نوتروپیک ها و داروهای هوشمند مواد طبیعی یا مصنوعی هستند که به منظور بهبود عملکرد ذهن در افراد سالم مورد استفاده قرار میگیرد.
در جامعه پر رقابت امروزه این داروها محبوبیت بسیاری بدست آوردند و اغلب برای تقویت حافظه، تمرکز، خلاقیت، هوش و انگیزه استفاده میشوند.
کاربرد نوتروپیک ها و داروهای هوشمند
در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز ما به بررسی ۱۴ نوتروپیک برتر و نحوه عملکرد آنها میپردازیم.
۱. کافئین (Caffeine)
کافئین ماده روانگردان پرمصرف در جهان است.
کافئین به طور طبیعی در قهوه، چای، دانه کولا و گوارانا (درختی در برزیل) که در تولید اکثر نوشابهها، نوشیدنیهای انرژیزا و داروها مورد استفاده قرار میگیرد، وجود دارد. این ماده میتواند جدا به عنوان مکمل یا ترکیب شده با مواد دیگر مصرف شود.
کافئین با مسدودسازی گیرندههای آدنوزین در مغز شما، احساس خستگی را کاهش میدهد.
مصرف کم و متوسط کافئین بین ۴۰ تا ۳۰۰ میلیگرم باعث افزایش هوشیاری و تمرکز شما میشود و زمان واکنش شما را کاهش میدهد. این مقدار مصرف به ویژه برای افرادی که خستگی مفرط دارند، موثر است.
۲. ال تیانین (L-theanine)
ال تیانین یک اسید آمینه طبیعی است که در چای یافت میشود، اما همچنین میتوان آن را به عنوان یک مکمل نیز مصرف کرد.
مطالعات متعدد نشان داده است که مصرف ۲۰۰ میلیگرم ال تیانین آرامبخش و بدون احساس خوابآلودگی است.
مصرف ۵۰ میلیگرم از این ماده که تقریباً در دو فنجان چای دم کشیده موجود است، باعث افزایش موج آلفا در مغز میشود که با خلاقیت ارتباط مستقیم دارد.
مصرف ال تیانین با کافئین تاثیر بیشتری دارد. به همین دلیل، ترکیب این دو در مکملهای افزایش عملکرد استفاده میشود. همچنین هر دو این مواد به صورت طبیعی در چای وجود دارد.
۳. کراتین (Creatine)
کراتین یک اسید آمینه است که بدن برای تولید پروتئین از آن استفاده میکند.
کراتین یک ماده محبوب بین ورزشکاران برای افزایش عضله است. اما این ماده برای مغز نیز مفید است.
پس از مصرف آن، کراتین وارد مغز شده و با اتصال به فسفات، مولکولی تولید میکند که مغز برای سوخت سریع سلولهایش از آن استفاده میکند.
این ماده دسترسی سلولهای مغزی به انرژی را افزایش میدهد که تقویت حافظه کوتاهمدت و مهارت استدلال، به ویژه در گیاهخواران و افراد مضطرب را به همراه دارد.
مصرف روزانه ۵ گرم کراتین هیچگونه عوارض جانبی به همراه ندارد. میزان بیشتر نیز موثر است، اما هنوز تحقیقاتی در مورد آثار بلندمدت آن در دسترس نیست.
۴. باکوپا مونیری (Bacopa Monnieri)
باکوپا مونیری یک گیاه باستانی است که در طب آیورودا (یک روش قدیمی هندی) برای افزایش عملکرد مغز استفاده میشد.
مطالعات متعدد نشان داده است که مکملهای باکوپا مونیری موجب افزایش سرعت پردازش اطلاعات در مغز، کاهش زمان واکنش و بهبود حافظه میشود.
باکوپا مونیری تاثیر آنی ندارد. در نتیجه مصرف ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلیگرم در طی چندین ماه برای دریافت بهترین نتیجه توصیه میشود.
۵. رادیولا روزیا (Rhodiola rosea)
رادیولا روزیا یک گیاه دارویی است که به بدن شما برای کنترل هرچه بهتر استرس کمک میکند.
