پماد آسیکلوویر برای چیست؟
پماد آسیکلوویر یک داروی ضدویروسی است که برای درمان عفونتهای ناشی از ویروس هرپس (Herpes) به کار می‌رود. این ویروس‌ها شامل ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) و ویروس واریسلا-زوستر (VZV) هستند که عامل ایجاد زونا، آبله مرغان و تبخال می‌باشند. برخی از موارد مصرف پماد آسیکلوویر شامل موارد زیر است؛
- درمان تبخال لب یا دهان
- درمان تبخال تناسلی
- درمان زونا و آبله مرغان (در برخی موارد)
مکانیسم اثر پماد آسیکلوویر
مکانیسم اثر پماد آسیکلوویر به دلیل توانایی آن در مهار تکثیر ویروسهای هرپس است. این دارو به طور خاص روی سلول‌های آلوده به ویروس اثر می‌گذارد و در سلول‌های سالم فعال نمی‌شود. مراحل مکانیسم اثر به شرح زیر است:
- فعال سازی توسط تیمیدین کیناز ویروسی: آسیکلوویر به شکل غیرفعال وارد سلول میشود. در سلول‌های آلوده به ویروس، آنزیم تیمیدین کیناز ویروسی آسیکلوویر را به آسیکلوویر مونوفسفات تبدیل میکند. این مرحله تنها در سلول‌های آلوده رخ می‌دهد، زیرا تیمیدین کیناز ویروسی در سلول‌های غیرآلوده وجود ندارد.
- تبدیل به شکل فعال: پس از مونوفسفات شدن، آنزیم‌های سلول میزبان، آسیکلوویر را به آسیکلوویر دی‌فسفات و سپس به آسیکلوویر تری‌فسفات (شکل فعال دارو) تبدیل می‌کنند.
- مهار سنتز DNA ویروسی: آسیکلوویر تری‌فسفات به عنوان یک آنالوگ نوکلئوتید گوانوزین عمل میکند. در طول تکثیر DNA ویروس، آسیکلوویر تری‌فسفات به جای گوانوزین طبیعی در زنجیره DNA ویروسی جایگزین میشود.
- انتخابی بودن اثر: به دلیل تمرکز اثر بر آنزیم‌های ویروسی (تیمیدین کیناز ویروسی)، دارو عمدتاً در سلول‌های آلوده فعال میشود و تاثیر کمی بر سلول‌های سالم دارد.
بیشتر بخوانید: کرم آزلادرم برای چیست؟ طریقه مصرف و عوارض
مقدار مصرف پماد آسیکلوویر
قبل از مصرف پماد آسیکلوویر، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را بررسی کنید. توجه داشته باشید که بدون هماهنگی با پزشک، دوز مصرفی خود را افزایش یا کاهش ندهید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی، تاثیری بر روی سلامتی شما نداشته و تنها عوارض را افزایش می‌دهد. از تماس پماد با چشم‌ها یا دهان جلوگیری کنید. پس از استفاده، دست‌هایتان را شستشو دهید تا از گسترش ویروس به سایر نواحی یا افراد جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید: کرم ایمی کیمود چیست؟ نحوه مصرف و عوارض
طریقه مصرف پماد آسیکلوویر
طریقه مصرف پماد آسیکلوویر باید به دقت و طبق دستور پزشک انجام شود. مراحل کلی استفاده از این پماد به شرح زیر است:
- قبل از مصرف این پماد، دست‌های خود را با آب و صابون شستشو دهید تا از انتقال ویروس به سایر نقاط بدن یا دیگران جلوگیری شود. ناحیه مورد نظر را با آب ولرم و صابون ملایم تمیز کرده و به آرامی خشک کنید.
- مقدار کمی از پماد را روی انگشت تمیز یا یک گوش پاک‌کن بگذارید. یک لایه نازک از پماد را به آرامی روی ناحیه آلوده بمالید. نیازی به مالیدن شدید نیست. اطمینان حاصل کنید که تمام ضایعات (زخم‌ها یا تاول‌ها) پوشش داده شوند.
- پماد را 5 بار در روز (تقریباً هر 4 ساعت یک بار) استفاده کنید. مدت درمان 5 تا 10 روز است یا تا زمانی که زخم‌ها بهبود پیدا کنند.
- درمان را بلافاصله پس از مشاهده اولین نشانه‌ها مانند خارش، سوزش یا قرمزی شروع کنید. اگر پماد به چشم‌ها وارد شد، با آب شستشو دهید. پماد برای مصرف موضعی خارجی است و نباید داخل دهان یا سایر حفره‌های بدن استفاده شود.
