیری کنید. همچنین از مصرف بیش از 30-40 میلی گرم در روز اکیدا خودداری کنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف پماد پیروکسیکام اگر به آن حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. اگر داروهایی مانند آسپرین یا سایر NSAID ها (مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب) مصرف می کنید یا نسبت به آن آلرژی دارید حتما با پزشک خود در میان بگذارید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر در بدن انسان می شود. قبل از مصرف این دارو، سابقه پزشکی خود را بررسی کنید تا مشکل جدی برای سلامتی شما ایجاد نشود.
آسم (از جمله سابقه بدتر شدن تنفس پس از مصرف آسپرین یا سایر NSAID ها)، اختلالات خونی (مانند کم خونی، خونریزی)، مشکلات لخته شدن خون، رشد در بینی (پولیپ بینی)، بیماری قلبی (مانند حمله قلبی قبلی)، فشار خون بالا، بیماری کبد، سکته مغزی، مشکلات گلو، معده و روده (مانند خونریزی، سوزش سر دل، زخم گوارشی) و مشکلات کلیوی گاهی اوقات ممکن است با استفاده از داروهای NSAID (داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی) از جمله کپسول پیروکسیکام Piroxicam رخ دهد. در افراد مسن نیز باید بیماری های مختلف فرد و داروهای مورد مصرف در نظر گرفته شود.
موارد منع مصرف پماد پیروکسیکام
بیشتر داروهای NSAID دارای محدودیت مصرف برای برخی از افراد می باشند. برای مثال بیمارانی که دارای سوابق قلبی و عروقی یا گوارشی هستند باید با مشورت پزشک اقدام به مصرف این دارو کنند. افراد مسن بیشتر از بقیه در معرض خطرات ناشی از استفاده بی جهت این قرص می باشند. با اینحال در ادامه به بررسی موارد منع مصرف این دارو در افراد مختلف خواهیم پرداخت.
خطرات قلبی و عروقی قرص پیروکسیکام
- NSAID (داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی ) ممکن است خطر حوادث ترومبوتیک قلبی عروقی جدی، انفارکتوس میوکارد (MI) و سکته مغزی را افزایش دهند که می تواند کشنده باشد.
- با افزایش مقدار مصرف این دارو، خطرات قلبی عروقی آن افزایش می یابد.
- داروهای NSAID برای درد بعد از عمل در هنگام جراحی پیوند عروق کرونر (CABG) منع مصرف دارند.
خطرات گوارشی قرص پیروکسیکام
- NSAIDها خطر عوارض جانبی جدی دستگاه گوارش از جمله خونریزی، زخم و سوراخ شدن معده یا روده را افزایش می دهند که می تواند کشنده باشد.
- عوارض جانبی GI (خونریزی گوارشی) ممکن است در هر زمانی در طول استفاده و بدون علائم هشدار دهنده رخ دهد.
- بیماران مسن در معرض خطر بیشتری برای حوادث جدی GI(خونریزی گوارشی) هستند.
عوارض پماد پیروکسیکام
برخی از عوارض جانبی این قرص یا ژل پیروکسیکام Piroxicam شامل ناراحتی معده، حالت تهوع، سرگیجه، خواب آلودگی یا سردرد می باشد. توجه داشته باشید که این عوارض به تعداد خیلی محدودی در افراد مختلف دیده می شود و بسیاری از افراد بعد از مصرف، عوارض و مشکلی با این دارو ندارند. اگر بعد از استفاده عوارض جانبی ماندگار شد، حتما به پزشک مراجعه فرمایید. به خاطر داشته باشید که دلیل تجویز این دارو تشخیص پزشک به خواص بیشتر آن نسبت به عوارض جانبی می باشد. برخی از عوارض جانبی که در افراد کمی دیده شده است، شامل موارد زیر می باشد؛
- بی اشتهایی
- درد شکم
- یبوست
- اسهال
- نفخ شکم
- حالت تهوع و استفراغ
- سرگیجه یا سردرد
- خارش و کهیر
- وزوز گوش
تداخل دارویی پماد پیروکسیکام
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. به همین جهت بهتر است در زمان مراجعه به پزشک فهرستی از داروهای شیمیایی و گیاهی که در آن زمان مصرف می کنید را همراه داشته باشید. محصولاتی که ممکن است با پیروکسیکام (Piroxicam) تداخل داشته باشند شامل آلیسکیرن، مهارکنندههای ACE (مانند کاپتوپریل، لیزینوپریل)، مسدودکنندههای گیرنده آنژیوتانسین II (مانند لوزارتان، والزارتان) ، سیدوفوویر، کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزولون)، لیتیوم، “قرص های آب” (ادرار آورها مانند فوروزماید) می باشد.
