سندرم آسپرگر چیست؟
سندرم آسپرگر یک نوع اوتیسم خفیف است که باعث مشکلاتی در تعاملات اجتماعی، الگوهای رفتاری تکراری و علاقه شدید به موضوعات خاص میشود. برخلاف برخی دیگر از انواع اوتیسم، افراد مبتلا به آسپرگر معمولاً مشکلات زبانی یا شناختی ندارند و ممکن است در برخی مهارت‌ها حتی بالاتر از میانگین باشند.
نکته: در سال ۲۰۱۳، سندرم آسپرگر به‌عنوان یک تشخیص مستقل حذف شد و اکنون به‌عنوان بخشی از اختلال طیف اوتیسم در نظر گرفته میشود.
علائم سندرم آسپرگر
علائم سندرم آسپرگر معمولاً از دوران کودکی قابل مشاهده هستند، اما شدت آن در افراد مختلف متفاوت است.
۱. مشکلات در تعاملات اجتماعی
- مشکل در برقراری و حفظ دوستی‌ها
- عدم درک زبان بدن، حالات چهره و احساسات دیگران
- عدم تماس چشمی یا ارتباط چشمی غیرمعمول
- تمایل به مکالمه یک‌طرفه (بیشتر صحبت کردن بدون توجه به پاسخ طرف مقابل)
۲. علایق و رفتارهای تکراری
- علاقه شدید و وسواس‌گونه به موضوعات خاص (مثلاً نجوم، نقشه‌ها، ماشین‌ها)
- تکرار حرکات خاص مانند تکان دادن دست‌ها یا تکان خوردن روی صندلی
- پایبندی به روتین‌های خاص و مقاومت در برابر تغییرات
۳. الگوهای گفتاری خاص
- لحن و ریتم غیرمعمول در صحبت کردن
- استفاده از کلمات پیچیده و رسمی
- دشواری در درک طنز، کنایه و اصطلاحات عامیانه
۴. حساسیت‌های حسی بالا
- حساسیت زیاد به صدا، نور، لمس یا بوهای خاص
- احساس ناراحتی از برچسب لباس یا صداهای بلند
- واکنش شدید به تغییرات محیطی
۵. هوش بالا در برخی زمینه‌ها
- برخی افراد مبتلا به آسپرگر در ریاضیات، موسیقی، فناوری یا هنر استعداد فوق‌العاده‌ای دارند.
- حافظه قوی و توانایی یادگیری سریع در برخی زمینه‌ها دارند.
نکته: بسیاری از افراد مبتلا به سندرم آسپرگر در بزرگسالی مهارتهای اجتماعی خود را بهبود می‌بخشند و میتوانند زندگی موفقی داشته باشند.
دلایل و عوامل خطر سندرم آسپرگر
علت دقیق سندرم آسپرگر هنوز مشخص نیست، اما تحقیقات نشان داده‌اند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند.
۱. عوامل ژنتیکی
- مطالعات نشان داده‌اند که این اختلال می‌تواند ارثی باشد و در برخی خانواده‌ها بیشتر دیده میشود.
- تغییرات در برخی ژن‌های مرتبط با رشد عصبی ممکن است نقش داشته باشند.
۲. عوامل محیطی
- برخی تحقیقات نشان داده‌اند که عفونت‌های دوران بارداری، استرس مادر یا قرار گرفتن در معرض سموم ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشند.
- وزن کم هنگام تولد یا زایمان زودرس ممکن است احتمال ابتلا را افزایش دهد.
نکته: برخلاف برخی باورهای غلط، واکسیناسیون هیچ ارتباطی با بروز اوتیسم یا سندرم آسپرگر ندارد.
تشخیص سندرم آسپرگر
تشخیص سندرم آسپرگر معمولاً توسط متخصص روانشناسی یا روانپزشکی کودک انجام میشود و شامل مراحل زیر است:
۱. بررسی رفتارهای اجتماعی و ارتباطی
- مشاهده تعاملات اجتماعی کودک با دیگران
- بررسی الگوهای گفتاری و علایق خاص
۲. انجام تست‌های روانشناسی
- تست‌های شناختی و زبانی برای بررسی مهارتهای فکری
- پرسشنامه‌های اوتیسم مانند ADOS و AQ-Test
۳. بررسی سابقه پزشکی و خانوادگی
- بررسی مشکلات رشد در دوران کودکی پرس‌وجو درباره سابقه اختلالات عصبی در خانواده
نکته: تشخیص زودهنگام می‌تواند کمک کند تا فرد مهارتهای لازم برای زندگی روزمره را بهتر یاد بگیرد.
روش‌های مدیریت سندرم آسپرگر
اگرچه درمان قطعی برای سندرم آسپرگر وجود ندارد، اما روش‌هایی برای بهبود مهارتهای اجتماعی و کاهش چالش‌های روزمره وجود دارد.
۱. رفتاردرمانی و آموزش مهارتهای اجتماعی
- کمک به درک احساسات و ارتباط با دیگران
- آموزش موقعیت‌های اجتماعی و نحوه پاسخگویی مناسب
۲. گفتاردرمانی
- بهبود لحن و نحوه صحبت کردن
- تمرین برای درک بهتر طنز و زبان بدن
۳. کاردرمانی کمک به کاهش حساسیت‌های حسی
- آموزش مهارتهای زندگی مستقل
۴. دارودرمانی (در موارد خاص)
- داروهای ضداضطراب و ضدافسردگی برای مدیریت استرس و اضطراب داروهای تنظیم‌کننده توجه و تمرکز در صورت وجود ADHD همراه با آسپرگر
نکته: افراد مبتلا به سندرم آسپرگر با پشتیبانی مناسب میتوانند مهارتهای اجتماعی خود را بهبود دهند و زندگی موفقی داشته باشند.
بیشتر بخوانید: موسیقی درمانی چیست؟ هر آنچه در مورد موسیقی درمانی باید بدانید!
سخن‌پایانی
در این مطلب از داروخانه آنلاین مثبت سبز به معرفی سندرم آسپرگر پرداختیم. اگرچه این افراد ممکن است در برخی زمینه‌ها مانند ریاضیات، موسیقی یا فناوری استعداد بالایی داشته باشند، اما چالش‌هایی در درک احساسات دیگران، برقراری ارتباط اجتماعی و سازگاری با تغییرات دارند.
تشخیص زودهنگام و بهره‌گیری از روش‌های مدیریت مانند رفتاردرمانی، گفتاردرمانی و کاردرمانی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی آنها کمک کند.
