اختلالات روانی یکی از چالشهای جامعه است که بر افراز و نزول عوامل مختلف اجتماعی، فردی و فیزیولوژیکی بنا شده است. این اختلالات میتوانند تأثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشند و نیاز به راهکارهای مؤثر برای مدیریت و درمان آنها دارند. یکی از راهکارهای متداول در درمان اختلالات روانی استفاده از داروی زلفت است. داروی زلفت (Zoloft) یا ضدافسردگی، گروهی از داروهای روانپزشکی هستند که برای کاهش علائم افسردگی، اضطراب و دیگر اختلالات روانی مورد استفاده قرار میگیرند. این داروها با تأثیر بر تراز مواد شیمیایی در مغز، تغییراتی در شیوه عملکرد سلولهای عصبی ایجاد میکنند و بهبود حالت روحی فرد را تسهیل میکنند.
اشکال دارویی زلفت
- قرص (Zoloft، ژنریک): 25 میلی گرم، 50 میلی گرم، 100 میلی گرم
- کپسول (ژنریک): 150 میلی گرم، 200 میلی گرم
- محلول خوراکی (Zoloft، ژنریک): 20 میلی گرم در میلی لیتر
موارد مصرف قرص زلفت
داروی زلفت برای درمان برخی اختلالات روانی یا خلقی (مانند افسردگی، حملات پانیک، اختلال وسواس فکری جبری، اختلال استرس پس از سانحه، اختلال اضطراب اجتماعی) استفاده میشود. همچنین برای درمان نوع شدید سندرم پیش از قاعدگی (اختلال پیش از قاعدگی) دارای کاربرد است. سرترالین (نام ژنریک زلفت) متعلق به دستهای از داروهای شناخته شده به عنوان مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) است که با کمک به بازگرداندن تعادل یک ماده طبیعی خاص (سروتونین) در مغز عمل میکند.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Zoloft
مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین؛ تمایل کم یا عدم تمایل هیستامین آلفا آدرنرژیک یا گیرنده کولینرژیک دارد. فراهمی زیستی و جذب دارو با غذا افزایش مییابد، همچنین حداکثر زمان پلاسما 4.5-8.4 ساعت میباشد. توزیع با پروتئین متصل شده 98٪ و توسط آنزیمهای سیتوکروم P450 کبدی متابولیزه میشود. حذف این دارو در نیمه عمر 26 ساعت و دفع از طریق ادرار (12-14٪ بدون تغییر) و مدفوع (40-45%) صورت میگیرد.
مقدار مصرف داروی Zoloft
داروی زلفت (Zoloft) را طبق دستور پزشک، معمولاً یک بار در روز، صبح یا عصر از طریق خوراکی مصرف کنید. قرص یا شکل مایع این دارو ممکن است با غذا یا بدون غذا مصرف شود. کپسول 25 میلی گرم، 50 میلی گرم و 100 میلی گرم معمولاً با غذا مصرف میشود. کپسول 150 میلی گرم و 200 میلی گرم را میتوان با یا بدون غذا مصرف کرد. توجه داشته باشید که کپسول و قرص این دارو را به طور کامل میل کرده و از خرد کردن یا شکستن آن پرهیز کنید. انجام این کار سبب عوارض و مشکلات گوارشی برای بیماران خواهد شد.
زمان مصرف داروی زلفت
قبل از استفاده از قرص یا کپسول زلفت، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی دارو را بررسی کنید. شکل مایع این دارو باید قبل از مصرف با مایع دیگری مخلوط شود. همچنین دوز دارو را با استفاده از قطره چکان ارائه شده اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید. دوز را با نصف فنجان (4 اونس/120 میلی لیتر) آب، زنجبیل، نوشابه لیمو-لیمو، لیموناد یا آب پرتقال مخلوط کنید. اگر این دارو را برای مشکلات پیش از قاعدگی استفاده میکنید، شاید پزشک به شما دستور دهد که این دارو را روزانه در ماه یا فقط 2 هفته قبل از پریود تا شروع پریود مصرف کنید.
طریقه مصرف داروی زلفت
- در جهت درمان اختلال افسردگی اساسی (اشکال دارویی قرص)، 50 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی استفاده میشود که ممکن است 25 میلی گرم در فواصل هفتگی افزایش یابد. اشکال کپسول داروی زلفت را برای شروع درمان استفاده نکنید، زیرا کپسول زلفت در دوزهای 150 یا 200 میلی گرمی موجود است.
