داروی دوکسپین

بی‌خوابی یکی از مشکلات شایع در جوامع است که می‌تواند تأثیرات زیادی بر کیفیت زندگی و سلامت عمومی فرد داشته باشد. این وضعیت ممکن است به عنوان علت اختلالات در عملکرد روزانه، افزایش استرس، افت تمرکز و حتی بروز مشکلات جسمی ایجاد شود. در این زمینه، داروهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته‌اند تا بهبود درخواست‌های خواب و بهبود کیفیت خواب فراهم آید. دوکسپین یک داروی آنتی‌دپرسانت است که اصطلاحا به عنوان یک درمان موثر برای بی‌خوابی شناخته می‌شود. این دارو با تأثیرات خاص بر نوروترانسمیترها در مغز، به بهبود وضعیت خواب و تنظیم الگوی خواب کمک می‌کند. در این مقاله، به بررسی اثرات و کاربردهای دوکسپین (Doxepin) در درمان بی‌خوابی می‌پردازیم.

اشکال دارویی دوکسپین

1. کپسول (عمومی): 10 میلی گرم، 25 میلی گرم، 50 میلی گرم، 75 میلی گرم، 100 میلی گرم، 150 میلی گرم
2. قرص: 3 میلی گرم، 6 میلی گرم
3. کنسانتره خوراکی (عمومی): 10 میلی گرم در میلی لیتر

موارد مصرف قرص دوکسپین

داروی دوکسپین برای درمان یک مشکل خاص خواب (بی‌خوابی) استفاده می‌شود. این دارو ممکن است به شما کمک کند مدت بیشتری بخوابید و تعداد دفعات بیدار شدن در طول شب را کاهش دهید. دوکسپین متعلق به دسته‌ای از داروهای شناخته شده به عنوان ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای است. مشخص نیست که چگونه این دارو خواب را بهبود می‌بخشد، اگرچه ممکن است به دلیل مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین باشد. همچنین اشکال موضعی دوکسپین برای تسکین خارش ناشی از برخی بیماری‌های پوستی (مانند درماتیت آتوپیک، اگزما، نورودرماتیت) استفاده می‌شود و باید فقط برای مدت کوتاهی (بیش از 8 روز) استفاده شود.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Doxepin

مکانیسم دقیق اثر حفظ خواب داکسپین ناشناخته است. با این حال، اعتقاد بر این است که عمل دوکسپین ناشی از تضاد گیرنده هیستامین H1 است. مکانیسم عمل برای افسردگی ناشناخته است و ممکن است غلظت سیناپسی CNS سروتونین و نوراپی نفرین را با مهار بازجذب افزایش دهد. جذب دارو با حداکثر زمان پلاسما 2 ساعت و شروع بیش از 2 هفته (افسردگی) می‌باشد.

مقدار مصرف داروی Doxepin

داروی دوکسپین را طبق دستور پزشک، معمولاً یک بار در شب، 30 دقیقه قبل از خواب از طریق خوراکی با معده خالی مصرف کنید. این دارو را در عرض 3 ساعت پس از غذا مصرف نکنید زیرا اثر دارو به تاخیر می‌افتد. این دارو را تنها در صورتی که قصد خوابیدن یک شب کامل (7 تا 8 ساعت) را دارید، مصرف کنید. داروی دوکسپین را به طور منظم استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعت معینی مصرف کنید. اگر وضعیت شما بعد از 7 تا 10 روز ادامه یافت یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از نکات مصرف داروی دوکسپین شامل موارد زیر می‌باشد؛

1. داروی دوکسپین (Doxepin) برای درمان افسردگی و اضطراب با دوز کم (25 میلی گرم در روز) شروع می‌شود و هر 5 تا 7 روز به تدریج به سمت بالا تیتر می‌شود. محدوده دوز این دارو 25-300 میلی گرم در روز به صورت خوراکی تا 150 میلی گرم در روز به صورت تک دوز می‌باشد.
2. برای درمان بی‌خوابی 3-6 میلی گرم به صورت خوراکی در 30 دقیقه قبل از خواب مصرف می‌شود که بیماران نارسایی کبدی باید 3 میلی گرم به صورت خوراکی در 30 دقیقه قبل از خواب این دارو را استفاده کنند.
3. برای به حداقل رساندن پتانسیل خواب‌آلودگی روز بعد، در عرض 3 ساعت بعد از غذا مصرف نکنید (AUC 41% و Cmax 15% در صورت مصرف با وعده غذایی پرچرب افزایش می‌یابد). همچنین در بیماران نارسایی کبدی از دوز کمتر استفاده کنید و به تدریج برای افسردگی تنظیم کنید. Silenor را با 3 میلی گرم در روز برای بی‌خوابی شروع کنید.
4. در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته، یک نوبت را دو بار مصرف نکنید.

