قرص پیوگلیتازون

دیابت نوع ۲ یکی از شایع‌ترین بیماری‌های متابولیک در جهان است که در صورت عدم کنترل مناسب، می‌تواند به عوارض جدی و مزمن در بدن منجر شود. این بیماری ناشی از کاهش حساسیت بدن به انسولین و افزایش سطح قند خون است و کنترل آن نیازمند برنامه‌ای دقیق شامل اصلاحات سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب و در مواردی مصرف داروهای خاص است. یکی از داروهایی که به طور گسترده برای کنترل دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود، قرص پیوگلیتازون است.

اشکال دارویی پیوگلیتازون

• قرص: 15 میلی گرم، 30 میلی گرم، 45 میلی گرم

موارد مصرف قرص پیوگلیتازون

قرص پیوگلیتازون برای کمک به کاهش سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده می‌شود. پیوگلیتازون حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهد (چگونه بدن شما به انسولین خود پاسخ می‌دهد). این فرایند به بدن شما کمک می‌کند تا از شکر به عنوان منبع انرژی استفاده کند. همچنین، میزان گلوکز (قند) کبد شما را کاهش می‌دهد.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی پیوگلیتازون

مکانیسم عمل قرص پیوگلیتازون؛ پاسخ سلول هدف به انسولین را بهبود می‌بخشد. گلوکونئوژنز کبدی را کاهش می‌دهد که به وجود انسولین برای فعالیت بستگی دارد. جذب دارو با شروع اثر اولیه (تاخیر) و حداکثر اثر (چند هفته) است در مدت زمان 24 ساعت و حداکثر زمان پلاسما 2-4 ساعت (تاخیر با غذا) صورت می‌گیرد. این دارو توسط CYP2C8 و CYP3A4 کبدی به متابولیت‌های فعال متابولیزه می‌شود. متابولیت‌ها شامل متابولیت II (مشتق هیدروکسی)، متابولیت III (مشتق کتو)، متابولیت IV (مشتق هیدروکسی فعال) و… است.

مقدار مصرف قرص پیوگلیتازون

قبل از مصرف قرص پیوگلیتازون، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. بدون هماهنگی با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش یا کاهش ندهید. افزایش دوزمصرفی بدون هماهنگی با پزشک تاثیری بر روی سلامتی شما نداشته و تنها عوارض جانبی را افزایش می‌دهد. توجه داشته باشید که قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن قرص خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن دارو منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه عوارض جانبی خواهد شد.

زمان مصرف قرص پیوگلیتازون

• پیوگلیتازون به عنوان تک درمانی یا با انسولین یا ترشح کننده‌های انسولین نشان داده می‌شود. دوز پیشنهادی برای کنترل دیابت نوع 2، 15-30 میلی گرم به صورت خوراکی با وعده غذایی در روز اول است که ممکن است دوز را 15 میلی گرم با نظارت دقیق تا حداکثر 45 میلی گرم در روز افزایش دهد.
• مصرف همزمان با ترشح کننده انسولین (به عنوان مثال، سولفونیل اوره)؛ دوز ترشح کننده انسولین را کاهش دهید.
• مقدار مصرف پیوگلیتازون را پزشک تعیین می‌کند و دوز شروع روزانه ۱۵ تا ۳۰ میلی‌گرم است و ممکن است بر اساس پاسخ بدن شما تنظیم شود. این دارو را یک بار در روز می‌توان مصرف کرد. بهتر است آن را در یک زمان مشخص هر روز مصرف کنید تا اثرات آن پایدار بماند.
• این دارو را می‌توان با غذا یا بدون غذا مصرف کرد. اما مصرف آن همراه با غذا ممکن است احتمال تحریک معده را کاهش دهد. مصرف منظم این دارو باید همراه با کنترل منظم قند خون باشد. همچنین، ممکن است پزشک شما توصیه به انجام آزمایش‌های خاصی برای ارزیابی کارکرد کبد کند، زیرا پیوگلیتازون می‌تواند بر روی کبد تأثیر بگذارد.

قرص پیوگلیتازون برای کبد چرب

قرص پیوگلیتازون ممکن است در برخی موارد برای کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) تجویز شود. این دارو با افزایش حساسیت به انسولین و کاهش مقاومت به آن می‌تواند به بهبود وضعیت کبد چرب در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ یا افراد با مشکلات مقاومت به انسولین کمک کند. مقاومت به انسولین و افزایش قند خون از عوامل موثر در بروز کبد چرب هستند و پیوگلیتازون با بهبود این شرایط ممکن است به کاهش تجمع چربی در سلول‌های کبدی کمک کند.

