قرص مدروکسی پروژسترون چیست؟ فواید، روش مصرف و عوارض

3.5/5 - (4 امتیاز)
مشکلات هورمونی در زنان شامل اختلالات قاعدگی، تنبلی تخمدان (PCOS) و اختلالات هورمونی ناشی از تغییرات سنین مختلف است. این اختلالات ممکن است موجب ناتوانی در بارداری، عدم تعادل در سطح هورمون‌ها و حتی کاهش کیفیت زندگی شوند. یکی از داروهای مهم در درمان این مشکلات، قرص مدروکسی پروژسترون است. این دارو با اثر بر سطح پروژسترون در بدن، می‌تواند به بهبود نظم قاعدگی، درمان کیست تخمدان و مشکلات دیگر کمک کند. در ادامه به بررسی کاربرد، نحوه مصرف، موارد احتیاط و عوارض مدروکسی پروژسترون خواهیم پرداخت.
تایید شده توسط دکتر داروساز داروخانه مثبت سبز
تایید کننده:دکتر مریم حق نژاد
قرص مدروکسی پروژسترون
فهرست مطالب

کاربرد قرص مدروکسی پروژسترون

قرص مدروکسی پروژسترون یک پروژستین مصنوعی و داروی هورمونی است که کاربرد مختلفی در درمان مشکلات مرتبط با هورمون زنانه دارد. این دارو برای بی‌نظمی قاعدگی، قطع قاعدگی (آمنوره)، خونریزی غیرطبیعی رحم و درمان جایگزینی هورمونی در زنان یائسه به همراه استروژن کاربرد دارد. به علاوه، این دارو در دوزهای بالاتر برای جلوگیری از رشد بیش از حد دیواره رحم و حتی درمان برخی سرطان‌ها شامل سرطان آندومتر و سرطان پستان تجویز می‌شود.

قرص مدروکسی پروژسترون

مدروکسی پروژسترون برای پریود نامنظم

به وضعیتی که چرخه قاعدگی از حالت طبیعی خود خارج شود، پریود نامنظم گفته می‌شود. مدروکسی پروژسترون یک پروژستین مصنوعی است که برای تنظیم قاعدگی و درمان بی‌نظمی‌های پریود تجویز می‌شود. این دارو به حفظ تعادل هورمون‌ها کمک کرده و برای افرادی که دچار قطع پریود (آمنوره) یا خونریزی‌های نامنظم هستند، کاربرد دارد.

بیشتر بدانید: قرص لتروزول

قرص مدروکسی پروژسترون برای کیست تخمدان

کیست تخمدان یک کیسه پر از مایع است که درون یا روی تخمدان‌ها تشکیل می‌شود. این کیست در بیشتر مواقع بی‌‍خطر است و بدون نیاز به درمان خاصی خودبه‌خود برطرف می‌شود. قرص مدروکسی پروژسترون یک پروژستین مصنوعی است که می‌تواند در برخی موارد برای مدیریت کیست تخمدان تجویز شود. پزشک مدروکسی پروژسترون را به مدت ۵ تا ۱۰ روز در هر ماه برای تحریک قاعدگی تجویز می‌کند. دوز آن ۵ تا ۱۰ میلی گرم در روز است.

قرص مدروکسی پروژسترون برای بارداری

همانطور که بیان شد، مدروکسی پروژسترون یک هورمون مصنوعی است و در درمان بسیاری از مشکلات مرتبط با هورمون‌های زنانه استفاده می‌شود. طبق برخی گزارشات، مصرف این دارو به دلیل تنظیم قاعدگی و آماده‌سازی رحم، مانع از بارداری می‌شود. به علاوه، این قرص با اثرات مثبت خود در رحم، یک محیط مناسب در رحم برای لانه‌گزینی جنین ایجاد می‌کند.

بیشتر بدانید: قرص مجسترول

نحوه مصرف قرص مدروکسی پروژسترون

در ادامه به بررسی نحوه مصرف قرص مدروکسی پروژسترون می‌پردازیم:

  • کارسینوم متاستاتیک آندومتر: مدروکسی پروژسترون برای درمان کمکی و درمان تسکینی سرطان آندومتر غیرقابل جراحی، عودکننده و متاستاتیک توصیه می‌شود. مقدار مصرفی ابتدا 400-1000 میلی گرم در هفته است.
  • آمنوره ثانویه: برای آمنوره ثانویه به دلیل عدم تعادل هورمونی در غیاب پاتولوژی ارگانیک مانند فیبروم یا سرطان رحم استفاده می‌شود. مقدار مصرفی پیشنهادی 5 یا 10 میلی گرم در روز به مدت 5 الی 10 روز است.
  • خونریزی غیرطبیعی رحم: این دارو برای خونریزی غیرطبیعی رحم به دلیل عدم تعادل هورمونی در غیاب پاتولوژی ارگانیک مانند فیبروم یا سرطان رحم توسط پزشک تجویز می‌شود. دوز مصرفی 5 یا 10 میلی گرم در روز به مدت 5 الی 10 روز است. لازم بذکر است، خونریزی قطع پروژسترون در عرض 3-7 روز پس از قطع مدروکسی پروژسترون رخ می‌دهد.
  • کاهش هیپرپلازی آندومتر: برای پیشگیری از هیپرپلازی آندومتر در زنان یائسه بدون هیسترکتومی که روزانه قرص‌های 0.625 میلی گرمی استروژن کونژوگه خوراکی دریافت می‌کنند، توصیه می‌شود. دور مصرفی پیشنهادی 5 یا 10 میلی گرم در روز به مدت 12 تا 14 روز متوالی در ماه است.

قرص مدروکسی پروژسترون

طریقه مصرف قرص مدروکسی پروژسترون برای تنبلی تخمدان

دوز مصرفی این دارو برای تنبلی تخمدان 5 تا 10 میلی گرم ۵ تا ۱۰ روز در ماه است که از روز ۱۵ تا ۲۵ سیکل قاعدگی استفاده می‌شود. این دارو با تنظیم سیکل قاعدگی، کاهش خطر ضخیم شدن دیواره رحم و آماده‌سازی رحم برای بارداری به درمان تنبلی تخمدان کمک می‌کند.

نحوه عملکرد قرص مدروکسی پروژسترون

مکانیسم اثر این داروی پروژستین ترشح گنادوتروپین‌ها را مهار می‌کند که در درجه اول از بلوغ فولیکولی و تخمک گذاری جلوگیری می‌کند و باعث ضخیم شدن مخاط دهانه رحم می‌شود. این اقدامات به اثرات ضد بارداری آن کمک می‌کند. سرکوب غلظت استرادیول سرم احتمالاً مسئول اثر درمانی بر درد ناشی از آندومتریوز است. پس از دوز خوراکی، MPA به طور گسترده در کبد از طریق هیدروکسیلاسیون متابولیزه می‌شود و متعاقباً کونژوگه و از طریق ادرار دفع می‌شود.

بیشتر بدانید: قرص استرومارین

عوارض قرص مدروکسی پروژسترون

مدروکسی پروژسترون یک دارو هورمونی است که دارای عوارض خفیف تا شدیدی است. برخی از عوارض قرص مدروکسی پروژسترون به شرح زیر است:

  • خستگی و سرگیجه
  • افزایش وزن
  • درد شکم
  • عفونت ادراری
  • افسردگی
  • کاهش میل جنسی
  • حالت تهوع
  • کمردرد
  • درد یا حساسیت پستان

قرص مدروکسی پروژسترون

موارد احتیاط و منع مصرف

قبل از استفاده، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. برخی از موارد احتیاط قرص مدروکسی پروژسترون به شرح زیر است:

  • در بیماران مبتلا به آسم، دیابت، سابقه افسردگی، صرع، میگرن، پورفیری، لوپوس اریتماتوز سیستمیک و همانژیوم کبدی احتیاط کنید.
  • این دارو سطح استروژن سرم را کاهش می‌دهد و با کاهش قابل توجه تراکم معدنی استخوان (BMD) همراه است.
  • در زنانی که عوامل خطر پوکی استخوان دارند، سایر روش‌های کنترل بارداری یا درمان‌های درد مرتبط با آندومتریوز را باید در نظر گرفت.
  • افسردگی و سایر اختلالات خلقی در برخی بیماران گزارش شده است. در صورت بروز این مشکل مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.
  • فشار خون را در فواصل منظم با استروژن و پروژسترون درمانی کنترل کنید.
  • در زنان مبتلا به هیپرتری گلیسیریدمی از قبل، درمان با استروژن ممکن است با افزایش تری گلیسیرید پلاسما منجر به پانکراتیت شود. در صورت بروز پانکراتیت، درمان را قطع کنید.
  • استروژن درمانی باید با احتیاط در زنان مبتلا به هیپوپاراتیروئیدیسم استفاده شود زیرا ممکن است هیپوکلسمی ناشی از استروژن رخ دهد.
  • بیماران را از نظر اختلال عملکرد کبدی به طور دوره‌ای تحت نظر بگیرید و در صورت بروز اختلال عملکرد کبدی، درمان را به طور موقت قطع کنید.

