سرطان دهان چیست؟
سرطان دهان سرطانی است که حفره دهانی را درگیر می‌کند و میتواند در هر یک از قسمت‌های تشکیل دهنده دهان از جمله لب‌ها، لثه، زبان، پوشش داخلی گونه‌ها، سقف و کف دهان (زیر زبان) ایجاد شود.
سرطان دهان یکی از چندین نوع سرطان از دسته سرطان‌های سر و گردن است. سرطان دهان و سایر سرطان‌های سر و گردن اغلب به طور مشابه درمان می‌شوند. هر کسی ممکن است به سرطان دهان مبتلا شود؛ اما این خطر با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد. سن سرطان دهان اکثرا از 66 تا 70 سالگی است. شدت و جدی بودن آن بستگی به نوع سرطان دهان، بزرگی و گسترش آن و سلامت عمومی شما دارد.
اشکال مختلف سرطان دهان
سرطان دهان ممکن است در هر بخشی از دهان و گلو ایجاد شود:
- لب‌ها
- زبان
- سقف و کف دهان
- لوزه‌ها
- لثه‌ها
- دو طرف و پشت گلو
بیشتر بخوانید: سرطان زبان چیست؟
علائم سرطان دهان
نشانه های سرطان دهان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- زخم لب یا داخل دهان که بیش از 3 هفته طول می‌کشد.
- لکه سفید یا قرمز در داخل دهان
- لق شدن دندان‌ها
- رشد توده در داخل دهان
- درد دهان
- گوش درد
- بلع دشوار یا دردناک
- مشکل در صحبت کردن یا خشن شدن صدا
- توده در گردن یا گلو
- کاهش وزن بدون قصد
علل سرطان دهان
سرطان‌های دهان زمانی شکل می‌گیرند که تغییراتی (جهش) در DNA سلول‌های لب یا دهان ایجاد شود. تجمع سلول‌های سرطانی غیرطبیعی در دهان میتواند تومور ایجاد کند. با گذشت زمان این تومور ممکن است در داخل دهان و سایر نواحی سر و گردن یا سایر قسمت‌های بدن پخش شود.
سرطان‌های دهان معمولا در سلول‌های صاف و نازک (سلول‌های سنگفرشی) که لب‌ها و داخل دهان را پوشانده‌اند، شروع می‌شود. بیشتر سرطان‌های دهان، کارسینوم سلول سنگفرشی هستند.
عوامل خطر سرطان دهان
مشخص نیست که چه چیزی باعث جهش در سلول‌های سنگفرشی می‌شود؛ اما پزشکان عواملی را شناسایی کرده‌اند که ممکن است خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهند. این عوامل عبارت‌اند از:
- استفاده از تنباکو از هر نوع از جمله سیگار، سیگار برگ، پیپ، تنباکوی جویدنی و…
- مصرف الکل
- تابش بیش از حد نور خورشید به لب‌ها
- ویروس مقاربتی پاپیلومای انسانی (HPV)
- سیستم ایمنی ضعیف
پیشگیری از سرطان دهان
هیچ راه اثبات شده‌ای برای پیشگیری از سرطان دهان وجود ندارد. با این حال، می‌توان از طریق برخی راهکارها خطر ابتلا به سرطان دهان را کاهش داد:
- تنباکو مصرف نکنید. تنباکو، سلول‌های دهان را در معرض مواد شیمیایی خطرناک و سرطان‌زا قرار می‌دهد.
- الکل مصرف نکنید. مصرف مزمن الکل میتواند سلول‌های دهان را تحریک کند و آن‌ها را در برابر سرطان دهان آسیب پذیر کند.
- از قرار گرفتن بیش از حد لب‌هایتان در معرض نور خورشید خودداری کنید.
- به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید. از دندانپزشک بخواهید که کل دهان شما را از نظر وجود نواحی غیرطبیعی که ممکن است نشان دهنده سرطان دهان یا تغییرات پیش سرطانی باشد، بررسی کند.
- از رژیم غذایی سالم، شامل 5 وعده میوه و سبزیجات در روز پیروی کنید.
- به طور منظم ورزش کنید.
درمان سرطان دهان
انتخاب روند درمان سرطان دهان به موارد زیر بستگی دارد:
- اندازه سرطان
- محل سرطان
- سرایت یا عدم سرایت به سایر نقاط بدن
- وجود تغییرات ژنتیکی خاص در سرطان
- سن و سلامت عمومی بدن
ممکن است ترکیبی از درمان‌های سرطان شامل جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی، دارو درمانی و ایمونوتراپی به فرد پیشنهاد شود.
جراحی سرطان دهان
معمولا برای از بین بردن سرطان دهان، به جراحی نیاز است. همچنین ممکن است لازم باشد برخی از غدد لنفاوی گردن برداشته شوند.
گاهی اوقات ممکن است برای جلوگیری از عود سرطان، ناحیه‌ای از اطراف ناحیه درگیر با سرطان نیز برداشته شود که ممکن است شامل بخشی از زبان یا فک باشد. اگر قسمت بزرگی از فک یا زبان برداشته شود، ممکن است برای بازسازی آن ناحیه با استفاده از پوست یا استخوان قسمت دیگری از بدن به جراحی ترمیمی نیاز باشد.
رادیوتراپی
در رادیوتراپی از پرتو برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، ممکن است تنها درمان مورد نیاز، رادیوتراپی باشد. همچنین ممکن است در صورت عدم امکان جراحی یا بعد از جراحی سرطان دهان و یا برای کاهش علائم در صورت گسترش سرطان، رادیوتراپی انجام شود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی روشی است که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد و گاهی برای سرطان دهان همراه با رادیوتراپی تجویز می‌شود.
ممکن است برای قبل یا بعد از جراحی یا در صورت عود سرطان و یا سرایت آن به سایر قسمت‌های بدن، به شیمی درمانی نیاز باشد.
دارو درمانی و ایمونوتراپی
داروها سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. ایمونوتراپی روشی است که در آن از داروها برای کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
گاهی اوقات اگر سرطان به سایر قسمت‌های بدن سرایت کرده یا پس از درمان برگشته باشد، از داروها یا ایمونوتراپی برای درمان سرطان دهان استفاده می‌شود.
فرق آفت و سرطان دهان
آفت دهان زخمی است که در دهان ایجاد می‌شود. این زخم‌ها اغلب بدون درمان خاصی در عرض چند هفته بهبود پیدا می‌کنند؛ اما سرطان دهان با گذشت زمان بدتر می‌شود و ممکن است باعث ایجاد لکه‌های برجسته یا برآمدگی در دهان شود. اگر زخمی در دهان شما به وجود آمده و بهبود نمی‌یابد یا با گذشت زمان بدتر می‌شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: برای آفت دهان چه بخوریم؟
سخن پایانی
سرطان دهان بخشی از گروهی از سرطان‌ها به نام سرطان‌های سر و گردن است. سرطان دهان نسبتا شایع است و از سلول‌هایی که داخل دهان یا لب‌ها را تشکیل میدهند، شروع می‌شود. این سرطان معمولا افراد 60 ساله و بالاتر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. امیدواریم با مطالعه این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز، اطلاعات خوبی در رابطه با سرطان دهان، درمان، علائم و سایر سوالات خود به دست آورده باشید.