زمان مصرف دوکسپین موضعی

قبل از استفاده دوکسپین موضعی، ناحیه آسیب دیده را با آب و صابون ملایم شستشو داده و خشک کنید. به آرامی مقدار کمی از دارو را در یک لایه نازک طبق دستور پزشک، معمولاً 4 بار در روز، بر بروی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. مدت زمان استفاده از دارو به وضعیت و پاسخ شما به درمان بستگی دارد. معمولاً این دارو فقط برای استفاده کوتاه مدت (حداکثر 8 روز) است.

بلافاصله پس از مصرف دست‌ها را بشویید مگر اینکه ناحیه تحت درمان شامل دست‌ها باشد. توجه داشته باشید که محل را با باندهای پلاستیکی یا ضد آب نپوشانید. پوشاندن ناحیه تحت درمان ممکن است جذب دارو از طریق پوست را افزایش داده و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.

موارد احتیاط

قبل از مصرف داروی دوکسپین، اگر به آن یا سایر داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای (مانند آموکساپین) حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات ادراری (احتباس ادرار)، سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم (نوع بسته شدن زاویه)، افسردگی یا مشکلات روحی، افکار خودکشی و… این دارو را با احتیاط مصرف کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط داروی دوکسپین خواهیم پرداخت؛

1. در BPH، احتباس ادرار، کاهش تحرک دستگاه گوارش، پرکاری تیروئید، تومور مغزی، دیابت، نارسایی کبدی، بیماری قلبی عروقی، مانیا یا هیپومانیا، بیماری تنفسی و اختلالات تشنج احتیاط کنید.
2. بدتر شدن بالینی و افکار خودکشی ممکن است علیرغم مصرف دارو در نوجوانان و بزرگسالان جوان (18 تا 24 سال) رخ دهد.
3. خطر ابتلا به میدریازیس؛ ممکن است حمله زاویه بسته را در بیماران مبتلا به گلوکوم زاویه بسته با زوایای آناتومیک باریک بدون ایریدکتومی ثبت شده ایجاد کند.
4. مضعف CNS؛ می‌تواند هوشیاری و هماهنگی حرکتی را مختل کند. از مصرف با سایر داروهای مضعف CNS (مانند الکل) خودداری کنید.
5. نسخه‌ها باید با کمترین دوز موثر برای بیماران تجویز شود. خانواده یا مراقب بیمار باید در مورد بروز خودکشی و رفتارهای مرتبط با آن از جمله بی‌قراری، حملات پانیک، تحریک‌پذیری، تکانشگری، شیدایی و بی‌خوابی یا در صورت بدتر شدن افسردگی یا روان‌پریشی، به متخصص مراقبت‌های بهداشتی هشدار دهند.
6. شکستگی استخوان با استفاده از درمان ضد افسردگی گزارش شده است. در صورت مراجعه بیمار با درد استخوانی غیر قابل توضیح، حساسیت مفاصل، کبودی یا تورم، احتمال شکستگی را در نظر بگیرید.
7. داروی Doxepin ممکن است باعث افت فشار خون ارتواستاتیک شود. در بیمارانی که در معرض خطر این اثر هستند یا ممکن است دوره‌های کاهش فشار خون را تحمل نکنند (مانند هیپوولمی، بیماری قلبی عروقی یا عروق مغزی) احتیاط کنید.
8. فعالیت‌های مرتبط با خواب از جمله رانندگی در خواب، خوردن غذا، آشپزی، برقراری تماس تلفنی گزارش شده است. اگر بیمار اپیزودهای مرتبط با خواب را گزارش کرد، درمان را قطع کنید.

هشدارهای جعبه سیاه داروی دوکسپین

1. در مطالعات کوتاه مدت، داروهای ضد افسردگی خطر تفکر و رفتار خودکشی را در کودکان، نوجوانان و جوانان (کمتر از 24 سال) که داروهای ضد افسردگی برای اختلالات افسردگی اساسی و سایر بیماری‌های روانپزشکی مصرف می‌کنند، افزایش داد.
2. این افزایش در بیماران بالای 24 سال مشاهده نشد. کاهش جزئی در تفکر خودکشی در بزرگسالان بالای 65 سال دیده شد. در کودکان و بزرگسالان جوان، خطرات باید با فواید مصرف داروهای ضد افسردگی سنجیده شود.
3. بیماران باید از نظر تغییرات در رفتار، بدتر شدن بالینی و تمایل به خودکشی به دقت تحت نظر باشند. این فرایند باید در طول 1-2 ماه اولیه درمان و تنظیم دوز انجام شود. خانواده بیمار باید هرگونه تغییر ناگهانی در رفتار را به ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی اطلاع دهند.
4. بدتر شدن رفتار و تمایل به خودکشی که بخشی از علائم ارائه نشده است ممکن است نیاز به قطع درمان داشته باشد. این دارو برای استفاده در بیماران اطفال تایید نشده است.

موارد منع مصرف داروی دوکسپین

1. حساسیت مفرط
2. گلوکوم با زاویه باریک درمان نشده
3. احتباس شدید ادرار
4. در عرض 14 روز از مهارکننده‌های MAO

عوارض داروی دوکسپین (Doxepin)

یبوست، خشکی دهان، تاری دید، بی‌خوابی، تعریق، حالت تهوع و استفراغ، اضطراب، کهیر، سرگیجه و سردرد برخی از عوارض جانبی داروی دوکسپین می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. به خاطر داشته باشید که این دارو تجویز شده است زیرا پزشک شما تشخیص داده که فواید آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. در صورت بروز یک واکنش آلرژیک جدی از جمله بثورات پوستی، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید. برخی از عوارض جانبی داروی دوکسپین (Doxepin) شامل موارد زیر می‌باشد؛

1. آرام بخش، خستگی، ضعف، بی‌حالی
2. خشکی دهان
3. یبوست
4. تاری دید
5. سردرد و تحریک
6. بیخوابی
7. اضطراب
8. حالت تهوع، استفراغ
9. تعریق
10. گیجی، علائم خارج هرمی (EPS)، سرگیجه، پارستزی
11. افت فشار خون ارتواستاتیک، تغییرات ECG، تاکی کاردی
12. وزوز گوش
13. اختلال عملکرد جنسی
14. کهیر
15. تشنج

تداخل دارویی دوکسپین

1. تداخلات رده X (پرهیز): آکلیدینیوم، آزلاستین (نازال)، بروموپرید، برومپریدول، سیمتروپیوم، داپوکستین، دروندارون، الوکسادولین، فکسینیدازول، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، فراورده‌های رادیو دارویی آیوبنگوان، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لوسولپیرید، لینزولید، متیلن بلو، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز (ضدافسردگی)، اورفنادرین، اوکساتومید، اوکسوممازین، پارالدهید، پیموزاید، پیتولیسانت، کلرید پتاسیم، پتاسیم سیترات، پراملینتید، راساژیلین، روفناسین، سافینامید، سلژلین، تالیدومید، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم
2. کاهش اثرات داروها توسط دوکسپین: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، آگونیست های آلفا 1، آگونیست های آلفا 2، آگونیست های آلفا 2 (چشمی)، داروهای معدی – روده‌ای (پروکینتیک)، گوانتیدین، فراورده‌های رادیو دارویی آیوبنگوان، ایتوپراید، لوسولپیرید، لوفکسیدین، نیتروگلیسیرین، پیتولیسانت، سکرتین
3. افزایش اثرات داروها توسط دوکسپین: الوکسادولین، فکسینیدازول، فلونیترازپام، گیلتریتینیب، گلوکاگون، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، هالوپریدول، آیوهگزول، آیومپرول، آیوپامیدول، لوفکسیدین، متادون، متوتری‌مپرازین، متیلن بلو، متی‌روسین، میرابگرون، نفازودون، نیکوراندیل، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (انتخابی COX2)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (غیرانتخابی)، آگونیست‌های اوپیوئیدی، اورفنادرین، اکسی تریپتان، اکسی کدون، پارالدهید، پیریبدیل، کلرید پتاسیم
4. افزایش اثرات دوکسپین: مشتقات ارگوت، اس سیتالوپرام، اسکتامین، فنفلورامین، فکسینیدازول، فلوکستین، فلووکسامین، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، هیدروکسی زین، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، گیاه کاوا، لاسمیدیتان، لمبورکسانت، لینزولید، لیسورید، سلژلین، اوپیوئید های سروتونرژیک (خطر بالا)، آگونیست‌های گیرنده 5HT1D سروتونین (تریپتان)، مهارکننده‌های باز جذب سروتونین/ نوراپی نفرین، سرترالین، سدیم اکسیبات، گیاه علف چای، گیاه اسپند، تتراهیدروکانابینول، تتراهیدروکانابینول و کانابیدیول، فراورده‌های تیروئید

