دیابت نوع ۲ یکی از شایع‌ترین بیماری‌های متابولیک است که به دلیل ناتوانی بدن در استفاده مؤثر از انسولین یا کاهش تولید آن به وجود می‌آید. این بیماری نه تنها باعث افزایش سطح قند خون میشود، بلکه در طولانی‌مدت می‌تواند به بروز مشکلات جدی در قلب، کلیه‌ها، چشم‌ها و سیستم عصبی منجر شود. مدیریت مناسب دیابت نوع ۲ نیازمند ترکیبی از تغییرات در سبک زندگی، رژیم غذایی و دارودرمانی است. یکی از داروهای مؤثر در این زمینه قرص لیناگلیپتین است.
اشکال دارویی لیناگلیپتین
- قرص 5 میلی گرم
موارد مصرف قرص لیناگلیپتین
قرص لیناگلیپتین همراه با رژیم غذایی و ورزش برای کمک به کاهش سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده میشود. لیناگلیپتین به جلوگیری از افزایش بیش از حد قند خون کمک کرده و آنزیمی به نام DPP-4 را مسدود می‌کند. مسدود کردن DPP-4 به افزایش سطح هورمون‌های طبیعی در بدن شما به نام اینکرتین کمک می‌کند.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی لیناگلیپتین
مکانیسم عمل داروی لیناگلیپتین؛ مهارکننده دی پپتیدیل پپتیداز 4 (DPP-4) است. این فرایند باعث افزایش و طولانی شدن فعالیت هورمون اینکرتین میشود که توسط آنزیم DPP-4 غیرفعال میشود. اینکرتین‌ها هموستاز گلوکز را با افزایش سنتز انسولین و ترشح از سلول‌های بتای پانکراس و کاهش ترشح گلوکاگون از سلول‌های آلفا پانکراس تنظیم می‌کنند. جذب دارو با فراهمی زیستی 30%، زمان پیک پلاسما 1.5 ساعت و حداکثر غلظت پلاسما 8.9 نانومول در لیتر میباشد.
مقدار مصرف قرص لیناگلیپتین
قبل از مصرف قرص لیناگلیپتین، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی دارو شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. دارو را مطابق با نسخه پزشک مصرف کرده و بدون هماهنگی دوز مصرفی خود را افزایش یا کاهش ندهید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک تاثیری بر روی بهبودی شما نداشته و تنها عوارض جانبی را افزایش می‌دهد. این دارو باید به صورت روزانه و در ساعات مساوی مصرف شود تا بهترین اثر را داشته باشد. همچنین از جویدن یا خرد کردن قرص خودداری کرده و آن را همراه با یک لیوان آب میل کنید.
طریقه مصرف قرص لیناگلیپتین
- این دارو برای بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 همراه با رژیم غذایی و ورزش برای کاهش قند خون توصیه میشود. ممکن است به عنوان تک درمانی یا در ترکیب با سایر داروهای رایج ضد دیابت از جمله متفورمین، سولفونیل اوره، پیوگلیتازون یا انسولین استفاده شود.
- دوز مصرفی عمومی برای درمان دیابت نوع 2 با قرص لیناگلیپتین، 5 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی (همراه با غذا یا بدون غذا) است. بهتر است در زمان مشخصی از روز، هر روز مصرف شود تا اثربخشی آن ثابت باشد.
- قرص لیناگلیپتین را میتوان همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کرد، اما بهتر است طبق تجویز پزشک عمل کنید. پزشک شما ممکن است قند خونتان را به صورت منظم بررسی کند تا از اثربخشی دارو اطمینان حاصل کند و در صورت لزوم دوز را تغییر دهد.
- توجه داشته باشید که قرص را به صورت کامل همراه با آب یا غذا میل کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص معمولی منجر به ازادسازی فوری ترکیبات دارو و در نتیجه افزایش خطر عوارض جانبی خواهد شد.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص لیناگلیپتین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات کلیوی (مانند دیالیز کلیه)، مشکلات کبدی، بیماری پانکراس (پانکراتیت)، کم آبی، استفاده یا سوء مصرف الکل، فشار خون پایین، کلسترول بالا، سابقه عفونت‌های مخمری در واژن یا آلت تناسلی، انسداد یا باریک شدن رگ‌های خونی، مشکلات عصبی (مانند نوروپاتی محیطی دیابتی) و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به موارد احتیاط قرص لیناگلیپتین خواهیم پرداخت؛
- استفاده در ترکیب با یک ترشح کننده انسولین (مثلا سولفونیل اوره) در مقایسه با دارونما در یک کارآزمایی بالینی با نرخ بالاتر هیپوگلیسمی همراه بود. در صورت استفاده همراه با این دارو ممکن است برای کاهش خطر هیپوگلیسمی دوز کمتری از ترشح کننده انسولین لازم باشد.
- واکنشهای حساسیت شدید از جمله آنافیلاکسی، آنژیوادم و شرایط پوستی لایه بردار گزارش شده است.
- آرترالژی شدید و ناتوان کننده گزارش شده در بیمارانی که از مهارکننده‌های DPP-4 استفاده می‌کنند. به عنوان یک علت احتمالی برای درد شدید مفاصل در نظر گرفته شود و در صورت لزوم دارو را قطع کنید.
