مینوسیکلین

امروزه، پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه علوم پزشکی و داروسازی منجر به تولید و معرفی داروهایی عالی شده است که در درمان عفونت‌های باکتریایی و بیماری‌های مرتبط با آن‌ها اثربخشی فراوانی دارند. یکی از این داروها با کاربرد گسترده، مینوسیکلین نام دارد. این آنتی‌بیوتیک از خانواده تتراسایکلین‌ها به‌شمار می‌آید و به عنوان یکی از ابزارهای مهم در مقابله با عفونت‌های مختلف انسان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به بررسی مکانیسم عمل، موارد مصرف، طریقه مصرف موارد احتیاط و منع مصرف داروی minocycline خواهیم پرداخت.

اشکال دارویی مینوسیکلین

1. قرص و کپسول: 50 میلی گرم، 75 میلی گرم و 100 میلی گرم
2. قرص آهسته رهش: 45 میلی گرم (سولودین)، 55 میلی گرم (سولودین)، 65 میلی گرم (سولودین)، 80 میلی گرم (سولودین)، 90 میلی گرم (سولودین)، 105 میلی گرم (مینولیرا، سولودین)، 135 میلی گرم (مینولیرا، سولودین)
3. تزریقی، داخل وریدی: 100 میلی گرم در ویال

موارد مصرف قرص مینوسیکلین

داروی مینوسیکلین برای درمان آکنه متوسط ​​تا شدید در افراد 12 سال و بالاتر استفاده می‌شود. همچنین این دارو به کاهش تعداد جوش‌ها کمک می‌کند. مینوسیکلین متعلق به دسته‌ای از داروها به نام آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین است. این آنتی‌بیوتیک با توقف رشد باکتری‌هایی که ممکن است آکنه را بدتر کنند، عمل می‌کند و برای عفونت‌های ویروسی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا) کارایی ندارد. استفاده از هر آنتی‌بیوتیک در مواقعی که نیازی به آن نیست، می‌تواند باعث شود که برای عفونت‌های بعدی کارایی نداشته باشد.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی minocycline

مکانیسم عمل این دارو برای عفونت، با اتصال به زیر واحدهای ریبوزومی 30S و احتمالاً 50S باکتری‌های حساس، سنتز پروتئین و در نتیجه رشد باکتری را مهار می‌کند. همچنین برای آرتریت روماتوئید، مکانیسم به طور کامل شناخته نشده است، اما ممکن است دارای اثرات تعدیل کننده ایمنی، ضد التهابی یا غضروفی باشد و تصور می‌شود که یک مهار کننده قوی متالوپروتئینازها است که در تخریب مفاصل آرتریت روماتوئید فعال هستند. حداکثر زمان پلاسما 1-4 ساعت (رهاسازی فوری) و 3.5-4 ساعت (قرص انتشار طولانی مدت) بوده و از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شود.

مقدار مصرف داروی minocycline

داروی مینوسیکلین (minocycline) را به صورت خوراکی معمولا با معده خالی (نیم ساعت قبل از وعده غذایی یا دو ساعت بعد از غذا) معمولا هر 12 ساعت مصرف کنید. هر دوز را با یک لیوان پر آب (8 اونس/240 میلی لیتر) مصرف کنید، مگر اینکه پزشکتان دستور دیگری به شما بدهد. پس از مصرف این دارو حداقل تا 10 دقیقه دراز نکشید. در صورت وجود سابقه مشکلات گوارشی این دارو را می‌توانید همراه با غذا مصرف کنید تا احتمال تحریک مری یا معده را کاهش دهید. همچنین آن را 2 تا 3 ساعت قبل یا بعد از مصرف محصولات حاوی آلومینیوم، کلسیم، آهن، منیزیم یا روی مصرف کنید. برخی از نمونه‌ها شامل آنتی‌اسیدها، محلول دیدانوزین، کیناپریل، ویتامین‌ها و مواد معدنی، محصولات لبنی (مانند شیر، ماست) و آبمیوه غنی شده با کلسیم است.

زمان مصرف قرص مینوسیکلین

قبل از مصرف داروی مینوسیکلین، اطلاعات دارویی شامل موارد مصرف و طریقه مصرف موجود بر روی بسته بندی دارو را بررسی کنید. برای بهترین اثر، این آنتی‌بیوتیک را در زمان‌های مساوی مصرف کنید و برای کمک به یادآوری، این دارو را هر روز در ساعت معینی استفاده کنید. دوز مصرفی را مطابق با دستور پزشک میل کنید و هرگز بدون مشورت با پزشک دوز خود را افزایش، کاهش یا قطع نکنید. قطع زودهنگام دارو سبب بازگشت التهاب و عفونت در بیماران خواهد شد.

