این مقاله به بررسی کامل علل سکسکه، روش‌های درمانی خانگی و دارویی، موارد خطرناک و ارتباط آن با بیماریهای دیگر می‌پردازد.
سکسکه معمولاً چند دقیقه ادامه دارد، اما در مواردی ممکن است ساعت‌ها، روزها یا حتی ماه‌ها ادامه یابد. در نظر داشته باشید در صورتی که سکسکه بیش از 48 ساعت مداوم یا حدود یک هفته قطع و تکرار در بیشترین زمان اتفاق افتاد حتما به پزشک مراجعه کنید.
علت سکسکه چیست؟
دلیل سکسکه به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: ساده و مزمن با بیماری؛ البته هرگونه تحریک، التهاب یا آسیب میتواند باعث سکسکه شود، مخصوصاً اگر مربوط به سکته، تومور یا التهاب مغزی باشد.
دلیل سکسکه از نظر پزشکی؟
- تحریک یا آسیب به عصب فرنیک یا واگ (عصب‌های کنترل‌کننده دیافراگم)
- ریفلاکس معده به مری (GERD)
- سکته مغزی، تومور مغزی، یا بیماریهای نورولوژیک (مثل ام‌اس)
- عفونت، نارسایی و بیماری کلیوی یا کبدی
- استفاده از داروهایی مانند دگزامتازون، سیس‌پلاتین یا متادون
- شرایط روانی مثل اضطراب یا افسردگی شدید
- سکسکه بعد از بیهوشی یا جراحی شکمی/مغزی، تحریک دیافراگم
- بیماران بستری شده در ICU که لوله‌گذاری شده اند
- در بیماران سرطانی که داروهای خاص دریافت می‌کنند.
سکسکه زیاد نشانه چیست؟
عمده دلایل ایجاد سکسکه کوتاه مدت یا خوش خیم مرتبط با خوردن و نوشیدن است و در برخی موارد بر اثر هیجانات روحی (خنده یا گریه) ایجاد میشود.
- خوردن یا نوشیدن سریع غذا
- پرخوری یا مصرف غذاهای چرب (فست فود، غذاهای سرخ شده و…)
- مصرف نوشیدنی‌های گازدار (نوشابه، آب گازدار، دلستر و…)
- تغییر ناگهانی دمای معده (مثلاً نوشیدن آب یخ بعد از غذای گرم)
- استرس، هیجان یا ترس ناگهانی
- سنکوپ، آریتمی، ریفلاکس معده و مری
- کاهش وزن، بی خوابی و ناراحتی عاطفی
- ضعف معده، ارگانومگالی، آبسه ساب فرنیک، سیستیت و…
- ضایعات کانونی، عملکرد ذهنی مختل و نشانه های بیماری MS
راه‌های درمان سکه سکه طولانی چیست؟
سکسکه اگرچه معمولاً خوش‌خیم است، اما در صورت تداوم میتواند نشانه‌ای از بیماریهای جدی باشد. تشخیص علت و درمان به‌موقع آن، نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات دارد. در صورت طولانی شدن مدت زمان سکسکه بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در ادامه راه‌های درمان خانگی و داروهای مفید برای درمان سکسکه آورده شده است.
10 روش خانگی برای درمان سریع سکسکه
- نفس عمیق کشیدن و نگه داشتن نفس: این روش میتواند به تثبیت دیافراگم کمک کند و سکسکه را متوقف کند.
- نوشیدن آب سرد: نوشیدن آب سرد میتواند باعث تحریک عصب واگ و متوقف شدن سکسکه شود.
- نفس کشیدن در یک کیسه کاغذی: این روش میتواند سطح دی‌اکسید کربن خون را افزایش دهد و سکسکه را متوقف کند.
- مصرف شکر: خوردن یک قاشق شکر خشک میتواند به تحریک عصب واگ و متوقف کردن سکسکه کمک کند.
- ماساژ دیافراگم: ماساژ ملایم ناحیه دیافراگم ممکن است به آرامش عضلات و توقف سکسکه کمک کند.
- غرغره آب سرد: تحریک عصب واگ و در نهایت میتواند باعث توقف سکسه شود.
- سرکه یا آب لیمو: مکیدن لیمو ترش یا چند قطره سرکه میتواند در توقف سکسکه موثر باشد.
- تحریک نرم کام: ماساژ دادن نرم کام (قسمت نرم سقف دهان) با استفاده از یک قاشق یا مسواک می‌توان انتهای گلو را ماساژ داد تا سکسکه متوقف شود.
- جمع کردن زانوها در قفسه سینه: با تنفس عمیق و جمع کردن زانوها اعصاب فرنیک منقبض شده و دیافراگم از انقباض خارج میشود.
- تغییر حالت بدن: تغییر حالت بدن در زمان سکسکه میتواند باعث تحریک دیافراگم شود. در صورتی که ایستاده‌اید، بنشینید؛ در صورتی که خوابیده‌اید بایستید.