- برای دوز اولیه، تیتراسیون و دوزهای زیر 150 میلی گرم در روز، از یک داروی دیگر سرترالین استفاده کنید. برای دوز توصیه شده برای آن فرآوردهها به اطلاعات تجویز سایر داروهای سرترالین مراجعه کنید. همچنین ممکن است در بیمارانی که 100 میلی گرم یا 125 میلی گرم از دیگر فرآوردههای سرترالین را به مدت حداقل 1 هفته دریافت میکنند، کپسول شروع شود.
- دوز مصرفی برای اختلال وسواس فکری عملی (اشکال دارویی قرص)، 50 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی میباشد که در برخی بیماران 25 میلی گرم در فواصل هفتگی افزایش مییابد. همچنین کپسول زلفت را برای شروع درمان استفاده نکنید، زیرا در دوزهای 150 یا 200 میلی گرمی موجود است.
- دوز اولیه برای اختلال هراس 25 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی میباشد که در برخی موارد 25 میلی گرم در فواصل هفتگی افزایش مییابد. از 200 میلی گرم در روز تجاوز نکند.
- دوز مصرفی برای اختلال استرس پس از سانحه 25 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی مصرف میشود که ممکن است 25 میلی گرم در فواصل هفتگی افزایش یابد.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی زلفت (Zoloft)، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود دردارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد (مانند لاتکس موجود در قطره چکان دارو، تارتازین موجود در برخی از برندها)، که میتواند باعث واکنشهای آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی شخصی یا خانوادگی اختلال دوقطبی یا مانیک-افسردگی، مشکلات خونریزی، بیماری کبد، اختلال تشنج، بیماری تیروئید، شخصی یا سابقه خانوادگی گلوکوم (نوع بسته شدن زاویه) و… با پزشک مشورت کنید. برخی از موارد احتیاط و هشدار داروی زلفت شامل موارد زیر میباشد؛
- در بیماران مبتلا به اختلالات تشنجی احتیاط کنید، این دارو ممکن است علائم شیدایی را بدتر یا شیدایی را در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی تشدید کند.
- بدتر شدن بالینی و افکار خودکشی ممکن است علیرغم مصرف دارو رخ دهد، همچنین افزایش خطر هیپوناترمی و اختلال در عملکردهای شناختی یا حرکتی در سالمندان گزارش شده است.
- این دارو خطر خونریزی را در بیمارانی که به طور همزمان داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکت استفاده میکنند، افزایش میدهد.
- خطر ابتلا به میدریازیس؛ ممکن است حمله زاویه بسته را در بیماران مبتلا به گلوکوم زاویه بسته با زوایای آناتومیک باریک بدون ایریدکتومی ثبت شده ایجاد کند.
- شکستگی استخوان با درمان ضد افسردگی گزارش شده است، در صورتی که بیمار با استخوان درد، کبودی یا نقطه حساسیت مراجعه کرد، این احتمال را در نظر بگیرید.
- مصرف همزمان با سایر داروهایی که اثرات انتقال عصبی سروتونرژیک را افزایش میدهند (مانند تریپتوفان، فن فلورامین، فنتانیل، آگونیستهای 5-HT، مپریدین، متادون، خارمریم) باید با احتیاط انجام شود و به دلیل پتانسیل تداخلات فارماکودینامیک تا حد امکان اجتناب شود. (به موارد منع مصرف مراجعه کنید)؛ سندرم سروتونین نیز زمانی رخ میدهد که این داروها به تنهایی استفاده شوند.
اختلال عملکرد جنسی داروی زلفت
- استفاده از داروی Zoloft ممکن است باعث علائم اختلال عملکرد جنسی در بیماران مرد و زن شود. به بیماران اطلاع دهید که باید هرگونه تغییر در عملکرد جنسی و استراتژیهای مدیریت بالقوه را با ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود در میان بگذارند.
- استفاده از SSRI (داروهای ضد افسردگی) در برخی موارد باعث علائم اختلال عملکرد جنسی میشود. در بیماران مرد، استفاده از SSRI شاید منجر به تاخیر یا نارسایی انزال، کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ شود.
- برای تجویزکنندگان مهم است که قبل از شروع درمان در مورد عملکرد جنسی و به طور خاص در مورد تغییرات عملکرد جنسی در طول درمان پرس و جو کنند، زیرا عملکرد جنسی ممکن است خود به خود گزارش نشود.
