هورمون رشد چیست؟
هورمون رشد یا همان HGH یک هورمون طبیعی است که توسط غده هیپوفیز تولید و ترشح می‌شود. این هورمون بر بخش‌های مختلف بدن اثر گذاشته و موجب رشد اندام‌ها در کودکان خواهد شد. زمانی که صفحات رشد بسته می‌شوند، دیگر رشدی به آن صورت اتفاق نخواهد افتاد؛ پس این یعنی دیگر به هورمون رشد نیاز نداریم؟ پاسخ، منفی است. ما در تمام طول زندگی خود به این هورمون احتیاج داریم؛ چه در کودکی و چه در بزرگسالی! اما چیزی که متفاوت است، کاربرد و هدف این هورمون در این دو برهه است. این هورمون در کودکی به رشد فرد کمک می‌کند، ولی در بزرگسالی وظیفه حفاظت از ساختار طبیعی بدن را به عهده دارد.
نقش هورمون رشد در بدن
هورمون رشد به چندین روش مختلف بر عملکرد و ساختار بدن تاثیر می‌گذارد:
- رشد استخوان‌ها و ماهیچه‌ها: هورمون رشد باعث افزایش رشد استخوان‌ها و تقویت عضلات می‌شود. این هورمون تراکم و رشد طولی استخوان‌ها را بهبود داده و به رشد فیزیکی در دوران کودکی و نوجوانی کمک بسیار زیادی می‌کند.
- تنظیم متابولیسم: هورمون رشد در تنظیم متابولیسم بدن و سوخت و ساز چربی‌ها و پروتئین‌ها نقش دارد. این هورمون می‌تواند سطح گلوکز خون را کاهش داده و بدن را وادار به مصرف چربی‌های ذخیره شده کند.
- عملکرد سیستم ایمنی: هورمون رشد، نقش بسیار مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کند و به آن کمک می‌کند تا به نحو بسیار موثرتری با بیماری‌ها مقابله کند.
- ترمیم بافت‌ها و سلول‌ها: این هورمون به بازسازی سلول‌ها و ترمیم بافت‌های آسیب دیده کمک کرده و موجب تسریع فرایند بهبودی و ترمیم خواهد شد.
مقادیر نرمال هورمون رشد
غده هیپوفیز، هورمون رشد را طی پالس‌هایی ترشح می‌کند که اندازه و مدت هر کدام از این پالس‌ها بر اساس عوامل مختلفی مانند سن و جنسیت، می‌تواند کاملا متفاوت باشد. به طور کلی یک بازه نرمال و طبیعی برای این هورمون در نظر گرفته می‌شود که به شرح زیر است:
| برای مردان بالغ | 0.4 تا 10 نانو گرم به ازای هر میلی لیتر |
| برای زنان بالغ | 1 تا 14 نانو گرم به ازای هر میلی لیتر |
| برای کودکان | 10 تا 50 نانو گرم به ازای هر میلی لیتر |
کمبود هورمون رشد
نشانه‌های کمبود هورمون رشد می‌تواند کاملا متفاوت باشد. در کودکان، این کمبود می‌تواند باعث به تعویق افتادن رشد قدی و کاهش وزن و توده عضلانی شود. در بزرگسالان، کاهش سطح هورمون رشد می‌تواند به کاهش انرژی، ضعف عضلانی، افزایش چربی بدن و مشکلات روانی مانند افسردگی منجر شود. کمبود هورمون رشد می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد، از جمله اختلالات ژنتیکی، آسیب به غده هیپوفیز و یا سایر بیماری‌ها. در چنین شرایطی، ممکن است درمان‌های هورمونی برای افزایش سطح هورمون رشد، تجویز شود.
افزایش سطح هورمون رشد
با توجه به اهمیت هورمون رشد برای سلامتی، برخی از افراد به دنبال روش‌هایی برای افزایش سطح این هورمون در بدن هستند. برای این منظور معمولا استفاده از درمان‌های هورمونی و یا مصرف برخی مکمل‌ها توصیه می‌شود. در ادامه به برخی از روش‌های رایج افزایش سطح هورمون رشد اشاره خواهیم کرد.
- تزریق هورمون رشد: یکی از روش‌های رایج برای درمان کمبود هورمون رشد، تزریق این هورمون است. این درمان معمولا تحت نظر پزشک و در بیمارستان‌ها یا کلینیک‌های تخصصی انجام می‌شود.
- تمرینات ورزشی: برخی فعالیت‌های ورزشی نسبتا شدید، به ویژه تمرینات قدرتی و وزنه برداری، می‌توانند تولید طبیعی هورمون رشد را در بدن افزایش دهند. در واقع می‌توان اینطور گفت که ورزش‌هایی که نیاز به استقامت و توانایی عضلانی دارند، می‌توانند به تقویت ترشح این هورمون کمک کنند.
- خواب کافی: از آنجا که ترشح هورمون رشد غالبا در طول خواب، به ویژه زمانی که خواب، عمیق می‌شود اتفاق می‌افتد، می‌توان نتیجه گرفت که خواب نیز یکی از عوامل موثر در تنظیم ترشح این هورمون است.
- رژیم غذایی سالم: داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل، به ویژه مصرف پروتئین‌های با کیفیت و کربوهیدرات‌های پیچیده، می‌تواند به افزایش تولید هورمون رشد در بدن کمک کند.
جمع بندی
در این مطلب از داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی هورمون رشد و نقش آن در بدن پرداختیم. این هورمون، عاملی بسیار کلیدی در رشد متناسب کودکان و همچنین حفظ ساختار بدن بزرگسالان است. وجود این هورمون در بدن افراد در سنین مختلف، به شدت ضروری است و باید حتما در یک محدوده معینی تنظیم و ثابت شود؛ در غیر این صورت، باید حتما با یک پزشک متخصص مشورت شود تا بر اساس صلاحدید پزشک، برای به تعادل رساندن سطح آن، از راهکارهای متناسب با شرایط استفاده شود.