مصرف پماد پیروکسیکام در دوران بارداری و شیردهی
قرص و پماد پیروکسیکام از جمله داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی است که باید در مصرف آن دقت کرد. استفاده از NSAID (داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی) می تواند باعث بسته شدن زودرس مجرای شریانی جنین و اختلال عملکرد کلیه جنین شود که منجر به الیگوهیدرآمنیوس و در برخی موارد نارسایی کلیه نوزادان می شود. به دلیل این خطرات، دوز و مدت مصرف را بین هفته های 20 تا 30 بارداری محدود کنید و از مصرف آن در هفته 30 بارداری و بعد از آن خودداری کنید.
در حدود هفته 20 بارداری یا بعد از آن ضروری است، مصرف داروهای NSAID (ضدالتهاب غیراستروئیدی) را به کمترین دوز موثر و کوتاه ترین مدت ممکن محدود کنید. اگر درمان بیش از 48 ساعت طول کشید، نظارت با سونوگرافی برای الیگوهیدرآمنیوس را در نظر بگیرید. در صورت بروز الیگوهیدرآمنیوس، درمان را قطع کرده و طبق عملکرد بالینی پیگیری کنید. همچنین توجه داشته باشید که تا حد امکان از مصرف بی رویه و بی جهت این دارو بدون تجویز پزشک اکیدا خودداری کنید.
مصرف پیروکسیکام در دوران شیردهی
داده های محدود از 2 گزارش منتشر شده که در مجموع شامل 6 زن شیرده و 2 نوزاد بود به ما نشان داده است که داروی پیروکسیکام تقریباً 1 تا 3 درصد از غلظت آن در شیر مادر دفع می شود. هیچ تجمعی از پیروکسیکام در شیر نسبت به پلاسمای مادر در طول درمان رخ نداد. فواید رشدی و سلامتی تغذیه با شیر مادر باید همراه با نیاز بالینی مادر به دارو و هر گونه عوارض جانبی احتمالی بر روی نوزاد شیرخوار ناشی از درمان یا بیماری زمینه ای مادر در نظر گرفته شود.
بررسی پتانسیل باروری در پیروکسیکام
بر اساس مکانیسم اثر، استفاده از داروهای NSAID با واسطه پروستاگلاندین ممکن است پارگی فولیکول های تخمدان را به تاخیر بیاندازد یا از پارگی آن جلوگیری کند که در برخی از زنان با ناباروری برگشت پذیر مرتبط است. مطالعات حیوانی منتشر شده نشان داده است که تجویز مهارکننده های سنتز پروستاگلاندین پتانسیل ایجاد اختلال در پارگی فولیکولی با واسطه پروستاگلاندین مورد نیاز برای تخمک گذاری را دارد. قطع NSAID (داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی) را در زنانی که مشکل باردار شدن دارند یا تحت بررسی ناباروری هستند، در نظر بگیرید.
شرایط نگهداری پماد پیروکسیکام
پماد پیروکسیکام باید در دمای اتاق به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. در شرایط مرطوب مانند حمام یا محیط های دارای بخار یا دمای بالا نباید نگهداری شود. همچنین باید دور از دسترس کودکان و حیوانات باشد و در صورتی که قصد دور انداختن آن را دارید، دارو را درون فاضلاب یا توالت نریزید. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید.
کلام آخر پماد پیروکسیکام
در پایان از این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز باید گفت، پیروکسیکام (Piroxicam) یکی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) است که به طور گسترده در درمان التهاب و کاهش درد مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو به شکل قرص، کپسول، آمپول و یا پماد عرضه می شود. با اینحال مصرف این دارو شامل عوارض جانبی است که باید در زمان مصرف به موارد احتیاط و تداخل دارویی آن توجه داشت. توجه کنید که بهترین کار مراجعه به پزشک برای تجویز زمان و مقدار مصرف این محصول است و از مصرف بی رویه آن پرهیز کنید.
منبع سایت: medscape