طریقه مصرف قرص مینوسیکلین در بزرگسالان

1. دوز مصرفی داروی مینوسیکلین برای آکنه ولگاریس، 50-100 میلی گرم دوبار در روز به صورت خوراکی می‌باشد. همچنین بیشتر موارد درمان تا 12 هفته ادامه دارد.
2. در جهت درمان سلولیت چرکی، 200 میلی گرم به صورت خوراکی در ابتدا و دوز نگهداری 100 میلی گرم به صورت خوراکی دو بار در روز به مدت 5-10 روز تجویز می‌شود.
3. کلامیدیا یا اوره آپلاسما اوره لیتیکوم با عفونت بدون عارضه، 100 میلی گرم هر 12 ساعت به صورت خوراکی به مدت حداقل 7 روز استفاده می‌شود.
4. عفونت گنوکوکی، عفونت بدون عارضه در مردان (بدون عفونت آنورکتال یا وجود اورتریت)، 200 میلی گرم به صورت خوراکی و دوز نگهداری 100 میلی گرم به صورت خوراکی دو بار در روز به مدت حداقل 4 روز مصرف کنید. همچنین برای اورتریت گنوکوکی بدون عارضه در مردان 100 میلی گرم هر 12 ساعت به مدت 5 روز تجویز می‌شود.
5. ناقل مننگوکوک 100 میلی گرم هر 12 ساعت به صورت خوراکی به مدت 5 روز استفاده می‌شود.
6. مایکوباکتریوم مارینوم 100 میلی گرم به صورت خوراکی هر 12 ساعت به مدت 6-8 هفته تجویز می‌شود.
7. برای سیفلیس دوز مصرفی در ابتدا 200 میلی گرم به صورت خوراکی و سپس 100 میلی گرم هر 12 ساعت به مدت 10-15 روز مصرف می‌شود.

طریقه مصرف قرص مینوسیکلین درکودکان

1. برای درمان آکنه ولگاریس با داروهای رهش فوری، ابتدا 4 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت خوراکی (که از 200 میلی گرم تجاوز نکند)، سپس 2 میلی گرم بر کیلوگرم در روز هر 12 ساعت مصرف می‌شود. این مقدار دوز در سولودین، مینولیرا (قرص با رهش طولانی) 1 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه می‌باشد.
2. درمان trachomatis یا U. urealyticum، 100 میلی گرم به صورت خوراکی هر 12 ساعت در مدت 7 روز استفاده می‌شود.
3. این دارو برای عفونت‌ها در کودکان بالای 8 سال 4 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت خوراکی یا تزریق داخل وریدی و سپس 2 میلی گرم بر کیلوگرم هر 12 ساعت استفاده می‌شود.

موارد احتیاط

قبل از مصرف داروی مینوسیکلین (minocycline)، اگر به آن یا به سایر تتراسایکلین‌ها (مانند داکسی سایکلین) حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. قبل از مصرف در صورت داشتن سوابق پزشکی مشکلات کلیوی، مشکلات کبدی، مشکل در بلع، مشکلات مری (مانند فتق هیاتال یا رفلاکس و سوزش سر دل) و… با پزشک در رابطه با خطرات آن مشورت کنید. مینوسایکلین ممکن است باعث شود واکسن‌های باکتریایی زنده (مانند واکسن تیفوئید) به خوبی کار نکنند. قبل از انجام هرگونه ایمن سازی و واکسیناسیون، به متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود بگویید که از این دارو استفاده می‌کنید.

1. در نارسایی کلیوی قابل توجه باید با احتیاط مصرف شود (ممکن است منجر به آزوتمی، هیپرفسفاتمی و اسیدوز شود؛ BUN را کنترل کنید).
2. استفاده طولانی مدت ممکن است منجر به عفونت قارچی یا باکتریایی شود.
3. سندرم‌های خودایمنی لوپوس، هپاتیت و واسکولیت گزارش شده است. در صورت بروز علائم لوپوس، آن را قطع کنید و آزمایشات عملکرد کبد را ارزیابی کنید.
4. حساسیت به نور در برخی موارد با قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید یا تجهیزات برنزه کننده رخ می‌دهد. از محافظ پوست استفاده کنید و از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید خودداری کنید.
5. کاهش دوز در نارسایی کلیوی؛ در درمان طولانی مدت، تعیین سطح سرمی دارو را در نظر بگیرید.
6. استفاده از تتراسایکلین ها در طول رشد دندان (نیمه آخر بارداری تا 8 سالگی) می تواند باعث هیپوپلازی مینای دندان یا تغییر رنگ دندان‌های دائمی شود. با استفاده طولانی مدت و با دوره‌های مکرر و کوتاه رایج‌تر است. در دوران بارداری، ممکن است رشد اسکلتی را به تاخیر بیاندازد و رشد استخوان را کاهش دهد.
7. سبکی سر و سرگیجه در برخی موارد رخ می‌دهد. هنگام انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری ذهنی دارند یا کار با ماشین‌آلات سنگین احتیاط کنید.
8. فشار خون داخل جمجمه‌ای (شبه تومور مغزی) با استفاده از تتراسایکلین‌ها از جمله مینوسیکلین همراه است. از مصرف همزمان ایزوترتینوئین و مینوسیکلین خودداری کنید. ایزوترتینوئین همچنین باعث ایجاد تومور کاذب مغزی می‌شود. اگرچه فشار خون داخل جمجمه معمولاً پس از قطع درمان برطرف می‌شود، اما خطر از دست دادن دائمی بینایی وجود دارد. در صورت بروز اختلال بینایی در طول درمان، به دنبال ارزیابی چشم پزشکی باشید.
9. هایپرپیگمانتاسیون ممکن است در ناخن‌ها، استخوان‌ها، پوست (از جمله اسکار)، چشم‌ها، صلبیه، تیروئید، حفره دهان، بافت احشایی و دریچه‌های قلب رخ دهد.