- هنگام ارزیابی تغییرات در عملکرد جنسی، گرفتن شرح حال دقیق (از جمله زمان شروع علائم) مهم است، زیرا علائم جنسی در برخی موارد به دلایل دیگر از جمله اختلال روانی رخ خواهد داد. در مورد استراتژیهای مدیریتی بالقوه برای حمایت از بیماران در تصمیمگیری آگاهانه در مورد درمان بحث کنید.
موارد منع مصرف زلفت
- حساسیت مفرط
- به دلیل الکل موجود در محلول از دی سولفیرام همزمان با محلول خوراکی استفاده نکنید.
- مصرف همزمان پیموزاید: خطر سندرم QT طولانی
خطر افکار و رفتارهای خودکشی زلفت
- داروهای ضد افسردگی خطر افکار و رفتار خودکشی را در بیماران اطفال و بزرگسالان جوان در مطالعات کوتاه مدت افزایش دادند.
- همه بیماران تحت درمان با داروهای ضد افسردگی را از نظر بدتر شدن بالینی و بروز افکار و رفتارهای خودکشی از نزدیک تحت نظر بگیرید.
مصرف همزمان با داروهای سروتونرژیک
- از مصرف همزمان MAOI (بازدارندههای منوآمین اکسیدازیا) یا ظرف 14 روز قبل از شروع سرترالین یا در عرض 14 روز پس از قطع سرترالین خودداری کنید.
- واکنشها به مصرف همزمان با مهارکنندههای MAO شامل لرزش، میوکلونوس، دیافورز، حالت تهوع، استفراغ، گرگرفتگی، سرگیجه، گرمازدگی با علائمی شبیه به سندرم بدخیم نورولپتیک، تشنج، سفتی، بیثباتی اتونومیک همراه با تغییرات سریع وضعیت روانی است که شامل نوسانات سریع وضعیت روانی و علائم میشود. تحریک شدید به سمت هذیان و کما پیش میرود.
- شروع سرترالین در بیمار تحت درمان با لینزولید یا متیلن بلو IV )تزریق داخل وریدی) به دلیل افزایش خطر ابتلا به سندرم سروتونین منع مصرف دارد.
- اگر باید لینزولید یا متیلن بلو IV تجویز شود، SSRI را فوراً قطع کنید و سمیت CNS را بررسی کنید. زیرا ممکن است 24 ساعت پس از آخرین دوز لینزولید یا متیلن بلو، یا پس از 2 هفته نظارت (5 هفته برای فلوکستین)، هر کدام که زودتر انجام شود، از سر گرفته شود.
عوارض قرص زلفت (Zoloft)
حالت تهوع، سرگیجه، خواب آلودگی، خشکی دهان، از دست دادن اشتها، افزایش تعریق، اسهال، ناراحتی معده، یا مشکل خواب برخی از عوارض داروی زلفت (Zoloft) میباشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل خونریزی یا کبودی آسان، کاهش علاقه به رابطه جنسی، تغییر در توانایی جنسی، گرفتگی عضلات یا ضعف، لرزش، کاهش وزن غیرمعمول، قرمزی چشم، گشاد شدن مردمک چشم، تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان در اطراف نور در شب، تاری دید) و… میباشد. در ادامه به برخی از عوارض جانبی داروی زلفت خواهیم پرداخت؛
- حالت تهوع (26%)
- اسهال یا مدفوع شل (20%)
- بیخوابی (20%)
- خشکی دهان (14%)
- خستگی، سرگیجه و خواب آلودگی (12%)
- لرزش (9%)
- سوء هاضمه (8%)
- نارسایی انزال (8%)
- تحریک (8%)
- کاهش اشتها (7%)
- کاهش میل جنسی (6-7٪)
- یبوست (6%)
- تپش قلب (4%)
- اختلال بینایی (4%)
- اختلال نعوظ (4%)
- اختلال انزال (3%)
تداخل دارویی زلفت
- تداخلات رده X (پرهیز): بروموپرید، داپوکستین، دی سولفیرام، لینزولید، متوتریمپرازین، متیلن بلو، مهارکنندههای مونو آمین اکسیداز (ضدافسردگی)، پیموزاید، راساژیلین، سلژلین، اوروکیناز
- کاهش اثرات زلفت توسط داروها: کاربامازپین، القاکنندههای قوی CYP3A4، سیپروهپتادین، داروناویر، افاویرنز، فوس فنیتوئین، گیلتریتینیب، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (اختصاصی COX-2)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (غیراختصاصی)، فنیتوئین، گیاه علف چای
