برای افزایش قد چه باید بکنیم؟

در افزایش قد عوامل مختلفی دخیل هستند. چنین تصور می‌شود که بیش از 60 تا 80 درصد از قد افراد بر اثر عوامل ژنتیکی تعیین می‌شود. برخی از عوامل محیطی مثل چگونگی تغذیه و انجام تمرینات ورزشی نیز در قد نهایی هر فرد تاثیرگذار است. در این مقاله با راه های افزایش قد آشنا خواهید شد اما پیش از آن بهتر است بدانیم که رشد قدی افراد تا چه سنی ادامه دارد و راهکارهای افزایش قد تا چه سنی موثر هستند؟

تا چه سنی رشد قد ادامه دارد ؟

رشد قدی هر فرد از همان بدو تولد آغاز می‌شود و در دوران بلوغ به اوج می‌رسد؛ به طوری‌که ممکن است دختران و پسران در دوران بلوغ خود هر سال 5 سانتی‌متر رشد قدی داشته باشند. رشد قد در دختران تا حدود 14 سالگی و در پسران تا حدود 16 سالگی ادامه دارد. این سخن به این معنا نیست که پس از این سن، قد انسان دیگر رشد نمی‌کند. دختران معمولا تا 18 سالگی و پسران تا 20 سالگی همچنان قد می‌کشند اما این افزایش قد دیگر مثل قبل چشمگیر نیست. راه‌ های افزایش قد ممکن است تا سنین یاد شده همچنان موثر واقع شوند اما دقت داشته باشید که بهتر است این روش‌ها تا قبل از 14 سالگی دختران و 16 سالگی پسران به کار گرفته شوند زیرا در این حالت به طور یقین موثرتر خواهند بود.

راه های افزایش قد

به منظور داشتن ایده‌آل‌ترین میزان قد در نوجوانان به موارد زیر توجه نمایید:

رژیم غذایی سالم

بدن انسان برای رشد به انواع ویتامین‌ها و مواد مغذی نیاز دارد و کاملا بدیهی است که اگر مواد غذایی مورد نیاز برای بدن به خوبی تامین نشوند، رشد قدی آن‌طور که انتظار می‌رود، نخواهد بود. رژیم غذایی سالم باید شامل موارد زیر باشد:

• میوه‌ها و سبزیجات تازه
• غلات کامل
• پروتئین‌ها
• لبنیات

همچنین باید در رژیم غذایی مصرف مواد قندی، چربی‌های ترانس و اشباع شده را به حداقل رساند تا رشد قدی به نحو مطلوب پیش برود. کلسیم و ویتامین D در افزایش قد نقش عمده‌ای دارند بنابراین سعی کنید از لبنیات، ماهی و زرده تخم مرغ در رژیم غذایی خود به وفور استفاده نمایید تا حداکثر رشد قدی را با توجه به ژنتیک خود داشته باشید.

مصرف مکمل های غذایی

به این نکته توجه داشته باشید که تا قبل از بسته شدن صفحه‌های رشد استخوان امکان رشد قدی وجود دارد. بنابراین به تبلیغات بی‌اساسی که در مورد مصرف برخی مکمل‌های غذایی ارائه می‌شوند، کاملا بی‌توجه باشید. در سنین رشد کلیه ویتامین‌ها و مواد معدنی برای بدن مهم هستند و باید از طریق مواد غذایی به بهترین شکل تامین آنها صورت گیرد. اما به هر حال اگر کودک یا نوجوان تغذیه صحیحی نداشته باشد، می‌توان از مکمل‌ های غذایی و ویتامین‌ها برای افزایش قد استفاده کرد. مکملی را مصرف نمایید  که حتما ویتامین‌ها و مواد مغذی زیر را دارا باشند:

• کلسیم
• روی
• منیزیم
• ویتامین D
• ویتامین‌های گروه B (B1 و B2)
• ویتامین C
• ویتامین A

تمامی موارد یاد شده در رشد و تقویت استخوان‌ها نقش دارند. شما می‌توانید از برخی از آنها به صورت جداگانه استفاده کنید (مثل قرص ویتامین D ) یا مکملی را مورد مصرف قرار دهید که ترکیبی از همه آنها را در خود داشته باشد. ناگفته نماند که سایر ویتامین‌ها و املاح معدنی نیز به طور غیرمستقیم در افزایش قد نقش دارند.

خواب به مقدار کافی

کمبود خواب در طولانی مدت آثار نامطلوبی روی قد انسان خواهد گذاشت. به خصوص اگر در دوران کودکی و نوجوانی فرد به مقدار کافی نخوابد، احتمال کوتاه قد شدن وجود خواهد داشت. علت این امر آن است که HGH یا هورمون رشد انسانی به هنگام خواب ترشح می‌شود. مقدار خواب در سنین مختلف بهتر است در شبانه روز مطابق با توصیه‎‌های زیر باشد:

• نوزادان تا 3 ماهگی: 14 تا 17 ساعت
• نوزادان 3 تا 11 ماهه: 12 تا 17 ساعت
• کودکان نوپا 1 تا 2 سال: 11 تا 14 ساعت
• کودکان 3 تا 5 سال: 10 تا 13 ساعت
• کودکان 6 تا 13 سال: 9 تا 11 ساعت
• نوجوانان 14 تا 17 سال: 8 تا 10 ساعت
• بزرگسالان 18 تا 64 سال: 7 تا 9 ساعت
• بزرگسالان بالای 65 سال: 7 تا 8 ساعت

اگر مقدار خواب در دوران کودکی و نوجوانی بیش از مقادیر عنوان شده باشد، ممکن است حتی میزان ترشح هورمون رشد بیشتر هم شود و نتایج بهتری برای افزایش قد به همراه داشته باشد.

داشتن فعالیت بدنی

انجام تمرینات ورزشی به طور منظم می‌تواند به تقویت استخوان‌ها و ماهیچه‌ها کمک کند، سبب تعادل وزن و تناسب اندام شود و تولید و ترشح هورمون رشد را نیز افزایش دهد و بنابراین یکی از مهم‌ترین راه های افزایش قد است. توصیه می‌شود که کودکان در مدرسه حداقل یک ساعت از زمان خود را صرف ورزش نمایند. تمرینات قدرتی، یوگا، بارفیکس، بسکتبال، طناب زدن و دوچرخه سواری از بهترین تمرینات ورزشی به منظور افزایش قد هستند.

انجام ورزش پس از سنین رشد و در بزرگسالی نیز بسیار مهم است و علاوه بر اینکه به سلامتی انسان کمک می‌کند، با پیشگیری از پوکی استخوان از کوتاه شدن قد نیز ممانعت به عمل می‌آورد. یوگا از بهترین تمرینات ورزشی برای جلوگیری از کوتاه قد شدن است. تمرینات کششی یوگا موجب می‌شوند تا عضلات بدن کشیده شوند و به مروز زمان شما بلند قدتر به نظر برسید.

وضعیت قرار گیری بدن

نحوه نشستن، دراز کشیدن و خوابیدن شما می‌توانند روی قد تاثیرگذار باشند بنابراین توجه به وضعیت صحیح قرار گیری بدن یکی از راه های افزایش قد است. اگر مدام به هنگام نشستن عضلات خود را شل کرده و خم می‌شوید، در دراز مدت کوتاه‌تر از قبل به نظر خواهید رسید. برای اصلاح وضعیت بدن خود حتی شاید لازم باشد تا با پزشک مشورت نمایید. با کمک تمرینات ورزشی می‌توان از کوتاه شدن قامت جلوگیری کرد و یا حتی کاری کرد که بلندتر به نظر برسید.

درمان به وسیله هورمون رشد

داشتن خواب منظم و کافی و انجام تمرینات ورزشی در ترشح هورمون رشد به صورت طبیعی بسیار تاثیرگذار است زیرا حدود 50 درصد از این هورمون به هنگام خواب و ورزش ترشح می‌شود. در مواردی که پزشک تشخیص دهد، اختلالی در هورمون رشد وجود دارد می‌توان درمان با این هورمون را آغاز کرد. درمان با هورمون رشد اغلب بی‌عارضه است اما گاهی موجب افزایش فشار داخل مغزی، کاهش قند خون، تنگی کانال عصب در مچ دست، آسیب کبدی، آرتریت و التهاب، ضخیم شدن پوست و برخی عوارض دیگر می‌شود.

تاثیر ژنتیک را در کوتاه بودن قد نباید هرگز نادیده گرفت. اگر کوتاه بودن قد به دلیل تغذیه نامناسب باشد، توصیه می‌شود که اصلاح تغذیه صورت بگیرد و اگر بیماری‌های زمینه‌ای و اختلالات هورمونی سبب عدم رشد مناسب قد شده باشند، پیشنهاد می‌شود که نخست در پی درمان آنها باشیم و در نهایت درمان با هورمون رشد گزینه آخر برای هر فرد در نظر گرفته شود.

جراحی برای افزایش قد

به منظور افزایش قد از روش جراحی نیز می‌توان استفاده کرد. انجام عمل جراحی افزایش قد بیشتر برای اشخاصی توصیه می‌شود که مثلا به طور مادرزادی از کوتاه بودن یکی از پاها نسبت به دیگری رنج ببرند. از آنجایی که ممکن است این عمل جراحی عوارضی همچون مشکلات عضلانی، مشکلات عصبی، درد مفاصل، آسیب مفاصل لگن و آسیب مچ و ساقه پا را در پی داشته باشد، بنابراین برای افراد سالم معمولا توصیه نمی‌شود. درمان کوتاهی قد باید به گونه‌ای صورت گیرد که سلامتی انسان را تهدید نکند بنابراین بهتر است در مواقعی که واقعا ضروری نیست از روش‌‎های جراحی و کشیدن استخوان و استفاده از پروتزهای استخوانی استفاده نکرد.

گفتار پایانی

در این مقاله نه تنها راه های افزایش قد را به تفصیل برای شما عزیزان شرح دادیم بلکه راهکارهای جلوگیری از کوتاه شدن قد در بزرگسالی را نیز به شما معرفی کردیم. به عنوان کلام پایانی توصیه می‌کنیم که تغذیه صحیح و انجام فعالیت‌های ورزشی را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهید و همواره تاثیر عوامل ژنتیکی را نیز در میزان قد در نظر بگیرید و توقع نداشته باشید که مثلا کودکی که هم پدر و هم مادرش کوتاه قد هستند، قدی بلند داشته باشد.