درمان‌های مختلفی برای کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به پارکینسون وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها استفاده از داروهای آگونیست دوپامین است. یکی از این داروها، قرص بروموکریپتین، یک آگونیست دوپامین مشتق‌شده از آلکالوئیدهای ارگوت است که توانایی تحریک گیرنده‌های دوپامین را دارد و میتواند تا حد زیادی علائم این بیماری را کنترل کند.
اشکال دارویی بروموکریپتین
- قرص (پارلودل): 2.5 میلی گرم
- کپسول (پارلودل): 5 میلی گرم
- قرص (Cycloset): 0.8 میلی گرم
موارد مصرف قرص بروموکریپتین
قرص بروموکریپتین به تنهایی یا همراه با سایر داروها (مانند لوودوپا) برای درمان بیماری پارکینسون استفاده می شود. این دارو می تواند توانایی شما را برای حرکت بهبود بخشد و لرزش، سفتی، کندی حرکت و بی ثباتی را کاهش می‌دهد. بروموکریپتین همچنین برای درمان سطوح بالای یک هورمون خاص ساخته شده توسط بدن (پرولاکتین) استفاده می شود. سطوح بالای پرولاکتین ممکن است باعث مشکلاتی مانند شیر ناخواسته مادر، از دست دادن یا قطع قاعدگی، مشکل در باردار شدن، کاهش تولید اسپرم و کاهش توانایی جنسی شود.
قرص بروموکریپتین ممکن است برای درمان نوعی تومور که باعث افزایش سطح پرولاکتین (آدنوم‌های ترشح کننده پرولاکتین) میشود، استفاده شود. این دارو میتواند به کاهش اندازه تومور کمک کند. بروموکریپتین برای قطع شیر ناخواسته مادر پس از بارداری و سقط جنین به دلیل عوارض جانبی احتمالی جدی (مانند فشار خون بالا، تشنج، حمله قلبی، سکته مغزی) توصیه نمیشود. این دارو همچنین برای درمان سطوح بالای هورمون رشد (آکرومگالی) استفاده میشود. بروموکریپتین یک داروی ارگوت است که مانند یک ماده طبیعی خاص (دوپامین) در مغز عمل می‌کند.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی بروموکریپتین
مکانیسم عمل پارلودل؛ آلکالوئید ارگوت نیمه مصنوعی، آگونیست گیرنده دوپامین، ترشح پرولاکتین را مهار می‌کند و سطح هورمون رشد خون را در آکرومگالی کاهش می‌دهد. همچنین، مکانیسم عمل Cycloset ناشناخته است. اعتقاد بر این است که بروموکریپتین بر روی فعالیت‌های عصبی شبانه روزی در هیپوتالاموس عمل می‌کند تا حرکت غیرطبیعی هیپوتالاموس را برای افزایش سطح گلوکز، تری گلیسیرید و اسیدهای چرب آزاد پلاسما در بیماران مبتلا به مقاوم به انسولین در حالت‌های ناشتا و پس از غذا تنظیم کند. حذف در نیمه عمر 4.85 ساعت (پارلودل) و دفع از طریق مدفوع (~82%) و ادرار (2-6%) صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف قرص بروموکریپتین
قرص بروموکریپتین را طبق دستور پزشک، معمولا 1 یا 2 بار در روز به صورت خوراکی همراه با غذا مصرف کنید. دوز بر اساس وضعیت پزشکی شما و پاسخ به درمان است. برای درمان آکرومگالی، دوز نیز بر اساس سطح هورمون رشد است. برای کاهش خطر عوارض جانبی، پزشک ممکن است به شما دستور دهد که این دارو را با دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز خود را افزایش دهید. برای اینکه به خاطر بسپارید، آن را هر روز در یک ساعت مشخص مصرف کنید.
نحوه مصرف قرص بروموکریپتین
قبل از مصرف قرص بروموکریپتین، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. بدون مشورت با پزشک، مصرف این دارو را قطع نکنید. برخی از شرایط ممکن است با قطع ناگهانی این دارو بدتر شوند. همچنین، اگر به طور ناگهانی مصرف این دارو را متوقف کنید، ممکن است علائم ترک (مانند اضطراب، افسردگی، گیجی، تب، سفتی عضلانی) داشته باشید. برای کمک به جلوگیری از قطع مصرف، پزشک ممکن است دوز شما را به آرامی کاهش دهد. اگر از بروموکریپتین برای مدت طولانی یا در دوزهای بالا استفاده کرده باشید، احتمال عوارض ترک وجود دارد.
طریقه مصرف قرص بروموکریپتین
- مصرف قرص بروموکریپتین برای درمان اختلالات مرتبط با هیپرپرولاکتینمی از جمله آمنوره با یا بدون گالاکتوره، ناباروری یا هیپوگنادیسم توصیه میشود. همچنین در بیماران مبتلا به آدنوم ترشح کننده پرولاکتین نشان داده شده است.
- دوز پیشنهادی 25-2.5 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی است که ممکن است 2.5 میلی گرم در روز در 2-7 روز افزایش یابد تا زمانی که پاسخ درمانی مطلوب حاصل شود. دوز درمانی معمول بین 2.5-15 میلی گرم در روز است. تا 30 میلی گرم روزانه در برخی از بیماران مبتلا به آمنوره یا گالاکتوره استفاده شده است.
- این دارو به عنوان درمان کمکی برای لوودوپا برای علائم و نشانه‌های بیماری پارکینسون ایدیوپاتیک/پس از مغز مصرف میشود. دوز مصرفی 1.25 میلی گرم هر 12 ساعت به صورت خوراکی است که ممکن است دوز را 2.5 میلی گرم در روز در هر 2 تا 4 هفته افزایش دهد تا زمانی که پاسخ درمانی مطلوب حاصل شود.
- قرص بروموکریپتین برای درمان آکرومگالی (پارلودل) توسط پزشک تجویز میشود. دوز پیشنهادی 1.25-2.5 میلی گرم به صورت خوراکی برای 3 روز می‌باشد که ممکن است 1.25-2.5 میلی گرم روزانه در 3-7 روز افزایش یابد تا زمانی که پاسخ درمانی مطلوب حاصل شود.
- فرمول رهش سریع (Cycloset) تنها محصول بروموکریپتین است که برای دیابت نوع 2 به عنوان مکمل رژیم غذایی و ورزش برای بهبود کنترل قند خون نشان داده شده است. دوز پیشنهادی 0.8 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی است که ممکن است با افزایش 0.8 میلی گرم در هر هفته در صورت تحمل افزایش یابد. محدوده دوز معمول بین 1.5-4.8 میلی گرم به صورت خوراکی در روز است. همچنین، نباید بیش از 4.8 میلی گرم (6 قرص) در روز باشد.
- مهارکننده قوی CYP3A4 (به عنوان مثال، ضدقارچ‌های آزول، مهارکننده‌های پروتئاز HIV): از مصرف خودداری کنید. قبل از شروع درمان با Cycloset از شستشوی کافی داروی مهارکننده قوی CYP3A4 اطمینان حاصل کنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص بروموکریپتین، اگر به آن یا سایر داروهای ارگوت (مانند ارگوتامین، پرگولید) حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات آنزیم ژنتیکی خاص (عدم تحمل گالاکتوز، کمبود لاکتاز، سوء جذب گلوکز-گالاکتوز)، فشار خون بالا یا پایین، بیماری کبد مشکلات قلبی (مانند بیماری عروق کرونر، حمله قلبی، ضربان قلب نامنظم)، اختلالات روانی (مانند روان پریشی، افسردگی، اسکیزوفرنی)، مشکلات معده یا روده (مانند خونریزی، زخم)، مشکلات جریان خون و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط قرص بروموکریپتین خواهیم پرداخت؛
- قرص بروموکریپتین میتواند جریان خون را در انگشتان دست و پا، به ویژه در هنگام قرار گرفتن در معرض سرما، کاهش دهد و خطر آسیب (مانند سرمازدگی) را افزایش دهد. در هوای سرد دست‌ها و پاها را گرم نگه دارید.
- قطع درمان باید به تدریج در صورت امکان انجام شود، حتی اگر بیمار همچنان از لوودوپا استفاده کند. یک مجموعه علائم شبیه به سندرم بدخیم نورولپتیک (که با درجه حرارت بالا، سفتی عضلانی، تغییر هوشیاری و بی‌ثباتی اتونوم مشخص میشود)، بدون علت واضح دیگر، در ارتباط با کاهش سریع دوز، قطع یا تغییر در درمان ضد پارکینسونی گزارش شده است.
- در بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، زوال عقل، نارسایی کبدی و بیماری زخم معده با احتیاط مصرف شود.
- علائمی از جمله بی‌تفاوتی، اضطراب، افسردگی، خستگی، بی‌خوابی، تعریق و درد در حین کاهش یا پس از قطع آگونیست‌های دوپامین گزارش شده است. این علائم معمولا به لوودوپا پاسخ نمی‌دهند. قبل از قطع درمان، بیماران باید در مورد علائم احتمالی ترک مطلع شوند و در طول و بعد از قطع درمان به دقت تحت نظر باشند. در صورت بروز علائم شدید ترک، تجویز مجدد آگونیست دوپامین با کمترین دوز موثر ممکن است در نظر گرفته شود.
- خواب آلودگی و دوره‌های شروع ناگهانی خواب، به ویژه در بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون گزارش شده است. اطلاع دهید و توصیه کنید در طول درمان از رانندگی یا کار با ماشین آلات خودداری کنید. کاهش دوز ممکن است در نظر گرفته شود. در طی روزهای اول درمان، گهگاهی ممکن است واکنش‌های کاهش فشار خون رخ دهد و منجر به کاهش هوشیاری شود.
موارد هشدار مصرف قرص پارلودل (بروموکریپتین)
- اختلال میدان بینایی یکی از عوارض شناخته شده ماکروپرولاکتینوما است. درمان پارلودل ممکن است به کاهش هیپرپرولاکتینمی و اغلب به رفع اختلال بینایی منجر شود. نظارت بر میدان‌های بینایی در بیماران مبتلا به ماکروپرولاکتینوما را در نظر داشته باشید.
- وازواسپاسم دیجیتال حساس به سرما در برخی از بیماران آکرومگالی مشاهده شده است. پاسخ با کاهش دوز پارلودل برگشت‌پذیر است و ممکن است با گرم نگه داشتن انگشتان از آن جلوگیری شود.
- مواردی از خونریزی شدید گوارشی ناشی از زخم معده گزارش شده است. بیمارانی که سابقه زخم معده یا خونریزی گوارشی دارند باید در طول درمان با پارلودل به دقت تحت نظر باشند.
- گسترش احتمالی تومور در حین دریافت درمان پارلودل گزارش شده است. همه بیماران باید به دقت تحت نظر باشند و در صورت مشاهده شواهدی از گسترش تومور، قطع درمان و روش‌های جایگزین در نظر گرفته شود.
- دوزهای بالای پارلودل ممکن است با گیجی و اختلالات روانی همراه باشد. بیماران پارکینسونی ممکن است درجات خفیفی از زوال عقل را نشان دهند، در درمان چنین بیمارانی باید احتیاط کرد.
موارد منع مصرف قرص بروموکریپتین
- حساسیت به بروموکریپتین، داروهای مرتبط با ارگوت یا هر یک از مواد کمکی موجود
- فشار خون کنترل نشده
- بارداری در بیماران تحت درمان هیپرپرولاکتینمی
- دوره پس از زایمان در زنان با سابقه بیماری عروق کرونر و سایر شرایط شدید قلبی عروقی
عوارض قرص بروموکریپتین
حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، خواب آلودگی، سبکی سر، خستگی، یبوست یا سردرد، بی‌اشتهایی، عفونت و… برخی از عوارض قرص بروموکریپتین می‌باشد. برخی از افرادی که بروموکریپتین مصرف می‌کنند در طول فعالیت‌های معمول روزانه خود (مانند صحبت کردن با تلفن، رانندگی) به طور ناگهانی به خواب رفته‌اند. در برخی موارد، خواب بدون هیچ گونه احساس خواب آلودگی از قبل رخ داده است. این اثر خواب ممکن است در هر زمانی در طول درمان با بروموکریپتین رخ دهد، حتی اگر شما برای مدت طولانی از این دارو استفاده کرده باشید. در ادامه به برخی از عوارض قرص بروموکریپتین خواهیم پرداخت؛
- حالت تهوع
- رینیت
- سردرد
- سرگیجه
- یبوست
- سینوزیت
- اسهال
- آمبلیوپی
- سوء هاضمه
- استفراغ
- عفونت
- بی‌اشتهایی
تداخل دارویی بروموکریپتین
- تداخلات رده X (پرهیز): آلیزاپرید، آگونیست‌های آلفا و بتا، آگونیست های آلفا 1، آمی سولپرید (تزریقی و خوراکی)، برومپریدول، کانیواپتان، مهارکننده‌های متوسط CYP3A4 (قوی)، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، ایدلالیسیب، لیسورید، لورکاسرین، آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولیدی، متوتری‌مپرازین، نفازودون، نیتروگلیسیرین، مهارکننده‌های پروتئاز، روکسیترومایسین، سولپیرید
- کاهش اثرات بروموکریپتین توسط داروها: آلیزاپرید، آمی سولپرید (خوراکی و تزریقی)، داروهای ضد سایکوز، بروموپرید، برومپریدول، داروهای افزاینده قند خون، متوتری‌مپرازین، متوکلوپرامید، کینولون‌ها، ریتودرین، سولپیرید، دیورتیک‌های تیازیدی و شبه تیازیدی
- افزایش اثرات داروها توسط بروموکریپتین: اتانول، آگونیست‌های آلفا و بتا، آگونیست های آلفا 1، آمیفوستین، برومپریدول، بوپروپیون، دولوکستین، داروهای کاهنده قندخون، داروهای کاهنده فشارخون، محصولات حاوی لوودوپا، نفازودون، نیتروپروسید، فولکودین، عوامل سروتونرژیک (با خطر بالا)
مصرف قرص بروموکریپتین در دوران بارداری و شیردهی
ایمنی درمان پارلودل (بروموکریپتین) در دوران بارداری برای مادر و جنین ثابت نشده است. اگر بارداری در طول تجویز بروموکریپتین رخ دهد، مشاهده دقیق این بیماران الزامی است. آدنوم‌های ترشح کننده پرولاکتین ممکن است گسترش یافته و فشرده سازی اعصاب بینایی یا دیگر اعصاب جمجمه‌ای رخ دهد و جراحی اضطراری هیپوفیز ضروری شود. در بیشتر موارد، فشرده سازی پس از زایمان برطرف میشود. گزارش شده است که شروع مجدد درمان پارلودل باعث بهبود میدان‌های بینایی بیمارانی میشود که در آن‌ها فشردگی عصب در دوران بارداری رخ داده است.
مطالعات حیوانی قرص بروموکریپتین در بارداری
- مطالعاتی که در آن‌ها بروموکریپتین مزیلات به صورت خوراکی در طول دوره ارگانوژنز تجویز شد، افزایش مرگ و میر قبل از تولد در موش‌ها و خرگوش‌ها در دوزهای سمی برای مادر رخ داد که بیش از 24 برابر دوز انسان 4.8 میلی‌گرم در روز بر اساس سطح بدن بود. هیچ پیامد رشدی نامطلوبی در میمون‌هایی مشاهده نشد که بروموکریپتین مزیلات خوراکی در طول دوره‌های مختلف بارداری با دوزهای تا 10 برابر دوز 4.8 میلی‌گرم انسان در روز تجویز شد.
- دیابت کنترل نشده در بارداری خطر ابتلا به کتواسیدوز دیابتی، پره اکلامپسی، سقط جنین خود به خود، زایمان زودرس و عوارض زایمان را افزایش می‌دهد. دیابت کنترل نشده خطر نقایص مادرزادی عمده، مرده‌زایی و عوارض مربوط به ماکروزومی را افزایش می‌دهد.
شرایط نگهداری داروی بروموکریپتین
قرص بروموکریپتین باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، محلول تزریقی، کرم و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر قرص بروموکریپتین
این مقاله به بررسی درمان بیماری پارکینسون با قرص بروموکریپتین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که بروموکریپتین با تقلید اثرات دوپامین و تحریک گیرنده‌های دوپامینی میتواند به طور مؤثری علائم حرکتی بیماری پارکینسون را کاهش دهد. این دارو به ویژه در مراحل اولیه بیماری میتواند عملکرد حرکتی بیماران را بهبود بخشد و نیاز به مصرف داروهای دیگر را به تأخیر بیندازد. با این حال، استفاده از بروموکریپتین در کنار مزایای بالینی خود، با عوارض جانبی نیز همراه است که نیازمند توجه دقیق و مدیریت مناسب توسط پزشکان می‌باشد.
منبع سایت: Medscape