قرص پیوگلیتازون و لاغری

پیوگلیتازون به طور مستقیم برای لاغری تجویز نمی‌شود و اثر آن بر کاهش وزن نیز محدود و غیرقابل پیش‌بینی است. در واقع، قرص پیوگلیتازون ممکن است در برخی از افراد منجر به افزایش وزن شود. این افزایش وزن به دلیل افزایش حساسیت به انسولین و تجمع مایعات در بدن رخ می‌دهد.

در بعضی افراد، مصرف پیوگلیتازون می‌تواند باعث کاهش چربی‌های احشایی (چربی‌های اطراف اندام‌های داخلی) شود، که ممکن است اثری مفید بر روی کنترل قند خون و بهبود متابولیسم داشته باشد. اما این امر به معنی کاهش وزن کلی بدن نیست و حتی ممکن است در برخی موارد افزایش وزن یا تورم نیز مشاهده شود.

موارد احتیاط

قبل از مصرف قرص پیوگلیتازون، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات کلیوی (مانند دیالیز کلیه)، مشکلات کبدی، بیماری پانکراس (پانکراتیت)، کم آبی، استفاده یا سوء مصرف الکل، فشار خون پایین، کلسترول بالا، سابقه عفونت‌های مخمری در واژن یا آلت تناسلی، انسداد یا باریک شدن رگ‌های خونی، مشکلات عصبی (مانند نوروپاتی محیطی دیابتی) و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به موارد احتیاط قرص پیوگلیتازون خواهیم پرداخت؛

• برای بیماران مبتلا به نارسایی علامت دار قلب توصیه نمی‌شود. ممکن است در برخی از بیماران نارسایی احتقانی قلب را ایجاد یا تشدید کند. پس از شروع درمان، بیماران را به دقت تحت نظر بگیرید. علائم و نشانه‌های نارسایی قلبی را مشاهده کنید. در صورت بروز علائم و نشانه‌ها، نارسایی قلبی را بر اساس استانداردهای مراقبت فعلی مدیریت کنید. قطع درمان یا کاهش دوز را در نظر بگیرید.
• ادم ماکولا گزارش شده است. در صورت بروز علائم بصری در طول درمان، بیماران باید توسط چشم پزشک معاینه شوند. همه بیماران دیابتی باید به طور منظم معاینه چشم داشته باشند.
• افزایش وزن با تاخیر مرتبط با استفاده گزارش شده است که احتمالا با احتباس مایعات و تجمع چربی مرتبط است.
• تیازولیدین دیون‌ها که آگونیست‌های گاما گیرنده فعال شده با تکثیر پراکسی زوم (PPAR) هستند، می‌توانند باعث احتباس مایعات وابسته به دوز شوند، به ویژه هنگامی که در ترکیب با انسولین استفاده می‌شوند.
• قرص پیوگلیتازون ممکن است در برخی از زنان قبل از یائسگی و بدون تخمک گذاری منجر به تخمک گذاری شود. جلوگیری از بارداری کافی را تضمین کنید.
• در زنان قبل از یائسگی یا تخمک گذاری با احتیاط مصرف شود (بیمار ممکن است تخمک گذاری را از سر بگیرد و خطر بارداری را افزایش دهد). در مورد احتمال حاملگی ناخواسته با زنان یائسه بحث کنید زیرا درمان با قرص پیوگلیتازون، مانند سایر تیازولیدین دیون‌ها، ممکن است منجر به تخمک گذاری در برخی از زنان بدون تخمک گذاری شود.

موارد هشدار جدی قرص پیوگلیتازون

• تیازولیدین دیون‌ها از جمله پیوگلیتازون و روزیگلیتازون، باعث یا تشدید نارسایی احتقانی قلب در برخی از بیماران می‌شوند.
• پس از شروع مصرف این داروها و همچنین پس از افزایش دوز، بیماران را از نظر علائم و نشانه‌های نارسایی قلبی به دقت مشاهده کنید (از جمله افزایش وزن زیاد و سریع، تنگی نفس یا ادم). اگر این علائم یا علائم ایجاد شود، نارسایی قلبی باید طبق استانداردهای فعلی مراقبت مدیریت شود. علاوه بر این، قطع یا کاهش دوز این داروها باید در نظر گرفته شود. این داروها برای بیماران مبتلا به نارسایی قلبی علامت دار توصیه نمی‌شود.

