دگزامتازون یک کورتیکواستروئید است که در برابر التهاب از بدن محافظت به عمل می‌آورد. در واقع این دارو از ترشح موادی که در بدن باعث ایجاد التهاب می‌شوند جلوگیری میکند. Dexamethasone برای درمان بسیاری از بیماریهای التهابی مثل آلرژی و حساسیت و بیماریهای پوستی مثل لوپوس و پسوریازیس کاربرد دارد. حتی در سال‌های اخیر جهت کمک به درمان کرونا نیز پزشکان به وفور آمپول دگزامتازون را تجویز کرده‌اند. ارتباط دگزامتازون با کلسیم، کرونا، چاقی، سرفه، دندان درد، سرما خوردگی و… را در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز برایتان شرح خواهیم داد.
موارد مصرف دگزامتاوزن
دگزامتازون، یک کورتیکواستروئید است. کورتیکواستروئید شبیه یک هورمون طبیعی در بدن است که توسط غدد فوق کلیوی ترشح میشود. هنگامی که بدن شما به اندازه کافی این هورمون را ترشح نکند، اغلب به منظور جایگزینی دگزامتاوزن را تجویز میکنند. مهم‌ترین موارد مصرف دگزامتاوزن عبارتند از:
- تسکین التهاب (درد، تورم، گرما و قرمزی)
- کمک به درمان اختلالات پوستی
- بهبود اختلالات خونی
- درمان مشکلات کلیه، چشم، تیروئید و روده مثل کولیت
- آلرژی شدید و آسم
- انواع خاصی از سرطان
- نکته: بعضی از افراد نسبت به دگزامتازون واکنش آلرژیک شدید نشان می‌دهند. علائم این واکنش میتواند مشکل در تنفس، تورم گلو و زبان باشد. در این صورت حتما باید به پزشک مراجعه شود.
دگزامتاوزن چگونه عمل میکند؟
چنانچه شرح دادیم دگزامتازون به دسته‌ای از داروها به نام استروئیدها تعلق دارد. این داروها اغلب برای درمان شرایط مشابه استفاده می‌شوند:
- برای مبارزه با التهاب: التهاب میتواند باعث بیش از حد فعال شدن سیستم ایمنی شود و در این صورت به بافت‌های بدن آسیب وارد میشود. استروئیدهایی مانند دگزامتازون پاسخ ایمنی بدن به التهاب را مسدود میکنند تا التهاب کاهش یابد.
- برای نارسایی آدرنال: غده فوق کلیوی در بسیاری از عملکردهای مهم بدن نقش دارد. این عملکردها شامل مدیریت قند خون، دفاع از بدن در برابر عفونت و مدیریت استرس است. در افراد مبتلا به نارسایی آدرنال، غده فوق کلیوی مقادیر کمتری از هورمون‌های خاص را ترشح میکند. دگزامتازون به عنوان جایگزین این هورمون‌ها میتواند عمل کند.
نحوه مصرف دگزامتازون
دوز مصرف دگزامتازون و دفعات مصرف به سن فرد، وضعیت وی از لحاظ سلامتی، شدت بیماری و سایر مشکلات پزشکی که فرد ممکن است داشته باشد بستگی دارد. قرص Dexamethasone در دوزهای 0.5، 0.75، 1، 1.5، 4 و 6 میلی‌گرم در بازار یافت میشود. دوز معمول برای افراد بالای 18 سال به شرح زیر است:
0.75 تا 9 میلی‌گرم بسته به شرایط و نظر پزشک.
- زیر 18 سال:
0.02-0.3 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در 3 تا 4 دوز.
- 65 سال و بالاتر:
کلیه‌ها و کبد افراد مسن ممکن است مانند گذشته کار نکند. در این صورت ممکن است دارو کندتر پردازش شود و بنابراین به داروی بیشتری نیاز باشد که البته این مسئله خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می‌دهد. بنابراین دوز مصرف دقیقا باید مطابق با نظر پزشک باشد.