موارد منع مصرف مینوسیکلین

1. حساسیت مفرط

عوارض جانبی داروی مینوسیکلین (minocycline)

حالت تهوع، استفراغ، اسهال، سردرد، سبکی سر، سرگیجه یا احساس چرخش برخی از عوارض داروی مینوسیکلین می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل بلع دردناک، تغییرات شنوایی (مانند زنگ در گوش، کاهش شنوایی)، سفتی و درد، تورم، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار، ادرار صورتی)، علائم مشکلات کبدی (مانند بی‌اشتهایی، درد معده و شکم و… می‌باشد.

1. پریکاردیت
2. تب
3. آلوپسی
4. حالت تهوع و استراغ
5. اریتم گرهی
6. بثورات اریتماتوز
7. درماتیت لایه‌بردار
8. خارش و کهیر
9. نکرولیز اپیدرمی سمی
10. خستگی، خواب آلودگی و سرگیجه
11. آنژیوادم
12. هایپرپیگمانتاسیون ناخن
13. رنگدانه پوست و غشاهای مخاطی
14. اختلال عملکرد تیروئید

تداخل دارویی مینوسیکلین

1. تداخلات رده X (پرهیز): آمینولوولینیک اسید (سیستمیک)، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن وبا، مکامیلامین، متوکسی فلوران، مشتقات رتینوئیک اسید، استرانسیوم رانلات
2. افزایش اثرات داروها توسط مینوسیکلین (سیستمیک): آمینولوولینیک اسید (سیستمیک و موضعی)، تضعیف‌کننده‌های CNS، لیتیم، مکامیلامین، متوکسی فلوران، میپومرسن، بلاک کننده‌های عصبی-عضلانی، پورفیمر، مشتقات رتینوئیک اسید، ورتپورفین، آنتاگونیست‌های ویتامین کا
3. کاهش اثرات داروها توسط مینوسیکلین (سیستمیک): واکسن وبا، فراورده‌های آهن، لاکتوباسیلوس و استریول، پنی‌سیلین‌ها، سدیم پیکوسولفات، واکسن تیروئید
4. کاهش اثرات مینوسیکلین (سیستمیک) توسط داروها: یسموت ساب‌سیترات، بیسموت ساب‌سالسیلات، نمک‌های کلسیم، فراورده‌های آهن، لانتانیم، نمک‌های منیزیم، مولتی‌ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامین‌های آ، د، ای، کا و فولات و آهن)، مولتی‌ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامین‌های آ و ای، فاقد آهن)، کیناپریل، استرانسیوم رانلات، سوکرالفیت، سوکروفریک اکسی هیدروکسید

مصرف قرص مینوسیکلین (minocycline) در دوران بارداری و شیردهی

مصرف هرگونه دارویی حین بارداری یا دوران شیردهی نیازمند دقت و مشورت با پزشک است. در مورد مینوسیکلین نیز، توصیه می‌شود که قبل از شروع هر نوع درمان، مزایا و مخاطرات مصرف آن را با یک پزشک یا متخصص زنان مطرح شود. بر طبق برخی گزارشات مصرف مینوسیکلین در دوران بارداری ممکن است باعث مشکلاتی برای جنین شود. این دارو در برخی موارد به طور مخصوص بر روی سیستم استخوانی و دندان‌های جنین تأثیر می‌گذارد.

شرایط نگهداری داروی minocycline

داروی مینوسیکلین باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. لازم بذکر است که تمام داروهای شیمیایی و گیاهی باید دور از دسترس حیوانات و کودکان نگهداری شوند.

کلام آخر داروی مینوسیکلین

در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز متوجه شدیم که مینوسیکلین به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک از خانواده تتراسایکلین‌ها، نقش مهمی در مدیریت و درمان عفونت‌های باکتریایی ایفا می‌کند. این دارو با مکانیسم عمل منحصر به فرد و توانایی مبارزه با گونه‌های مختلف باکتری، به‌عنوان یک گزینه اصلی در درمان بیماران مختلف، از جمله تعداد زیادی از عفونت‌های متداول، تصویب شده است. با این حال، قبل از مصرف این دارو باید با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا از خطرات و عوارض آن جلوگیری کنید.

منبع سایت: Medscape