موارد منع مصرف قرص پیوگلیتازون

• حساسیت به پیوگلیتازون
• کتواسیدوز دیابتی
• نارسایی کبدی متوسط ​​تا شدید (ALT > 2.5x ULN)

عوارض قرص پیوگلیتازون

سینوزیت، نارسایی قلبی، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، شکستگی استخوان، سردرد، کاهش حدت بینایی، تنگی نفس، تشدید دیابت و… برخی از عوارض قرص پیوگلیتازون می‌باشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض قرص پیوگلیتازون خواهیم پرداخت؛

• ادم هنگام استفاده همراه با سولفونیل اوره یا انسولین (<27%)
• هیپوگلیسمی (<27%)
• عفونت دستگاه تنفسی فوقانی (13%)
• سردرد (9%)
• نارسایی قلبی (تا 8٪)
• سینوزیت (6%)
• شکستگی استخوان (5%)
• نارسایی کبدی (نادر)
• افزایش کلسترول
• کاهش تری گلیسیرید سرم
• کاهش حدت بینایی
• تنگی نفس

تداخل دارویی پیوگلیتازون

• تداخلات ماژور: آبیراترون استات، آکاربوز، آلفا لیپوئیکوم اسیدوم، آسپرین(انواع)، فلورکینولون‌ها، کلروکین، کلرپروپامید، انوکساسین، فکسینیدازول، فلومکوئین،جمفیبروزیل، گلیمپراید، گلی‌پیزاید، گلی‌بوراید، هیدروکسی‌کلروکین، آی‌فسفاماید، انسولین، متفورمین، ناتگلیناید، نیفدیپین، اوکترئوتاید، پازیرئوتاید، پیپراکوئین، پیگزانترون، رپاگلیناید، سدیم تیوکتات، تیوکتیک اسید، تولازامید، تولبوتامید، تولواپتان
• تداخلات متوسط: کلاریترومایسین، کلوپیدوگرل، داروناویر، انالاپریلات، اسمولول، اوکالیپتول، اوکالیپتوس، فنوگریک، فوس‌آمپرناویر، فوزینوپریل، فوروزماید، گلوکومنان، فرآورده‌های شیرین‌بیان، گلیسیریزیک اسید، گوارگام، جیمنما سیلوستر، هیدروکلروتیازید، هیدروفلومتیازید، اینداپامید، ایندیناویر، پروپرانولول، پسیلیوم، کوئیناپریل، رامیپریل، ریفامپین، ریتوناویر، ساکیناویر، سوتالول، تلاپرویر، تری‌فلونوماید، تیمولول، تیپراناویر، توپیرامات
• داروهایی که سطح خونی پیوگلیتازون را بالا می‌برند: بورتزومیب، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP2C8، داروهای ضدویروس با اثر مستقیم (HCV)، گوانتیدین، لوماکافتور و ایواکافتور، قارچ مایتاکه، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز، پگ‌ویزومانت، پرگابالین، پروتیونامید، کینولون‌ها

مصرف قرص پیوگلیتازون در دوران بارداری و شیردهی

داده‌های محدود در مورد قرص پیوگلیتازون در زنان باردار برای تعیین خطر مرتبط با دارو برای نقایص مادرزادی یا سقط جنین کافی نیست. خطراتی برای مادر و جنین در ارتباط با دیابت کنترل نشده در بارداری وجود دارد. دیابت کنترل نشده در بارداری خطر ابتلا به کتواسیدوز دیابتی، پره اکلامپسی، سقط جنین خود به خود، زایمان زودرس، مرده زایی و عوارض زایمان را افزایش می‌دهد. دیابت کنترل نشده خطر ابتلا به نقایص مادرزادی عمده، تولد نوزاد مرده و عوارض مربوط به ماکروزومی را افزایش می‌دهد.

تاثیر قرص پیوگلیتازون در شیردهی

هیچ اطلاعاتی در مورد وجود قرص پیوگلیتازون در شیر انسان، اثرات آن بر روی شیرخوار یا اثرات آن بر تولید شیر وجود ندارد. فواید رشدی و سلامتی تغذیه با شیر مادر باید همراه با نیاز بالینی مادر به پیوگلیتازون و هرگونه عوارض جانبی احتمالی بر روی شیرخوار از پیوگلیتازون یا بیماری زمینه‌ای مادر در نظر گرفته شود.

شرایط نگهداری قرص پیوگلیتازون

قرص پیوگلیتازون باید در دمای اتاق و به دور از نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، کرم، محلول تزریقی و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.

کلام آخر قرص پیوگلیتازون

این مقاله به بررسی کنترل دیابت نوع 2 با قرص پیوگلیتازون، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. در نتیجه، پیوگلیتازون به عنوان یکی از داروهای موثر در مدیریت دیابت نوع ۲، می‌تواند نقش قابل توجهی در کاهش قند خون و بهبود حساسیت بدن به انسولین ایفا کند. این دارو، در کنار رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی، به بیماران کمک می‌کند تا سطح قند خون خود را در محدوده‌ای سالم نگه دارند و از بروز عوارض جدی دیابت جلوگیری کنند. با این حال، مصرف پیوگلیتازون نیازمند دقت و پایبندی به توصیه‌های پزشک و کنترل منظم وضعیت سلامت است تا عوارض احتمالی آن به حداقل برسد.