فشار خون بالا یکی از شایعترین بیماریهای مزمن در سراسر جهان است که میتواند به عوارض جدی مانند بیماریهای قلبی، سکته مغزی و مشکلات کلیوی منجر شود. با توجه به شیوع روزافزون این عارضه، مدیریت موثر فشار خون به یک چالش مهم در حوزه بهداشت عمومی تبدیل شده است. در این راستا، داروهای مختلفی برای کنترل و کاهش فشار خون تجویز میشوند که یکی از آنها قرص کاپتوپریل است.
اشکال دارویی کاپتوپریل
- قرص: 12.5 میلی گرم، 25 میلی گرم، 50 میلی گرم، 100 میلی گرم
موارد مصرف قرص کاپتوپریل
قرص کاپتوپریل (Captopril) یک داروی مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) است که برای درمان فشار خون بالا (هایپرتانسیون)، نارسایی قلبی و همچنین برای بهبود بقاء پس از حمله قلبی استفاده میشود. این دارو باعث کاهش تولید آنژیوتانسین II، یک ماده شیمیایی که باعث تنگ شدن عروق خونی میشود و در نتیجه به کاهش فشار خون و بار روی قلب کمک میکند.
قرص کاپتوپریل ۲۵ برای چیست؟
قرص کاپتوپریل ۲۵ برای درمان فشار خون بالا، نارسایی قلبی، بهبود پس از حمله قلبی و… کاربرد دارد. در افراد مبتلا به نارسایی قلبی، کاپتوپریل به بهبود عملکرد قلب کمک میکند. این دارو باعث کاهش بار روی قلب و بهبود جریان خون در رگها میشود، که فشار کاری قلب را کاهش میدهد و علائم نارسایی قلبی را بهبود میبخشد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی کاپتوپریل
مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) با مهار رقابتی تبدیل آنژیوتانسین I به آنژیوتانسین II (یک تنگ کننده عروق درونزا قوی) و با مهار متابولیسم برادی کینین، شریانها و سیاهرگها را گشاد میکنند. این اقدامات منجر به کاهش پیش بار و پس بار بر روی قلب میشود. مهارکنندههای ACE همچنین با مهار ترشح آلدوسترون ناشی از آنژیوتانسین II باعث افزایش دفع سدیم و آب میشوند. افزایش پتاسیم نیز ممکن است مشاهده شود.
مهارکنندههای ACE نیز از طریق اتساع عروق شریانهای کلیوی باعث ایجاد اثرات محافظتی مجدد میشوند. مهارکنندههای ACE بازسازی قلب و عروق مرتبط با فشار خون مزمن، نارسایی قلبی و انفارکتوس میوکارد را کاهش میدهند. فراهمی زیستی دارو 70-75٪، پروتئین محدود 25-30٪ و دفع از طریق ادرار صورت میگیرد.
مقدار مصرف قرص کاپتوپریل
قبل از مصرف قرص کاپتوپریل، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. توجه داشته باشید که قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه عوارض جانبی خواهد شد. بدون هماهنگی با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش یا کاهش ندهید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک، تاثیری بر روی سلامتی شما نداشته و تنها عوارض را افزایش میدهد.
قرص کاپتوپریل ۲۵ زیر زبانی است؟
قرص کاپتوپریل ۲۵ میلی گرم معمولاً به صورت خوراکی و از طریق بلع مصرف میشود و زیر زبانی نیست. با این حال، در برخی موارد خاص (به خصوص در مواقع اورژانسی برای کاهش سریع فشار خون بالا)، پزشک ممکن است دستور دهد که قرص کاپتوپریل زیر زبان گذاشته شود. این روش باعث جذب سریعتر دارو به جریان خون و کاهش سریع فشار خون میشود.
نحوه مصرف قرص کاپتوپریل
- بهتر است کاپتوپریل را یک ساعت قبل از غذا مصرف کنید، زیرا جذب دارو در معده خالی بهتر صورت میگیرد. این دارو معمولاً طولانی مدت مصرف میشود. مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید، حتی اگر علائم بیماری بهبود یافت.
- دوز مصرفی برای فشار خون حاد، 12.5-25 میلی گرم به صورت خوراکی است که ممکن است PRN را تکرار کند. همچنین، دوز پیشنهادی برای فشار خون بالا (به تنهایی یا با تیازید)؛ 25 میلی گرم به صورت خوراکی در 8-12 ساعت است که به تدریج بر اساس پاسخ افزایش مییابد (ممکن است در برخی از بیماران کمتر شروع شود).
- دوز اولیه مصرفی برای نارسایی احتقانی قلب (با دیورتیکها و دیژیتالیس)، 6.25-12.5 میلی گرم در 8 ساعت به صورت خوراکی است که همراه با گلیکوزید قلبی و درمان دیورتیک تجویز میشود.
- این دارو در جهت اختلال عملکرد بطن چپ پس از انفارکتوس میوکارد؛ 6.25 میلی گرم به صورت خوراکی به دنبال 12.5 میلی گرم در 8 ساعت تجویز میشود. طی چند روز آینده به 25 میلی گرم در 8 ساعت افزایش دهید.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص کاپتوپریل، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنشهای آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله انواع خاصی از مشکلات ریتم قلب (مانند ضربان قلب آهسته، بلوک دهلیزی درجه دوم یا سوم، سندرم سینوس بیمار)، مشکلات تنفسی (مانند آسم، برونشیت مزمن، آمفیزم)، بیماری کبد، واکنشهای آلرژیک جدی و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط قرص کاپتوپریل خواهیم پرداخت؛
- این دارو در تنگی آئورت/کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک، افت فشار خون، سیروز صفراوی یا انسداد صفراوی، سرکوب میلو، عدم تعادل الکترولیت، هیپراوریسمی یا نقرس، SLE، نارسایی کبدی یا کلیوی با احتیاط مصرف شود.
- از مصرف همزمان با لیتیوم خودداری کنید. افت فشار خون بیش از حد در صورت مصرف همزمان دیورتیکها یا کاهش حجم با 6.25 میلی گرم در 8 ساعت شروع کنید.
- انسداد دوگانه سیستم آنژیوتانسین رنین با ARBs، مهارکنندههای ACE یا آلیسکیرن مرتبط با افزایش خطر افت فشار خون، هیپرکالمی و تغییرات عملکرد کلیوی (از جمله نارسایی حاد کلیه) در مقایسه با تک درمانی ممکن است رخ دهد.
- مهار ACE همچنین باعث افزایش سطح برادی کینین میشود که ظاهراً آنژیوادم را واسطه میکند.
- مصرف همزمان با مهارکنندههای mTOR (مانند تمسیرولیموس، اورولیموس، سیرولیموس) ممکن است خطر آنژیوادم را افزایش دهد. آنژیوادم رودهای که با درد شکمی تظاهر میکند، در بیماران تحت درمان با مهارکنندههای ACE گزارش شده است.
- کاپتوپریل ممکن است باعث افزایش سطح پتاسیم خون شود (هیپرکالمی). از مصرف مکملهای پتاسیم یا داروهای مدر نگهدارنده پتاسیم (مثل اسپیرونولاکتون) بدون مشورت پزشک خودداری کنید، زیرا ممکن است خطر افزایش بیش از حد پتاسیم را افزایش دهند.
- این دارو ممکن است باعث افت شدید فشار خون به ویژه در ابتدای مصرف یا پس از تغییرات دوز شود. برای جلوگیری از افت فشار خون، به آرامی از حالت نشسته یا خوابیده بلند شوید و از ایستادن ناگهانی پرهیز کنید.
موارد منع مصرف قرص کاپتوپریل
- حساسیت به مهارکننده های ACE
- آنوریا
- سابقه آنژیوادم ناشی از ACEI
- آنژیوادم ارثی یا ایدیوپاتیک
- مصرف همزمان مهارکنندههای نپری لیزین (مانند ساکوبیتریل) با مهارکنندههای ACE ممکن است خطر آنژیوادم را افزایش دهد. مهارکنندههای ACE را ظرف 36 ساعت پس از تغییر به یا از ساکوبیتریل/والزارتان تجویز نکنید.
- تنگی دو طرفه شریان کلیه
- در بیماران مبتلا به دیابت یا نارسایی کلیوی (یعنی GFR کمتر از 60 میلی لیتر در دقیقه / 1.73 متر مربع) با آلیسکیرن همزمان مصرف نکنید.
عوارض قرص کاپتوپریل
حساسیت مفرط، فشار خون، خارش، درد قفسه سینه، تاکی کاردی، گیجی، سرفه، یثورات پوستی، خواب آلودگی، آتاکسی و… برخی از عوارض قرص کاپتوپریل میباشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده میکنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض قرص کاپتوپریل خواهیم پرداخت؛
- هیپرکالمی (1-11%)
- حساسیت مفرط
- بثورات پوستی (4-7%)
- دیسگوزی (2-4%)
- فشار خون (1-2.5٪)
- خارش (2%)
- سرفه (0.5-2%)
- درد قفسه سینه (1%)
- تپش قلب (1%)
- تاکی کاردی (1%)
- آتاکسی
- گیجی
- افسردگی
- خواب آلودگی
- آنژیوادم
- حساسیت به نور
تداخل دارویی کاپتوپریل
- تداخلات رده X (پرهیز): برومپریدول، عصاره گرده گیاهان آلرژی زا (عصاره 5 علف)، ساکوبیتریل
- کاهش اثرات کاپتوپریل توسط داروها: آمفتامینها، آنتیاسیدها، آپروتینین، بریگاتینیب، برومپریدول، دکس متیلفنیدات، گیاهان افزایشدهندهی فشارخون، ایکاتیبانت، لانتانیم، متیلفنیدات، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، پگ اینترفرون آلفا-2b، سالیسیلات ها، یوهیمبین
- افزایش اثرات داروها توسط کاپتوپریل: دروسپیرنون، دولوکستین، فریک گلوکونات، فریک هیدروکسید پلی مالتوز کمپلکس، ژلاتین سوکسینیل شده، سدیم تیومالات طلا، عصاره گرده گیاهان آلرژیزا (عصاره 5 علف)، داروهای کاهشدهنده فشارخون، کمپلکس آهن دکستران، فرآوردههای حاوی لوودوپا، لیتیم، نیتروپروسید، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، پرهگزیلین، فولکودین، پرگابالین، ساکوبیتریل، سدیم فسفاتها، تاکرولیموس
- افزایش اثرات کاپتوپریل توسط داروها: لومفانترین، مولسیدومین، نفتوپیدیل، نیکرگولین، نیکوراندیل، اوبینوتوزومب، پانوبینوستات، پگ اینترفرون آلفا-2b، پنتوکسی فیلین، پرهگزیلین، مهارکنندههای فسفودی استراز 5، نمکهای پتاسیم، دیورتیکهای نگهدارنده پتاسیم، آنالوگهای پروستاسیکلین، کیناگولید، کینین، راسکادوتریل، رانولازین، سالیسیلات ها، سیرولیموس، تمسیرولیموس، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، تیزانیدین
مصرف قرص کاپتوپریل در دوران بارداری و شیردهی
مصرف کاپتوپریل در دوران بارداری، به ویژه در سه ماهه دوم و سوم، توصیه نمیشود. مصرف کاپتوپریل ممکن است باعث ناهنجاریهای مادرزادی، به ویژه در قلب و کلیه جنین شود. در زمان بارداری، بدون مشورت با پزشک هیچ دارویی را استفاده نکنید.
شرایط نگهداری قرص کاپتوپریل
قرص کاپتوپریل باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرصهای هفتگی و قطرههای چشمی، کرمها، چسبها و استنشاقها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال میتوانند آنها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روشهای خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمیتوانند آنها را مصرف کنند.
کلام آخر قرص کاپتوپریل
این مقاله به بررسی درمان فشار خون بالا با قرص کاپتوپریل، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. درمان فشار خون بالا یکی از الزامات مهم در حفظ سلامت عمومی و پیشگیری از عوارض جدی ناشی از فشارخون بالا است. کاپتوپریل به عنوان یک داروی موثر و کارآمد در این زمینه، با مکانیزم عمل خاص خود به کاهش فشار خون و بهبود عملکرد قلب و کلیه کمک میکند. این دارو با مهار آنزیم مبدل آنژیوتانسین، به گشاد شدن عروق خونی و کاهش بار روی قلب منجر میشود و به این ترتیب، در درمان فشار خون بالا و نارسایی قلبی نقش بسزایی دارد.
منبع سایت: Medscape