- نارسایی قلبی با دو عضو دیگر از کلاس بازدارنده DPP-4 مشاهده شده است. خطرات و مزایای امپاگلیفلوزین را در بیماران مبتلا به عوامل خطر نارسایی قلبی در نظر بگیرید. نظارت بر علائم و نشانه‌ها؛ اگر نارسایی قلبی ایجاد شد، مطابق با استاندارد مراقبت مدیریت کنید و درمان را قطع کنید.
- پمفیگوئید بولوز با استفاده از مهارکننده DPP-4 گزارش شد که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشت. در موارد گزارش شده، بیماران با درمان سرکوب کننده سیستم ایمنی موضعی یا سیستمیک و قطع مهارکننده DPP-4 بهبود یافتند. بیماران باید ایجاد تاول یا فرسایش را گزارش دهند. در صورت مشکوک بودن به پمفیگوئید بولوز، درمان با DPP-4 را قطع کنید و با متخصص پوست مشورت کنید.
- هیچ مطالعه بالینی وجود ندارد که شواهد قطعی از کاهش خطر ماکرو عروقی با درمان ایجاد کند.
موارد منع مصرف قرص لیناگلیپتین
- حساسیت بیش از حد (به عنوان مثال، آنافیلاکسی، آنژیوادم، شرایط پوستی لایه بردار، کهیر، یا بیش واکنشی برونش)
- دیابت نوع 1
- کتواسیدوز دیابتی
عوارض قرص لیناگلیپتین
نازوفارنژیت، افت قندخون، اسهال، افزایش اوره، سرفه، میالژی، واکنشهای حساسیتی، واکنشهای پوستی، آنافیلاکسی، افت قندخون، نارسایی قلبی، پانکراتیت و… برخی از عوارض قرص لیناگلیپتین میباشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض قرص لیناگلیپتین خواهیم پرداخت؛
- افت قند خون
- اسهال
- سرفه
- درد عضلانی
- واکنشهای حساسیتی
- واکنشهای پوستی
- نارسایی قلبی
- پانکراتیت
- آرترالژی شدید
تداخل دارویی لیناگلیپتین
- تداخلات رده X (پرهیز): لاسمیدیتان
- کاهش اثرات لیناگلیپتین توسط داروها: القاکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، انزالوتامید، اردافیتینیب، داروهای افزاینده قند خون، ایووسیدنیب، میتوتان، کینولون‌ها، ریتودرین، ساریلومب، سیلتوکسیمب، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، توسیلیزومب
- افزایش اثرات داروها توسط لیناگلیپتین: مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین، داروهای کاهنده قند خون، انسولین‌ها، سولفونیل اوره‌ها
- افزایش اثرات لیناگلیپتین توسط داروها: آلفا لیپولئیک اسید، آندروژن‌ها، داروهای ضدویروس با اثر مستقیم (HCV)، اردافیتینیب، گوانتیدین، لاسمیدیتان، قارچ میتک، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز، پگ‌ویزومانت، پروتیونامیدها، کینولون‌ها، ریتوناویر، سالیسیلات‌ها، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین
مصرف لیناگلیپتین در دوران بارداری و شیردهی
اطلاعات محدود در زنان باردار برای اطلاع از خطرات مرتبط با مواد مخدر برای نقایص مادرزادی و سقط جنین کافی نیست. خطراتی برای مادر و جنین در ارتباط با دیابت کنترل نشده در بارداری وجود دارد. در مطالعات تولیدمثل حیوانی، هنگامی که لیناگلیپتین در طول دوره ارگانوژنز در موش‌های باردار در دوزهای مشابه حداکثر دوز بالینی توصیه شده، بر اساس مواجهه تجویز شد، هیچ اثر منفی رشدی مشاهده نشد.
دیابت کنترل نشده در بارداری خطر ابتلا به کتواسیدوز دیابتی، پره اکلامپسی و عوارض زایمان را افزایش می‌دهد. همچنین، دیابت کنترل نشده خطر ابتلا به نقایص مادرزادی عمده، تولد نوزاد مرده و عوارض مربوط به ماکروزومی را افزایش می‌دهد.
تاثیر قرص لیناگلیپتین در شیردهی
هیچ اطلاعاتی در مورد وجود لیناگلیپتین در شیر انسان، اثرات آن بر شیرخواران یا بر تولید شیر وجود ندارد. با این حال، لیناگلیپتین در شیر موش وجود دارد. فواید رشدی و سلامتی تغذیه با شیر مادر باید همراه با نیاز بالینی مادر به درمان و هرگونه عوارض جانبی احتمالی بر روی کودک از درمان یا بیماری زمینه‌ای مادر در نظر گرفته شود.
شرایط نگهداری قرص لیناگلیپتین
قرص لیناگلیپتین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر قرص لیناگلیپتین
این مقاله به بررسی کنترل دیابت نوع 2 با قرص لیناگلیپتین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. در نهایت، کنترل دیابت نوع ۲ با استفاده از قرص لیناگلیپتین می‌تواند یک راهکار مؤثر و قابل اعتماد برای بیماران باشد. این دارو با مکانیسم خاص خود، سطح قند خون را به طور کارآمد تنظیم می‌کند و به دلیل عدم نیاز به تنظیم دوز در افراد مبتلا به نارسایی کلیوی، از بسیاری از دیگر داروهای مشابه متمایز است. لیناگلیپتین به عنوان یک داروی راحت و با مصرف روزانه، به بیماران دیابتی این امکان را می‌دهد که با سهولت بیشتری بیماری خود را مدیریت کنند.
منبع سایت: Medscape