مطالعات متعدد نشان دادهاند که مکمل رادیولا روزیا میتواند موجب بهبود خلق و خو و کاهش احساس فرسودگی در افراد مضطرب میشود.
همچنین مصرف روزانه دوز کمی از این ماده باعث کاهش خستگی ذهنی و افزایش احساس خوب در دانشجویان در دوره امتحانها شده است.
۶. پاناکس جینسینگ (Panax ginseng)
ریشه پاناکس جینسینگ یک گیاه دارویی قدیمی است که برای تقویت عملکرد حافظه مصرف میشد.
مصرف ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیگرم پاناکس جینسینگ موجب کاهش خستگی مغز و بهبود موثر عملکرد مغز در حل مسائلی مانند مسائل سخت ریاضی میشود.
با این حال، مشخص نیست که چگونه پاناکس جینسینگ باعث افزایش عملکرد مغز میشود. ممکن است به علت اثرات ضد التهابی شدید آن باشد که باعث محافظت مغز از استرس اکسیداتیو و بهبود عملکرد آن میشود.
برخی مطالعات طولانی مدت نشان دادهاند که بدن شما ممکن است با پاناکس جینسینگ تطبیق پیدا کند و پس از چند ماه استفاده تاثیر کمتری داشته باشد.
۷. جینکو بیلوبا (Ginkgo Biloba)
عصاره برگهای درخت جینکو بیلوبا ممکن است اثرات مثبت روی مغز داشته باشد.
مصرف شش هفتهای جینکو بیلوبا به صورت روزانه باعث بهبود حافظه و پردازش ذهنی سالمندان میشود.
همچنین مصرف این ماده قبل از یک کار پراسترس، باعث کاهش فشار خون بالا ناشی شده از استرس و کاهش سطح کورتیزول (نوعی از هورمون استرس) میشود.
۸. نیکوتین (Nicotine)
نیکوتین یک ماده شیمیایی است که به طور طبیعی در گیاهان زیادی به خصوص تنباکو وجود دارد. این ماده جز ترکیباتی است که باعث میشود سیگار اعتیادآور شود.
همچنین این ماده از طریق مصرف آدامس نیکوتین یا از طریق برچسب نیکوتین از راه پوست جذب میشود.
مطالعات نشان میدهد که نیکوتین میتواند تاثیرات نوتروپیک، از جمله افزایش هوشیاری و توجه را در بر داشته باشد.
باید توجه داشت که این ماده اعتیادآور است و نباید در دوز بالا مصرف کرد.
۹. نوپپت (Noopept)
نوپپت یک داروی هوشمند مصنوعی است که به عنوان مکمل نیز خریداری میشود.
برخلاف برخی از نوتروپیک ها، اثرات نوپپت در چند دقیقه قابل مشاهده است.
طبق مطالعات و آزمایشهایی که روی حیوانات صورت گرفته است، نوپپت سرعت رشد حافظه و سطح ترکیبات مولد سلولهای مغزی را افزایش میدهد.
تحقیقات انسانی نشان داده است که این داروی هوشمند به افراد برای بازیابی سریعتر از آسیبهای مغزی کمک میکند.
۱۰. پیراستام (Piracetam)
پیراستام مولکول نوتروپیک مصنوعی است که از نظر ساختار و عملکرد بسیار مشابه نوپپت است.
پیراستام برای افراد مسنی که با زوال حافظه روبرو هستند، مفید است. تاثیر این ویژگی آن برای افراد سالم به قطعیت نرسیده است و نیازمند تحقیقات بیشتر است.
۱۱. فنوتروپیل (Phenotropil)
فنوتروپیل که آن را همچنین با نام فنیل پیراستام میشناسند، داروی هوشمند مصنوعی است که به صورت گسترده و بدون نیاز به نسخه در دسترس است.
ساختار آن مشابه با پیراستام و نوپپت است و به ترمیم مغز بعد از آسیبهای مختلف مانند سکته مغزی، صرع و ضربه کمک میکند.
مطالعهای در موشها نشان داده است که فنوتروپیل اندکی حافظه را افزایش داده است، اما تحقیقات راجع به پشتیبانی این دارو از افراد در دسترس نیست.