دلیل سکه سکه جنین چیست؟
سکسکه جنین طبیعی‌ست و از زمانی که دستگاه تنفس جنین کامل شود (از سه ماهگی به بعد) اتفاق می‌افتد. علت سکسکه جنین وارد شدن مایع آمنیوتیک به ریه است، زمانی که جنین برای نفس کشیدن با دیافراگم تمرین می‌کند مایع وارد شده و دیافراگم منقبض میشود.
تفاوت سکسکه جنین با لگد زدن از انقباض منظم، ریتم، ثابت بودن محل ضربه در شکم مادر و زمان کوتاه (5 تا 10 دقیقه) آن مشخص است. توجه داشته باشید که افزایش ضربان قلب جنین بعد از سکسکه عادی است.
در صورتی که سکسکه جنین بیش از 15 دقیقه به دفعات ادامه داشته باشد، یا با درد مادر همراه باشد بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنید؛ ممکن است جنین دچار فشردگی بند ناف یا کمبود مایع آمنیوتیک شود.
علت سکه سکه نوزادان چیست؟
سکسکه نوزادان نیز مانند انسان‌های بالغ به علت اسپاسم غیر ارادی دیافراگم است. معمولا رفلاکس معده به مری، بلعیدن شیر با هوا، زیاد شیر خوردن، تغییرات دمایی (سرد یا گرم شدن) سریع، تکامل سیستم عصبی نوزاد، تنبلی روده و نگرفتن آروغ کودک باشد.
سکسه نوزاد به طور کلی طبیعی است؛ اما اگر با تب و استفراغ همراه باشد بهتر است به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید.
علت سکسکه زیاد کودکان 5 ساله چیست؟
سیستم تنفسی در کودکان 5 ساله کامل است و علت سکسکه کودکان میتواند به علت استرس، عصبانیت، غذا خوردن سریع، فعالیت بلافاصله بعد غذا خوردن، پرخوری، نوشیدنی گازدار یا مشکلات گوارشی باشد.
معمولا سکسکه در کودکان جدی نیست و تنها زمانی که با مشکلات گوارشی، ریوی یا عصبی همراه باشد و بیش از چند روز به طور مداوم ادامه داشته باشد خطرناک است.
سکه سکه نشانه چیست و چه زمانی خطرناک است؟
اگر سکسکه بیش از ۴۸ ساعت ادامه یابد یا مکرراً بازگردد، میتواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد. در این حالت باید بررسی‌های پزشکی شامل آزمایش خون، تصویربرداری از قفسه سینه، MRI مغز و معاینه عصبی انجام شود. علت طولانی شدن سکسکه میتواند از مشکلات عصبی، گوارشی یا حتی روانی باشد.
در صورتی که بیماری مزمن کلیه دارید و سکسکه همراه با بوی بد دهان، استخوان درد و انقباض عضلانی همراه باشد ممکن است از نشانه‌های مشکل جدی در عملکرد کلیه‌ها برای دفع آب اضافی و مواد زائد بدن باشد.
علت سکسکه در خواب
تغییر دمای محل خواب، خوردن غذای زیاد پیش از رفتن به رختخواب، تغییر وضعیت بدن در خواب و فشار به دیافراگم باعث سکسکه در خواب میشود.
داروی درمان سکسکه چیست؟
توجه داشته باشید مصرف خودسرانه دارو ممکن است عوارضی در پی داشته باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و دارو را تحت نظر پزشک مصرف کنید.
| نام دارو | اثرگذاری | موارد مصرف |
| کلروپرومازین (Chlorpromazine) | ضد دوپامین | اولین داروی تایید شده برای سکسکه مزمن |
| متوکلوپرامید (Metoclopramide) | ضد تهوع و ضد ریفلاکس | مفید برای سکسکه‌های ناشی از مشکلات گوارشی |
| باکلوفن (Baclofen) | شل‌کننده عضلات | مناسب استفاده برای سکسکه‌های طولانی مدت |
| گاباپنتین (Gabapentin) | ضد تشنج | در موارد نورولوژیک مؤثر است |
بهترین راه‌های پیشگیری از سکسکه چیست؟
- پرهیز از خوردن سریع یا پرخوری
- جویدن کامل غذا
- پرهیز از پرخوری
- اجتناب از غذاهای تند
- اجتناب از مصرف نوشیدنی‌های گازدار و الکل
- مدیریت استرس و اضطراب
- درمان بیماریهای زمینه‌ای نظیر ریفلاکس معده
جمع‌بندی
سکسکه یک واکنش بدنی رایج و اغلب بی‌خطر است، اما شناخت تفاوت میان سکسکه ساده و مزمن میتواند در تشخیص زودهنگام بیماریهای جدی مفید باشد. در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز از راهکارهای خانگی تا داروهای تخصصی، درمان‌های متنوع برای کنترل سکسکه ارائه شد.