مصرف قرص دوکسپین (Doxepin) در دوران بارداری و شیردهی

داده‌های موجود از مطالعات اپیدمیولوژیک منتشر شده و گزارش‌های پس از بازاریابی، افزایش خطر نقایص مادرزادی یا سقط جنین را ثابت نکرده است. خطرات سازگاری ضعیف نوزادان با قرار گرفتن در معرض دارو در دوران بارداری وجود دارد. گزارش‌هایی از آرام‌بخشی بیش از حد، افسردگی تنفسی، مکیدن و بلع ضعیف و هیپوتونی در نوزادان شیرخوار در معرض دارو وجود دارد.

هیچ اطلاعاتی در مورد اثرات دارو بر تولید شیر وجود ندارد. به دلیل احتمال بروز عوارض جانبی جدی، از جمله آرامبخشی بیش از حد و دپرسیون تنفسی در نوزادی که با شیر مادر تغذیه می‌شود، به بیماران توصیه می‌شود که شیردهی در طول درمان را قطع کنند. نوزادانی که از طریق شیر مادر در معرض دارو قرار می‌گیرند باید از نظر آرامبخشی بیش از حد، افسردگی تنفسی و هیپوتونی تحت نظر باشند.

عوارض جانبی نوزادان با داروی دوکسپین

1. نوزادانی که در اواخر سه ماهه سوم در معرض TCA از جمله دوکسپین قرار گرفتند، عوارضی را ایجاد کردند که نیاز به بستری طولانی مدت، حمایت تنفسی و تغذیه لوله‌ای دارند. چنین عوارضی می‌تواند بلافاصله پس از زایمان ایجاد شود.
2. یافته‌های بالینی گزارش شده شامل دیسترس تنفسی، سیانوز، آپنه، تشنج، بی‌ثباتی دما، مشکل در تغذیه، استفراغ، هیپوگلیسمی، هیپوتونی، هیپررفلکسی، لرزش، بی‌قراری، تحریک‌پذیری و گریه مداوم است. این یافته‌ها با اثرات سمی مستقیم TCAs یا احتمالاً سندرم قطع دارو سازگار است. بر نوزادانی که در سه ماهه سوم بارداری در معرض دارو قرار گرفته‌اند، از نظر سندرم سازگاری ضعیف نوزادان نظارت کنید.

مطالعات حیوانی داروی دوکسپین در بارداری

1. بر اساس نتایج حاصل از مطالعات باروری حیوانات در موش، دوکسپین ممکن است باروری را در زنان و مردان بالقوه باروری کاهش دهد.
2. در مطالعات تولید مثل حیوانی، تجویز خوراکی دوکسپین به موش‌ها و خرگوش‌ها در طول دوره ارگانوژنز باعث ایجاد اثرات نامطلوب رشدی به ترتیب در دوزهای 65 و 23 برابر حداکثر دوز توصیه شده برای انسان (MRHD) 6 میلی‌گرم در روز بر اساس AUC شد.
3. تجویز خوراکی به موش‌های باردار در دوران بارداری و شیردهی منجر به کاهش بقای توله و تاخیر در رشد توله‌ها در دوزهای 60 برابر MRHD بر اساس AUC شد.

شرایط نگهداری داروی Doxepin

داروی دوکسپین باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که تمام داروهای شیمیایی و گیاهی باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.

کلام آخر داروی دوکسپین

این مقاله با عنوان داروی دوکسپین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز فراهم شده است. در نتیجه، مقاله حاضر به بررسی داروی دوکسپین به عنوان یک راهکار موثر در درمان بی‌خوابی اختصاص یافته است. دوکسپین با تأثیرات آنتی‌دپرسانت و مسدودسازی هیستامین خود، به نظر می‌رسد که قابلیت بهبود وضعیت خواب و تنظیم الگوی خواب را دارد. این دارو با تأثیرات خاص بر نوروترانسمیترها در مغز، می‌تواند به عنوان یک گزینه موثر در مدیریت بی‌خوابی مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به مرور و تحلیل نتایج تحقیقات علمی و مطالعات بالینی، به نظر می‌رسد که دوکسپین می‌تواند به طور موثری به کاهش علائم بی‌خوابی کمک کند و کیفیت خواب را بهبود بخشد.

منبع سایت: Medscape