۱۲. مودافینیل (Modafinil)
مودافینیل که تحت نام تجاری پروویجیل (Provigil) فروخته میشود، دارویی است که برای نارکولپسی (خوابآلودگی شدید و غیرقابل کنترل در روز) تجویز میشود.
اثرات محرک آن شبیه به آمفتامین یا کوکائین است. مطالعات حیوانی نشان داده است که خطر وابستگی به آن کمتر است.
طبق مطالعات متعدد مودافینیل به طور محسوسی احساسات ناشی از خستگی مفرط را کاهش داده و موجب بهبود حافظه در افراد کمخواب میشود.
این ماده همچنین عملکرد اجرایی و توانایی مدیرت زمان و منابع به منظور دستیابی به اهداف را افزایش میدهد.
اگرچه مودافینیل تاثیرات نوتروپیک قویای دارد، اما در اکثر کشورها فقط با نسخه فروخته میشود.
حتی در زمان تجویز آن، به منظور جلوگیری از عوارض جانبی باید محتاطانه مصرف شود.
اگرچه مودافینیل به طور کلی غیراعتیادآور است، اما قطع مصرف در دوزهای بالا توصیه شده است.
۱۳. آمفتامین (Amphetamines)
آدرال (Adderall) دارویی حاوی آمفتامین بسیار محرک است.
اغلب برای درمان اختلال بیش فعالی و کمبود توجه (ADHD) و نارکولپسی تجویز میشود، اما اکثراً به منظور تقویت توجه و تمرکز مصرف میکنند.
آدرال با افزایش دوپامین و نورآدرنالین در قشر جلویی مغز که حافظه کاری، توجه و رفتار را کنترل میکند، کار میکند.
آمفتامینهایی که در آدرال یافت میشوند، باعث میشود افراد هوشیارتر و خوشبینانهتر باشند و همچنین اشتها را کاهش میدهد.
بررسی ۴۸ مطالعه نشان داد آدرال به طور قابل توجهی توانایی افراد در کنترل رفتار و حافظه کوتاه مدت را بهبود بخشید.
بسته به نوع دوز و نوع تجویز قرص، اثرات تا ۱۲ ساعت طول میکشد.
توجه داشته باشید که این داروها بدون عوارض جانبی نیستند.
عوارض جانبی آدرال شامل اضطراب، کاهش میل جنسی و عرق کردن است.
همچنین استفاده نامورد از آن و ترکیب با الکل عوارض جانبی شدیدی دارد.
آدرال عملکرد ذهن را تقویت میکند، اما فقط باید تحت نظر پزشک و با تهیه نسخه مصرف شود.
۱۴. متیل فنیدات (Methylphenidate)
ریتالین (Ritalin) یکی دیگر از داروهای تجویزی است که برای مدیریت علائم بیش فعالی و کمبود توجه (ADHD) و نارکولپسی مصرف میشود.
مانند آدرال، ریتالین نیز یک محرک است که با افزایش دوپامین و نورآدرنالین کار میکند. با این حال شامل آمفتامین نمیشود.
در بزرگسالان سالم، ریتالین باعث تقویت حافظه کوتاه مدت و سرعت پردازش اطلاعات میشود.
مصرف بیش از حد آن ممکن است تاثیرات مخرب و اختلال در تفکر را به همراه داشته باشد.
ریتالین مانند آدرال به طور گسترده در بین افراد ۱۸ تا ۲۵ ساله مورد سواستفاده قرار میگیرد.
شایع ترین عوارض جانبی ریتالین شامل بیخوابی، درد معده، سردرد و بیاشتهایی است.
همچنین این دارو در دوزهای بالا میتواند منجر به توهم، سوزش، تشنج، تپش نامنظم قلب و فشار خون بالا شود.
به دنبال خرید مکمل میگردید؟ مثبت سبز توانسته است با ایجاد بستری مطمئن ارائه دهنده انواع نیازهای شما در حوزه مکملهای مختلف باشد. برای اطلاعات بیشتر و مشاوره دقیق میتوانید از همکاران ما کمک بگیرید.
1 دیدگاه
سلام.مطالب جالب و مفیدند.خیلی ممنون.تشکر