موارد احتیاط
قبل از مصرف پماد آسیکلوویر، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در ادامه به برخی از موارد احتیاط پماد آسیکلوویر خواهیم پرداخت؛
- این پماد فقط برای استعمال خارجی است و نباید در داخل دهان، چشم‌ها، یا واژن استفاده شود. اگر به طور تصادفی وارد این نواحی شد، با آب شستشو دهید. اگر سابقه حساسیت یا آلرژی به آسیکلوویر یا داروهای مشابه (مانند والاسیکلوویر) دارید، از این پماد استفاده نکنید.
- استفاده از پماد در این دوران تنها با توصیه پزشک مجاز است، اگرچه جذب سیستمیک آن از پوست بسیار کم است. اگر در دوران شیردهی هستید، قبل از استفاده با پزشک مشورت کنید.
- ویروس هرپس میتواند حتی در طول درمان هم مسری باشد. به همین دلیل، از تماس مستقیم ضایعات با دیگران خودداری کنید. پس از استفاده از پماد، دست‌هایتان را شستشو دهید.
- ایمنی و اثربخشی مصرف در کودکان ممکن است توسط پزشک بررسی شود. بدون مشورت پزشک برای کودکان استفاده نشود.
- بهترین اثر این پماد زمانی است که درمان در اولین نشانه‌ها (مانند خارش، قرمزی یا سوزش) شروع شود. استفاده بیش از حد توصیه شده ممکن است باعث تحریک پوست یا بروز عوارض ناخواسته شود، اما بهبودی را تسریع نمی‌کند.
- درمان را طبق مدت زمان توصیه‌شده (5 تا 10 روز) ادامه دهید، حتی اگر علائم بهبود یافته باشند، تا از بازگشت ویروس جلوگیری شود.
بیشتر بدانید: قرص راکوتان
موارد منع مصرف پماد آسیکلوویر
- حساسیت به آسیکلوویر یا ترکیبات مشابه
- مصرف در داخل بدن
- عفونتهای باکتریایی یا قارچی
- زخم‌های عمیق یا عفونی شدید
عوارض پماد آسیکلوویر
پوسته پوسته شدن، راش یا کهیر، احساس سوزش یا خارش در محل مصرف، خشکی پوست، قرمزی موضعی، افزایش تحریک پوست و… برخی از عوارض پماد آسیکلوویر است. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض پماد آسیکلوویر خواهیم پرداخت؛
- احساس سوزش یا خارش در محل مصرف
- خشکی پوست
- پوسته پوسته شدن
- قرمزی موضعی
- خارش، التهاب یا تورم
- راش یا کهیر
- ورم صورت، لب یا زبان
- افزایش تحریک یا عفونت پوست
بیشتر بدانید: پماد فلوئوسینولون
تداخل دارویی پماد آسیکلوویر
- تداخلات خطرناک: کلادریبین، فوسکارنت، واکسن آبله مرغان، واکسن زونا
- کاهش اثرات داروها توسط آسیکلوویر: کلادریبین، تالیموژن لاهرپارپوک، واکسن آبله مرغان، واکسن زونا (زنده یا ضعیف شده)
- کاهش اثرات آسیکلوویر توسط داروها: تداخل قابل توجهی گزارش نشده است.
مصرف پماد آسیکلوویر در دوران بارداری و شیردهی
پماد آسیکلوویر به دلیل جذب کم از طریق پوست، در دوران بارداری نسبتاً ایمن در نظر گرفته میشود. با این حال، قبل از مصرف، وضعیت خود را با پزشک در میان بگذارید. در ادامه به بررسی ایمنی این دارو در بارداری می‌پردازیم؛
- پماد آسیکلوویر به صورت موضعی استفاده میشود و مقدار بسیار کمی از آن وارد جریان خون میشود. این فرایند سبب کاهش خطر بالقوه برای جنین خواهد شد.
- مطالعات حیوانی با آسیکلوویر خوراکی یا تزریقی نشان داده است که در دوزهای بالا ممکن است عوارضی ایجاد کند، اما این نگرانی‌ها برای مصرف موضعی وجود ندارد.
- آسیکلوویر در گروه B دسته بندی بارداری قرار دارد. یعنی در مطالعات حیوانی خطری برای جنین مشاهده نشده است، اما مطالعات کافی بر روی انسان انجام نشده است.
شرایط نگهداری پماد آسیکلوویر
پماد آسیکلوویر باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند.
کلام آخر پماد آسیکلوویر
این مقاله به بررسی درمان تبخال با پماد آسیکلوویر، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. پماد آسیکلوویر یکی از درمان‌های مهم برای کنترل و تسکین علائم تبخال است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد میشود. این دارو با جلوگیری از تکثیر ویروس و کاهش شدت عفونت، به بهبودی سریع‌تر ضایعات پوستی و کاهش علائم دردناک مانند سوزش و خارش کمک میکند. علاوه بر این، آسیکلوویر میتواند با کاهش فعالیت ویروس، خطر سرایت آن به دیگران را نیز به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