عوارض مصرف دگزامتازون
عوارض معمول داروی دگزامتازون که بیشتر شایع هستند عبارتند از:
- حالت تهوع، استفراغ، ناراحتی معده
- تورم
- سردرد و سرگیجه
- تغییر در خلق و خو
- مشکل در به خواب رفتن
- اضطراب
- سطوح پایین پتاسیم (عامل بروز خستگی)
- قند و فشار خون بالا
عوارض وحشتناک دگزامتازون
در صورت مشاهده عوارض زیر فورا باید با اورژانس تماس حاصل شده و فرد توسط پزشک معاینه شود:
- خستگی غیر معمول
- سرگیجه شدید و غیر معمول
- ناراحتی گوارشی غیر معمول مثل: درد شکم، حالت تهوع و استفراغ، خون در مدفوع، خون در ادرار، خونریزی یا کبودی غیر معمول.
علائم بالا ممکن است با تب، درد عضلانی و درد مفاصل همراه باشد.
تداخل دارویی دگزامتازون
استفاده همزمان از برخی داروها مشکل‌ساز بوده و خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می‌دهد. همچنین بعضی از داروها ممکن است اثر بعضی دیگر را کاهش داده یا خنثی کنند. بنابراین توجه به تداخل دارویی اهمیت بالایی دارد. لیست همه داروهای خود را قبل از تزریق آمپول دگزامتازون یا مصرف قرص آن در اختیار پزشک قرار دهید. به ویژه اگر از داروهای زیر استفاده می‌کنید، حتما پزشک را در جریان بگذارید:
- داروهای آنتی بیوتیک یا ضد قارچ
- قرص‌های ضد بارداری یا داروهای هورمون درمانی
- انسولین یا داروهای دیابت
- داروهای زوال عقل یا پارکینسون
- رقیق‌کننده‌های خون مانند وارفارین، کومادین یا جانتوون.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ملوکسیکام و…
به لیست داروهای بالا که با دگزامتازون تداخل دارند اکتفا نکنید. در مورد هر نوعی دارویی که قصد دارید همزمان با دگزا متازون مورد استفاده قرار دهید حتما باید با پزشک مشورت شود.
هشدارهای لازم در مورد مصرف دگزامتازون
- در صورت داشتن عفونت قارچی در هر جای بدن باید از مصرف دگزامتازون بپرهیزید.
- دگزامتازون میتواند سیستم ایمنی شما را ضعیف کرده و بروز عفونت در بدن شما را آسان کند. پیش از مصرف این دارو در چند هفته گذشته هر نوع عفونتی که داشته‌اید را برای پزشک شرح دهید.
- اگر در معرض ابتلا به آبله مرغان یا سرخک هستید، قبل از مصرف دگزا متازون پزشک را در جریان بگذارید. این بیماری‌ها در افرادی که از داروهای استروئیدی استفاده میکنند میتواند جدی یا حتی کشنده باشد.
- تزریق واکسن (زنده) در زمانی که استروئید مصرف می‌کنید، اصلا توصیه نمی‌شود.
- به طور ناگهانی مصرف دگزامتازون را قطع نکنید زیرا ممکن است عوارض نامطلوبی برای شما پیش آید.
- اگر به این بیماری‌ها مبتلا هستید، در مورد مصرف این دارو حتما با پزشک مشورت کنید: بیماریهای کبدی، بیماریهای کلیوی، اختلالات تیروئید، سل، پوکی استخوان، دیابت، آب مروارید، زخم معده، بیماری التهابی روده، بیماریهای روانی، نارسایی قلبی و فشار خون بالا.
در 2 صورت هرگز نباید از دگزامتازون استفاده کنید:
1- به این دارو حساسیت داشته باشید.
2- در بدن خود عفونت قارچی داشته باشید.
دگزامتازون برای سرماخوردگی
استروئیدها (کورتیکواستروئیدها) از طریق کاهش التهاب پوشش داخلی بینی و گلو به تسکین علائم عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی کمک میکنند. بنابراین ممکن است بتوانند علائم سرماخوردگی را هم بهبود بخشند. مثلا باعث شوند تا گلودرد بهتر شود. به همین دلیل بسیاری از پزشکان به هنگام سرماخوردگی، آنفولانزا یا کرونا تزریق آمپول دگزامتازون را پیشنهاد می‌دهند.
دگزامتازون و جذب کلسیم
در بسیاری از مقالات دگزامتازون به عنوان قاتل کلسیم موجود در بدن معرفی شده است. بعضی از منابع می‌گویند که تزریق دگزا تا 6 ماه از جذب کلسیم در بدن جلوگیری میکند. البته در این زمینه نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد. آنچه مشهود است این است که دگزامتازون میتواند باعث کاهش جذب ویتامین دی و کلسیم در بدن شود. استفاده مکرر از هر نوع کورتون در دراز مدت میتواند باعث تحلیل عضلات و استخوانها شده و پوکی استخوان را به دنبال داشته باشد. قدم نخست برای درمان بیماری‌ها نباید تجویز آمپول دگزا باشد.
دگزامتازون برای کرونا
نتیجه یک مطالعه نشان داد که درمان کووید-19 با دوز 6 میلی‌گرم یک بار در روز به مدت حداکثر 10 روز مرگ و میر را در مبتلایان به این بیماری کاهش می‌دهد. Dexamethasone بیشتر برای بیمارانی کاربرد دارد که هنگام ابتلا به کوید 19 مشکلات تنفسی پیدا کرده‌اند. این دارو با کاهش التهاب در بدن میتواند تنفس را بهبود بخشیده و علائمی همچون گلو درد را تسکین دهد.
دگزامتازون و چاقی
استروئیدهایی مثل دگزامتازون می‌توانند در دراز مدت باعث افزایش وزن شوند. بنابراین افزایش وزن و چاقی را از عوارض این دارو می‌توان به حساب آورد. هرگز بدون مشورت با پزشک آن هم به مدت طولانی از دگزا استفاده نکنید.
دگزامتازون و دندان درد
دگزامتازون یک کورتیکواستروئید است که تورم، درد و التهاب پس از جراحی دندان را کاهش می‌دهد. دندانپزشکان معمولا تزریق 1 عدد آمپول دگزا را بعد از جراحی یا عصب‌کشی دندان تجویز میکنند. وقتی التهاب کاهش پیدا میکند، مسلما از شدت درد هم کاسته خواهد شد.
کلام آخر
Dexamethasone یک کورتیکواستروئید است که در کشور ما کاربرد زیادی داشته و پیرامون عوارض آن همواره صحبت زیاد است. اگر نسبت به این دارو حساسیت داشته باشید هرگز نباید به سراغ آن بروید زیرا حتی ممکن است خطر مرگ را به دنبال داشته باشد. این دارو با بسیاری از داروها از جمله وارفارین، ملوکسیکام و… تداخل دارد که در این مقاله برایتان شرح دادیم. برای خرید دگزامتازون حتما باید با در دست داشتن نسخه پزشک به صورت حضوری به داروخانه مراجعه کنید.
77 دیدگاه
سلام من متاسفانه دگزا مصرف میکردم الان نمیتونم راه برم هرجا میرم میگن باید عمل تعویض مفصل انجام بدم الان هیچ وسیله سنگینی بیشتر ۵کیلو نمیتونم بلند کنم و بعد از عمل هم میگن همین وضعه.من هیچ جا نخونده بودم ک باعث سیاهی سراستخوان و مفصل میشه و الان هر روز ارزوی مرگ میکنم چون ب زور میلنگم راه میرم
سلام، خانم من آمپول دگزامتازون زدن عضلانی الان میگن زیر شکمم و ران دوتا پاهام درد میکنه میشه راهنمایی کنید مشکلی پیش نیاد
همراه محترم
سلام
لطفا به پزشک مراجعه فرمایید.
سلام، خانم من آمپول دگزا زدن عضلانی الان میگن زیر شکمم و ران دوتا پام درد میکنه میشه راهنمایی کنید مشکلی پیش نیاد
همراه محترم
سلام
لطفا به پزشک مراجعه فرمایید.
سلام من دخترم ۷ سالشه و دکتر برای سرفه هاش دگزا دادن . ایا مشکل خاصی پیش نمیاد ؟ نگران شدم
سلام کاربر گرامی
یک بار مشکلی ندارد با تجویز پزشک
سپاس از همراهی شما
سلام ، فرزند من برای سرماخوردگی دگزا مصرف کرده و ۱۷ سالشه ، ایا مصرف امپول دگزا روی قدش تاثیر منی داره ؟ اگر داره چجوری باید جلوگیری کرد؟
همراه محترم
سلام
مصرف یک دوز از این دارو مشکل خاصی ایجاد نخواهد کرد.
متشکرم
سلام وقت بخیر ممنون از مطالب مفیدتون
من شنیدم دگزا مانع جذب ویتامین تو بدن میشه. درسته؟
سلام و عرض ادب
بله همراه گرامی بر جذب برخی از ویتامین ها موثر است.
سلام خسته نباشی. من دو سه روز دندان درد شدید داشتم بخاطر تاسوعا و عاشورا نتونیتم برم دندان پزشک. و به شدت یکطرف دهانم ورم کرده بود. صبح رفتم دندانپزشک ۵ امپول پنی سیلین ۸ هزار و دوتا آمپول دگزا تجویز کرده. یک دگزا زدم گفته فردا هم یکی بزن البته اگه درد داشتی. حالا که مقالتونو خوندم خیلی ترسیدم. اون یکی هم بزنم یا نه؟ لطفا بگید دوتا مشکلی پیش میاره؟
همراه محترم
سلام
در مورد تجویز پزشک و به عنوان درمان در مواقع ضروری مشکلی وجود ندارد. عفونت دندان میتواند تاثیر منفی بر سایر نواحی سر و صورت داشته باشد.
متشکرم
خیلی ممنون. لطف کردید. من دیروز نزدم ولی حالا بازم التهاب دارم پس میرم دومی هم میزنم. دستتون درد نکنه
از چه دارویی میتوانم واسه چاق شدن استفاده کنم که عوارض نداشته باشه
همراه محترم
سلام
کمبود وزن ممکن است به دلایل مختلف من جمله کمبود اشتها و عدم مصرف میزان مناسب مواد غذایی، پرکاری تیروئید، عدم جذب مواد مغذی یا رژیم غذایی کم کالری باشد. در صورت یکه کمبود اشتها وجود داشته باشد، استفاده از مکمل های افزاینده اشتها مثل زینک پلاس، مخمرآبجو، ب کمپلکس و … میتواند کمک کند. اما در صورتی که با وجود اشتهای مناسب میزان کالری دریافتی کم باشد، توصیه میشود از مکمل هایی مثل گینر و گین آپ استفاده شود. فعالیت بدنی مناسب در کنار رژیم غذایی پرکالری میتواند سبب تاثیر بیشتر و سریعتر شود.
متشکرم
سلام وقت بخیر به دلیل بیماری فلج بلز دکتر مغز و اعصاب ۸ امپول دگزامتازون واسم نوشتن چطور میتونم از عوارضشون جلوگیری کنم
همراه محترم
سلام
استفاده مقادیر مناسب کلسیم و فعالیت بدنی مناسب تا حدود زیادی میتواند از عوارضی مثل پوکی استخوان جلوگیری کند.
متشکرم
سلام.میگم من چندین ماه هست هرروز سیپروهپتادین و دگزامتازون مصرف کردم.خیلی از عوارض هایش ترسیدم. و الان یک هفته هست که دیگه نمیخوام. میشه راهنمایی بکنید که چیکار کنم از تخریبی که در بدنم گذاشته، رو درمان کنم؟ ممنون میشم کمکم کنید
همراه محترم
سلام
استفاده از این داروها در طولانی مدت میتواند سبب آسیب های مختلف و متعددی در بدن شود. آسیب به کلیه و استخوانها و کبد از جمله این موارد است. توصیه میشود پیش از استفاده از سایر داروها یا مکمل ها، یک آزمایش کلی جهت بررسی عوارض احتمالی و استفاده هدفمند از مکمل انجام دهید.
متشکرم
سلام دایی من دگزامتازون تزریق کرده نمیتونه پاشه
اصلا بی حس شده دهانش میشه بگید چیکار کنیم لطفاً لطفاً لطفاً لطفاً خیلی ضروریه لطفاً جواب بدید 😭😭😭😭😭😭😭
همراه محترم
سلام
به اورژانس مراجعه فرمایید.
متشکرم
سلام من قرص دگزامتازون استفاده میکنم
من اقدام به بارداری کردم دکترم بهم تجویز کرده میخوام بدونم برای چی
هست
همراه محترم
سلام
گاهی اوقات استفاده از داروهای این خانواده به منظور تکامل فولیکولهای مورد استفاده قرار میگیرد.
متشکرم
سلام خوبین وقتتون بخیر باشه من چهار سال از دگزا وسیپرو برای چاقی استفاده کردم یک روز معدم خیلی بد بهم ریخته بود زبونم زبونم حالت بی هسی داشت وپاهام هالتی که بسته بود رفتم ازمایش کامل دادم گفت چربیت رفته بالا کبدتم یه کم درگیر شد باید بهریز کنید دیگه از اون روز الان هودود یک ماه هست که دیگه دگزا وسیپرو مصرف نگردم دیشب دوباره معدم بهم ریخت بدنم داغ شد یلحظ تا قرص معدخوردم خوب شدم من باید چکار کنم میشه راهنمایم بکنید ممنون میشم
سلام وقت بخیر دگزا و سپرا واسه چاقی خوبه؟نازایی نمیاره؟عوارض نداره میشه راهنمایی کنید
با سلام همراه گرامی،
به هیچ عنوان از این داروها صرفا برای چاق شدن استفاده نکنید. ابن داروها از دسته کورتون هستند و عوارض زیادی دارند.
سلام دوستان به هیچ عنوان آمپول دگزامتازون رو بدون تست استفاده نکنید من استفاده کردم و تمام عضلات بدنم به دلیل پایین بودن پتاسیم خونم از کار افتادن و حدودا ده ساعت فلج کامل بودم و خدارو شکر الان بهترم تا جایی که امکان داره دوستان از دگزامتازون استفاده نکنید.الان عفونت سینه ام حدودا بیست روزه که خوب هم نشده فقط دارم دارو گیاهی و جوشانده مصرف میکنم و بهتر شدم انشاالله همیشه سالم باشید مواظب خودتان باشید.
سلام وقت بخیر میخواستم بپرسم دگزامتازون و سیپروهپتادین بدنوتو چند روز چاق میکند
با سلام کاربر گرامی،
ممکن است ورم حاصل از مصرف کورتون تا یک ماه باقی بماند.
سلام وقت بخیر، من برای تسکین دردهای مفصلی از قرصدگزا 5استفاده میکنم روزی یه دونه، قطع که میکنم دردام همه شروع میشه و سردردای شدید دارم، نمیدونم چکار کنم از طرفی عوارضش میترسونه منو دوس ندارم طولانی مدت بخورم از طرفی نمیخورم درد منو اذیت میکنه، چه قرصی جایگزین میتونم بکنم؟
همراه محترم
سلام
در مواردی که التهاب مفصلی در اثر عواملی مثل روماتیسم مفصلی و … وجود داشته باشد، مصرف این دارو لازم و عوارض آن در برابر فوایدش ناچیز است. لطفا طبق نظر پزشک به مصرف دارو ادامه داده و از کاهش یا قطع داروی مصرفی خودداری فرمایید.
متشکرم
سلام
آیا داروی دگزا وقتی چاق میکند برگشت لاغری هم دارد؟
با سلام همراه گرامی،
بله، ولی ممکن است تا یکسال بعد از قطع دارو طول بکشد