- افزایش اثرات داروها توسط زلفت: دئوکسی کولیک اسید، دسموپرسین، دولوکستین، ادوکسابان، انوکساپارین، فوس فنیتوئین، هالوپریدول، هپارین، ایبریتومومب تیوکستان، متوتریمپرازین، متیلن بلو، میواکوریوم، مهارکنندههای مونو آمین اکسیداز (ضدافسردگی)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، مهارکنندههای باز جذب سروتونین/ نوراپی نفرین، سوکسینیل کولین، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، تیوریدازین، داروهای ترومبولیتیک، داروهای ضدافسردگی سه حلقهای، اوروکیناز، آنتاگونیست های ویتامین کا
- افزایش اثرات سرترالین توسط داروها: ایبروتینیب، اینوترسن، لاسمیدیتان، لیماپروست، لینزولید، لورکاسرین (از بازار دارویی ایالاتمتحده جمعآوریشده)، متاکسالون، متیروسین، نفازودون، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (موضعی)، اسیدهای چرب امگا ۳، اندانسترون، آگونیست های اوپیوئیدی، پنتوسان پلی سولفات سدیم، پنتوکسی فیلین، آنالوگهای پروستاسیکلین، راموسترون، سافینامید، سلومتینیب
مصرف داروی زلفت (Zoloft) در دوران بارداری و شیردهی
به طور کلی، مطالعات اپیدمیولوژیک منتشر شده در مورد زنان باردار در معرض سرترالین (زلفت) در سه ماهه اول نشان میدهد که هیچ تفاوتی در خطر نقص مادرزادی عمده در مقایسه با نرخ پس زمینه برای نقایص اصلی مادرزادی در جمعیتهای مقایسه کننده وجود ندارد. قرار گرفتن در معرض SSRI (داروهای ضدافسردگی)، به ویژه در ماه قبل از زایمان، با افزایش کمتر از 2 برابری در خطر خونریزی پس از زایمان همراه است. وقایع خونریزی مربوط به داروهایی که با بازجذب سروتونین تداخل دارند، از اکیموز، هماتوم، اپیستاکسی و پتشی تا خونریزیهای تهدید کننده زندگی متغیر است. استفاده در یک ماه قبل از زایمان ممکن است با افزایش خطر خونریزی پس از زایمان همراه باشد.
شرایط نگهداری داروی Zoloft
داروی زلفت (Zoloft) باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که تمام داروهای شیمیایی اعم از قرص، شربت، کپسول، شیاف، ژل، محلولها و…. باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر داروی زلفت
در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز، به بررسی اثرات و کاربردهای داروی زلفت در درمان اختلالات روانی پرداختیم. داروی زلفت با تأثیر بر تراز مواد شیمیایی مغز، توانایی در بهبود حالت روحی افراد مبتلا به اختلالات افسردگی، اضطراب و دیگر مشکلات روانی را دارا میباشد. مکانیسم عمل این داروها در تغییر عملکرد سلولهای عصبی و تسهیل فرآیندهای شیمیایی مغزی مورد بررسی قرار گرفت. استفاده مؤثر از داروهای زلفت نیازمند توجه به نکات کلیدی است. تعیین دقیق دوز، نظارت پزشکی منظم و هماهنگی با سایر روشهای درمانی اقدامات ضروری هستند.
منبع سایت: Medscape
2 دیدگاه
سلام بنده به بیماری دوقطبی استرس پرخاشگری دچارم آیا میشود از قرص زلفت استفاده کرد خواهش میکنم نگیدبا دکتر مشورت شود چون واقعا از7صبح تا12شب سر کارم بخاطر همین کارم که 20سال اینجوری کار کردم به این بیماری دچار شدم چون در محل کارم تنهایم 20 ساله اگرامکانش است راهنماییم کنید چه قرصی استفاده کنم خانوادم خیلی عذاب میکشن
همراه محترم
سلام
تجویز دارو از وظایف و اختیارات پزشکان داروساز نیست. لطفا به پزشک متخصص اعصاب و روان مراجعه و تحت نظر ایشان باشید. در صورتی که امکان مراجعه حضوری ندارید از ویزیت های آنلاین استفاده کنید.
متشکرم