عفونتهای مثانه، یکی از رایج‌ترین مشکلات بهداشتی است که افراد زیادی، به ویژه زنان، در طول زندگی خود با آن مواجه می‌شوند. این عفونت‌ها معمولاً ناشی از رشد باکتریهای مضری مانند اشرشیا کلی (E. coli) در دستگاه ادراری هستند که باعث بروز علائمی مانند سوزش ادرار، تکرر ادرار و درد در ناحیه مثانه می‌شوند. درمان سریع و مؤثر این عفونت‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است به عفونتهای شدیدتر و پیچیده‌تری مانند عفونت کلیه منجر شود.
اشکال دارویی فسفومایسین
- پودر برای بازسازی 3 گرم / بسته
موارد مصرف داروی فسفومایسین
داروی فسفومایسین یک آنتی بیوتیک است که برای درمان عفونتهای مثانه (مانند سیستیت حاد یا عفونتهای دستگاه ادراری تحتانی) در زنان استفاده میشود. این دارو با توقف رشد باکتریها عمل میکند. این آنتی بیوتیک فقط عفونتهای باکتریایی را درمان میکند و برای عفونتهای ویروسی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا) کارایی ندارد. استفاده از هر آنتی بیوتیکی در مواقعی که نیازی به آن نیست، می‌تواند باعث شود که برای عفونتهای بعدی موثر نباشد. این گرانول نباید برای درمان عفونتهای خارج از مثانه (مانند عفونتهای کلیه) استفاده شود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی فسفومایسین
این دارو یک مشتق اسید فسفریک که آنزیم پیروویل ترانسفراز را غیرفعال میکند که به نوبه خود سنتز دیواره باکتری را مهار میکند و منجر به اثرات باکتری کش میشود. این گرانول به سرعت جذب میشود و فراهمی زیستی آن 37% (ناشتا) و 30% (همراه با غذا) است. زمان رسیدن به اوج 2 ساعت (سرم) و دفع از طریق ادرار (38٪ به عنوان داروی بدون تغییر) و سطوح بالای ادرار (100 میکروگرم در میلی لیتر) بیش از 48 ساعت باقی می‌ماند.
مقدار مصرف داروی فسفومایسین
داروی فسفومایسین را طبق دستور پزشک از طریق خوراکی معمولاً 1 بسته (ساشه) به عنوان یک دوز مصرف کنید. این دارو را قبل از مصرف با آب مخلوط کنید. محتویات 1 بسته را در نصف لیوان (4 اونس یا 120 میلی لیتر) آب سرد بریزید و هم بزنید تا حل شود. از آب گرم یا داغ استفاده نکنید و بلافاصله تمام مخلوط را بنوشید. علائم شما باید در عرض 2 تا 3 روز بهبود یابد. اگر بعد از 3 روز بهتر نشدید یا بیماری بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
زمان مصرف پودر فسفومایسین
- طریقه مصرف پودر گرانول فسفومایسین؛ یک دوز واحد از این دارو مصرف میشود. بهتر است دارو را با معده خالی، ترجیحاً قبل از خواب یا ۲ تا ۳ ساعت بعد از غذا مصرف کنید.
- برای آماده سازی، پودر را در یک لیوان آب (حدود 120 تا 180 میلی‌لیتر) حل کنید. پودر را مستقیما مصرف نکرده و برای تهیه سوسپانسیون آن، از آب گرم یا داغ استفاده نکنید. پس از حل شدن کامل پودر در آب، دارو را بلافاصله بنوشید. اگر مقداری از دارو در لیوان باقی مانده باشد، کمی آب اضافه کرده و دوباره بنوشید.
- دوز مصرفی توسط پزشک تعیین میشود، اما در عفونتهای ادراری خفیف تا متوسط، یک دوز 3 گرم (یک بسته) تجویز میشود. در صورت داشتن حساسیت به فسفومایسین یا مشکلات کلیوی، قبل از مصرف به پزشک اطلاع دهید.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی فسفومایسین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. اگر علائم عفونت کلیه (مانند درد در پهلو یا ناحیه کمر، تب، لرز) دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک ممکن است درمان شما را تغییر دهد. این دارو ممکن است باعث سرگیجه شما شود. در صورت بروز، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری بالایی است، خودداری کنید. تا حد امکان رانندگی نکرده و کار با ماشین‌آلات و تجهیزات را به زمان دیگری موکول کنید. در ادامه به موارد احتیاط داروی فسفومایسین خواهیم پرداخت؛
- آسیب کبدی، از جمله هپاتیت و استئاتوز گزارش شده است. نظارت بر عملکرد کبد را در نظر داشته باشید. همچنین، اثر آن با قطع دارو برگشت پذیر است.
- استفاده طولانی مدت ممکن است منجر به سوپر عفونتهای باکتریایی یا قارچی شود که ممکن است تا دو ماه پس از درمان آنتی بیوتیکی ظاهر شوند.
- واکنش‌های حساسیت مفرط، از جمله شوک آنافیلاکتیک گزارش شده است. در اولین علائم واکنش‌های حساسیت مفرط مصرف را قطع کنید و اقدامات حمایتی را انجام دهید.
- اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، قبل از استفاده از فسفومایسین حتما با پزشک مشورت کنید. در مورد شیردهی نیز، به دلیل احتمال عبور دارو به شیر مادر، توصیه میشود ابتدا با پزشک در این مورد صحبت کنید.
- این دارو برای عفونتهای ادراری ساده استفاده میشود. در صورت وجود عفونتهای پیچیده‌تر یا عفونت‌هایی که به اندام‌های دیگر سرایت کرده‌اند، ممکن است این دارو به تنهایی مؤثر نباشد و باید از داروهای دیگری نیز استفاده کرد.
- برخی افراد ممکن است پس از مصرف فسفومایسین دچار مشکلات گوارشی مانند تهوع، اسهال یا درد شکم شوند. اگر علائم شدید باشند یا ادامه پیدا کنند، به پزشک مراجعه کنید.
- مصرف برخی داروها همزمان با فسفومایسین می‌تواند تداخلات دارویی ایجاد کند. بنابراین، پیش از شروع مصرف، لیستی از تمام داروهای مصرفی خود (شامل داروهای بدون نسخه و مکمل‌ها) را به پزشک ارائه دهید.
- مصرف طولانی مدت آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به بروز عفونتهای مقاوم به آنتیبیوتیک شود. بنابراین باید طبق دستور پزشک و برای دوره توصیه شده استفاده شود.
موارد منع مصرف داروی فسفومایسین
- حساسیت مفرط
عوارض داروی فسفومایسین
اسهال، خستگی، سرگیجه، خواب آلودگی، سردرد، بیاشتهایی، درد یا ناراحتی، حالت تهوع، استفراغ، کهیر، خارش و… برخی از عوارض داروی فسفومایسین میباشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض داروی فسفومایسین خواهیم پرداخت؛
- بی اشتهایی
- اسهال
- اپی گاستر
- درد و ناراحتی
- سردرد
- حالت تهوع
- کهیر
- استفراغ کردن
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- خستگی
- خارش
تداخل دارویی فسفومایسین
- تداخلات رده X (پرهیز): ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن وبا
- کاهش اثرات داروها: واکسن ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن ب.ث.ژ (ایمنی‌زا)، واکسن وبا، لاکتوباسیلوس و استریول، سدیم پیکوسولفات، واکسن حصبه
- کاهش اثرات توسط داروها: داروهای معدی – روده‌ای (پروکینتیک)
مصرف فسفومایسین در دوران بارداری و شیردهی
فسفومایسین در طبقه‌بندی بارداری سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در گروه B قرار دارد. این به این معناست که مطالعات حیوانی نشان داده است که این دارو خطری برای جنین ندارد، اما مطالعات کافی و کنترل‌شده‌ای در زنان باردار انجام نشده است. به طور کلی، در صورت نیاز ضروری به درمان عفونت ادراری در بارداری، ممکن است این دارو تجویز شود. این دارو می‌تواند برای درمان عفونتهای ادراری ساده و بدون عوارض استفاده شود.
اطلاعات محدودی درباره ترشح این دارو در شیر مادر وجود دارد. اگرچه به نظر می‌رسد که مقادیر کمی از این دارو به شیر مادر منتقل میشود، اما هنوز شواهد کافی برای ارزیابی دقیق اثرات آن بر نوزاد وجود ندارد. در صورتی که مادر شیرده نیاز به مصرف این دارو داشته باشد، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که ادامه شیردهی برای نوزاد ایمن است یا ممکن است توصیه کند که شیردهی را به طور موقت قطع کند.
شرایط نگهداری داروی فسفومایسین
داروی فسفومایسین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آنها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آنها را مصرف کنند.
کلام آخر داروی فسفومایسین
این مقاله به بررسی درمان عفونتهای مثانه با داروی فسفومایسین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. این دارو به عنوان یک آنتیبیوتیک مؤثر و ایمن برای درمان عفونتهای مثانه، به ویژه عفونتهای ادراری ساده، جایگاه ویژه‌ای در حوزه پزشکی پیدا کرده است. این دارو با استفاده از مکانیزم منحصر به‌فرد خود در مهار دیواره سلولی باکتریها، قادر است به سرعت عفونتهای ناشی از باکتریهای رایج مانند اشرشیا کلی (E. coli) را کنترل کرده و بهبودی را تسریع بخشد. دوز مصرفی ساده و کوتاه‌مدت بودن درمان، آن را به گزینه‌ای محبوب برای بیماران و پزشکان تبدیل کرده است.