همچنین، برخی از موارد منع مصرف قرص مدروکسی پروژسترون شامل موارد زیر است:

  • خونریزی غیرطبیعی دستگاه تناسلی تشخیص داده نشده
  • سابقه سرطان سینه
  • نئوپلازی شناخته شده یا مشکوک وابسته به استروژن یا پروژسترون
  • بیماری ترومبوآمبولیک شریانی فعال (مانند سکته مغزی) یا سابقه این شرایط
  • واکنش آنافیلاکتیک شناخته شده یا آنژیوادم
  • اختلال یا بیماری شناخته شده کبد
  • بارداری

مصرف قرص مدروکسی پروژسترون در بارداری

مصرف مدروکسی پروژسترون در بارداری فایده‌ای ندارد و بنابراین باید در دوران بارداری مصرف آن قطع شود. زنانی که ممکن است در معرض تزریق این دارو قرار داشته باشند، خطر ناهنجاری‌های مادرزادی در اوایل بارداری را افزایش می‌دهند. با این حال، هنوز اطلاعات کافی درباره آسیب رساندن این دارو به جنین یا نوزاد در دسترس نیست. به همین دلیل، مصرف این قرص بدون هماهنگی با پزشک ممنوع است.

قرص مدروکسی پروژسترون

تداخل دارویی مدروکسی پروژسترون

قبل از مصرف این دارو، با پزشک در رابطه با داروهای تجویزی و گیاهی مورد استفاده خود مشورت کنید. برخی از تداخل دارویی قرص مدروکسی پروژسترون شامل موارد زیر است:

  • تداخل خطرناک: یولی‌پریستال، ترانگزامیک اسید، انکورافنیب، ایکسازومیب، گریزئوفولوین
  • کاهش اثرات مدروکسی پروژسترون توسط داروها: توپیرامات، توسیلیزومب، تازمتوستات، سوگامادکس، سیلتوکسیمب، ساریلومب، ساکویناویر، ریفامایسین، پریمیدون، پیتولیسانت، فنی‌توئین، پگلوتیکاز، اوکتروتید، نینتدانیب، مایکوفنولات، میفپریستون، مترلپتین، لوماکافتور

قیمت قرص مدروکسی پروژسترون

قیمت قرص مدروکسی پروژسترون به شرکت تولیدکننده، دوز و تعداد قرص‌ها در هر بسته متفاوت است. برای اطلاع از قیمت و موجودی، به صورت حضوری به داروخانه آنلاین مثبت سبز مراجعه کنید.

شرایط نگهداری مدروکسی پروژسترون

قرص مدروکسی پروژسترون باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، کرم، محلول تزریقی و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شود.

کلام آخر

این مقاله به بررسی درمان مشکلات هورمونی زنان با قرص مدروکسی پروژسترون، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. این دارو با تنظیم سطح پروژسترون در بدن، به بهبود نظم قاعدگی، درمان کیست‌های تخمدان و درمان سایر اختلالات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) و اختلالات آندومتریوز کمک می‌کند. اگرچه این دارو برای بسیاری از زنان گزینه‌ای مفید و موثر است، مصرف آن باید تحت نظر پزشک و بر اساس نیاز فردی صورت گیرد.

سوالات متداول

پس از قطع مصرف قرص مدروکسی پروژسترون، بین ۲ تا ۷ روز بعد پریود اتفاق می‌افتد.
حالت تهوع، نفخ، سردرد، تغییر در اشتها، افزایش وزن، خستگی، تورم، آکنه، حساسیت سینه‌ها، یا سوزش یا درد در محل تزریق و… برخی از عوارض جانبی مدروکسی پروژسترون (Medroxyprogesterone) می‌باشد. در صورتی که تمامی موارد احتیاط و منع مصرف این دارو رعایت شود، کمتر شاهد عوارض جانبی در بیمار هستیم.
دوز مصرف قرص مدروکسی پروژسترون بستگی به دستور پزشک و دلیل مصرف آن دارد. با این حال، برای تنظیم قاعدگی یا درمان مشکلات هورمونی، دوز مصرف روزانه ۵ یا ۱۰ میلی گرم است.
این دارو برای بی‌نظمی قاعدگی، قطع قاعدگی (آمنوره)، خونریزی غیرطبیعی رحم و درمان جایگزینی هورمونی در زنان یائسه به همراه استروژن کاربرد دارد.
بله، مدروکسی پروژسترون می‌تواند سبب لکه بینی (خونریزی غیرمنظم بین دوره‌های قاعدگی) در برخی از افراد شود.
قرص مدروکسی پروژسترون به خودی خود سبب سقط جنین نمی‌شود، ولی در صورت بارداری تصادفی، مصرف آن می‌تواند خطراتی برای جنین داشته باشد.
تاثیرات این دارو در مردان شامل کاهش تولید اسپرم، کاهش سطح تستوسترون و افزایش حساسیت به هورمون‌های زنانه است.
خیر، مدروکسی پروژسترون یک داروی رسمی برای بارداری نیست.
منبع:
تصویر سجاد شیخی
سجاد شیخی
با تخصص و اشتیاق در انتشار اطلاعات دارویی با زبان ساده در راستای ارتقا آگاهی نسبت به داروها، آخرین یافته‌های دارویی و سلامت را برایتان گردآوری می‌کنم.
بحث و تبادل نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *