شربت پرومتازین چیست؟ کاربرد، نحوه مصرف و عوارض

2.6/5 - (14 امتیاز)
حساسیت، آلرژی و حالت تهوع از مشکلات رایج در بیماری‌های مختلف است. این مشکلات ممکن است به دلیل عوامل مختلفی مانند تغییرات محیطی، بیماری‌های خاص، یا حتی استرس و اضطراب ایجاد شوند. یکی از داروهای مهم برای کنترل این علائم، شربت پرومتازین است. پرومتازین یک آنتی‌هیستامین با اثرات آرامبخش است که برای کاهش حساسیت‌های آلرژیک و مدیریت حالت تهوع استفاده می‌شود. در ادامه به بررسی نحوه عملکرد، کاربرد، نحوه مصرف، موارد احتیاط و عوارض پرومتازین خواهیم پرداخت.
تایید شده توسط دکتر داروساز داروخانه مثبت سبز
تایید کننده:دکتر مریم حق نژاد
شربت پرومتازین
فهرست مطالب

شربت پرومتازین برای چیست؟

پرومتازین برای درمان حساسیت‌ها، حالت تهوع و استفراغ، بی‌خوابی و سرگیجه استفاده می‌شود. این دارو یک آنتی‌هیستامین نسل اول است که دارای خواص آرامبخشی و ضد تهوع است و در برخی موارد برای پیشگیری از بیماری حرکت (ماشین گرفتگی) و بیهوشی قبل از جراحی تجویز می‌شود.

کاربرد شربت پرومتازین

بر خلاف تصورات، اشکال دارویی شربت تنها برای کودکان نیست و در بزرگسالان نیز دارای کاربرد است. برخی از موارد مصرف یا کاربرد شربت پرومتازین شامل موارد زیر می‌باشد؛

  • درمان آلرژی و حساسیت‌های پوستی (کهیر، خارش، آبریزش بینی)
  • کنترل تهوع و استفراغ (در بیماری‌های گوارشی یا مسمومیت‌های غذایی)
  • پیشگیری و درمان بیماری حرکت (ماشین گرفتگی)
  • ایجاد آرامبخشی و خواب آوری در بی‌خوابی موقت
  • کاهش علائم سرماخوردگی و آنفولانزا

شربت پرومتازین برای سرماخوردگی

شربت پرومتازین برای حالت تهوع

شربت پرومتازین یک آنتی‌هیستامین با خواص ضدتهوع و ضد استفراغ است که برای کنترل حالت تهوع و استفراغ در موارد مختلف، از جمله مسمومیت غذایی، سرگیجه، بیماری‌های گوارشی و بیماری حرکت استفاده می‌شود.

همچنین، یکی دیگر از موارد مصرف این دارو در بارداری است. با این حال، پرومتازین در بارداری تنها باید با نسخه و دستور پزشک مصرف شود تا از عوارض جانبی آن شامل خواب آلودگی، سرگیجه، سردرد و… جلوگیری شود. از طرف دیگر، در دوران بارداری جنین نیاز زیادی به تغذیه مناسب مادر دارد. به همین دلیل، باید حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری کنترل شود تا مشکلی برای جنین ایجاد نشود.

بیشتر بدانید: قرص اکتوکلد

پرومتازین برای سرماخوردگی

شربت پرومتازین می‌تواند برخی از علائم سرماخوردگی از جمله آبریزش بینی، عطسه و سرفه را کاهش دهد. با این حال، این دارو به صورت رسمی برای درمان سرماخوردگی طراحی نشده است و مصرف آن برای کودکان زیر ۲ سال توصیه نمی‌شود. اما سوال ایجاست که چگونه پرومتازین به بهبود سرماخوردگی کمک می‌کند؟

  • کاهش آبریزش بینی و عطسه
  • کاهش سرفه‌های ناشی از تحریک گلو
  • کمک به خواب بهتر در هنگام بیماری

پرومتازین برای گلودرد

مصرف این دارو به صورت مستقیم برای درمان انواع گلودرد توصیه نمی‌شود. آمپول یا شربت پرومتازین به دلیل داشتن اثرات ضدالتهابی، آنتی‌هیستامینی و آرام‌بخش، می‌تواند برخی از علائم همراه با گلودرد مانند آبریزش بینی، سرفه و حساسیت گلو را کاهش دهد. دقت داشته باشید که این دارو یک آنتی‌بیوتیک نیست و نمی‌تواند التهاب یا عفونت شما را درمان کند.

شربت پرومتازین برای سرفه

یکی دیگر از کاربرد پرومتازین کاهش سرفه‌های ناشی از آلرژی، تحریک گلو و سرماخوردگی است. نکته مهم این است که این دارو برای درمان سرفه نیست و بیشتر همراه با داروهای دیگر تجویز می‌شود.

بیشتر بدانید: قرص هیدروکسی زین

قرص پرومتازین چیست؟

قرص پرومتازین برای درمان انواع مشکلات ناشی از آلرژی از جمله کهیر، رینیت آلرژیک و سایر شرایط التهابی و آلرژیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو همچنین در برخی موارد برای درمان بی‌خوابی، اضطراب، یا حالت تهوع و استفراغ تجویز می‌شود.

قرص پرومتازین

نحوه مصرف شربت پرومتازین

قبل از مصرف پرومتازین، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را بررسی کنید. نحوه مصرف شربت پرومتازین شامل موارد زیر می‌باشد؛

  • دوز مصرفی برای بزرگسالان 10 تا 20 میلی لیتر هر ۶ تا ۸ ساعت (حداکثر ۴ بار در روز) است که برای کودکان 5 تا 10 میلی لیتر می‌باشد.
  • کودکان زیر ۲ سال نباید از این دارو استفاده کنند (خطر مشکلات تنفسی شدید).
  • قبل از مصرف شیشه شربت را به خوبی تکان دهید. برای دقت در مقدار مصرف، از پیمانه یا سرنگ مدرج دارویی استفاده کنید.
  • در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.

 

کاربرد دوز مصرفی برای کودکان 6 تا 12 سال دوز مصرفی برای افراد بالای 12 سال تعداد دفعات مصرف روزانه
آلرژی (عطسه، آبریزش بینی، خارش) ۵ تا ۱۰ میلی لیتر هر ۶ تا ۸ ساعت ۱۰ تا ۲۰ میلی لیتر هر ۶ تا ۸ ساعت 4 بار
سرفه‌های ناشی از آلرژی یا تحریک گلو ۵ تا ۱۰ میلی لیتر هر ۶ تا ۸ ساعت ۱۰ تا ۲۰ میلی لیتر هر ۶ تا ۸ ساعت 4 بار
تهوع و استفراغ ۵ تا ۱۰ میلی لیتر هر ۶ تا ۸ ساعت ۱۰ تا ۲۰ میلی لیتر هر ۶ تا ۸ ساعت 4 بار
سرماخوردگی (آبریزش بینی، سرفه، احتقان) ۵ تا ۱۰ میلی لیتر هر ۶ تا ۸ ساعت ۱۰ تا ۲۰ میلی لیتر هر ۶ تا ۸ ساعت 4 بار

 

بهترین زمان مصرف شربت پرومتازین

بهترین زمان مصرف پرومتازین به نوع بیماری و سن بیمار بستگی دارد. بهترین زمان مصرف برای درمان آلرژی بعد از غذا یا قبل از خواب، برای درمان سرماخوردگی هر ۶ تا ۸ ساعت در طول روز و برای تهوع و استفراغ ۳۰ دقیقه قبل از غذا یا در صورت نیاز می‌باشد.

بیشتر بدانید: قرص سیناریزین

آمپول پرومتازین چیست؟

آمپول پرومتازین برای درمان حالات آلرژیک، تهوع و استفراغ، اضطراب، حساسیت‌ها و بیماری حرکت استفاده می‌شود. این دارو یک آنتی‌هیستامین است که به صورت تزریقی در بیمارانی که نمی‌توانند داروی خوراکی مصرف کنند یا نیاز به اثر سریع و قوی دارند، تجویز می‌شود.

پرومتازین

 

نحوه عملکرد پرومتازین

مکانیسم عمل داروی پرومتازین مشتق فنوتیازین با اثر ضد دوپامینرژیک است که مسدودکننده گیرنده‌های دوپامین مزولیمبیک و گیرنده‌های آلفا آدرنرژیک در مغز می‌باشد. حداکثر زمان سرمی این دارو 6.7-8.6 ساعت (شیاف)، 4 ساعت (شربت) می‌باشد. این دارو متابولیزه شده توسط آنزیم کبدی P450 CYP2D6 بوده و دارای نیمه عمر  10 ساعت (IM)، 9-16 ساعت (IV) و 16-19 ساعت (شربت) می‌باشد. در آخر نیز از طریق ادرار (ماژور) و مدفوع (مینور) دفع می‌شود.

عوارض شربت پرومتازین

برخی از عوارض شربت پرومتازین شامل موارد زیر است؛

  • آرام بخشی
  • تاری دید
  • گیجی
  • حساسیت به نور
  • خشکی دهان
  • کهیر
  • ناتوانی جنسی
  • احتباس ادرار
  • خواب الودگی

موارد احتیاط و منع مصرف

قبل از مصرف پرومتازین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در ادامه با موارد احتیاط شربت پرومتازین آشنا خواهید شد؛

  • مصرف این دارو ممکن است تنظیم دمای مرکزی بدن را مختل کند. هنگام مصرف داروهایی با اثرات آنتی کولینرژیک، قرار گرفتن در معرض گرما یا ورزش شدید را محدود کنید.
  • افراد مبتلا به آسم، نارسایی کبدی، زخم معده، اختلال تنفسی، سرکوب مغز استخوان، آنافیلاکسی با احتیاط شربت پرومتازین را مصرف کنند.
  • در بیماران مبتلا به بیماری قلبی عروقی، نارسایی کبدی، سندرم ری یا سابقه آپنه خواب به دقت پایش شود.
  • دارای اثرات آنتی کولینرژیک؛ در بیماران مبتلا به کاهش تحرک یا انسداد دستگاه گوارش (جزئی یا کامل)، احتباس ادرار، انسداد ادرار، خشکی دهان و مشکلات بینایی با احتیاط مصرف شود.
  • سندرم بدخیم نورولپتیک با استفاده از این دارو گزارش شده است. تب، سفتی عضلانی و بی‌ثباتی اتونومیک یا تغییرات وضعیت ذهنی را کنترل کنید.
  • اثرات آنتی کولینرژیک پرومتازین در برخی موارد شرایط را در بیماران مبتلا به گلوکوم با زاویه باریک یا میاستنی گراویس تشدید می‌کند.

شربت پرومتازین

مصرف شربت پرومتازین در بارداری

شربت پرومتازین (Promethazine) در دسته C داروها از نظر خطر برای جنین در دوران بارداری قرار دارد. یعنی در شرايط خاص و نظارت ويژه پزشک قابل استفاده است. مطالعات حیوانی و انسانی خوبی در رابطه با این دارو در دسترس نیست. منافع دارو در مقابل خطرات احتمالی، تعیین کننده مصرف یا عدم مصرف این دارو در دوران بارداری است.

تداخل دارویی پرومتازین

بیماران قبل از مصرف این شربت، با پزشک در رابطه با داروهای تجویزی و گیاهی مورد استفاده خود مشورت کنند. در ادامه به تداخلات دارویی پرومتازین می‌پردازیم؛

  • تداخل خطرناک: اومکلیدینیوم، تیوتروپیوم، تالیدومید، روفناسین، پتاسیم سیترات، پتاسیم کلراید، پارالدهید، اوکسوممازین، ارفنادرین، متوکلوپرامید، لووسولپیراید، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، الوکسادولین، برومپریدول
  • افزایش اثرات داروها توسط پرومتازین: زولپیدم، ورتپورفین، توپیرامات، تالیدومید، سوورکسانت، روتیگوتین، روفناسین، راموسترون، پتاسیم سیترات، پتاسیم کلراید، پورفیمر، پیریبدیل، پارالدهید، ارفنادرین، میرابگرون، متوتریمپرازین، هالوپریدول، گلوکاگون، فلونیترازپام، الوکسادولین

شرایط نگهداری شربت پرومتازین

شربت پرومتازین باید در دمای اتاق و به دور از نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، کرم، محلول تزریقی و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.

کلام آخر

این مقاله به بررسی کاهش حساسیت و حالت تهوع با شربت پرومتازین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. با مهار گیرنده‌های هیستامین در بدن، این دارو توانایی کاهش علائم حساسیتی مانند خارش، کهیر و آبریزش بینی را دارد. علاوه بر این، پرومتازین با اثرات آرامبخش و خواب‌آور خود می‌تواند به تسکین حالت تهوع و استفراغ در شرایطی مانند بیماری حرکت، درمان‌های شیمیایی یا جراحی کمک کند. با این حال، مصرف شربت پرومتازین باید با دقت و تحت نظر پزشک انجام شود.

سوالات متداول

داروی پرومتازین در اشکال دارویی مختلفی مطابق با نیاز بیماران و پزشکان تولید می‌شود. آمپول این دارو با سرعت جذب بالاتر از محل تزریق جذب می‌شود. شروع اثرگذاری دارو از راه تزریق در 20 دقیقه و از راه خوراکی در 15الی 60 دقیقه می‌باشد.
بله، یکی ازکاربردهای اصلی این دارو استفاده برای تسکین سرگیجه بیماران است. همچنین با مکانیسم عمل خود سبب ایجاد آرامبخش قبل از بیهوشی، درمان اضطراب، تسکین تهوع و بیماری مسافرت می‌شود. پرومتازین یک آنتی‌هیستامین است و با مسدود کردن یک ماده طبیعی خاص (هیستامین) که بدن شما در طی یک واکنش آلرژیک تولید می‌کند، عمل می‌کند.
شربت پرومتازین می‌تواند برای کودکان تجویز شود، اما مقدار دوز و مدت زمان مصرف باید تحت نظر پزشک و مطابق با شرایط سنی و سلامتی کودک باشد.
مطالعات زیادی در رابطه با خطرات این دارو در دوران بارداری انجام نشده است. قبل از مصرف با پزشک در رابطه با خطرات و عوارض آن مشورت کنید.
شربت پرومتازین به عنوان یک آنتی‌هیستامین می‌تواند به عنوان آرام‌بخش عمل کرده و در برخی موارد برای درمان بی‌خوابی یا کمک به خوابیدن کودکان تجویز شود.
سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، کهیر، ناتوانی جنسی، خشکی دهان، حساسیت به نور و… برخی از عوارض آمپول یا شربت پرومتازین می‌باشد.
بله، مصرف این دارو در برخی بیماران سبب گیجی و خواب الودگی شده است.
منبع:
تصویر سجاد شیخی
سجاد شیخی
با تخصص و اشتیاق در انتشار اطلاعات دارویی با زبان ساده در راستای ارتقا آگاهی نسبت به داروها، آخرین یافته‌های دارویی و سلامت را برایتان گردآوری می‌کنم.
بحث و تبادل نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *