درمانهای متعددی برای کنترل و کاهش علائم آنژین صدری وجود دارد که یکی از مهمترین آنها استفاده از داروهای وازودیلاتور (گشادکننده عروق) است. قرص نیفیدیپین، یک داروی بلوککننده کانالهای کلسیمی، از جمله داروهایی است که بهطور گستردهای برای درمان آنژین صدری به کار میرود. این دارو با شل کردن عضلات دیواره عروق خونی و کاهش مقاومت عروقی، باعث افزایش جریان خون به قلب و کاهش فشار روی آن میشود.
اشکال دارویی نیفیدیپین
- کپسول: 10 میلی گرم، 20 میلی گرم
- قرص: 30 میلی گرم، 60 میلی گرم، 90 میلی گرم
موارد مصرف قرص نیفیدیپین
قرص نیفیدیپین برای جلوگیری از انواع خاصی از درد قفسه سینه (آنژین صدری) استفاده میشود که ممکن است به شما اجازه دهد بیشتر ورزش کنید و دفعات حملات آنژین را کاهش دهید. نیفدیپین متعلق به دستهای از داروها است که به عنوان مسدودکنندههای کانال کلسیم شناخته میشوند که با شل کردن رگهای خونی عمل میکند تا خون راحتتر جریان یابد. این دارو باید به طور منظم مصرف شود تا موثر باشد. نباید برای درمان حملات قفسه سینه در صورت بروز آنها استفاده شود. از داروهای دیگر (مانند نیتروگلیسیرین زیر زبانی) برای تسکین حملات قفسه سینه طبق دستور پزشک استفاده کنید.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی نیفیدیپین
مسدود کننده کانال کلسیم؛ بدون تغییر غلظت کلسیم سرم، هجوم یونهای کلسیم خارج سلولی را در غشای سلولهای عضله صاف میوکارد و عروق مهار میکند. این فرایند منجر به مهار انقباض عضلات صاف قلب و عروق میشود و در نتیجه عروق کرونر اصلی و سیستمیک را گشاد میکند. جذب دارو با فراهمی زیستی معمولی 40-77% و انتشار تمدید شده 65-89٪ میباشد. پیک زمان پلاسما این دارو معمولی در 30-120 دقیقه و انتشار طولانی مدت 6 ساعت و توزیع پروتئین محدود 92-98٪ است. حذف در نیمه عمر معمولی 2-5 ساعت و دفع از طریق ادرار (60-80%) و مدفوع (20-40%) صورت میگیرد.
مقدار مصرف قرص نیفیدیپین
قرص نیفیدیپین را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک، معمولا 3 بار در روز مصرف کنید. قرص و کپسول را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب میل کنید و از جویدن یا خرد کردن آن خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص، منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه افزایش عوارض جانبی میشود. دوز بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ شما به درمان است. بدون هماهنگی با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش ندهید. پزشک ممکن است به تدریج دوز شما را افزایش دهد.
نحوه مصرف قرص نیفیدیپین
قبل از مصرف قرص نیفیدیپین، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی دارو شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. دوز مصرفی براساس وزن، سن و نوع بیماری توسط پزشک تجویز میشود. از خوردن گریپ فروت یا نوشیدن آب گریپ فروت در حین استفاده از این دارو خودداری کنید، مگر اینکه پزشک یا داروساز شما بگوید که میتوانید این کار را با خیال راحت انجام دهید. گریپ فروت میتواند احتمال عوارض جانبی این دارو را افزایش دهد. این دارو را به طور منظم استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعات معینی مصرف کنید.
طریقه مصرف قرص نیفیدیپین
- قرص نیفیدیپین در جهت درمان آنژین، 10 میلی گرم (معمولی) به صورت خوراکی در 8 ساعت یا 30 تا 60 میلی گرم (انتشار طولانی مدت) روزانه به صورت خوراکی استفاده میشود. همچنین، دوز نگهداری 10-20 میلی گرم (معمولی) در 8 ساعت تا 20-30 میلی گرم در 6-8 ساعت میباشد که از 180 میلی گرم در روز (معمولی) یا 120 میلی گرم در روز (رهش طولانی مدت) تجاوز نکند.
- این دارو برای فشار خون 30-60 میلی گرم (رهش طولانی) روزانه به صورت خوراکی مصرف میشود که ممکن است هر 7-14 روز افزایش یابد. از 90 میلی گرم در روز (Adalat CC) یا 120 میلی گرم در روز (Procardia XL) تجاوز نکند.
- دوز پیشنهادی برای فشار خون ریوی، 30 میلی گرم (با رهش طولانی) هر 12 ساعت به صورت خوراکی که ممکن است به 120-240 میلی گرم در روز افزایش یابد.
- دوز مصرفی برای پدیده رینود، 30-120 میلیگرم (رهش طولانی) یک بار در روز به صورت خوراکی میباشد. همچنین، برای شقاق مقعد ژل/پماد موضعی 0.2% (به طور موقت ترکیب شده) در 12 ساعت به مدت 3-6 هفته استفاده کنید.
- در سالمندان از داروهای معمولی (یعنی عرضه فوری) اجتناب کنید. پتانسیل افت فشار خون و خطر تسریع ایسکمی میوکارد وجود دارد.
- دوز مصرفی آنژین در سالمندان، 10 میلی گرم (معمولی) در 8 ساعت یا 30 تا 60 میلی گرم (انتشار طولانی مدت) روزانه به صورت خوراکی تجویز میشود. همچنین، دوز نگهداری 10-20 میلی گرم (معمولی) در 8 ساعت تا 20-30 میلی گرم در 6-8 ساعت به صورت خوراکی میباشد.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص نیفیدیپین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنشهای آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات قلبی خاص (مانند نارسایی قلبی، تنگی آئورت)، مشکلات کبدی، مشکلات کلیوی، اختلالات گوارشی (زخم معده، مری یا روده)، مشکلات ریوی یا تنگی نفس و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط قرص نیفیدیپین خواهیم پرداخت؛
- در موارد نارسایی احتقانی قلب (CHF)، تنگی پیشرفته آئورت، ادم محیطی، افت فشار خون علامت دار، آنژین ناپایدار، استفاده همزمان از مسدودکنندههای بتا، نارسایی کبدی یا کلیوی، واکنشهای پوستی پیشرونده مداوم با احتیاط استفاده شود.
- نیفدیپین کوتاه اثر ممکن است نسبت به سایر مسدودکنندههای کانال کلسیم در مدیریت آنژین صدری، فشار خون بالا یا MI حاد ایمن کمتری داشته باشد.
- در تنگی شدید دستگاه گوارش، از فرم با رهش طولانی با احتیاط استفاده کنید. گزارشات نادر از علائم انسداد دستگاه گوارش در بیماران با تنگیهای شناخته شده یا بدون سابقه انسداد دستگاه گوارش همراه با مصرف نیفدیپین طولانی اثر احتیاط کنید. بزوآرها ممکن است در موارد بسیار نادری ایجاد شوند و ممکن است نیاز به مداخله جراحی نیاز داشته باشند.
- فرم با رهش طولانی حاوی لاکتوز است. بنابراین، بیماران مبتلا به مشکلات ارثی نادر عدم تحمل گالاکتوز، کمبود لاکتاز لاپ یا سوء جذب گلوکز-گالاکتوز نباید این دارو را مصرف کنند.
- مهارکنندههای CYP3A (به عنوان مثال، کتوکونازول، فلوکونازول، ایتراکونازول کلاریترومایسین، اریترومایسین، گریپ فروت، نفازودون، ساکویناویر، ایندیناویر، نلفیناویر، ریتوناویر) ممکن است متابولیسم نیفدیپین را مهار کرده و منجر به افزایش مواجهه با مصرف همزمان شود.
- القا کنندههای قوی CYP3A (به عنوان مثال، ریفامپین، ریفابوتین، فنوباربیتال، فنی توئین، کاربامازپین، و مخمر سنت جان) ممکن است متابولیسم نیفدیپین را افزایش داده و منجر به کاهش مواجهه با مصرف همزمان شود.
- در بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک و انسداد مجرای خروجی با احتیاط مصرف شود. کاهش بار اضافی ممکن است علائم مرتبط با این وضعیت را بدتر کند.
- از استفاده فرمولاسیون رهش فوری در افراد مسن خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث افت فشار خون و خطر تشدید ایسکمی میوکارد شود.
موارد منع مصرف قرص نیفیدیپین
- حساسیت به نیفدیپین یا سایر مسدودکنندههای کانال کلسیم
- شوک قلبی
- مصرف همزمان با القاکنندههای قوی CYP3A4 (مانند ریفامپین، ریفابوتین، فنوباربیتال، فنی توئین، کاربامازپین، مخمر سنت جان) به طور قابل توجهی اثر نیفدیپین را کاهش میدهد.
- آمادهسازی آزادسازی فوری (به صورت زیر زبانی یا خوراکی) برای فشار خون فوری یا اضطراری
عوارض قرص نیفیدیپین
سرگیجه، گرگرفتگی، ضعف، تورم مچ پا، سردرد، یبوست، درد قفسه سینه، عصبی بودن، سوزش سردل، حالت تهوع، گرگرفتگی و… برخی از عوارض قرص نیفیدیپین میباشد. برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید. برخی از افرادی که قبلا بیماری قلبی شدید دارند ممکن است پس از شروع این دارو یا افزایش دوز به ندرت دچار تشدید درد قفسه سینه یا حمله قلبی شوند. در صورت بروز بدتر شدن درد قفسه سینه، علائم حمله قلبی (مانند درد قفسه سینه، تعریق) و… به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به عوارض قرص نیفیدیپین خواهیم پرداخت؛
- ادم محیطی (10-30%)
- سرگیجه (23-27%)
- گرگرفتگی (23-27%)
- سردرد (10-23%)
- سوزش سر دل (11%)
- حالت تهوع (11%)
- گرفتگی عضلات (8%)
- تغییر خلق و خو (7%)
- عصبی بودن (7%)
- سرفه (6%)
- تنگی نفس (6%)
- تپش قلب (6%)
- خس خس (6%)
- فشار خون، گذرا (5%)
- کهیر (2%)
- خارش (2%)
- یبوست (<2%)
- درد قفسه سینه (<2%)
تداخل دارویی نیفیدیپین
- تداخلات رده X (پرهیز): آبامتاپیر، برومپریدول، کانیواپتان، القاکنندههای قوی CYP3A4، فوسیدیک اسید (سیستمیک)، آب گریپفروت، ایدلالیسیب، فنیتوئین، گیاه علف چای
- کاهش اثرات نیفدیپین توسط داروها: آمفتامینها، باربیتورات ها، بوسنتان، بریگاتینیب، برومپریدول، نمکهای کلسیم، القاکنندههای متوسط و قوی CYP3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، دکس متیلفنیدات، افاویرنز، اردافیتینیب، گیاهان (با خاصیت افزاینده فشارخون)، ایووسیدنیب، ملاتونین، متیلفنیدات، نفسیلین، فنیتوئین، مشتقات ریفامایسین، ساریلومب، سیلتوکسیمب، گیاه علف چای، توسیلیزومب، یوهیمبین
- افزایش اثرات داروها توسط نیفدیپین: آمیفوستین، داروهای ضد سایکوز، آتوسیبان، بتابلاکرها، برومپریدول، مسدود کنندههای کانال کلسیمی (غیردیهیدروپیریدینی)، کلادریبین، سیکلوسپورین (سیستمیک)، دیگوکسین، دولوکستین، داروهای کاهنده فشارخون، فرآوردههای حاوی لوودوپا، نمکهای منیزیم، داروهای مسدود کننده عصبی- عضلانی (غیر دپلاریزان)، نیتروپروسید، فنیتوئین، فولکودین، کینیدین، تاکرولیموس (سیستمیک)، وین کریستین، وین کریستین (لیپوزومال)
- افزایش اثرات نیفدیپین توسط داروها: فوسیدیک اسید (سیستمیک)، آب گریپفروت، گیاهان (با خاصیت کاهنده فشارخون)، ایدلالیسیب، لاروترکتینیب، لورمتازپام، آنتیبیوتیکهای ماکرولیدی، نمکهای منیزیم، میفپریستون، مولسیدومین، نفتوپیدیل، نوتپیتانت، نیسرگولین، نیکوراندیل، اوبینوتوزومب، پالبوسیکلیب، پنتوکسی فیلین، مهارکنندههای فسفودی استراز ۵، آنالوگهای پروستاسیکلین، کیناگولید، کینیدین
مصرف قرص نیفیدیپین در دوران بارداری و شیردهی
مورد قابل توجهی یافت نشد.
شرایط نگهداری داروی نیفیدیپین
قرص و کپسول نیفیدیپین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، کرم، محلول تزریقی و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر قرص نیفیدیپین
این مقاله به بررسی درمان درد قفسه سینه (آنژین صدری) با قرص نیفیدیپین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. قرص نیفیدیپین به عنوان یک داروی مؤثر در درمان آنژین صدری، توانسته است نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی بیماران ایفا کند. این دارو با گشاد کردن عروق خونی و کاهش مقاومت عروقی، جریان خون به قلب را افزایش داده و به کاهش درد و ناراحتیهای ناشی از آنژین صدری کمک میکند. مطالعات بالینی نشان دادهاند که نیفیدیپین میتواند به طور قابل توجهی دفعات و شدت حملات آنژین صدری را کاهش دهد و نیاز به بستری شدن در بیمارستان را کم کند.
منبع سایت: Medscape